Op de paardenmarkt te Raamsdonk
is iemand uit Wagenberg (gem. Terheiden by Breda,
door den slag van een paard aan het hoofd zoo
danig getroffen, 'dat hij aan de gevolgen daarvan
is overleden.
De rechtbank te Groningen heeft
-een belangrijk vonnis in strafzaken gewezen. De
scheepsjager A. O. had namelyk terecht gestaan,
■ter zake dat hij een der tolboomon op den rijksweg
van Groningen naar Delfzijl zonder betaling van
het verschuldigd tolgeld was doorgetrokken. De
rechtbank heeft dit feit niet strafbaar geoordeeld,
op grond dat de vordering en de betaling van tol
geld op de rijkswegen is geregeld by een koninklijk
besluit van 1833 (Staatsblad No. 39); dat echter
dit koninklijk besluit niet verbindend is, omdat
tolgelden belastingen zyn, en belastingen ingevolge
het bepaalde by artikel 171 der Grondwet niet
anders kunnen geheven worden dan uit kracht an
eene wet. Indien de leer der rechtbank juist is,
en voor deze zienswijze valt veel te zeggen, dan is
men, zoolang deze zaak niet by eene wet is ge
regeld, geen tolgeld meer op do rykswegon ver
schuldigd, kan dit straffeloos geweigerd en ont
doken worden, en kan zelfs het reeds betaalde tol
geld, als ten eenonmale onverschuldigd, worden
teruggevorderd door hen, die het betaald hebben.
(P. G. G.)
Verleden Zaterdag verscheen voor
hot hof te Rouaan zekere Lemarchand, die, door
-de rechtbank aldaar wegens diefstal tot een half
jaar gevangenisstraf veroordeeld, in hooger beroep
gekomen was. Op de vraag van den president,
waarom hy zulks gedaan had, antwoordde hy
„Om het hof te vragen, of het nog even ezelachtig
is als vroeger." Het hof repliceerde door hem tot
twee jaar gevangenisstraf te veroordeelen.
Tusschen 17 en 19 Nov. wordteen
storm verwacht.
In het Hongaarsche dorp Konyar
leefde eene jonge vrouw, Julianna Szilagyi, in een
zeer ongelukkig huwolyk met haren man. Onlangs
klaagde zy tegenover hare ouders bitter haar nood
en zeide dat zy niet naar haren echtgenoot wilde
terugkeeren.
De ouders konden zich hiermede niet vereenigen
en de jonge vrouw werd hiordoor zoozeer verstoord,
dat zy besloot to sterven. Zij trok haar bruidskleed
aan, kocht twee liters petroleum en ging daarmede
naar het open veld, waar zy in een kuil neerdaalde
en zich met de petroleum overgoot, waarna zy
haar japon in brand stak.
Spoedig stegen rookwolken en vlammen omhoog
en eenige herders zagen hoe eene brandende ge
stalte zich op en neer bewoog, maar zij durfden
niet naderbij komen, want zy meenden mot een
spook te doen te hebben, dat bij een schat de
wacht hield.
Toen rook en vlammen verdwenen waren, be
gaven zij zich, zeer bevreesd, naar de groeve en
vonden daarin een geheel verkoold lyk.
Uit Kopenhagen wordt aan do „Daily
News" gemeld dat de finantieele crisis er oven
hevig dreigt te worden als de politieke. Zaterdag
lieerschte op de beurs eene ware paniek. Eene van
de grootste graanfirma's, Mohr Kjoer, staakte
hare betalingen. Het juiste bedrag der verplich
tingen is nog niet bokend, doch men gelooft dat
hot wel 4 millioen kronen zal zyn. Men donkt dat
andere huizen zullen vallen.
INGEZONDEN.
Ken woord naar aanleiding der meeting
over de „Indische Inrichting.
II. [Slot.)
Dat door de gemeente-instelling te Delft aan de
behoefte van ambtenaren wordt voldaan en zal
kunnen worden voldaan, zelfs al ware zij de eenige
instelling van dien aard, kan niet worden tegen
gesproken, aangezien het onderwijs aldaar eenmaal
is geregeld en alle docentsplaatsen voldoende zijn
bezet voor het doel dat die inrichting beoogt.
Het kon daarom geene verwondering wekken, al
moest het zeer betreurd worden, dat, daar waar
eene bloeiende inrichting van gemeentewege bloek
te kunnen bestaan, de Regoering het niet tot hare
taak rekende voor de opleiding van ambtenaren
voor den Oost-Indischen dienst iets te doen. De
opheffing van de Ryks-instelling te Leiden was van
die overweging het gevolg. Had de Regeering by
het bestaan van de Inrichting te Leiden geen
belang
Ja, de Regeering had;daarby belang, groot belang
zelfs, en de Leidsche gemeenteraad moet dit hob-
ben ingezien, toen hy in September 1877 tot de
oprichting der gemeentelijke instelling besloot.
Men mag er niet aan denken dat de oprichting
slechts eene finantieele speculatie zou hebben be
oogd en dat de geringe toevloed van leerlingen,
deze speculatie doende mislukken, het vonnis over
de instelling zou zyn geveld.
Dat kan niet zjjn, er moet nog eene andere lei
dende gedachte zjjn geweest.
De voorstanders van de oprichting eener gemeen
telijke instelling zullen wel zijn uitgegaan van de
gedachte dat het van het grootste belang was
hoe de a. s. ambtenaren voor den dienst in Oost-
Indië werden opgeleid, niet of er in de behoefte
aan ambtenaren werd voorzien, zonder meer.
Het kon der aandacht van opmerkzame beschou
wers niet ontsnapt zijn dat de opleiding der amb
tenaren, zooals die aan de instelling van Delft ge
schiedde, aan groote fouten mank ging en dat de
eigenaardige opvatting van een deel van het onder
wijzend personeel aan die instelling wel een waar
borg gaf dat de candidaten op het examen de aan
hen gedane vragen bevredigend zouden weten te
beantwoorden, maar niet dat z\j later zouden blyken
in het wezen der behandelde onderwerpen eenigszins
dieper te zyn doorgedrongen. Men meene niet dat
dit een gezegde is zonder grond. Neen, het is de
uitdrukking eener gevestigde opinie, door mij ver
kregen gedurende het verblijf te Buitenzorg van
November 1879 tot Mei 1880 in gezelschap van 28
ambtenaren, die in datzelfde jaar hot diploma te
Delft hadden verkregen.
In gesprekken daar gevoerd, welke uit den aard
der zaak nogal eens over onze opleiding liepen,
werd het mij duidelijk welke groote voordeelen de
opleiding die wij hadden genoten, opleverde boven
die aan welke de aspirant-ambtenaren te Delft zich
hadden moeten onderwerpen. Het bleek my dat voor
het moerendeel de kennis, die voor het examen noodig
was, verkregen was uit dictaten, die jaarlijks van hand
tot hand gingen, en uit beknopte werkjes, welke letter
lijk van buiten werden geleerd. Het spreekt van zelf
dat dit op rekening moet gesteld worden van de
gomakzucht der leerlingen, die dergelijke „pontes
asinorum" geliefden te gebruiken, speculeerende
op de wijze van examineeren van sommige leden
der examen-commissie. Nimmer heb ik, en dit kan
niemand verwondering baren, waar zoo gewerkt
wordt, een enkel woord van waardeering vernomen
aan het adres van de Delftsche instelling. Te Leiden
echter, het is met genoegen dat ik het constateer,
was van eene dergelyke wijze van werkengeen sprake.
De docenten leidden onze studiën, doch zy waar
schuwden ons er nimmer voor toch niet te veel te
doen, integendeel, zij wekten ons op tot eigen studie.
De lust tot onderzoek werd daardoor bij ons
opgewekt, en is deze het niet, waardoor later goede
resultaten kunnen worden verkregen?
De eisclien van hot examen programma zyn ge
ring; in Tndië zijn werkkring beginnende, zal de
jeugdige ambtenaar, die zich heeft bepaald tot het
van buiten leeren van het hoog noodige, het zich
zelvon wel moeten bekennen, dat hij met die kennis
alleen zeer weinig kan beginnen en waar de lust tot
onderzoek niet bestond, zal hij inzien dat hy zich
dien eerst moet eigen maken. Want zonder eigen
onderzoek kan zich de pas beginnende ambtenaar
voor zijn sclioonen en veelomvattenden werkkring
niet bekwamen.
Welk een voordeel dus voor hen, bij wien reods
tijdens de werkzaamheden voor het examen de
lust naar studie is gekweektwelk een onschatbaar
voorrecht voor de leerlingen van de Leidsche instel
ling dat zy in Leiden hebben mogen drinken aan
de bronnen der wetenschap. Welk een voorrecht
dat zij daar kennis hebben gemaakt met mannen
voor het moerendeel door en door wetenschappelijk,
die, zelve bezield niet liefde voor de wetenschap,
die liefde aan hunne leerlingen moesten mededeelen
Het komt my voor dat de stad Leiden haren
naam oneer zou aandoen, wanneer zij de Indische
instelling voor haar liet verloren gaan. Wat zij
voor die instelling doet, doet zy in liet belang van
de Koloniën, dus van het gansche land. Zal het
Leiden onverschillig zyn, wanneer er in Indië per
sonen, wy willen hopen vele personen, gevonden
worden, die met een gevoel van dankbaarheid terug
denken aan het goede dat zy van Leiden hebben
genoten
Moge dus de Leidsche gemeenteraad besluiten
tot handhaving der inrichting en door vrijgevige
bepalingen en goede keuze van leeraren haren bloei
bovorderen
Dan zullen de leerlingen voor de Leidsche inrir],
ting niet uitblijven; zy, die haar verlaten, zuner|
in de verre gewesten haren lof verkondigen e-
Leiden zal kunnen concurreeren met Delft niet
alleen, maar het spoedig naar de kroon steken
en voorbijstreven.
Leiden, 15 Nov. '85. J. H. Simon Thomas,
Controleur den' 2de klasse bij het Binnenlandnd
Bestuur in Oost-Indië.
BUITENLAND.
Frankrjjk.
In de couloirs der Kamer van Afgevaardigden
wordt verzekerd dat het meerendeel der radicalen
van gevoelen is dat men het tegenwoordige kabinet
moet handhaven tot na de verkiezing van den
president der Republiek. De voorstanders der am
nestie zullen hun voorstel terugnemen, indien de
regeering aan alle staatkundige veroordeelden gratie
verleend. De regeering zou geneigd zijn tot zekere
hoogte daarin toe te geven.
Betreffende den toestand op Madagascar deelt
de „Köln. Zeit." een schrijven mede uitTamatave,
waarin wordt beweerd dat de aanval, door de
Franschen op 10 Sept. met 3000 man op de ver
sterkingen der Hova's ondernomen, in een volkomen
nederlaag der Franscho troepen eindigde. Na een
vruchteloozen strijd, welke den geheelen dag duurde,
moesten de Franschen met een verlies van 60
dooden en gewonden terugtrekken, terwijl de Hova's
achter hunne versterkingen geen verliezen leden.
De eilandbewoners wordt er bijgevoegd - schoten
voortreffelijk en deden hun Engelschen leermeesters
alle eer aan.
Groot-Britannië.
De heer Gladstone heeft gisteren te West-Calder
eene redevoering gehouden. Hij prees de voor
zichtige en practisclie politiek, door lord Salisbury
gevolgd ten opzichte van de Bulgaarsche Unie,
en gaf ook zijne goedkeuring te kennen over de
bedachtzame en gematigde houding van Turkiie.
Hij noemde het een betreurenswaardig schouwspel,
dat Servië, hetwelk zjjne onafhankelijkheid slechts
te danken had aan de tusschenkomst der mogend
heden toen Turkije het de nederlaag had toege
bracht, thans Bulgarije den oorlog aandeed.
De koningin van Engeland is van Balmoral
naar Windsor vertrokken, alwaar zy lieden,
in tegenwoordigheid van den ministerraad, het
decreet zal teekenen, waarbij het Lagerhuis wordt
ontbonden. De algemeene verkiezingen zullen den
24sten een aanvang nemen en den 8sten December
geëindigd zijn.
Oostcnr.-IIoiig.-Monarehio.
De Oostenrijksche Delegatie is gistermiddag ge
sloten, nadat graaf Kalnoky namens den keizer
zyn dank had betuigd voor haar vaderlandlievende
bereidwilligheid en opoffering, namens de gemeen
schappelijke ministers voor den steun en het ver
trouwen, hun geschonken, en eindelijk namens zyn
persoon wegens de vaderlandlievende beweegredenen,
welke de Delegaties noopten om met het oog op
de gebeurtenissen op het Balkan-schiereiland de
buitenlandsche staatkunde niet ter sprake te bren
gen, door van eene nadere interpellatie te dien op
zichte af te zien.
Canada.
De oxecutie van Riel, welke Maandag-morgen
plaats had, moet op de Fransche bevolking te
Montreal een diepen indruk gemaakt hebben.
Een optocht van verscheidene duizenden personen
bewoog zich volgens een telegram aan de „Indé-
pendance" door de straten. Een ledepop, voor
stellende den minister-president, sir Macdonald,
werd aan het standbeeld van koningin Victoria
gehecht en vervolgens aan de vlammen prijs ge
geven. Er werden tusschen de Franschen en Engel
schen verscheidene schoten gewisseld, en men
vreest voor ernstige ongeregeldheden. Ook te Quebec
hebben manifestatiën plaats gehad.
Blykens een telegram uit Canada omtrent de uit
voering van het doodvonnis van Riel, heeft hij bid
dende manhaftig den dood ondergaan.
De oorlog.
De noordelijke Servische legerafdeeling, die tegen
Widdin opereert en Zondag reeds tot Adilei was
doorgedrongen, heeft Maandag blykens eer"
depeche uit Belgrado onder generaal Loschanm
slag geleverd tusschen Koela (ook Adlyegenoem1-1
en Widdin. Mag men den inhoud dier depeche
die echter uit Servische bron afkomstig is, geloo".-
dan hebben ook hier weder de Servische wapenen-
