Woen&cla,&; October.
A0. 1885.
Leiden, 27 October.
feze (Qourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Eon- en feestdagen, uitgegeven.
\\o. 7881.
EIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Loiden per 3 maanden1.10.
Franco per post-1-40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Onderstaand adres ligt tot Vrijdag-avond 30 dezer
ter onderteekening aan het Bureel van dit blad
4rm den Edel Achtbaren Gemeenteraad der stad Leiden.
Edel Achtbare Heeren
De ondergeteekenden, burgers dezer stad, zouden
vrijheid niet nemen van zich tot UEd. achtbaar
illege te wenden om het voorstel der heeren Buys,
Van Dissel en Juta tot opheffing van de gemeente-
inrichting tot opleiding van Oost-Ind. ambtenaren
met Juli 1886, te ondersteunen, ware het niet dat
sommigen hunner medeburgers hun zyn voorgegaan
iet een tegenstrijdig adres. Zy wenschen den schijn
af te weren, alsof de burgerij in het algemeen met
lat adres instemde; zij achten zich daarentegen
erplicht hunne ingenomenheid met het voorstel
der drie beeren ten stelligste uit te spreken.
Zy zullen niet vooruitloopon op het debat dat
over dezo zaak in uw college zal worden gevoerd
en zij achten zich niet geroepen om by voorbaat
de redenen uiteen te zetten, die tot aanbeveling
van het genoemd voorstel kunnen strekken en
ongetwijfeld zullen worden aangevoerd. Zij willen
alleen opmerken dat de grond, waarop de adres
santen tegen het voorstel zich plaatsen, hun voor
komt slecht gekozen te zyn.
Naar hunne overtuiging toch mag geen inrichting
van hooger onderwijs op kosten der gemeente wor
den gesticht of onderhouden met het doel om vreem
delingen herwaarts te lokken en binnen de stad
un verbiyf te doen kiezen. Alleen de behoeften
der burgery aan zulk eeno inrichting mag daartoe
lleiden, en naar hunne vaste overtuiging heeft deze
behoefte niet bestaan tijdens de oprichting der
chool, en bestaat zy thans minder dan ooit na de
ieuwe regeling, waardoor de meesters in de rech
ten na hunne promotie zich voor het examen voor
den Indisehen staatsdienst onder leiding van Ryks-
hoogleeraren kunnen voorbereiden, waarby komt
dat de bezuiniging op het personeel in Indië, oen
gevolg van hot geldgebrek waartoe de vroegere weelde
ons gebracht heeft, ontwijfelbaar het kleine getal
der leerlingen van de inrichting tot opleiding van
Oost-Indische ambtenaren aanzienlyk zal doen af
nemen.
Om beide redenen schynt thans de tijd te dringen
tot het opheffen eener noodelooze instelling, die
allengs kostbaarder is geworden en thans ongeveer
het dubbele vordert van de som waarop zij bij hare
tichtmg was geraamd.
Leiden, October 1885.
Reeds bevat het adres de volgende onderteeke-
ningen: D. Hartevelt, J. Yan Heukelom Jr., J.
Pijnappel, Siegenbeek Van Heukelom, H. G. Hagen,
0- D. L. Huet, C. Leemans, J. E. Van Iterson J.Az.,
R- Fruin, mr. H. L. A. Obreen en A. Hartevelt Jz.
- De kiesvereeniging „Algemeen Belang" heeft
tegen Donderdag a. s. eene algemeene vergadering
belegd, tot bywoning waarvan ook worden uitge-
noodigd de leden der vereeniging tot „Stemopwek-
king". Het advies in zake do onderwijsquaestie en
memorie in zake belastingherziening, toegezonden
door het bestuur der „Liberale Unie" zullen de
onderwerpen ter beraadslaging vormen.
- De afdeeling Leiden en omstreken der Maat
schappij tot Bevordering der Bouwkunst zal op
Donderdag a. s. hare 130 vergadering, des avonds
te halfacht, in het Nutsgebouw houden.
Bij den Zondag gehouden herstemming voor
twee gemachtigden in het kiescollege der Hervormde
Gemeente van Voorschoten en Veur kwamen op
Lb kiezers. Gekozen werden de heer C. De Ruiter,
met 98, en P. "W. Van der Horst met 85 stem
men. Op den heer H. J. Bulfoort werden uitgebracht
8* en op den heer Y. Van der Marei 18 stemmen.
I B j de dien dag plaats gehad hebbende verkie-
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.17J.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incas-
seeren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
zing van 4 notabelen werden uitgebracht 121 stem
men. Gekozen werden de heeren J. Steeneveld met
109, W. G. Meijer met 71, P. Krispijn, met 70 en
J. Van der Marei met 67 stemmen. Verder werden
uitgebracht op de heeren J. P. Schmal 52, J. L.
Bernhardi 50 en C. Bosman 49 stemmen.
De gemeenteraad van Boskoop heeft de be
grooting voor 1886, in ontvangst en uitgaaf vast
gesteld op 21.035.19. De kosten van onderwijs
werden begroot op 5810. De hoofdelijke omslag
bedroeg over 1885 f 3800, werd verminderd met
1000 en alzoo gebracht op f 2800. Een voor
stel van het Dagelyksch bestuur tot uitbreiding dor
straatverlichting werd desniettegenstaande verwor
pen met 4 tegen 3 stemmen. Voor den nachtdienst
werd een tweede brugwachter aangesteld.
Aanstaanden Maandag, den 2den November,
hoopt het departement Koudekerk-Hazerswoude
der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen haar
50-jarig bestaan te herdenken. De leden hebben
gemeend dien dag niet onopgemerkt te moeten laten
voorbijgaan en besloten dien dag feestelijk te her
denken, te meer nog daar nog een lid van de
oprichters steeds zijne beste krachten wijdt tot
bloei dezer afdeeling. Naar wy vernemen zal de
voorzitter een overzicht geven van de gebeurtenis
sen die in de afgeloopen jaren hebben plaats gehad,
terwijl daarna de heer Justus van Maurik één of
meer zijner novellen zal voordragen. Muziek zal het
feest opluisteren hetgeen ten gevolge zal hebben,
j dat na afloop der lezing wel gedanst zal worden-
J Ook voor vreemdelingen staat met introductie de
toegang open.
Verschillende gezantschapssecretarissen van
buitenlandsche legatiën, o. a. prins Hohenlohe,
van de Oostenrjjkscheprins Lwov, van de Rus
sische baron Moncheur, van de Belgischemar
kies De Franchette, van de ItaliaanscheDesplan-
gues, van de Fransche en eenige aanzienlijken
der residentie bieden heden in het Hotel Paulez
den graaf De Pourtalès, secretaris bij het Duitsche
gezantschap, een afscheidsdiner aan.
Door den Koning is het H. D. aangeboden
adres, in zake den aanleg eener zeehaven te Sche-
veningen, gesteld in handen van den ministerraad.
De kiesvereeniging „Vaderland en Koning" te
's-Hage heeft in hare gisteren gehouden vergadering
den heer P. M. Netscher, oud generaal-majoor,
candidaat gesteld voor het lidmaatschap van den
gemeenteraad.
Jhr. mr. "W. A. De Jonge, laatstelijk ambte
naar van het openbaar ministerie by de kanton
gerechten in het arrondissement Zierikzee, heeftin
de gisteren gehouden zitting van het gerechtshof
te 's-Gravenhage den eed afgelegd als substituut
officier van justitie by de arrondissements-rechtbank
te Dordrecht.
Eene dame heeft, blijkens „De Heraut", aan
het studentencorps der Vrye Universiteit te Amster
dam een vaandel vereerd. In dit vaandel prykt het
wapen van het studentencorps, bestaande uit twee
geuzen, die elkander trouw zweren, en hoe donker
ook de toekomst schynt, elkaar in het devies van
het corps toeroepen: „Deo Duce nildesperandum!"
wat zeggen wil: „Als Gods geleide met ons gaat,
is er voor wanhoop nooit oorzaak!"
Het stoomschip „Madura", van Batavia naar
Amsterdam, arriveerde te Port-Said 26 Oct. en ver
trok den volgenden dag.
Het Ijeidsohc Tooneel.
De mensch beweent dikwijls dingen, die geen
tranen waard zynzoude hy dan ook niet mogan
lachen over zaken, die geéh werkelijke waarde
hebben
Deze vraag is door de alombekende Duitsche
possenmakers Von Moser en Schonthan steeds in
bevestigenden zin beantwoord. Hunne onuitputte
lijke bron van jeu do mots, anecdoten, kwinkslagen
en witzen in hun „Inkwartiering," Onze vrouwen,
De Salontyroler, De Sabijnsche maagdenroof, Köp-
nickerstraat No. 120, De Bibliothecaris enz. enz.
door gezamenlijke of afzonderlijke krachten voor
het tooneel bewerkt, leveren hiervan het onweder-
legbaar bewjjs. Ditmaal echter schijnt de eerste
eene andere phase te zyn ingetreden. De comédie
d'intrigue, tot welk genre al deze genoemde tooneel-
producten behooren, heeft thans moeten wijken
voor de comédie de caractère. Ditmaal zyn het
niet de meer of min komische omstandigheden,
de humoristische gebeurtenissen door de dwaas
heden der menschen in het leven geroepen, die
het hoofdbestanddeel van het nieuwe tooneelstuk
vormen, maar integendeel de mensch zelve.
Het is thans eene schets van het zyn en wezen
van het karakter van den hypoconder, welke hij
ons geeft, zooals reeds aangeduid wordt door den-
oorspronkelijken Duitschen titel „Der Hypocondrist."
Zeer moeielyk echter is het juist weer te geven
de beteekenis, welke schrijver aan dit woord heeft
gehecht. De neiging, zich steeds ziek te gevoelen,
het zwak om personen, die noch medelijden, noch
meewarigheid betoonen over den ongelukkige
kranke, die zyn lijden en weeklachten slechts aan
inbeelding toeschrijven, met beleedigingen en scheld
woorden te overladen, die slechts oog en oor wjjdt
aan zijn eigen persoonlijkheid, aan zyn eigen
lichaam, zooals Molière ons zulk een individu ge
karakteriseerd heeft in zijn „Malade imaginaire", heeft
schrijver voorzeker hier niet willen weergeven.
Evenmin heeft hy ons willen schetsen een krank
zinnig persoon, door La Fontaine in zyn fabel: La
Chatte metamorphosée en femme, met den titel
van hypoconder aangeduid, zooals zeer voldoende
blijkt uit de kantteekening der lyst van gemeente
raadsleden, waarby hy vereerd wordt met het
epitheton als eenigst verstandig lid van het ge-
heele bestuur.
Volgens onze bescheiden meening is de betee
kenis welke hier aan het woord hypocondrist dient
gegeven te worden het meest in overeenstemming
met hetgeen men in het dagelijksch leven noemt
een nijdas of zoo iets dergelijks.
Het aantal aardigheden, waarmede deze schets
gepaard ging, was ditmaal bovenmate groot. Niet
allen echter konden aanspraak maken op nieuw- of
oorspronkelijkheid, evenmin op kieschheid, zoodat
vele dezer décolletéenkele zelfs déculotté mochten
genoemd worden.
Niettemin schynt de vertaler aan deze geestig
heden eene bijzondere waarde gehecht te hebben,
zoo zelfs dat hy Duitsche woordspelingen heeft
trachten over te brengen in onze taal, daar waar
deze zich volstrekt daartoe niet leent, zoo kon
bijv. de letterlijke vertaling van het in Duitschland
algemeen bekende en gebruikelijke gezegde „Er
ist ein Bummelzug, er halt überall an", waarmee
men iemand wil aanduiden, wiens liefdebetuigingen
niet altyd beantwoord worden, hier geen ingang
vinden, eenvoudig omdat het woord „aanhouden",
by ons de beteekenis van ten huwelijk vragen
niet heeft.
Zooals bij alle tooneelproducten van Von Moser
is het ook hier niet gemakkelijk in korte trekken
den juisten inhoud van het geheel weer te geven. In
hoofdzaak komt het hier op neer:
De heer Berckenstok, de zoogenaamde hypocon
drist voert steeds eene levendige en hardnekkige
oppositie; te huis tegen de huwelijksplannen van
zyne dochter met een architect, sollicitant naar de
betrekking van gemeente-ingenieur, Arnold Reiman,
heimelijk door de echtgenoote van B. ondersteundin
de vergadering van raadsleden tegen zjjnen collega
Zuurbier, die in de stad zijner inwoning geene
