LE1DS0I1 DAGBLAD.
,V\ 7597. Zaterdag 22 NovemberA°. 1884.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Noinmers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE!»:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaatsroimte. Voor hel iocaisee-
ren buiten de stad 'wordt 0.10 berekend.
Met l December begint een nieuw kwartaal
van het Leidsch Dagblad. Zij die zich als
dan op deze Courant abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
LEIDEN, 21 November.
Heden is aan de universiteit alhier de heer W. A
H. Von Heyden, geb. te Tubbergen, bevorderd tot
doctor in de rechtswetenschap, met academisch
proefschrift, get.„De gemeenschap van vruchten
en inkomsten."
De vereenigde vergadering van de Leidsche
Afdeeling der Maatschappij tot Bevordering dor
BoQwkunst en der vereeniging Bouwkunst en Vriend
schap was gisteravond druk bezocht; de leden waren
niet alleen trouw opgekomen, maar er werd ook van
de vrije introductie een zeer ruim gebruik gemaakt.
Het onderwerp, dat behandeld zou worden, was voor
Leiden dan ook van groot gewicht. De heer Van
Cappelle, der firma Reding en Van Cappelle, zou
toch de mogelijkheid bespreken om aan deze gemeente
een telefoonnet te verschaffen. Hij wee3 er op dat
reeds vroeger over de inrichting en werking van
de telefoon eene voordracht werd gehouden en zou
zich daarom nu onthouden eene beschrijving te
geven der toestellen en alleen do vraag trachten
te beantwoorden„Hoe kan in Leiden een goed en
goedkoop telefoonnet tot stand worden gebracht?"
Daartoe zijn twee wegenof men moet geduldig
wachten tot eene maatschappij buiten de stad con
cessie verkrijgt, óf wel de handen zelf ineenslaan
en zich or af hankelijk maken van andereD, wier be
langen niet altijd samenvallen met die der burgerij.
In het eerste geval krijgt men natuurlijk óf geen
óf een dure telefoon, in het tweede geval bestaat
de mogelijkheid een goed en goedkoop net te
verkrijgen.
Terwijl men in andere steden 120 betaalt, zal
dan de abonnementsprijs slechts 30 behoeven te
bedragen; men neme slechts een voorbeeld aan Mid
delburg en Enschedee. Spreker wees daarom op de
wenschelijkheid dat zich in Leiden eveneens eone
Vereeniging vorme, welke zich ten doel stelt de exploi
tatie van een telefoonnet en aan welke de heeren
Reding en Van Cappelle dan gaarne hunne concessie
zouden willen overdoen, op voorwaarde dat aan
hunne firma de aanleg en levering van toestellen
zon worden opgedragen.
Wat het kapitaal betreft, dit zou moeten worden
bijeengebracht door het uitgeven van aandeelen van
100 a 150. De jaarlijksche abonnementsprijs
zou zoodanig moeten worden geregeld, dat bij een
minimum aantal abonné's eene zekere rente wordt
gewaarborgd. Het benoodigde kapitaal zelf werd op
30,000 geschat. Volgens onderstaande berekening -
overgenomen van de Middelbnrgsche commissie -
zou bij een honderdtal abonnenten reeds 4 pet.
van het kapitaal uitgekeerd kunnen worden:
Begrooting voor 100 verbindingen.
Uitgaven
Reparatie 5 per lijn
500.
3 telefonisten
600.
Kantoorbehoeften.
200.
Belasting en patent.
100.
Onderbond gebonwen.
Opzichter
150
Bodeloon
50.
Chef en Reparatenr..
300.
Onvoorziene
200.
ƒ2175.
Ontvangsten.
100 Abonné's «ƒ30
of 60 a 50.
10 buiten id. a 50
of 10 a 65.
Uitgaven
Win:t.
ƒ3000.
- 500.
ƒ1325.
Spreker wees daarna op de voor- en nadeelen,
zoowel van een lucht- als grondnet, en kon, daar
hij onbekend was met den toestand der geaicente
wat betreft het onderaardsche gedeelto, moeïehjk
een zeker stelsel aanbevelen. Hij wee3 vooral op
het nut vau de telefoon bij brand eu ongevallen,
maar vooral op het voordeel, dat fabrikanten, win
keliers en particulieren daarvan kunnen trekkon,
en haalde Zblfs een zeer huishoudelijk voorbeeld
aan. Hij eindigde met eene aansporing aan de ver
gadering, om de gelegenheid niet te laten voorbij
gaan een goedkoop net in Leiden te verkrijgen, en
sprak den wensch uit dat zich eene commissie zou
vormen om de oprichting van een telefoonnet voor
te bereiden en, wanneer do mogelijkheid van slagen
bestond, stappen te doen om dit plan ten uitvoer
te brengen.
Daarna werd gelegenheid gegeven tot disoussie.
De heer Vau der Horst, directeur der gasfabriek,
opende de rij der sprekers eu wijdde uit over de
wonschelijkhe;d vau een lucht- of grondnet. Do heer
Jeltes, fabrikant, uitte de vrees dat een honderdtal
abonnenten niet te krijgen zoudo zijn en vrcog
inlichtingen cf do telefoon ook bij Dacht geopend
is, daar branden meerendeels des nachts plaats
hebbeD. Do heer Schaap, gemeente-architect, wees
op den toestand on Ier den grond, welke bezwaren
zou opleveren voor een grondnet, en vroeg of bij
aansluiting vau eiken nieuwen abonné de grond
moest opgebroken worden. Eindelijk sprak de heer
Van der Woerd, werktuigkundige, de vrees uit
dat de cijfers der begrooting niot zeker waren;
maar voornamelijk wees hij op het feit dat de Bell-
Telefoon-Mö. later concessie zou zien te verkrijgen
om de steden onderling te verbinden en dan zou
Leiden, als niet tot hare Maatschappij behoorende,
daarvan uitgesloten zijn.
De heer Van Cappelle beantwoordde achtereen
volgens die sprekers. De we schelijkheid van een
grond- of luchtnet liet hij geheel in het midden,
daar dit het werk van de eventueel to benoemen
commissie en eene zaak van plaatselijk belang was.
Ook het openstellen vau de telefoon was eene zaak,
die later besproken kon worden, en wat het op
graven vau de lijn betreft, dit zou niot voortdurend
noodig zijn. Ten opzichte der vrees door den heer
Van der Woerd geuit, merkte hij op dat de be
doelde verbinding nog in het verre, zeer verre
verschiet ligt. Zou het Rijk door het verleenen
vau een dusdanige concessie, zich zelf van zulk
eene uitstekende bron v&n inkomsten berooveD Dat
geloofde hij niet.
Eindelijk ging men over tot het benoemen van
eene commissie, waarin zitting zullen hebben de
heeren Krantz, Driessen, S. B. Vos, W. C. Jeltes,
P. A. Van Aken, K. De Boer HzD. Van der
Horst on K. F. L. Van der Woerd, die het recht
hebben nog een negende lid aan zich te verbinden.
Met eene dankzegging voor de goede opkomst,
werd do vorgadering gesloten.
Prins Roland Bonaparte heefc aan het Ethno-
graphisch Museum te Leiden eene verzameling voor
werpen ten geschenke gegeven, die hij van zijne
reis door Lapland heeft medegebracht, o. a, een
stel manskleedingstukkeo, Laplandscbe schoenen,
een geweven vrouwengordel in verschillende kleuren
met een koperen Daainécessaire, waarin de verschil
lende naaigereedschappen, een weefwerktoigje waarop
deze gordels geweven worden, met de verschillende
bijkomende gereedschappen, messen uit Lapland en
Noorwegen, een der karakteristieke hoofddeksels van
de Lappinnen van Hammerfest, eon halster om de
rendioren aan te spannen, enz.
De bisschop van Haarlem heeft benoemd tot
professor in de H. Schrift (e Warmond den heer
P. L. Dessen6; tot professor ia de H. L'turgie te
Warmond den heer H. C. Maat, die kapelaan was
der parochie van den II. Jacobus te 's-Gravenhage.
Verder tot pastoor te Hazerawoude den hoer N. Oly
tot pastoor te Ovezande den heer G. H. Holt; tot
kapelaan te Vlissingen den hoer W. H. Strijthout
tot kapelaan te Schoonhoven den heer J. P. H.
Ramakers; tot kapelaan te Maasland den heer A.
A. J. Vermeulentot kapelaan te Poeldijk den heer
J. M. G. Meynecht en tot kapelaan te Medemblik
dea heer G. C. Van Noort.
Op het drietal ter voorziening in eone vacature
bij de Chr. Ger. gom. te Woerden staan: ds. A.
De Vlieg te Noordwijk aan Zee; ds. J. Alting te
Katwijk aan Zee en ds. P. Wagemaker te Hilversum.
Op het seminarie te Warmond overleed de
vorige week de heer H. F. Van Akersloot, prof.,
vroeger kapelaan in de H.-Laurentiuskerk te Rot
terdam, in den ouderdom van 31 jaren.
De leveriög van de door de gemeente Alkmaar,
gedurende 1885, benoodigde boomen en gewassen,
is, na openbare aanbesteding, gegnnd aan den heer
A. Boer, te Boskoop, voor f 749.55.
Het minisierlijstje van de rechterzijde, dat
in Den Haag wordt genoemd, lnidt: premier en
minister van justitie: jhr. mr. A. F. De Savornin
Lohman- oorlog: A. E. Reuther; - binnenl. zaken
A. baron Schimmelpenninck v. d. Oyo; - financiën:
jhr. K. A. Godin De Beaufort; - marine: G. H.
Thomassen a Thuessink v. d. Hoop; - koloniën;
rar. H. A. Des Amorie Van der Hoeven; - water
staat: J. G. Van den Bergh; - buitenl. zaken:
mr. G. J. Th. Beelaerta Van Blokland.
De Indische begrooting voor 1885 is wederom
ingediend, in hoofdzaak gelijk aan de ontwerpen
van September jl. De uitgaven zijn thans echter
vermeerderd met 963,606, ten gevolge van enkele
verminderingen en vermeerderingen, onder welke
laatste behooren 881,000 voor aanbouw van schepen,
nl. voor een zaestoomer voor de gouvernements
marine en eenigo kleine gewestelijke vaartuigen en
een nieuw schroefstoomschip 4de kl.ƒ115,375 voor
uitgaven in verband met het overnemen van belas
tingen ter Oostkust van Sumatra en mot eeno over
eenkomst met deu sultan en de rijksgrooten van
Siak over eenige belastingen in eigenlijk Siak en
hunne rechten op de onderhoorigheden84,000
voor reorganisatie van het bestuur in het regent
schap Madura; 150,000 meer voor bovloeiings-
werken enz. Daarentegen zijn de middelen 761,479
hooger geraamd.
Dientengevolge bedraagt het tekort, in September
op 1,257,101 geraamd buiten den aanbouw van
schepen, thans 1,459,228 met inbegrip van de
kosten van dien aanbouw.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft gisteren
bij acclamatie aangenomen het voorstel tot het op
richten van een Ammoniak-waterfabriek bij de gas
fabriek op kosten van 40,000, en het bouwen van
een houten gebouw ter voorziening in het gebrek
aan rdimte op de lagere scholen voor ƒ14,800. De
beraadslaging over het steenkolenvervoer langs den
tramweg tusschen Feyenoord en de Gasfabriek is aan
gevangen, doch de zitting is verdaagd tot heden,
wegens het late nur.
Van de meest betrouwbare zijde wordt ver
nomen dat het papier van de Nederlandsch-Indische
Handelsbank weder door de Nederlandsche Bank
en hare bijkantoren wordt aangenomen.
Naar het „D. v. N." verneemt, heefc de directie
der Hollandsche IJzeren-Spoorwegmaatschappij bij
verschillende fabrieken hier te lande prijsopgave
gevraagd voor het vervaardigen van een stoomschip,
bsstemd voor het vervoer van passagiers en goe
deren. Dit stoomschip zal eene lengte moeten hebben
van 225 voet bij een inhoud van circa 1500 ton,
cn moeten voorzien in een geregelde vaart tusschen
Amsterdam en Londen.
De Iadische mail per stoomschip „Prins Hen
drik" wordt 23 dezer alhier verwacht.
Z. M. heeft met ïogaDg van 1 December a. 8.
bij do naamiooeo vennootschap „de Nederlandschg
