LEIDSOn
DAGBLAD.
IN0. 7533.
Ela&fid&g S September.
A0. 1884.
Eerste Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke hommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeten.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17A
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incueet*
ren buiten de stad wordt /0.10 berekend.
Dit nommer bestaat nit TWEE BLADEN.
Voor de Inteekenaren daarop behooren
bij dit nummer van het Leidsch Dagblad
de Nos. 12Ö tot 136 der Ingekomen Stukken
van den Gemeenteraad.
Eon misbruik bestreden.
Zelfs van de beste zaken, waar ran het bestaan
op zich zelf een zegen is, kan misbruik worden
gemaakt.
Een sprekend bewijs daarvan vindt men in het
geen tegenwoordig omgaat ia den boterhandel, eene
bron van welvaart, bij wier voortdurenden bloei
zoowel Leiden, met zijn druk bezochte vee-, boter
en kaasmarkt, als de nabijgelegen gemeenten met
haar rijkdom aan zuivelproductoo, het grootste be-
laDg hebben.
Zooals mon weet, speelt in de laatste jaren de
zoogenaamde margarine- of kunstboter een groote
rol naast de gewone of natuurboter. Tut de zaken,
wier bestaan op zich zelf wij zooeven een zegen
noemden, mag ten volle die zoogenaamde kunstboter
worden gerekend, althans wat de deugdelijke fabri-
caten betreft, want ook daarin is groot verschil.
Er zijn fabrieken, zooals die van dr. J. Th. Moutou,
te 's-Gravenhage, waar uit deugdelijke grondstoffen
op wetenschappelijke wijze een zeer bruikbare,
smakelijke soort van kunstboter wordt bereid, die,
wat den prijs betreft, binnen het bereik valt van
die breede schare van minder bemiddelden, voor
wie de natuurboter, althans de goede qualiteiten,
een vrij duur voedingsmiddel zou zijn, waarvan hot
gebraik, ten minste voor groote gezinnen en op
den duur, eene vrij bedenkelijke verhooging van het
jaarljjksch huishoudelijk bndget zou ten gevolge
hebben. De prijs toch van goede natuurboter be
draagt ongeveer hot dubbele van dien van kunstboter.
Ook hier valt dus weder te wijzen op de wol
daden, die de wetenschap aan de maatschappij kan
bewijzen, wanneer slechts de mannen der wetenschap
zich niet bepalen tot theoretische bespiegelingen,
maar do uitkomsten hun Der onderzoekingen practisch
weten toe te passen ten algemeenen nutte.
Jammer evenwel, dat van die goede vruchten
niet alleen gebruik, maar ook misbruik wordt ge
maakt. Kunstboter, hoe aanbevelenswaardig ook
voor bon, die slechts uit oen beperkte beurs hebben
te putten, is daarom nog geen natuurboter, en nu
is hut vrij verklaarbaar, dat bij, die zich het ge
bruik van de laatste kan en wil veroorloven, zich
voor zijn geld geen margarioo-boter, die slechts on
geveer den halven prijs der uatuorboter waard ie,
in de handen wil laten stoppeD. En toch leert de
ondervinding, dat dit laatste in den handel maar
al te vaak wordt beproefd.
Ovor het onzedelijke van dergelijke praktijkon
■uit te wiideü, zou een onvruchtbare taak zijn. Zij,
die zich aan dergelijke bedriegerijen schuldig maken,
behoeven van een ander niet te vernemeD, dat het
bedriegerijen zijndat woten zy zei ven maar al te
goed. Betreurenswaardig echter is het, vooral voor
den eerlijken handel, die zich niet aan dergelijke
ongeoorloofde praktijken schuldig maakt, dat zij
door huune misbruiken dea alouden goeden naam
van de Hollandsche boter, vooral ook ia het bui
tenland, in discrediet dreigen te brengen, zoo zij dat
al niat hebben gedam. Wat de gevolgen van der
gelijke handelwijzen zijn, ondervindon fcbane de aard
appeltelers in het Westland - althans zoo meldde
ODlangs een berichtgever uit die streek - waar de
vroeger zoo belangrijke uitvoer naar Engeland tot
nagenoeg nul is herleid, nadat de leveranciers zich
niet hadden ontzien hun overzeesche afnemers mand
jes toe te zendeD, waarvan het dekstok uit aard
vruchten van deugdelijk gehalte, de verdere inhoud
uit bijna onbruikbare waar bestond.
Het gevaar, door vervalscbing voor den boter
handel ontstaan - om tot dezen terng te keeren -
was roeds zoo dreigend geworden, dat op de bui
tengewone algemeene vergadering der Hollandsche
Maatschappij van Landbouw in Maart 1883 eene com
missie werd benoemd tot het opsporen van middelen
ora die knoeierijen tegen te gaan. Die commissie
heeft thans een uitvoerig rapport uitgebracht, dat
eindigt met het voorstel tot oprichting e6ner „Ver-
ceniging tot bescherming van don handel in natuur
boter."
Bij dat voorstel zijn tevens concept statuten voor
de op te richten Vereeniging gevoegd. Daaruit
blijkt dat do Vereeniging ten doel heeft de be
langen van dien handel, zoowol bicnen- als bnitens-
lands, te bevorderen en speciaal den nadeeligen
invloed te bestrijden, die voortvloeit uit het ver-
koopen van zoogenaamde kunstboter ondor don naam
van natuurboter.
Onder de middelen, waardoor de Vereeniging
zich voorstelt haar doel te bereikeD, trekt vooral
de aandacht dat, ODder 2 genoemd en aldus lui
dende Alle pogingen aan to wenden om het
onderzoek van boter beter en gemakkelijker te
maken. In de eerste plaats door het uitschrijven
van een belangrijke prijsvraag en verder door alle
andore middelen te streven naar een methode van
onderzoek die ook den niet wotenacbappelijk ge
vormde in slaat stolt om spoeuig en zekor te con-
stateeren of boter is natuurboter of kunstboter of
een mengsel van beide.
Indien de Vereeniging van de verschillende mid
delen, door haar aanbevolen, alleen maar het doel
bereikt, dat zij zich in dit tweede punt voorstelt,
zal zij waarlijk met voldoening op haar arbeid
mogen terugzien. Wanneer wij toch ons niet ver
gissen, is da moeilijkheid, zoo niet de onmogelijkheid
om spoedig te constateeren of boter is natuurboter
of kunstboter of een mengsel van beide, tofc dusver
hot groote struikelblok geweest, waarop alle pogingen
afstuitten otn afdoende maatregelen to nemen of
althans voor te stellen tegen het vorvalschon van
natuurboter. Intusschen, de wetenschap staat niet
stil en het uitschrijven van een mild te bekronen
prjjsvraag zal zeker kunnen bijdragen om deze
moeilijke quaestie een stap nader tot hare oplossing
te brengen.
Ook door naar onderlinge samenwerking tusschen
de eerljjke handelaars te streven (punt 4) en
in het buitenland dó aandacht te vestigen op de
Hollandsche natuurboter en op de waarborgen, die
door het streven der Vereeniging in het vervolg
bij het koopen van boter zullen worden in het
leven geroepen (pant G), zal de Vereeniging reeds
veel kunnen uitwerken tot handhaving of herstel
van de gunstige bekendheid onzer zuivelproducten,
vooral ook in het buitenland, en tevens van den
roep van eerlijkheid der Noderlaudsche handelaars,
waarop wij, uiet altijd, helaas! met evenveel recht,
one nog altijd zoo gaarne beroemen.
Wij hopen de Vereeniging spoedig aan het work
te zien.
6 September.
In de maand Augastus zijn binnon deze gemeente
geboren 134 kinderen, als: 59 zoons en 75 dochters;
overleden 83 personen (waarvan 3 elders woonach
tig), als: 11 mannen, 12 vrouwen, 27 zoons en 33
dochtersdaarenboven als levenloos aangegeven 4
gehuwd 53 paren.
De heer A. M. Donner, theol. cand. alhier,
heeft het beroep naar Genemniden (el. Zwolle)
aangenomen en voor dat naar Heusden (cl. 'a-Bosch)
bedankt;
Ten behoeve van 's Rijks Ethnographisch
Ma9enm te Leiden zijn ten geschenke ontvangen een
aantal voorwerpen, op Savoe verzameld door den
heer M. TefFer, zendeling-leeraar te Dilli, eiland
Timor, en door diens echtgenoote mevrouw Teffer,
geboren Siblesz, op Savoe, toegezonden aan den
directeur van dat museum. Die voorwerpen zijn
nader omschreven in de Staatscourant van heden.
Behalve door do heeren Krnyt, consul der Neder
landen te Djeddah, en bovengenoemden heer Teffer
zijn ook door aanzienlijke Arabieren belangrijke ge
schenken aan het museum gezonden.
Te Delft is door dijkgraaf en hoogheemraden
van De'fland aanbesteed de leverantie van eiken
hout voor nieuwe binnendeuren aan de schutsluis
te Vlaardingon. Minste inschrijvers waren de heeren
Jac. v. d. Kamp Co. te Leiden, voor 336.42.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhnis alhier opgenomen van 4468 volwassen
personen en van 9—12 kinderen.
De minister van binnenlandsche zaken brengt
ter konnis van belanghebbenden dat de commissie,
belast in 1884/85 met het afnemen van de practi-
sche examens van arts en tandmeester, vermeld in
de artt. 2 en 8 der wet van 25 Dec. 1878, zal
zitting honden, op Dinsdag 23 Sept. en volgende
dagen, te Leideö.
Dozelfde minister brengt ter algemeene kennis
dat 's Rijks museum van schilderijen in het Trip
penhuis te Amsterdam, te rekenen van 10 Sept.
18S4, weder voor hot publiek geopend wordt.
Mede brengt dezelfde minister vau binnenlandsche
zaken ter kennis van belanghebbenden dat de
commissie, belast met het examioeeren van hen,
die voldoende bewijzen wenschon te leveren van
genoegzame voorbereiding tot de beoefening der
natuurkundige wetenschappen, om te kunnen worden
foogelaten tot het eerste natuurkundig examen,
vermeld in art. 4 der wet van 25 Dec. 1878, zal
zitting honden op Woensdag 24 Sept. a. 8. en
volgende dagen, te Groningen.
De nieuw benoemde burgemeester van Boskoop,
de heer H. Le Coultre, werd gisteren in eene open
bare raadsvergadering als zoodanig geïnstalleerd
door den waarnemenden burgemeester en voorzitter,
den heer B. J. LunnemaDn. Een groot aantal der
voornaamste ingezetenen woonde de vergadering bij.
Van do meeste huizen wapperde de nationale vlag
als blijk van ingenomenheid met de komst van den
nieuwen burgervader, die, naar men verneemt, voor
nemens is in de gemeente te woneü.
Tot wethouder der gemeente Voorschoten is
met algemeene stemmen herbenoemd dr. W. E. H.
Van der Horn Van den Bosch; te Benthuizen de
hoer L. Paul; te Rijnsburg de heer K. Van Delft;
to Zoelerwonde de heer J. Versteegon en te Reeu-
wijk de heer J. Feekens, sedert 9 Augustus 1850
lid van den gemeenteraad en van af 1868 wethouder.
De aan den R *ad der gemeente Zoeterwoudö
aangeboden begrooting voor het jaar 1885 bedraagt
zoo in ontvang als in uitgaaf eene som van ƒ26,119.52.
Tot hoofd der school met den bijbel te Lan-
gerak is benoemd de heer H. J. Kroeze, te Zwartsluis.
Kaar wij met genoegen vernemen, zal het
9ie nommer van „Do Leeswijzer" (Nieuws- en
Advertentieblad ter bevordering van ons letterkundig
verkeer) voor ruim de helft aan enzen gevierden
Nicolaas Beets en zijn naderend jubileum gewijd
zijn. Behalve tal van bijdragen van de beste
vaderlandsche auteurs zal hot o. a. ook een Itali-
aanschen brief van prof. Giovanni Antonioli, den
talentvollen vertolker der „Camera Obscura", be
vatten.
Wij gelooven deze gelegenheid niet te moeten
ldten voorbijgaan om op dit fraaie tijdschrift des
heeren W. Gosler te Haarlem, dat ook het eerst
van onze literaire organen de uitvoerige programma's
