LEIDSCH
DAGBLAD.
i\°. 7235.
Dinsdag 18 September.
A0. 1883.
Avond-editie.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden1.10.
Tnooo per post1.40.
Aftooderhjke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PB1JS DEE ADYEBTEJiTIEX:
▼an 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaatsmimte. Voor het incasse
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Offloieel© HZennI®s:©-rin^r©ii.
Ramp In NTederlandsch-Indië.
Burgemeester en Wethouders der gemeente Leiden bren
gen ter algemeene kennis dat ten behoeve van de slacht
offers van de ramp in Nederlandsch-Indië sedert de laatste
opgave nog bij hen is ontvangen van H. f 25 en van R. S. 10.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden. DE KANTER, Burgemeester.
17 Sept. 1883. E. KIST, Secretaris.
LEIDEN, 17 September.
Aan het station alhier zjjn hedenmorgen 1484
plaatskaartjes naar de residentie afgegeven, nl.:
lste kl. 50, 2de kl. 190 en 3de kl. 1224, allen
retour, zoomede 20 geen retour.
B. en Ws. stellen voor gunstig te beschikken op
het verzoek van B. en Ws. van Leiderdorp, tot
het maken van een coupure, ter verbinding van
de Prinsen- en Os- en Paardenlaan, en het leggen
van een brug, geheel van steen en ijzer, door het
Heerensingelpad aldaar.
Evenals het vorig jaar is van de directie der
Leidsche Tramwegmaatschappij een verzoek inge
komen om gedurende den winter den dienst op de
lijn StationHaven te mogen staken. Het dagelijksch
bestuur stelt voor dit verzoek weder in te willigen.
In denzelfden geest stellen zij voor te beschikken
op het adres van de maatschappij „Vreewijk/ tot
het leggen van eene brug over den Witten Singel,
mits het onderhoud voor rekening der maatschappij
kome. Omtrent het verzoek tot wegneming van den
stal aan de Necksluis geven zij in overweging daarop
afwijzend te beschikken.
Zoowel het dagelijksch bestuur al6 de commissie
van fabricage kunneD zich niet vereenigen met het
adres van een aantal bewoners van het Rapen
burg, tot demping van een gedeelte dier gracht.
De kosten daarvoor wordon geraamd op 75,000.
Er worden ook middelen aangegeven om door
uitdieping van de gracht en door verleDgiDg van
het riool van de Langebrug, van de Zonnevcldsteeg
af tot het Steenschuur, verbetering in den bestaan-
den toestand te breDgen.
Kaar het oordeel van de commissie van fabricage
zijn de gevolgen van die demping:
1°. de verandering van eene schoone gracht in
het midden der stad in eene doodsche straat, veel
te breed voor de hoogte der belendende huizen;
2°. de vermindering van waterdoorvoer in den
Yliet, in het niet gedempte gedeelte van het Ra
penburg en in het Levendaal
3°. de meerdere vervuiling van den grond en
het spoediger verstopt geraken der riolen. Ia een
open gracht wordt door gestadig uitbaggeren veel
vuil ve.wijderd en bovendien door de groote hoe
veelheid water die er doorgaat opgelost en verdund;
dit is niet het geval in een riool, zoodat als eenige
jaren na de demping het Dieuw ingebracht zand
door de altijd lekkende riolen met het meer gecon
centreerde vuil is doortrokken, de toestand slech
ter zal zijn dan te voren, zonder dat verandering
of verbetering mogelijk is.
Het kwaad wordt dus door het dempen slechts
voor het oog verborgen of verschoven, maar niet
weggenomen, zoodat voor de groote geldelijke offers
voor het gedempte gedeelte slechts tijdelijk eene
meest schijnbare verbetering wordt verkregen, ter
wijl belangrijke gedeelten der stad ten gevolge
van dien maatregel zeer worden benadoeld.
Op grond hiervan stelt de commissie voor:
1°. afwijzend te beschikken op het verzoek tot
demping van een gedeelte van het Rapenburg2°.
een aanvang te maken met het wegnemen van
ondiepten in het Rapenburg en daartoe op de be
grooting van 1884 eene som toe te staan van ƒ2400;
3®. het riool van de Langebrug te verlengen van
do Zonüeveldsteeg tot de gracht aan het Steen-
schuur, waarvan de kosten op 4500 worden
geraamd.
Ofschoon niet behoorende tot de Nederlandsche
exposanten en daarom in de lijst in ons vorig nom-
mer niet opgegeven, zoo willen wij toch vermelden
dat door de internationale jury te Amsterdam het
eere-diploma (hoogste onderscheiding) is toegekend
aan The Mason Hamlin Organ Piano-Company
te Boston voor Amerikaansche orgels en piano's
ze werden door den heer C. C. Bender alhier, als
vertegenwoordiger der firma voor Nederland en
Koloniën, geëxposeerd.
De nette inzending van Mason Hamlin bevindt
zich in de hoofdgalerij van de Amerikaansche af-
deeling en bevat eene rijke sorteering instrumenten;
voornamelijk een groot concert-orgel met 3 kla
vieren en vrij pedaal en eene pianino van geheel
nieuwe constructie trekken er de aandacht van
muziekliefhebbers en kenners.
Bij de heden gehouden openbare verkooping
van cokes in partijen van 100, 50, 10 en 5 hectoli
ters, waren de hoogste prijzen 35, 17.50, ƒ3,70
en 1.75; de laagste 34, 17.50, 3.50 en 1.75.
Ds. J. H. Wensinck, predikant te Aarlander-
veen, heeft een beroep ontvangen naar de Ned.-
Herv. gemeente te Krimpen aan de Lek.
De Koniüg en de Koningin maakten gister
middag met het Prinsesje een rijtoer door het Haag-
sche Bosch in de uren van de muziekuitvoering.
De Koning heeft hedenvoormiddag telOureD
beëedigd do leden der Staten-Generaaï, voor zoover
aanwezig, die bij de periodieke en buitengewone
verkiezingen in dit jaar herkozeD of benoemd zijn.
De minister van waterstaat heeft 's Konings
commissarissen doen opmerkeD, dat het vervoer op
de stoomtramwegen, naar het schijnt, nu en dan
plaats heeft met eene snelheid, grooter dan 15
kilometer per uur, waardoor de veiligheid voor het
gewone verkeer en voor de reizigers in gevaar kan
worden gebracht en het wenschehjk is, ook in
verband met art. 2 der wet van 9 Aug. 1878
(Staatsblad No. 124), dat er zooveel mogelijk voor
gewaakt worde, dat die snelheid niet worde over
schreden. Naar 's ministers meening zou hierin door
de betrokken besturen kunnen worden voorziec,
door het maken van verordeningen op het gebruik
dier wegen, zooals b. v. door het gemeentebestuur
van Hoorn heeft plaais gehad. De commissarissen
der Konings zijn uitgenoodigd, de besturen van die
gemeenten, waarin stoomtramwegen worden geëx
ploiteerd, hierop opmerkzaam te maken.
De heer C. Quispel, pianofabrikant te Rotterdam,
neemt, naar de N. R. Ct. bericht, de hem toege
kende medaille voor zijne inzending op de Amster-
damsche tentoonstelling niet aan, als protest tegen
de, naar hij meent, willekeurige booordeeling door
de jury.
De heer Snellen seinde Zaterdag aan het Met.
Instituut: „Uitstekend ontvangen in Christiania door
Smith (eigenaar van de „Varna") en professor Mohn.
Yerlaten nu Christiania en zullen 16 Sept. in Kopen
hagen zijn." UtrDagblad.)
Door den kerkoraad der Evang. Luthersche
gemeente te Amsterdam is e9ne commissie benoemd
tot regeÜDg der feestviering ter herdenking van den
geboortedag vóór 400 jareu van Luther. Den lOden
en llden November a. s. zullen in de feestelijk
getooide Luthersche kerk godsdienstoefeningen ge
houden worden, opgeluisterd door zang, onder de
leiding van den heer Dan. De Lange.
Van den commandant van de „Dymphna",
luit. Hovgaard, is door den Kopenhaagschen reeder
Gamel een brief ontvangen, gedateerd 1 Augustus,
welke eenige bijzonderheden bevat omtrent het weder
varen van de Poolreizigers. De manschappen van
de „Varna" zijn van de komst der lente af op de
„Dymphna" aan boord geweest. Door een groot
gedeelte van het proviand op het dek te plaatsen,
om het tusschendek en do» aehterston ovarbouw
tot logies te knnnen bezigen, gelukte het zooveel
ruimte te maken, dat er geen gevaar voor de ge
zondheid was. Er is zelfs geen zweem van scheur
buik geweest, niettegenstaande een man in de maand
April 3 weken in de kooi moest liggen wegens ont
steking in den onderbuik. Daarentegen stierf de boots
man der „Varna", C. Nielsen, op den tweeden
Pinksterdag, 57 jaar oud.
Jh. mr. H. C. Van der Wijck, oud-lid in den
Raad van Ned.-Indië, heeft een adres gericht aan
de Tweede Kamer der Staten-Generaal, waarin
hij bij den ingang van het nieuwe zittingjaar de
aandacht der Kamer wenschfc te vestigen op onzen
financiëelen toestand, in het vertrouwen dat Staten-
Generaal en Regeering de handen zullen ineen
slaan, om, zoo het kan, een in een min of meer
verwijderd tijdstip voor de deur staand nationaal
bankroet te voorkomen.
In zijne „memorie" zegt de heer Van der "Wijck
dat we met onze financiën wis en zeker naar een
nationaal bankroet gaan. Honderd millioenen, dus
20 millioen per jaar, zijn in de laatste vijf jaren
moeten geleend worden om het deficit op de staats-
begrooting, die voor Neaerlaud en Indië thans in
beginsel een geheel vormt, te dekken. Tooh blijft
het tekort evon groot, en tegenover hooge uitgaven
staan tegenvallende inkomsten, b. v. die van de
koffiecultuur.
BesastingverhoogiDg kan, meent de heer Van der
Wijck, hier n:et meer helpeD. Hij verwacht alle
heil van een losmaken der Indische financiën van
de Nederlandsche; Indië moet voor zichzelf zorgen,
zichzelf bedruipen en terwijl Nederland en Indië
daardoor meer aan elkander gehecht zullen worden
blijven ze voor ondergang bewaard.
Te Groningen is op 36-jarigen ouderdom over
leden dr. H. J. Rink, hoogleeraar bij de faculteit
der natuurkundige wetenschappen aan de universi
teit aldaar. In hem verliest de wetenschap een
uitstekend beoefenaar, de hoogeschool een barer
grootste sieraden.
Zaterdag 22 September a. s. zal op de ter
reinen voor de wedloopen te Clingendaal een wel
dadigheidsfeest „Ciingendsal-Krakatau" gegeven
worden, waarvan de opbrengst zal strekken ten voor
deel© van de slachtoffers van de ramp in Indië.
De feestviering zal bestaan in het houden van wed
rennen, harddraverij en wedstrijd in het schoonrijden.
De bruto-opbrengst zal worden gestort in handen
van het hoofd-comiló ten behoeve van de noodlijden-
don door de ramp op Krakatau.
Aan de overwinnaars bij het weldadigheidsfeest
zullen kunstvoorwerpen ten deel vallen, uitgeloofd
door de heerenbaron Van Brienen, C. J. Van der
OudermeuleD, jhr. H. Clifford, T. W, baron Van
Tuyll, Th. Van den Broek, H. Enthoven HLz., ba
ron L. W. Van Nagell en J. Petersen.
Door bemiddeling der Nederlandsche Handelmaat
schappij is weder ƒ25,000 overgemaakt aan de plaat-
eelijke commissie te Batavia, in het geheel derhalve
111,000.
De Nederlandech-Iadischo Stoomvaart-Maatschappij
te Londen heeft per telegraaf haren agent te Ba
tavia last gegeven 5000 bij te dragen voor de
noodlijdenden.
De Billiton-maaf schappij heöft 5000 geschonken
tot leniging der ramp.
Eet stoomschip „Madura," van Batavia naar
Amsterdam, vertrok Zaterdag van Bataviade
Zaid-Holland,' van Rotterdam naar Java, vertrok
Vrijdag van Aden.
