J 7327.
Maandag 7 Januari.
A0. 1884.
Eerste Blad.
LEIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franc per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.05.
Deze Ccurant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
FBIJS BEK ABVERTEKTIE5S
Tm 1—8 regels 1.0S. Iedere regel meer 0.I7JJ
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasseer
ren batten de stad wordt 0.10 berekend.
Dit. Kommer Bestaat uit TWEE BLADEN.
Voor de lnteekenaren daarop behooren
bij dit nummer van het Leidsck Dagblad de
Nos. 250 tot 253 en Nos. 1 tot 4 der Ingeko
men Stukken van den Gemeenteraad.
Een blik terug.
Bij den aanvang van een nieuwen jaarkring slaat
men gaarne nog eeno een blik terug op het afge
sloten tijdperk, om zich in enkel© hoofdtrekken de
voornaamste feiten en gobeurtenissen voor den
geest te brengen. Voor ©6n dagblad bepaalt zulk
een overzicht zich uit den aard der zaak tot die evene
menten, welke do belangen van landen stad raken.
Aan de eerste, als van meer algemeenen aard,
den voorrang gevende, hebben wij allereerst te
herinneren aan de hoofdgebeurtenis, die 1883 tot
een voor geheel Nederland merkwaardig jaar stem
pelde, de internationale koloniale en uitvoerhandel-
tentoonstelling. Boven verwachting goed geslaagd,
zal zij in hare gevolgen niet alleen strekken om
ons klein, maar nijver vaderland buiten zijne grenzen
meer waardeering te doen vinden dan wel eens hot
geval was, en om onze handelsbetrekkingen met
hot buitenland uit te breiden, maar ook on vooral
om den broederband tusschen eigen landgenooteD,
uit alle oorden des lands near de hoofdstad ge
stroomd, nog nauwer too to halen, do algemeene
ontwikkeling te bevorderen gd, last not least, het
schoone Insulinde, welks afdeeling terecht do parol
der tentoonstelling, het eonig afgerond gchoel mocht
worden gonoemd, in het moederland meer en meer
op prijs te doen stellen.
Aan die belangstelling had het juist inhotafgo-
loopon jaar meer dan ooit behoefte, toen hot ge
teisterd werd door een verwoesting zoo ontzettend,
dat de slachtoffers schier bij tienduizenden werden
geteld. Gelukkig dat wij er mogen bijvoegen dat
do vijf tonnen gouds, door Nederland tot leniging
der ramp bijeengebracht, het bowijs leverden dat
de roepstem der kolonie niet tevergeefs in het moe
derland weerklonk.
Tot de feiten van algemeenen aard behooren
voorts tweo gebeurtenissen, in meer of minder nauw
verband staande tot onze dynastie: de eerste het
overlijden van Prinses Marianne, dat, mocht de
vorstin doer do banden des huwelijks dan ook
veeleer tot een buitenlandsch vorstenhuis hebben
behoord, toch niet naliet hier te lande, waar de
Prinses nog altijd een groot gedeelte des jaars
placht te vertoeven, een diepen indruk teweeg te
brengen, vooral ook omdat dit afsterven maar al te
zeer herinnerde aan de talrijke en smartelijke ver
liezen, die het Stamhuis van Oranje in den laatsten
tijd onderging.
Het tweede door ons bedoelde feit, van meer heng-
lijken aard, was het bezoek van koning Leopold
van België aan onzen Koning en ons land, waar
door openlijk getuigenis werd afgelegd van het
streven van beide natiën om, onder erkenning van
de feiten der geschiedenis als zoodanig, als goede
naburen, mot wederzijdsche waardeering naast elkan
der voert te streven op den door beiden met zoo
goed gevolg bewandelden weg van ontwikkeling en
vooruitgang.
Vaa de algemeene tot do bijzondere, d. i. de
locale feiten voor Leiden, overgaande, hebben wij
allereerst stil te staan bij het OriëntalistencoDgres,
de vergadering van beoefenaars der Oostersche
wetenschappen, uit verschillende werelddeelen naar
Hollands eerste academie-Btad samengestroomd om
er elkander te ontmoeten, de belangen hunner stu
dievakken te bespreken onder leiding van den hun
allen uit zijne geschriften reeds zoo goed bekenden
hoogleeraar Dozy.... Helaas, neen! Zijne plaats
zouden zij ledig vinden en hua bleef slechts over
hulde, een indrukwekkende hulde te brengen aan
de nagedachtenis van den te vroeg ontslapen ge
leerde. Maar de ledige zetel werd op waardige wijze
door een ambtgenoot van den overledene ingenomen,
en dat de mannen der wetenschap, dat gemeonto-
besluur en gemeentenaren met goed gevolg samen
werkten om het de buitenlandsche geleerden, die
ook in hoofd- en hofstad een warm onthaal vonden,
wèl te doen zijn binnen Leidens veste, daarvan ge
tuigden de berichten, later van over onze grenzen
tot ons gekomen.
Daarentegen mocht de hoogleeraar Van Boneval
Faure geheel aan het einde des jaars den dag her
denken waarop hij vóór 25 jaren tot zijn ambt aan
onze academic werd benoemd. Geheel overeenkom
stig zijn daartoe uitgesproken verlangen ging die
dag zoo stil mogelijk, zonder eenige feestelijke
plechtigheid voorbij, - met het oog op de vroegere
viering van zijn 25-jarig professoraat in hot alge
meen. Evenwel mogen we niet nalaten hier den
wensch uit te spreken dat hij nog vele jaren een
sieraad onzer hoogeschool zij en blijve
Nu wij on8 op het gebied der wetenschap be
wegen, willen wij in het voorbijgaan aanstippen,
dat ook de Leidsche academie, de instelling, waarin
wij allen zoo lovendig belangstellen, de gevolgen
ondervond van de overigens zoo prijzenswaardige
bezuinigingszucht der Volksvertegenwoordiging, ech
ter gelukkig slechts in geringe mate: een paar
kleine posten, in haar belang uitgetrokken, werden
geschrapt.
Met een herinnering aan de wijzigingen, in de
samenstelling van den gemeenteraad ontstaan, voor
namelijk eensdeels door overlijden, anderdeels door
aftreding ten gevolge van minder gnnstigen gezond
heidstoestand, om van de periodieke verkiezingen
niet te gewagen, zouden wij dit beknopt overzicht
kunnen besluiten, hadden wij volledigheidshalve
niet Dog melding te maken van de Leidsche gift-
mengster. Na hetgeen wij reed3 vroeger omtrent die
treurige geschiedenis schreven, willen wij er ons
toe bepalen onze 6tadgenooten geluk te wenschen,
dat zij althans voor het vervolg ontslagen zijn van
eeno zoo gevaarlijke inwoonster.
Voor diegenen onzer lezers, die, behalve een
overzicht over het afgeloopen jaar, ook een blik
op het pas aangebroken© mochten verlangen, willen
wij, ofschoon volstrekt geen aanspraak makende op
het zienerschap in de toekomst, toch de aandacht
vestigen op een tweetal gebeurtemssen, die ons
met vrij groote zekerheid te wachten staan nl.
een van algemeenen aard, de internationale land
bouwtentoonstelling, een onderneming, eigenlijk heel
wat beter dan de wel wat al to omvangrijk gewonden
internationale tentoonstelling van het afgolöopen
jaar, voor do krachten van een klein volkJoorekend
en waarmee Nederland in waarheid eer zal kannen
inleggen. In de tweede plaats een ïp\t Van meer
localen aard, de tegen het voorjaar vastgestelde
onthulling van het gedenkteeken/Van Leidens ont
zet, die, naar wij hopen, op/waardige wijze do
onvolprezen volharding der teoramissie voor het
monument zal bekronen.
Wilden wij ons verder wagen op bet gebied van
plannen en vooruitzichten, wijj zouden nog kunnen
wijzen op de voorgenomen vaar/^verbetering tusschen
Rijn en Vliet door onze geme
aanhangige voorziening in do
zinnigen nit onze stad en de
eene zaak, die in een toesf
schijnt te verkeeren. Maar, jooals wij zeiden, ons
hoofddoel was een beknopt overzicht over het
afgeloopen jaar te geven en daaraan meenen wij te
hebben voldaan.
ente, op de nog altijd
verpleging der krank-
omliggende plaatsen,
and van rustige rust
6 »Hanuari.
De heer L. W. Van Leeuwen alhier is benoemd
tot hoofd eener bijzondere school te Rotterdam.
Gedurende deze week zijn dagelijks bi het
Werkhuis alhier opgenomen van 4771 volgassen
personen en van 411 kinderen.
Ter voorziening in de predikantsvacatare te
Valkenburg zijn op het drietal geplaatst de seren
Beekman te^Almkerk, Ringnatda te Loon-op Zand,
en Herfkens te Rhenen.
Tot brievengaarder aldaar is benoemd do heer
W. N. De Roos te Oegstgeest.
In de gemeente Haarlemmermeer werden in
het afgeloopen jaar geboren 295 kinderen van het
mannelijk en 291 kinderen van het vrouwe! k ge
slacht, samen 586, waaronder 16 tweelinggeb orten.
Overleden zijn: 164 mannen en 140 vr uwen,
totaal 304, zijnde één persoon op de 47 zielen.I '.oven
dien werden 31 kinderen levenloos aangegevon.
In hetzelfde tijdperk werden 89 huwelijke u vol
trokken en had er 1 echtscheiding plaats.
Er vestigden zich in de gemeente: 447 mannen
en 392 vrouwen, totaal 839 personen, waarteg nover
echter staat dat 652 mannen en 612 vr uwen,
totaal 1264 personen, de gemeente metterwoon
verlieten.
Op 31 December 11. bestond de bevolking uit 14343
zielen, nl. 7466 mannen on 6877 vrouwen, tegen
7540 mannen en 6946 vrouwen, totaal 14486 per
sonen, op deozelfden datum van 1882.
Deze bevolking was verdeeld als volgt: 9372
Ned. Hervormden, 6 Fransch of Waalsch Hervorm
den, 26 Evang. Luth., 8 hersteld Evang. Luth.,
193 Doopsgezinden, 10 Remonstranten, 690 Ciiriste-
lijk-Goreformoerden, 4021 Roomsch-Catholie'ien, 9
Oud-Roomschen, 2 Ned. Israëlieten en 1 Baptist, ter
wijl vijf personen tot geene gezindheid behoorden.!
Te Woerden is tot lid van den gemeente
raad gekozen de heer N. A. Swanenburg met 120
stemmen. Op mr. G. H. Fuhri Snethlage waren
or 80 uitgebracht.
Do bisschop van Haarlem heeft benoemd tof;
adsistent te Roelofarendsveen don heer A. G. Sfce-
kelenbarg, tot adsistent te Maasland den hoer J.
P. H. Rademabers, to'c adsistent te Bovenkerk den
heer A. Vinkenstejin; tot kapelaan te Rijp we tering
don heor P. D. Dessous, en tot adeisten1: in 't
Veld den heer J. F. M. Lagerweij, onlangs tot
priester gewijd.
De Koning en do Koningin woonden gister
avond, wederom voor het eerst na hunnen terug
keer var/ het Loo in de residentie, de voorstelling bij
van de vereeniging „net Nederlandsch To on eel."
Wegens ongesteldheid van den heer D. Haspels
speelde men in stede van het drama „Hannes" van
Rosier Facssen, hot treurspel „Saffo" van Griïlparzer.'
Het gevolg van HH. AIM. bestond uit do beide
hofdames van H. M., do dame9 Van de Poll en
Van Ittersum, en do heeren baron Taets Van
AmeroDgen, kamorheer Gey Van Pittius, adjudant,
ea Van den Bosch, ordonnance-officier van Z. M.
Het hoofdbestuur der „Maatschappij tot Nut
van 't Algemeen" hoeft aan de departementon be
richt dat het Utrecht heeft verkozen als plaats,
waar, tot blijvend herinnoringsteeken aan hot 100-
jarig bestaan der Maatschappij, een kweekschool voor
bewaarschoolhoudere8aen met daaraan verbonden
oefonschool zal worden gesfcioht.
Naar men verneemt, is reeds een flink gebouw
voor dat doel door het hoofdbostnur aangekocht.
Door wijten mejnffrouw A. M. Huyghens
Backer i6 gelegateerd aan de diaconie der Neder-
duit8ch-Hervormde gemeente te Haarlem, voor hare
armen, een bedrag van f 500.
Het Nederlandscho Taal- en Letterkundig
Oongros zal dit jaar te Brugge gehouden worden
in de laatste helft van Augustus.
