t. 7783.
Maandag 6 Juli.
A°. 1885.
t nummer bestaat uit Twee Bladen.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
I Voor de boter-productie zijn die cjfers niet zoo
1
EIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PKIJS DEZER COURAST
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Noromers0.05.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 10 regels L05. Iedere regel meer 0.17J.
Groolere letters naar plaatsruimte. Voor het ïucassee-
ren builen de stad wordt 0.10 berekend.
Oflicieele Kennisgcvingeo.
Burgemeester en Wethouders van Leiden brengen bij
ie ter algemeene kennis van de kiesgerechtigden, dat
;evolge art. 8 der wet van 29 Juni 1851 (.Staatsblad
85) de verkiezing van één lid van den Raad dezer
meente, ter vervulling der vacature, ontstaan door het
ïrlijden van den heer G. WILHELMY DAMSTÉ, die in
39' moest aftreden, zal plaats hebben op Dinsdag den
sten Jnli a. s., van des voormiddags tot des namid-
gsïtrijf uren.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
Juni 1885. E. KIST, Secretaris.
Overproductie.
Bij den tegenspoed, dien de landbouw in den laat-
enf tijd heeft ondervonden en die dit jaar voor-
imelijk de melk en hare producten treft, vraagt
der zich onwillekeurig af, wat is de reden van
9n plotselingen teruggang van de prijzen. Moet de
)den gezocht worden in den gedrukten toestand
an de nijverheid, en in de kleine verdiensten waar
oor minder zuivelproducten tot voeding gebruikt
ordea Of is de qualiteit van de producten zoo-
eel minder geworden, dat de vreemdeling ze niet
teer verlangt te koopen? Beide redenen zonden inder-
aad treurige verschijnselen zijn geweest, en het was
iet een gevoel van weemoed, dat men daaraan dacht.
Er was nog wel eene andere oorzaak, waarvan
ten somwijlen sprak en die men vreesde in de
oekemst. Indien ieder, zooveel hij kan, zijn bouw-
and gaat veranderen in weiland, zeide men, en
ich gaat toeleggen op de veeteelt, dan zullen de
irjzen van boter en kaas op den duur daar ook
inder moeten 1 jdenmaar men dacht niet, dat zoo
ets zich zoo spoedig kon voordoeD. In den tijd
vaarin wij leven gaat alles echter veel spoediger
lan men zulks verwacht. De middelen van gemeen-
ichap en voor het overbrengen van berichten, maken
lat ieder weet, of teu minste weten kan, wat overal
jebeurt. Indien er een persoon is die zich ruime
perdiensten weet te verschaffen, zijn er terstond tien
lie hem navolgen, en indien er een tak is van het
volksbestaan die bloeit, dan gaat een deel der be
volking, dat mioder gelukkig is, zich terstond daarop
meieggen.
Toen in de laatste jaren zoowel door de concur
rentie van het buitenland als door slechte oogsten
3e graanprijzen sterk waren gedaald, en de uitkom-
Bten van den akkerbouw allerbedroevendst waren,
was er slechts één roep in het buitenland zoowel
als in het binnenlandlaat ons boter en kaas makeD,
dat zjn producten die nog loonend zijn voor den
landbouwer. Men hield daarbij geen rekening of
nusschien de groote concurrentie io de granen slechts
tijdelijk zou zjn, en of kunstmatige weilanden op
den duur met voordeel zouden gehouden kunnen
worden; maar men sloeg alom de handen aan bet
werk. En in ons land waar, door de lage ligging,
vele bouwlanden ook voor natuurlijke weiden ge
schikt zjn, heeft men in korten tjd verrassende
•eaultaten verkregen, waaruit bljkt dat in 1884
jjna 6 ibillioen kilogram kaas meer is uitgevoerd
Jan in 1883, en dat in de eerste vier maanden
van 1885 weder bjna 3 millioeu kilogram meer is
uitgevoerd dan gedurende hetzelfde tijdvak in 1884.
MeD ziet hieruit dat de vreemdeling onze kaas nog
wel wil gebruiken, maar dat hj partj trekt van
het groote aanbod om ze voor minderen prijs te
koopen.
t:' Bij den uitvoer van boter kan men nog sterker
klimmende cjfers waarnemen. In 1883 is uitgevoerd
voor 37 millioen kilogram, in 1884 voor 57 millioen
kilogram; en in de vier eerste maanden van dtt jaar
reeds 21 millioen kilogram, tegen 14 millioen in het
zelfde tjdvak in 1884.
vertrouwbaar als voor de kaas, omdat onder den
naam van eetbare boter ook de kunstboter begrepen
is. De natuurboter heeft in het binnenland haar ge
vaarl jksten v jand, dien z j niet zon vreezen indien
hj zich met open vizier vertoonde. De landbouw
misgunt het der nj verheid niet, dat zj een soortge-
ljk product weet te vervaardigen, want niet alle
menschen verlangen de betere maar duurdere natuur
boter te gebruiken; maar hetgeen hj kwaljk neemt
is, dat de kunstboter verhandeld wordt onder den
naam van natuurboter en dat zij daardoor op de
buitenlandsche markten den goeden naam van onze
natuurboter bedorven heeft.
Wj hebben gemeend een en ander zooveel mogeljk
onder de oogen van allen te moeten brengen, om
de landbouwers, die zich op de zuivelproducten
toeleggen, moed in te spreken, omdat zich naar
onze meening, door deze gegevens een lichtpunt
voordoet, te midden van de droevige omstandig
heden, die zj doorleven.
Indien toch de buiten'anderB thans alom onze
zuivelproducten gebruiken, nu de landbouwers door
overproductie genoodzaakt zjn ze tijdelijk met ver
lies af te staan, bestaat er vooruitzicht, dat z j ook
lat$r bj betere prjzen de voorkeur aan die zaken
zullen bijven schenken, indien zj reden hebben om
tevreden te zjn over de qualiteit. De onde goede
naam vau onze boter en kaas was niet alleen ver
kregen door de goedkoopheid, maar veel meer door
de nauwgezetheid en de go;de trouw waarmede zj
waren bereid. Hj die ze kocht, wist wat hj kreeg.
Het valt niet te ontkennen dat bj den gemakke-
ljken handel en de hooge prjzen wel eens aan die
goede trouw is te kort gedaan. Het oogenblik is
daar om die font te herstellen. De handelaar is
reeds veel voorzichtiger geworden in de kenze van
de waar die h j kooptmaar h j kan niet alles zien
en onderzoekeo, h j moet gesteand worden door de
makers. De buitenlander heeft betere werktuigen,
die men niet genoeg kan overnemen om de concur
rentie te doorstaan, maar bj mist de bekwame en
zorgvuldige zuivelbereiders, die Nederland in groot
aantal bezit. De strjd, die thans tnsschen onze
landbouwers en het buitenland wordt gevoerd, is
ean strjd van eerljkheid en goede trouw, en ik
twjfel niet of de Nederlandsche handelaars en
landbouwers zullen daarin nogmaals de overwinning
behalen. D. V. v. II.
LEIDEN, A Juli.
Heden is aan de universiteit alhier de heer H. O.
Gardon, geb. te Bodegrave, bevorderd tot doctor
in de rechtswetenschap, met academisch proefschrift,
get.: „Vormen en formaliteiten in het Burgerijk
Wetboek, voor testamenten voorgeschreven."
Naar men verneemt, denkt de heer F. Oberman,
beroepen predikant bj de Ned.-Herv. gemeente
alhier, in de eerste helft van September z jne intree
rede te houden.
Naar uit eeae in dit nommer voorkomende
aankondiging bljkt, zal Maandag 20 Jnli a. s.
zich in den tuin van Zomerzorg alhier dóen hooren bet
wereldberoemde Kaiser-Cornet-Quartett uit BerljD.
Wat het Florentjner-Quartett Jean Becker was
op strjk-instrumenten, is het Kaiser-Cornet-Quartett
voor blaas-instrumenten.
Daar ook Leiden net voorrecht zal te beurt vallen
bot aangeboden zeldzame kunstgenot te kunnen
smaken, vertrouwen wj dat ieder gaarne deze
gelegenheid zal aangrjpen.
De betrekkeljk matige eutrée-pr js, in verhouding
tot de talenten der executanten, allen hofmusici
van den keizer van Duitschland, zal niemand be
hoeven af te schrikken.
Uit het gemeenteverslag over 1884 bljkt nog
dat gedurende dat jaar in de Stedeljke Werkinrich
ting werden opgenomen 21,482 volwassenen en 2859
kinderen, totaal 24,141 personen, en wel gemiddeld
per dag 60, tegen 70 in 1883. Aan arbeidsloon werd
uitbetaald 3585.981/, en voor voeding 3272.33.
De subsidie uit de gemeentekas verleend, bedroeg
2500.
In de Stadsbank van Leoning werden gelost
26,733 panden, voor 135,559.50, waarvoor aan
interest werd ontvangen 6078.05; verkocht 1051
panden voor 4953.75, een interest opleverende
van 743.19. Beleend werden 26,840 panden, voor
123,412.50. De gemiddelde leeuwaarde der panden
was 4.60.
Het getal der inleggers in de Spaarbank van het
Nat steeg tot 7283. Het gezamenljk bedrag der
inlagen is geweest 434,776.311/, en dat der terug
betalingen 423,634.29. Het kapitaal op het einde
van het boekjaar aan de inleggers verschuldigd be
droeg 1,212,520.81'/,. De bezittingen van het
hoofdkapitaal vertegenwoordigen eene gel jke waarde.
Het reservefonds bedroeg 75,159.07. Als nieuwe
inleggers zjn ingeschreven 1272 personen. De
hoogste inleg in ééne zitting bedroeg 17,342.72,
de laagste 865.55. De hoogste uitbetaling in ééne
zitting was 16,977.72 en de laagste 371.99.
Door de Leidsche Maatschappj voor Weldadig
heid werden ondersteund 177 eenloopende personen
en 136 huisgezinnen. De daarvoor bestede som was
3838.40'/,. Door de Hulpbank werd uitgeleend
67,310, terwjl het getal leeoers klom tot 649.
De ontvangsten der afdeeling Onderstand aan hulp
behoevende gezinnen bedroegen 43,255.06'/, en
de uitgaven 41,885.86.
Op 31 December 1884 bedroeg het aantal leden
der afdeeling Leiden van Nederlandech Mettray
29 en het aantal verpleegden 2.
Bj de vereeniging „Het Doorgangshuis voor
ongehuwde moeders" was het hoogste getal dat
te geljk verpleegd werd 13 moeders en 15 kin
deren, het laagste 4 moeders en 8 kinderen.
Door do Inrichting van liefdadigheid voor de
Roomsch-Katteolieken werd onderwjs gegeven aan
1150 kinderen, waaronder 520 on- of minvermogenden.
Ia het jaar 1884 werden ter weekmarkt alhier
aangebracht 18 paarden, verkocht 14; laagBte prijs
68, hoogste 100, gemiddeld 84; 42 veulens,
verkocht 40, laagste prjs 80, hoogste ƒ130, ge
middeld 105; runderen 23,627, verkocht 21,627,
laagste prjs 150, hoogste ƒ317, gemiddeld 233.50;
kalveren 5758, verkocht 5703, laagste prjs 34.20,
hoogste 82.20, gemiddeld 58.25; schapen 48,059,
verkocht 47,259, laagste prjs 15.80, hoogste
37 60, gemiddeld 26.70; lammeren 45,773, ver
kocht 45,283, laagste prjs 7, hoogste 19, ge
middeld 13; varkens 2618, verkocht 2510, laagste
prjs 15.40, hoogste 28.20, gemiddeld ƒ21.80;
biggen 12,992, verkocht 12,799, laagste prjs 5.50,
hoogste 15.20, gemiddeld 10.35.
Op de markt van laodbouwvoortbrengselen te
Leiden werden in 1884 aangebracht hectoliters:
tarwe 443, prijs gemiddeld 9; rogge 419 a 6.10;
gerst 408 a 5.85; haver 506 a 3 75; duiven-
boonen 174 a 7 95; paardenboonen 196 a 7.15;
aardappelen 33,625 a 4; 394,060 kilogram boter
a 1.60. Van kaas werd aangevoerd 186,013 kilo;
de prjzen waren per 100 kilo: Gondsche- 24,
Derby- f 23, Leidsche- 48.50 en Edammerkaas
30.50.
Omtrent den toestand van hot onderwjs bionen
deze gemeente bljkt nog dat op 1 Juni 1884 het
aantal leerlingen op de H. B.-S. voor jongens be
droeg 140, op die voor meisjes 82. De 2 openbare
scholen voor cnvermogeoden werden bezocht door
507 jongeDS en 405 meisjes; do 3 openbare scholen
voor minvermogenden door 898 jongens en 720
meisjes; de enkele openbare jongensschool 2de kl.
door 308; de openbare meisjesschool 2de kl, door
233; de openbare Leerschool, verbonden aan de