LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 7333
Maandag 14 Januari.
A0. 1884.
Eerste Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
▼öor Leiden per 3 maanden1.10.
Trant* per post.1.40.
Afzonderlijke Ifommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PBIJS DER ADVERTENTIES:
▼ai 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incassee-
ren builen de stad wordt 0.10 berekend.
Dit Nommer bestaat uit TWEE BLADEN.
Officieel© Kennlajferingen.
MTIOTALE MILITIE:.
BURGEMEESTER en "WETHOUDERS van LEIDEN
doen te weten, dat ingevolge art. 18 der Wet van den
19den Augustus 1861 (Staatsblad n°. 72) allen, die volgens
art. 15 dier Wet voor de nationale militie behooren te
worden ingeschreven (zij die op den lsten Januari hun
19de jaar waren ingetreden en alzoo de geborenen in
1865), verplicht zijn zich daartoe bij Burgemeester en
Wethouders aan te geven tusschen den lsten en den
Sisten Januari; dat bij ongesteldheid, afwezigheid of
ontstentenis van den mililieplichtige, zijn vader, of, is deze
overleden, zijne moeder, of, zijn beiden overleden, zijn
voogd lot het doen van die aangifte verplicht is; en dat
overtreding van het aangehaalde art. 18, krachtens art.
183 der meergemelde wet, wordt gestraft met boete Tan
f 25 tot 100.
Voor hen, die verzuimden zich op de door het Gemeen
tebestuur bepaalde dagen ter inschrijving aan te melden,
wordt mitsdien daartoe alsnog gelegenheid gegeven ter
gemeente-secretarie, van 's voormiddags 10 tot 's namid
dags 3 uren, op iederen werkdag, tot en met den 31sten
Januari aanstaande, op welken dag het register van in
schrijving, des namiddags te 4 uren, voorloopig wordt ge
sloten.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
DE KANTER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 12 Januari 1884.
Met velerlei wapens.
De wijze, waarop het Nederlandscbe volk den
strijd tegen het drankmisbruik heeft aangebonden,
begint in het buiteüland de aandacht te trekken.
Uit Duitschland, nit België zijn belangstellende
mannen van invloed gekomen om onderzoek te
doen naar de werking dor „Drankwet", en de
rapporten die zij daarover uitbrachten kannen we
gerost als een compliment beschouwen.
En, zonder nationale grootspraak mogen we dan
ook zoggen dat we kalm maar beslist zijn opge
treden tegen den meest te vreezen vijand der
volkswelvaart en openbare zedelijkheid. We hebben
niet, gelijk in sommige Staten van Noord-Amerika,
hem den kop pogen in te drukken met een onbe
paald verbod dat misschien eenigen tijd gehand
haafd kan worden, maar naderhand toch weer wordt
ingetrokken, als wanneer de liefhebbers hun „schade"
dubbel en dwars zullen inhalen. Onze vrouwen zijn
niet in groote troepen de kroegen langs gegaan
ora door haar gezang de kasteleins wanhopig en
de pimpelaars half dol te maken. Evenmia zag
men hier optochten van het „leger des heils", met
zijn krankzinnigheid verwekkende buitensporigheden.
De strijd bleef een ernstig en gepast karakter dra
gen, - en ofschoon de bondgenooten een verschillend
standpunt kozen, dewijl hier geijverd werd voor
totale onthouding, zelfs bekrachtigd door een ge
lofte, - elders alleen de matigheid op den voorgrond
stond, - bg derden meer gelet werd op de sociale
toestanden in het algemeen, die van zoo grooten
invloed zijn op het drank misbruik, - vereenigd
bleef men elk in zyn kring den gemeenschappelijken
arbeid voortzetten, totdat eindolyk de tijd rgp was
om de hulp in te roepen van den Staat, - hetgeen
met aanvankeiyk goede resultaten geschiedde.
Was de „Drankwet" aanvankeiyk eenigszins im
populair, - te verwonderen is hot, dat die periode
zoo kort heeft geduurd: men kan zeggen dat ons
volk over het algemeen er reeds vrijwel aan gewoon
is geraakt. Zeker hangt dit samen met de gematigd
heid en het overleg, waarvan by de uitvoering
blijken worden gegeven. Ongetwijfeld zullen de
handhavers der openbare orde op dien weg voort
gaan, zorg dragende dat de wet zoo weinig mogelijk
drukkend zij voor de burgery die niet van zins is
zich aan uitspattingen over te geven noch die van
andere lui te bevorderen. Maar tevens zij de Wet
gever voorzichtig genoeg om niet de tot dusver be
haalde voordeelen prijs te geven door dewetzelvo
te verzwakken.
Men verwacht weldra een voorstel tot wijziging
van sommige bepalingen. Yan verschillende zijdea
is aangedrongen het „vergunningsrecht" niet te ver
binden aan de localiteiten, maar aan de personen
die het beroep van herbergier uitoefenen, - onder
opmerking dat volgens de tegenwoordige opvatting
een privilege in het leven wordt geroepen ten be
hoeve van de eigenaars van hnizen waarin toevallig
tijdens het ia werking treden der wet een draok-
verkooper woonde.
Ons dunkt, de gansche économie der wet wijst
op een persoonlyk recht. Men leze slechts de
3de, 4Je, 5de en 7de alinea van art. 3, waarin
telkens wordt gesproken van de gevallen waarin
den verzoeker de vergunning wordt geweigerd.
Een nadere formuleering, om dit beginsel boven
allen twijfel te verheffen, zou zeer gewenscht zijn.
Yoorts wordt stellig gerekend op een wijziging
van de 8ste alinea van hetzelfde artikel, ten einde
den verkoop van sterken drank in kleinere hoeveel
heden dan twee liters, - niet echter het zetten van
gelag, want dat zou tot misbruiken aanleiding geven, -
te vergunnen ook aan beD, die een bepaald aan te
wijzen winkelnering uitoefenen.
Beperking van het getal drinkgelegenheden door
de gemeentebesturen, tot aan do grenzen van het
in artikel 2 gegeven maximum, blijft voortdurend
aan te bevelen. Wij wagen het niet te beslissen in
hoeverre in onze gemeente daartoe maatregelen
genomen kunnen wordener zijn buurten in LeideD,
waar de kroegjes elkander byn.' de hand geven, ea
het is, gelooven we, de bedoeling des Wetgevers,
die soort van gelegenheden vooral zooveel mogelijk
op te ruimen, omdat zy een bron van ellende zijn
voor den werkenden stand.
By alles wat van overheidswege gedaan wordt,
mag de maatschappij, mogen de particuliere burgers
niet stil blijven staan. De strijd tegen het drank
misbruik is in de eerste plaats een sociaal belang,
en sociale wapens moeten uit de scheede gehaald
worden. Verbetering van arbeiderswoningen, verbete
ring van de volksvoeding, verbreiding van onder
wijs tot in de onderste lagen der bevolking, -
zietdaar middelen waarvan duurzame hervorming
in deze kan worden verwacht.
Nog op één bijzonderheid moeten we ten slotte
wijzen. Men wil de jenever bevechten door middel
van het bier. Ofschoon daar wèl iets vóór te zeggen
i3, zijn er niettemin bedenkingen. We zouden niet
graag van de Seylla op de Charybdis geraken, of
van den regen in den drop komen. Een bierzwel-
gende natie is waarlijk ook niet alles. Ook is,
vooral in het koude jaargetijde met ons nevelig
klimaat, een glas bier een onvoldoende plaatsver
vanger voor de „hartsterking" die sommigen van
een borrel verwachten.
Meer heil zien we in den raad, onlangs gegeven,
om gelegenheden te openen waar op ieder uur van
den dag een goede kop koffie voor weinige centen
te verkrijgen is. Wij zeggen koffie, en bedoeleu
daarmee niet een aftreksel van cichorei, peekoffie,
gebrande stroop of welke andere misselijke surro
gaten in zwang mogen zyn. In Brazilië is de koffie
volksdrank geworden, en nam daardoor het gebruik
van geestrijk vocht in korten tyd verbazend af.
Ofschoon nu in klimatologischen zin Nederland
niet met Brazilië op één lijn kan gesteld wordeu,
zou het toch niet kwaad zijn als we ons de daar
verkregen ervaring ten nutte konden maken. Wij
hebben behoefte aan echte vol ks-koffiohuizen, -
geen café's waaronder er zyn die hunnen naam
alleen dragen omdat er nooit van zijn leven een
druppel koffie wordt gebruikt.
We drukken daarbij den weP?oh uit, dat dq
Regeering moge afzien van haar plan om door
het heffen van invoerrecht de koffie duurder te
maken. Daardoor zou zij, vreezen we, nadeel toe
brengen aan den uitslag van den strijd tegen de
jenever. Integendeel, door verbetering en uitbrei
ding van de koffiecultuur, door aanmoediging
vooral van die der particuliere ondernemers, en
door wegneming van alle fiscale belemmeringen
trachte zij het hare toe te brengen om de koffie
te maken tot volksdrank bij uitnemendheid.
LEBÖEY, 12 Januari.
Ia de vergadering met dames van het departe
ment Leiden der Maatschappy tot Nut van't Alge
meen zal Donderdag 17 Januari a. 8. als spreker
optreden de heer A. H. Lamie, luitenant tor zee
lste kl. Evenals elders zal de heer Lamie ook
hier zijne hoorders bezighouden met oenige mede-
deelingen over de Noordpool-expeditie, waaraan hij
zelf zulk een werkzaam aandeel heeft genomen.
Geprojecteerde photographieën zullen de voordracht
opluisteren.
Gaarne verwijzen wy met een enkel woord
naar de in dit nommer voorkomende advertentie,
ter kennis brengende dat de Leidsche afdeeling van
het Ned. Werkliedenverbond „Patrimonium" (Va
derlijk Erfdeel) op Dinsdag 15 Januari a. s., 's avonds
te 8 uren, in do „Zaal Noordeinde" hare openbare
jaarvergadering wenscht te houden, en dat alsdan
als spreker zal optreden de heer J. Esser, nit
's-Hage, oud-resident van Timor. Aangezien de hee
Esser bij zeer velen, ook te Leiden, een goede
bekende is, zullen bestnur en leden er zich zeker
in mogen verheugen dat ecne groote schaar van
belangstellenden met hen samenkomt.
Het in de volgende maand feestvierende 3de
regiment huzareD, bij autorisatie van Zijne Door
luchtige Hoogheid Karei August, regeerend hertog
van Saxen-Weimar, van den 13den Fobr. 1814
onder de benaming van Régiment de C'hevau- légers
opgericht door Louis graaf Yan der Burob, werd
achtereenvolgens het regiment lichte dragonders N°. 5,
3de regiment lichte dragonders, 3de regiment dra
gonders, en verkreeg ten slotte zijne tegenwoordige
benaming. Het depot-escadron ligt te Leiden in
garnizoen.
Yoor de onderofficieren zal er des avonds bal
zijn, terwijl de manschappen eeno geldelijke bijdrage
zullen genieten.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 4576 volwassen
personen en van 410 kinderen.
De Koning en de Koningin vereerden gisteren
in den Haagschen schouwburg de eerste opvoering
aldaar van het drama „Hannes", geschreven door
Rosier Faassen, met hunne tegenwoordigheid. De vor-
stelyke bezoekers vonden by deze eerste voorstelling
een talrijk publiek in de zaal bijeen. De Koningin had
als gewoonlijk een bloemruiker in de hand, haar
bij het binnentreden vanwege het bestuur van „Het
Nod. Tooneel" aangeboden.
Den 15den dezer zal de gymnastiek-cursus
by de normaal-schietschool te 's-IIage eindigen en
zullen de gedetacheerde onderofficieren naar de
verschillende corpsen terugkeeren.
Jhr. mr. A. F. De Savornin Lohman, die zyne
benoeming tot boogleeraar bij de Yrye Universiteit
heeft aangenomen, denkt die betrokking tegen Mei
a. s. te aar vaarden. De colleges aan deze inrichting
voor H% O. zullen Dinsdag a. 8. 's morgens te 9
urea door den rector heropend worden,
Ia de rN. R. Crt." goed ingeüoht, do
den op het oogonblik door de T>..'1 wor"
Wjg-MaatschappiT poging»
concede d,e met 189* £fl Terlongd tekrijgen.
De beschikking over den Nederl. Centra.l-spoorweg
rou daarmede samenhangen.
