LEIDSCH
DAGBLAD.
Maandag 2.9 October.
A0. 1883.
Eerste Blad.
Bericlit.
Frans Belmont?
JOEAN GRAM.
i\°. 7270.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
IFraoco per poel.1.40.
Afxooderl^ke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
▼an 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor kei inctssee-
ren buiten de stad wordt f 0.10 berekend.
Dit nommer bestaat uit DRIE BLADEN.
Ia den loop van de volgende maand wordt aan
onze abonné's op dezelfde voorwaarden van vroeger
als PREJUE aangeboden een nieuwboekwerk:
ROMAN
VAN
Zij die zich vóór 1 November a. 8. op bet
Lêidsch Dagblad abonneeren, hebben mede het recht
deze PREMIE te ontbieden en ontvangen de
tot dien datum verschijnende nummers
gratis.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen.
Moordvisscherij.
Dezer dagen verscheen het verslag van het Col
lege voor de Zeevisscherij over 1882, dat als altijd
door degelijke bewerking uitmunt. De taak, die het
lichaam, waaraan de behartiging der belangen van
een zoo uitgebreideo tak vau nijverheid is opge
dragen, had te vervullen, was ditmaal geen ondank
bare. De uitkomsten tocb, die de haringvisscherij,
zeker wel do hoofdbron van inkomsten voor onze
visscherlieden, in dat jaar opleverde, waren gunstiger
dan coit te voren en overtroffen zeker verreweg
ook die van 1883, althans wat het begin der zoo
genaamde haringteolt betreft, dat in den afgeloopen
zomer - men zal het z;ch herinneren - verre van
schitterend was te noemen.
De hoofdbron van inkomsten voor onze visachers
noemden wij de haringvisscherij, maar daarom niet
de eenigo. De haringvangst, zooals bekend is, wordt
slechts gedurende korten tijd uitgeoefend en konden
de visschers, althans voor zoover zij zoogenaamde
bomschuiten bevaren, dan niet ter schrobnetvisscherij
uitgaan, dat wil zeggen tot het vangen van tong,
schol, tarbot enz., het zou er treurig met hen uit
zien of, juister gezegd, treuriger nog in dat opzicht
dan thans reeds het geval is. De besommingen toch,
bij die soort van visscberij in den regel gemaakt,
zjju in den laatsten tijd zoo matig dat men haar
meer zou kunnen beschouwen als een middel cm
den vis8cher aan het dagelijksch brood te helpen
dan als een bron van noemenswaardige inkomsten
*oor den reeder.
Vooral dit jaar echter schijnt dat bedrijf bijzonder
slechte uitkomsten op te leveren blijkens een door
de Kamer van Koophandel te Katwijk aan die te
s-Gravenhago gericht schrijven, waarin, zooals onze
lezers zich uit een onzer vorige nommers zullen
herinneren, do klacht wordt geuit, dat zeer veel
van de gevangen visch zoo klein van stuk is dat
aj voor de opkoopers geen waarde heeft. Ten
bewijze hiervan wordt aangevoerd dat bij den pu-
bliokea afslag te Katwijk voor een mand kleine
schol, keu genaamd, inhoudende n. b. 600 stuks,
slechts 20 a 50 cents wordt betaald.
Men heeft hier dus te doen met een zoogenaamde
rooordvisscherij, hetzelfde euvel, waaraan de visschers
VaQ Vollendam en consorten zich op de Zuiderzee
schuldig maakten. Tot hot tegengaan daarvan werd
het verbod uitgevaardigd om na 15 Juli 1882 met
de zoogenaamde kwak- of wonderkuil te visschen.
Iets dergelijks nu stelt de Katwijksche Kamer
van Koophandel in haar meergemeld schrijven voor
ten opzichte van de schrobnetvisscherij in de Noord
zee. Zij wijst nl. op de wenschelijkheid dat van
regeering8wege de grootte van de mazen der kuil
worde bepaald, ten einde te voorkomen, dat ten ge
volge van te geringe afmeting dier mazen vischsoor-
ten van onvoldoende grootte worden gevangen.
Inderdaad togenover een moordvisscherij, waarvan
staaltjes als het bovengenoemde kunnen worden
aangehaald, zal niemand de wenBchelijkheid der
invoering van zulk een bepaling betwisten, en wel
met een gepaste strafbedreiging voor het geval van
overtreding. De ondervinding toch, met de Zuider-
zeevisschers opgedaan, heeft geleerd met hoeveel
moeilijkheden de handhaving van zulk een verbod,
zelfs verscherpt door een strafbepaling, gepaard
gaat. Immers op 1 April 11. waren reeds vijftig van
die visschers wegens overtreding van het verbod
veroordeeld en bleven er nog 35 processen-verbaal
bij de gerechtelijke macht aanhangig.
Nog een ander voordeel zou wellicht aan de
invoering van zulk een verbod voor do Nederland-
sche Noordzeevisschers verbonden zijn. Het zou toch
zeker niet tot de onmogelijkheden behooren, dat ons
voorbeeld door andere landen, b. v. door onze En-
gelsche overburen, voor zoover noodig, gevolgd word,
ja misschien zou door gemeen overleg met de be
langhebbende natiën een dergelijk internationaal
verbod ten algemeenen nutte kunnen worden uit
gelokt. "Want al moge het waar zijn dat de schrob
netvisscherij niet over zoo groote uitgestrektheid
wordt uitgeoefend als de haringvangst en meer tot
de kustvis3cherij beboert, dit ueemf niot weg dat
moordvisscherij, dcor visschers van verschillende
natiën, op eigen kust uitgeoefend, ten slotte een
nadeeligon invloed zal uitoefenen op de vischrijkheid
van het geheele Noordzeegebied.
Dat in dergelijke zaken met gemeea overleg tus-
schen belanghebbende natiën wel iets valt tot
stand te brengen, ja dat het initiatief daartoe soms
met goed gevolg juist door een klein land kan wor
den genomen, is bewezen door het tot stand komen
der overeenkomst omtrent het politietoezicht op de
uitoefening der visscherij op de Noordzee.
In meergemeld verslag van hot college voor de
Zeevisscherij wordt het betreurd, dat men voor de
groote schepen - loggers en kotters - ter haring
visscherij uitgerust, in den winter niet een meer
productieve bestemming kau vinden dan de kabel
jauwvaart oplevert. De proeven, iu de laatste jaren
genomen om die schepen vcor de schrobnetvisscherij
uit te rusten, hebben evenmin bevredigende uitkom
sten opgeleverd als de wmterbaringvisscherij op de
kusten van Noorwegen, door een reederij van Maas
sluis op het getouw gezet.
Dio toestand is voor dio grootere schepen zeker
verre van gunstig; maar indien nu ook voor de
kleinere, de zoogenaamde bomschuiten, die, wat do
haringvangst betreft, voor loggers en kotters de vlag
moeten strijken, de schrobnetvisscherij nog ongun
stiger resultaten begint op te loveren dan tot dusver
reeds het geval was, ziet het er voor de zeevisscherij
in de toekomst lang niet rooskleurig uit. Reden
genoeg om de moordvisscherij ook op de Noordzee
met kracht tegen te gaan. Moge dan ook al bij de
aanvankelijke invoering van het verbod om netten
met kleine mazeu te gebruiken, do vangst gerin
ger zijn, het behoud der toch zoo goed als waar-
deloozo klome visch zal binnen weinige jaren de
vischrijkheid der Noordzee belangrijk doen toonemeD,
zoodat de bomschuiten, en wellicht ook loggers eu
kotters, met goede, geldige vangst uit zee zullen
terugkeeren. Zooals men thans te werk gaat, is
men druk bezig de kip met de gouden eieren te dooden.
LEIDEN, 2? October.
Heden is aan de universiteit alhier de heer
M. Yan Reenen, geb. te Wassenaar, bevorderd tot
doctor in de rechtswetenschap, met academisch
proefschrift get.: „De ontbinding van Provinciale
Staten en Gemeenteraden".
Met den aanstaanden winterdienst zullen van
hier in de richting naar Amsterdam 13 treinen
loopen, Dl. om 7.57, 8.59, 10.21,11.7*, 12.14, 2.9%
3.44, 4.48, 6.19, 7.12=», 8.20, 9.49 en 10.32*; inde
richting naar Rotterdam 15 treinen, nl. om 6.25,
6.50, 8.24*, 9.6, 9.59, 10.43, 12.41% 1.39, 2.23,
4.22, 5.9, 6.12% 6.17, 8.57 en 10.43. De met een*
geteekende treinen zijn expros-treinen alleen lste
en 2de klasse.
Naar wij vernemen, zallen de vier kunstbe
schouwingen van de schilder- en teekenacademie
„Ars Aemnla Naturae" alhier, gednrende dezen
winter te geven, op Woensdag den 21sten November
aanstaande geopend worden.
Volgens de Amst. Crt. is er sprake van om
de Javaansche kampong van de Amsterdamsche
tentoonstelling over te brengen naar het Museum
te Leiden.
Omtrent den heer Waldemar Spohr, die zich
in oene advertentie in dit blad aanbeveelt tot het
geven van onderricht in solozang en piano, lezen
wij in het „Haagsche Dagblad" dat op een concert
met genoegen kennis is gemaakt met dezen zanger,
die zijne studiën te Dresden en te Weenen gemaakt
heeft en sedert eenigon tijd als zangonderwijzer te
's-Gravenhage gevestigd is. Hij beschikt over een
aangename tenorstem, welke vooral in de middel
tonen zeer sympathiek klinkt, droeg met veel gevoel
liederen van Schumann, Hartmann, Textor en hem-
zelven voor.
Het „Utrechtsch Dagblad" schrijft dat de heer
Spohr, mede op een concert, met het geliefde reci
tatief en aria uit Elias „So ihr mich von gauzem
Herzem suchet" en „Vater unsor" van eigen com
positie, maar vooral met het zeer zangerige, schoon
bewerkte lied „Seï still" van Raff veol succes in-
oogstte.
Bij de heden door het bestuur van het Stedelijk
Werkhuis alhier gehouden aanbesteding zijn de
benoodigde artikelen gegund tot de volgende prijzen
gort 14.12, rijst 12.25, groeno erwten 14.20, capu-
cijner erwten 17.10, bruine boonen 15.96, peper
85, koffie S6, cichorei 21, siroop 11, aardappelen
4.25, groenten 3.76, rundvleesch 85 en rundvet 72
cents, alles per kilogram; zoetemelk 7.75 cents de
liter en karnemelk f 2.75 de 100 liters.
Hedennamiddag ontvingen we per Fransche
mail, via Napels, de Indische bladen van 17 tot en
met 22 September.
Om te voldoen aan het verlangen van den
handel, zal de Rijnspoorweg-Maatschappij gednrende
den a. s. winterdienst eiken Vrijdag (marktdag te
Leidon) een extra-trein laten loopon van Utrecht
naar Leiden en omgekeord, ten einde de marktbe-
zoekers in de gelegenheid te stellen, vroegtijdig
aldaar aan te komen, weder per trein te kunnen
vertrekken, zonder op den namiddagtrein te behoeven
te wachten.
Het vertrek uit Woerden is bepaald op 5.45 des
morgens, de aankomst te Leiden op 7 uren, met
oponthoud op alle tusschen-station. Vertrek uit
Leiden te 11.40 voorm. en aankomst te Utrecht
te 1.35 nam., eveneens met oponthoud op de tus-
schen-stations.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 4673 volwassen
personen en van 1013 kinderen.
Tot onderwijzeres aan de openbare school te
Zoetermeer is benoemd mej. C. Honig, te Helle-
voetsluis.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen tegen
Woensdag 7 November a. s., des namiddags te
halfvier. Den 12den d. a. v. zallen de beraadsla
gingen over de Indische begrooting aanvangen.
