N\ 7343. Vrijdag 25 Januari» A0. 1884. Avond-editie. "Hx LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT: Leiden per 3 maanden,111 f 1.10. Frsnof per post1.40. Afzonderlijke Nommere.9 0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PEUS DEE ADVERTENTIES: ▼*n 1—6 regels 1.0B. Iedere regel meer 0.17$,' Groetere letten naar plaatsruimte. Voor het incassee* ren builen de stad wordt 0.10 berekend. LEIDEN, 2JL Januari. Door het departement Leiden der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen is het volgende voorstel voor de panten van beschrijving der algemeeno vergadering van 1834 aan het Hoofdbestuur inge zonden. Het hoopt dat de overige departementen er hunne ondersteuning aan zullen schenkon. Het betreft namelijk den „Volksalmanak." Op de laatste algemeen© vergadering zijn, ten aanzien van dien almanak, genomen twee besluiten, als: het eerste voor de schorsing gedurende één jaar, hot tweede tot afschaffing. Is de wettig- tigheid van het eerste besluit niet te betwisteo, anders is het gesteld met het 2de besluit, dat, als eene wetsverandering, voor de aanneming, 3/4 der uitgebrachte stemmen noodig had. Beide besluiten worden in hooge mate betreurd: de schorsing van den Almanak wordt nadeelig geacht, de afschaffing zoude noodlottig zijn. Als men let op het getal uitgebrachte stemmen, dan wordt het vermoeden bevestigd dat men hier niet ie doen had met eene stellige overtuiging, maar dat do wensch naar bezuiniging op het budget niet zonder invloed bloef op de stemming. Ook de rang orde op de te behandelen voorstellen oefent daarbij, niemand zal het willen ontkennen, altijd een grooten invloed uit. Voor do schorsing nu vflrUaa»i3on oïol» 501 tegen 313 stemmen. Voor den meer afdoenden maatregel, de afschaffing, werden daarentegen slechts nitgebraoht 465 tegen 429 stemmen. Daardoor moot men komen tot het beslnit, dat do oppositie tegen den Almanak veel minder groot is, dan sommigen willen bewereD. Het departement Leideo, erkennende dat de Al manak, zooals trouwens alle monschelijk werk, voortdurend vatbaar is voor verbetering, schat dien hoog en vond er dikwijls zeer belangrijke opstellen ïn; het meent dat gezegd jaarboekje een wensche- lijken band vormt tusscben de Maatschappij en hare leleD, een band, die kan worden versterkt indien die Almanak, welke aan alle leden wordt rond- gadeeld, voortaan ook mocht bevatten enkele bij- zonderboden omtrent de Maatschappij eu hare Depar tementen, mot opgave van hot ledental en den secre taris van elk Departement. In de laatste jaren is er minder en minder van wege do Maatschappij uitgegeven; het ligt iu de menschelijke natuur, dat m9n wel eens wat wil ontvangen voor zijn geld; met dien wensch, of men hem, al dan niet, goedkeurt, zal rekening moeten worden gehouden; het gevolg der afschaffing zal zeer zeker zijn een belangrijk verlies van leden, het behoud daarentegen met de opgegeven aanvulling zal wellicht het getal der ledei en zeker hun ijver vermeerderen, de Maatschappij zal er stoffelijk on zedelijk door winnen. Het is mogelijk, dat, waar voor de aanneming van het na te melden voorstel, eene wetsverandering, eene meerderheid van 3/4 der stommen noodig is, het ■voortdurend bestaan van den Almanak, bij do aan staande 10-jarige wetsherziening, zoo dit voorstel mocht worden verworpen, aan eonig gevaar zoude worden blootgesteld, doch het geldt hier een ge wichtig belang, dat vèrstrokkende gevolgen kan hebben; daarbij is het wenschelijk dat Dader, zoo spoedig mogelijk, het gevoelen dor meerderheid blijkc. Door deze overwegingen geleid, meent het Departement eene ernstige poging te moeten dóen, om de uitgave van den Almanak voortaan niet alleen mogelij k, maar bepaald verplichtend temaken. Het is daarom dat het departement Leiden zich -veroorlooft voor te stollen, dat, in plaats van de betrokken zinsnede van art. 70 der wet, worde opgenomen de volgende bepaling: „Jaarlijks wordt, vanwege de Maatschappij, een Almanak uitgegeven en aan alle leden kosteloos uitgereikt." Do bevolking der gemeente Leiden bestond op 31 December 1882 uit 20,003 mannen en 22,162 vrouwen, totaal 42,165 zieleD. Zij werd vermeerderd als volgt: door geboorte met 7S0 m. en 733 vr., samen 1513 personen, en door vestiging met 1988 m. en 1288 vr., samen 3276 personen, zoodat er eene totaal-vermeerdering ontstond van 4789 personen, nl. 2768 m. en 2021 vr. Daarentegen verminderde de bevolking door sterfte met 567 m. en 475 vr., samen 1042 per sonen, en door vertrek met 1847 m. en 1102 vr., 8.a.raen 2919 personen, waaruit volgt dat de totale vermindering bestond uit 2414 m. en 1577 vr., alzoo uit 3991 personen. Op 31 December 1883 telde de gemeente Leiden 20,357 m. en 22,606 vr., samen 42,963 zielen, zoodat er gedurende het afgeloopen jaar eene ver meerdering ontstond van 354 m. en 444 vr., samen 798 personen. De inliohtingen, welke hot „D. v. N." om trent den stand der onderhandelingen tuascheü den heer "W. Van Znylen en „Het Nederl. Tooneel" heeft verkregen, bevestigen ons bericht en dat van sommige andere bladen, dat die onderhandelingen zouden zjjn afgestuit en wel op de hooge eischen van den heer Van Zuylen. Die eischen luidden: Als jaarwedde f 12,000; voorschot om zijne zakeD, die bij zijne toetreding tot „H. N. T." zonden geliquideerd moeten woruou, te regelen f 30,000; verder hot recht om to spelen, waar on wanneer het hem gceddacht. Goon wonder dat „Het Nederl. Tooneel" dezen kunstenaar „onbetaalbaar" vond. De heer Van Zuylen schijnt nu van plan zijDO onderneming voort te zotten en heeft reeds stappen gedaan tot he.t sluiten van nieuwe verbintenissen met eenigen zijner artisten. Do berichtgever schrijft nog het volgende: Te Rotterdam valt iu de tooneelwereld al heel woinig nieuws voor. - Evenals verleden jaar naar „Zwarte Griet", s.'roomt thans alles naar „Hannes." De directie maakt met Faassen's stukken uitste kende zaken. Zelfs in do provincie worden zijne stukken in verschillende plaatsen meer dan ééos opgevoerd. Zoo is b. v. Maandag a. s. te Leiden do dorde voorstelling van „Hannes." Arnhem is in den loop (lezer week voor de 2de maal aan de benrt. Door dit druk „Hannesen" is het benefiet van den heer J. Haspels, ter herinnering aau zijue 25- jarige loopbaan als acteur, wederom voor een 14 dagen uitgesteld. Zooals bekend is, zal op gemelden feestavond do première plaats grijpen van „E n vijand des Volks" van Ibsen. De M'ddelburgeche gastentoonstelling-jury, die met hare werkzaamheden is aangevangen, heeft tot voorzitter gekozen den hser D. Van der Horst to Leiden en tot secretaris den heer Polet to Middel burg. De tentoonstelling wordt vrij druk bezocht en blijft tot Donderdag 81 JaDuari geopend. De Staats-Courant behelst de koninklijk goedgekeurde statuten van de Gymnastiek- en Schermvereeniging „Indbra", te Leiden, en der Christelijke Jongelingsvereenigïr.g „Volg Mij" (Joh. 144), te Noordwijk aan Zee. Het telegram, van den gouverneur generaal van Nederlandsch Indiö bij het departemont van koloniën ontvangen, luidt als volgt: Op zeven Januari zijn de troepen te Tenom geland. Volgenden dag is do Gedei, na een hevig govecht, stormenderhand genomen. PadaDg-Kling, datbaiten- gowoon versterkt was, werd van twee kanten aan gevallen, genomen en verbrand. Simpang-Olim, de verblijfplaats van den Radja, werd platgeschoten en Tenom voorbeeldig getuchtigd, waarna de troepen naar Kotta-Radja zijn teruggekeerd. Leger en marine wedijverden in moed en vol harding. Bijzonder onderscheidde zieh kapitein jhr. Leyssiu», van de infanterie, die de stormcolonne aanvoerde. Luitenant graaf Schimmelpenninck wat de eerste bij de bestorming en het nemen van de loopgraven en de Gedei; hij werd gewond door twee lichte klewanghonwen. De Amboineesche fuse lier Patty was de voorste, die den gewonden luite nant beschermde. Luitenant ter zee lste klasse Prager nam stormenderhand eene door den vijand bezette versterking. Matroos lste klasse Barent redde met levensgevaar, onder een hevig vnur, hefc leven van een onderofficier. Luitenant Snijder en twee mindere militairen, gesneuveld; twee minderen vermist en vier min deren, waarvan drio van de marine, gewond. De Radja trok met de gevangenen van de „Nisero" landwaarts in. De Senaat van hot Amstordamsch Studenten corps, die collectief ontslag had genomen wegens moeielijkheden naar aanleiding der voornemens voor de feestviering, welke in de volgende maand zou worden gehouden, maar als zoodanig werd herkozen, heeft in zijne eergisteravond gehouden vergadering eenparig besloten zich die keuze niet te laten wel gevallen. Naar aan de Haagsche Courant van goedorhand werd medegedeeld, zal de gravenkroon, door een misverstand aangebracht hnv«n hat cmolaohtswaDen uci lomn.o oevers Deynoot, op den gedenk jt&m ter nagedachtenis van wijlen den vorigen burge meester in de Raadszaal te 's-Hage, daarvan worden verwijderd. Door den minister van marine is aan de Eerste Kamer eene opgave gedaan van de opbrengst der ton gevolge van den brand op den 20sten Juni 1883 op *s Rijks Marinewerf te Amsterdam als onbruikbaar verkochte goederen, waaruit blijkt dat die goederen eene som van f 68,019.53'/2 hebben opgebracht. De minister van oorlog heeft in zijn antwoord aan de Eerste Kamer te kennen gegeven dat het eindcijfer zijner begrooting f 1,861,784 lager is dan dat van de begrooting voor 1883. Belangrijke vermindering der uitgaven kan bezwaarlijk worden verkregeD, indien men het krijgswezen wil brengen en behouden op de hoogte van de eischen de3 tijds en zeker niet, zoolang jaarlijks nog aanzienlijke sommen moeten worden besteed voor maatregelen van buitengewonen aard, als uitvoering der ves tingwet en van het kazerneeringsplan, aanschaffing van zwaar geschut en dergelijke. De minister van binnenlandsche zaken, over wegende dat de heer O. Van Rees door de aan neming van een bezoldigd staatsambt heeft opge houden lid te zijn van de Tweede Kamer der Staten Generaal, en dat alsnu ter vervulling der daardoor opengevallen plaats eene verkiezing behoort plaats te hebben in het hoofd-kiesdistrict Rotterdam, - heeft bepaald: lo. dat die verkiezing zal plaats hebben Dinsdag 12 Febr. a. s.; 2o. dat herstemming, is die noodig, zal geschieden Dinsdag 26 Febr. d. a. v. De minister van binnenlandsche zaken mr. Heemskerk Az. zal den 6den Febr. een thé-dansanfe geven in het hotel „Den Onden Doelen." De toestand van den heer Modderman gaat gelukkig goed vooruit. Dagelijks is hjj eenige uren op on do krachten komen weder bjj. In April zal hij, indien de toestand blijft vooruitgaan, waarschijnlijk weder uit Wiesbaden te 's-Hage torugkeeren. De „Noord-Brab." verneemt dat het lid van de Tweede Kamer mr. A. J. H. Yan Baar, te Oorschot, zeer ernstig ongesteld is, zóó zelfs dat hjj van de laatste sacramenten is voorzien.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1884 | | pagina 1