LEIDSCH
DAGBLAD.
Maandag 20 Augustus.
A0. 1883.
Tweede Blad.
i\°. 7210.
PRIJS DEZER COURANTS
Fier Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per posL1.40.
▲ixooderiyke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Tan 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.'
Grootere letters naar plaatsruimte. Yoor het incassee-
rea bniten de stad wordt 0.10 berekend.
Een nienwe Kweekschool voor Bewaarschool-
onderwijzeressen.
Het voorstel van het hoofdbestuur der Maat
schappij tot Nut van 't Algemeen, tot oprichling
van een Kweekschool voor Bewaarschoolonderwijze-
ressea, is, gelijk reeds werd gemeld, in de alge
meen© vergadering aangenomen. Daarbij is niet
bepaald Haarlem aangewezen, maar veeleer besloten
om die school te vestigen op eene nader door het
bestuur te bepalen plaats.
Reeds eeDiga dagen vooraf was die oprichting in
het Vad. besproken door den directeur der Kweek
school tot opleiding van Bewaarschoolhonderessen
te Leiden, den heer W. Haanstra.
De heer Haanstra was niet met het plan ingenomen
en meende dat de Bewaarschool dringender behoeften
heeft dan een nieuwe inrichting tot opleiding van
onderwijzeressen. Het kan niet ontkend worden dat
er van lieverlede meer naar opgeleide onderwijze
ressen wordt gevraagd, maar nog steeds is de aan
vrage gering. De Kweekschool te Leiden b. v. heeft
als regel gesteld geen onderwijzeressen te laten
vertrekken tegen een salaris lager dan f 600 met
vrije woning, een salaris dat niet hoog kan geacht
worden als men bedenkt dat gedurende 3 a 4 jaar
voor hare opleiding f 500 per jaar, plus zakgeld
en kleeding, wordt besteed. Als men nu echter weet
dat in de laatste jaren de Kweekschool aan de
aanvrage heeft kunnen voldoen en er zelfs nu nog
drie onderwijzeressen op een fatsoenlijke betrekking
van hoofdonderwijzeres wachten, dan meende hij te
mogen vragen: Waartoe die nienwe Kweekschool?
De nienwe school zou over vier jaar twintig
onderwijzeressen kunnen afleveren, bij welk getal
zich natuurlijk die zouden voegen in Leiden, Rot
terdam, Den Haag, Dordt en Groningen. Het ge
volg van den dan verkregen overvloed zal onge
twijfeld zijn daling van het bedrag der jaarwedde.
En meent men dat die overtollige onderwijzeressen
voorloopig als hnlponderwijzeressen aan de bewaar
scholen kunnen worden geplaatst, de heer Haanstra
bestreed ook die meening. De helpsters op de be
waarscholen worden betaald met f 40 a f 200 en
welk goed opgeleid meisje zon zich vernederen zulk
een betrekking aan to nemen? Het gevolg zal zijn
dat de meisjes zich voor het lager onderwijs zullen
bekwamen en op deze wijze voor de bewaarscholen
verloren zullen gaan.
Maar niet het vormen van helpsters, die nage
noeg onbezoldigd zijn, of van kinderjuffrouwen, of
van onderwijzeressen bij het lager onderwijs kan
het deel zijn van de op te richten Kweekschool!
Alleen de 50 bewaarscholen, geheel of gedeeltelijk
door het Nut onderhouden, staan der Maatschappij
ten dienste; nitsluitend op haar kan invloed uit
geoefend wordeD. Doch wat beteekent dit aantal voor
de plaatsiog van jaarlijks twintig onderwijzeressen?
De vraag rijst: Mag een zedelijk lichaam als het
Nut jaarlijks twintig meisjes de wereld insturen zon
der haar eenigszins de zekerheid te kuDnen geven,
dat ze aan 't eind van drie jaren studie, gepaard
met betrekkelijk aanzienlijke kosten, een betrekking
zullen krijgen als onderwijzeres? Mag het zelfs een
oproeping plaatseD, waardoor ouders worden verlokt
om huu kinderen te zenden, zonder eenigen waar
borg van een goede toekomst, maar rr.et groots kans
op teleurstelling?
En wijst men hier op Leiden 't welk hetzelfde
heeft gedaan, dan luidt het antwoordLeiden heeft
bijna geen meisjes opgeleid dan die, waarvoor de
ouders zelf aanvraag deden. Men wist trouwens dat
de enkele die men aldus verkreeg, nagenoeg zeker
geplaatst zouden worden. Zal het Nut het verwijt
willen ontgaan dat het ouders tot uitgaven verlokt
zoüder dat hun dochters een toekomst hebben, dan
diende het beurzen uit te schrijven en dan zon de
Maatschappij zelve allicht de dupe worden. Het
„geschenk aan de natie" zon wel eens een doellooze
lastpost kunnen blijken te zijn.
Er is, naar de heer Haanstra verder betoogde,
tegenwoordig geen gebrek aan onderwijzeressen voor
de bewaarscholen, maar wel gebrek, ja dringend
gebrek aan hulp, 't geen niemand verwonderen zal,
die weet hoe slecht de hulp betaald wordt en dat de
helpsters behoudens op enkele plaatsen, op hoege
naamd geen opleiding kunnen rekenen. Te Haarlem
bezocht de heer H. o. a. de bewaarscholen en telde
een twintigtal helpsters, die allen naar onderwijs en
naar eenig vooruitzicht snakten.
In die verbeterde opleiding der helpsters ligt het
zwaartepunt der quaestie. "Wilde het Nutpractisch
zijn, dan moest het daar zijne krachten aan wijden.
„Er zou - aldus besloot de heer Haanstra - nog
veel over dit onderwerp te schrijven zijn; het was
ons echter alleen te doen den lezer te overtuigen
van de waarheid der twee volgende stellingen:
lo. Er is voorshands geen nienwe kweekschool
noodig.
2o. Er moet in de eerste plaats gezorgd worden
voor de opleiding van de helpsters, werkzaam in de
verschillende bewaarscholen van ons land.
En ten slotte. Wil men bovendien ietB doen voor
de opleiding van bekwame hoofdonderwijzeressen,
dan endersteune men een kweekschool als die te
Leiden, door jaarlijks eenige beurzen beschikbaar te
stellen voor onvermogende meisjes."
LEIDEN, IS Augustas.
De afdeeling Leiden en Omstreken der Neder-
land8che Maatschappij voor Tuinbouw en Plant
kunde, den lust voor vlug en goed werken bij
aankomende jongens, die zich op het tuïnbouwvak
toeleggen, wenschende aan te wakkeren, zal hen in
de gelegenheid stelleD, om, in tegenwoordigheid
van belangstellende leden, blijk van hunne bedre
venheid in verschillende handgrepen te geveD.
Jongens van 12 tot 18 jaren, die zich reeds
sedert korteren of langeren tijd met het tuïnbouw
vak bezighielden, ledeD, zoons, leerlingen of werk
lieden van leden der afdeeling, worden daartoe
uitgenoodigd. Zij, die hieraan gevolg willen geven
moeten zich aanmelden bij den secretaris der af
deeling, mr. W. D. Bosch, Rapenburg, uiterlijk op
Maandag 20 Augustus.
Zij zullen niet tegen elkander werken, maar elk
afzonderlijk. Ook is het alleen de bedoeling, hen in
de gelegenheid te 6tellen om te toonen wat zij iü
een bepaalden tijd kunnen verrichten, en hoe zij
zich daarvan kwijten. Yoor hen, die dit in eenig
opzicht blijken te verdienen, zullen prijzen worden
beschikbaar gesteld, geëvenredigd aan het gehalte
van hun werk. Ter beoordeeliog daarvan zulien
deskundigen worden uitgeüoodigd.
Zij, die aan de eiscben der jury voldoen, ont
vangen a. voor één vak een getuigschrift en 2.50
b. voor twee vakken een getuigschrift en f 5;
c. voor meer dan twee vakkon een getuigschrift en
f 10. Aan den avond van dien dag wordt een
ledenvergadering gehouden, waarop de behaalde
prijzen zullen worden uitgereikt.
De werkzaamheden bestaan insnijden en steken
van stekken, oppotten van joDge planten, verpotten
verschillende veredclingenenteD, griffelen, ocu-
leeren; aanbinden van planten en uitbinden van
breed gekweekte planten.
De werkzaamheden zullen plaats hebben in den
tain van Zomerzorg, op Vrijdag 24 Augustus, van
10 tot uiterlijk 4 uren.
Dezer dagen is gemeld dat de commissie voor
de Grondwetsherziening in October a. s. met haren
arbeid denkt gereed te zijn.
Nog verneemt men dat het voorstel tot beslissing
van de vraag of Grondwetsherziening noodzakelijk
is, reeds in het aanstaande zittingjaar aan de Wet
gevende Macht zal worden voorgelegd.
Het groote liefdadigheidsfeest ten voordeele
van de algemeene armen van 's-Gravenhage en
Scheveningen op het Badhuis heden gegeven had
te kampen met een vijand tegen wien de ijverigste
zorgen eener directie niet zijn opgewassen: het weder.
Er ontlastte zich een regenbai die urenlang aan
hield en o. a. menig damestoilet bedierf.
Waren de feestgenooten lang zoo talrijk niet, als
het doel wenschelijk maakte, toch was het goed
bezet aan het strand en was het tafereel daar vroolijk,
opgewekt en vol afwisseling. Yoor de volksspelen
was nogal concurrentie. Vooral het mastklimmen
viel iu den smaak. Een klimmer schijnt er minder
goed van afgekomen en naar beneden te zijn ge
stort in bewusteloozen staat.
Yoor het zakloopen was niet zooveel animo, dat
was meer jongenswerk. Ook de knapen die niet
wonnen hadden een voordeel boven velenin hun
zakkostuum werden zij tenminste niet nat geregend.
De ezelwedrennon waren spoedig afgeloopende
grauwtjes, thans niet door stok of staartgedraai
door hunne jockeys aangeprikkeld, schenen zich
op hen te willen wreken en liepen volstrekt niet
harder, eerder laDgzamer dan hun dagelijksch lot is.
Daarentegen deden de Scheveningsche meisjes
die in wijde sloffen moesten hardloopen haar best.
Een twintigjarige schoone won den eersten prijs,
tot groot verdriet van haar kleinere en jongere
znsteren.
Te 2 nren werden de prijzen uitgedeeld op het
terras in een fraai met spiegels en groen getooide
tribune, opgeslagen op de trappen van het karhuis
voor de conversatiezaal. Een harmonie-concert op
het terras luisterde deze feestelijkheid op, terwijl
tegelijk een deel van het publiek in de kursaal hun
kinderen een kindervoorstelling van den goochelaar
D. T. Bamberg kon laten genieten.
Een publiek bal op het strand zal van 4 tot 6
uren de dorpsjeugd, die niet bang is voor natte
voeten, trekkeD, terwijl voor de avondfeesten groote
toebereidselen worden gemaakt. Als het weer mee
wil werken - en daarvoor begon langzamerhand wer
kelijk nog eenige hoop te bestaan - dan kan de
avond nog het liefdewerk ten volle bekronen.
Het was te Kevelaar op het feest van O. L. V.
Hemelvaart (15 Aug.) zoo overvol van bedevaart
gangers dat velen geen onderkomen in de loge
menten aldaar hebben kunnen vinden, zoodat de
nacht onder den blooten hemel werd doorgebracht.
Het Bond van Velocipedisten heeft in zijne te
Utrecht gehouden vergadering met 10 tegen 7
stemmen fcesloteD, het woord velocipède te behouden
en Diet de namen van rijwiel en wielrijder aan te
nemen. Prof. Alberdingk TMjm had hun aanbevolen
dit woord, door prof. De Vries aangegeven, over
te nemen. Wanneer de dagbladen willen, kunnen
zij het besluit der velocipedisten krachteloos maken:
een weinigje attentie bij het nalezen van kopij of
proef en over een paar jaar zijn er velocipèdes
noch velocipedisten meer. (Arnh. Crt.)
Den 15den September a. s. zal een deta
chement troepen per „Burgemeester Den Tex"
naar Iodië vertrekken; commandant de eerste luite
nant Steinmetz; medegeleiders de tweede luitenants
Loijsen Dillie en Peereboom.
Het stoomschip „W. A. Scholicn" arriveerde
Dondeidag van Rotterdam te Nieuw-York.
Z. M. heeft met instandhouding van het
militair pensioen van f 180 'sjaars, aan den eervol
uit zijne betrekking ontslagen portier bij de inspectie
dor draagbare wapenen te Delft, J. Nauta, van
1 Juli 1883, een tweede pensioen van f 62 'sjaars
toegekend.
