LEIDSOH |§j|§ DAGBLAD. N°. 7i 68. Maandag 2 Juli. A0. 4883. Eerste Blad. PRIJS DEZER COURANT: Veor Leiden per 3 maanden1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Nommers.0.05. Dit Kommer bestaat uit TWEE BLADEN. Offleiëele Kennisgevingen. Kostelooze inenting met stof afkomstig Tan het Kalf. Burgemeester en Wethouders der gemeente Leiden bren gen ter kennis van belanghebbenden, dat gelegenheid bestaat tot kostelooze vaccinatie en rovaccinatic, met stof afkomstig van het kalf, voor onvermogenden, in het lokaal der Stadswaag en wel op de volgende dagen, als: Maandag 21 Mei, Dinsdag 29 Mei, Woensdag 6 Juni, Don derdag 14 Juni, Zaterdag 23 Juni, Maandag 2 Juli, Dins dag 10 Juli, Woensdag 18 Juli, Donderdag 26 Juli, Zater dag 4 Augustus a. s., en zoo vervolgens met eene tus- schenruimte van acht, of als die dag op een Zondag of Vrijdag valt, van negen dagen, telkens des namiddags te één uur. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leiden, DE KANTER, Burgemeester. 18 Mei 1883. E. KIST, Secretaris. Iets over Volksvoordrachten, In de hondsdagen moet men ijsclubs oprichten, - met Driekoningen over de regeling van zwemscholen spreken. Dan kan de zaak zelve klaar zijn als haar tijd is gekomen. Om dezelfde reden achten wij het tijdperk van den langston dag of daaromtrent vrij geschikt om eens een woordje te praten over volksvoordrachten, die toch algemeen tot do kenmerken van het win terseizoen gerekend worden. Dan kan men er zoo objectief mogelijk over oordeelen, zonder den schijn op zich te laden dat men een bepaalde reeks van die nuttige rodevoeringen of een beperkte groep van sprekers op het oogjheeffc. Wij gebruikten zoocvon do qualificatie nuttig, en xleden zulks met een gevoel van erkentelijkheid voor den ijver, het talent en de toewijding dor man nen, die niet aarzelen hun gaven belangeloos aan hun medeburgers ten beste te geven. Hun doel is natuurlijk geen ander, dan kennis en ontwikkeling in de hand te werken, en tevens een aangename verpoozing aan te bieden van den dagelij ksclien arbeid. Eigenlijk gelooven we die voordrachten te mogen beschouwen als een voortgezet onderwijs aan vol wassenen. Wie in zijn jeugd weinig of niets geleerd heeft, zal er weinig nut uit trekken, - en dat be hoort ook zoo. Geen spreker kan z66 laag afdalen, - als het hem ten minste om iets meer te doen is dan het voorpraten van onbegrepen klanken, - dat hij denkbeelden doet ontstaan bij iemand, wien de eenvoudigste voorstellingen vreemd zijn. Terwijl alle maatschappelijke krachten in dezelfde richting werken, namelijk het opgroeiend geslacht in het bezit te stellen van een onopzegbaar kapitaal van kennis, dat mede een waarborg moet zijn van verhoogd zedelijk bewustzijn, terwijl de herhalings school het werk voortzet door de lagere school aan gevangen, - achten we het vooral voor de mannen en vrouwen uit den arbeidenden stand een groot voordeel, dat zij nu en dan door het levende woord herinnerd worden aan sommige zaken, die zij in beginsel reeds vroeger leerden kennen, doch waarvan het hun niet anders dan aangenaam kan zijn, meer te vernemen. Naarmate het cijfer der levensjaren grooter wordt, vermindert natuurlijk de uiterlijke drang, en geschiedt het zoeken naar middelen tot uitbreiding van kennis meer nit innerlijke aandrift. Daartoe is het noodig dat die voordrachten zoo aantrekkelijk mogelijk zijn, want de mensch ziet liefst het nuttige met het aangeuame vereenigd. Naar veler oordeel is in het onderwijs een loemte, die moeielijk schijnt aangevuld kunnen worden. In de school ontbreekt hot ge voonlijk aan gele genheid om de leerlingen, jong als ij in doorslag zijn, mot sommige dingen bek :nd ie maken die Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. v toch binnen den gezichtskring van den volwassene behooren te liggen. Tot die onderwerpen rekenen wijBekendheid met de regeling van den staat, in verband met ieders burgerlijke plichtende eenvoudigste begrippen om trent maatschappelijke vraagstukken; de noodzake lijkste voorschriften dor gezondheidsleer. Ieder zal erkennen dat althans deze drie de al- gemeene belangstelling verdienen, en tevens dat men aan kinderen van hoogstens 12 of 13 jaar, gelijk uit de werkende klasse onze scholen bezoe ken, er niet veel van kan geven zonder het gebied van hun bevatting te overschrijden. "Welnu, we meenen daarmede een hoogst beschei den wenk te mogen geven aan commissiën voor volksvoordrachten, wanneer zij er toe overgaan haar programma voor het aanstaand seizoen vast te stellen. Het ontbreekt in ons land niet aan mannen van talent, die over deze zaken, door een populaire be handeling, licht kunnen verspreiden: en we ver trouwen dat men niet tevergeefs bij hen zal aan kloppen. Men versta ons wèl. Wij willen niet van die voordrachten een soort van quasi-wetenschappehjko cursussen maken. Zelfs zouden wij vreezen, een te hoog donkbeeld te hebben van de weetgierigheid van het gros der bezoekers, als wij onderstelden dat zij bijvoorbeeld een geheelen avond willen bezig gehouden worden met onder werpen als: De rol van het kapitaal bij den arbeid de grondslagen van den constitutionoelen staat; luchtverversching in woningen; de levensverzekering; uitoefening van kiesrecht; de vaccinatie, en meer dergelijken. Wy rut' Aél- dat het aanbeveling zou verdienen, den gewonen tijd der voordrachten zóó te splitsen, dat deze gedeeltelijk voor een dier zaken wordt gebezigd en voor de rest aan bellettristiscb genot gewijd. Wat een paar der opgenoemde punten aangaat, velen gelooven dat de tijd niet ver meer is waarop het kiesrecht zal worden uitgebreid tot eon klasse van medeburgers die tot dusverre dat recht mist. Ook om die reden achten wij het noodig dat meer opzettelijk over vraagstukken als de bedoelde wordt gesproken. De door velen verlangde rechtstoekonning moet de kiezers der toekomst niet onvoorbereid vinden. Is er, in hetgeen wij waagden in het midden te brengen, iets dat voor practische toepassing vat baar is, - en blijkt later dat ook in onze stad de uitgesproken wensch niet onopgemerkt bleef, - 't zal ons zoor verheugen. LEIDRN, 30 Juni. Vergadering van den Raad der gemeente Leiden, op Donderdag, den Öden Jall 1683, waarin o. a. zal behandeld worden het voorstel in zake de ver zekering tegen brandschade van gemeentegebouwen. Voor het toelatings-examen voor de Hoogere Burger school voor meisjes hebbon zich aangemeld 24 leerlingen. De minister van justitie heeft Leiden bezocht. Hij werd vergezeld door den heer L. J. B. Verschoor, belast met de inspectie der gevangenissen. Uit het gemeenteverslag. - In het H. G.- of Arme Wees- en Kinderhuis werden verpleegd 187 kinderen; in het R.-K. Wees- en Oudeliedenhuis 78 oudelieden en 47 k.in het Evang. Luth. Wees- en Oudeliedenhuis 20 o. 1. en 5 k.; in het Ger. Minnehuis 160 o. 1.in het Waalsche Wees- en Oude liedenhuis 8 k.in het Ger. Minne- of Arme Oude- mannen- en vrouwenhuis 65 o. 1.door het R.-K. Parochiaal Armbestuur 2 o. 1. en 7 k.door het Isr. Armbestuur 14 o. 1. en 10 k.; door do Rem. Ger. gem. 1 o. 1.en door de Ger. gem. 2. Bedeeld werden: 2112 Ned. Herv. armen onaf gebroken en 3467 tijdelijk; 40 Waalsche onafgebro PRUS DER ADYERTENTIEN: Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer f 0.17$. Groolere letters naar plaatsruimte, Voor het incassee- ren buiten de stad wordt 0.10 berekend. ken en 1 tijdelijk; 16 Remonstrantscbe onafgebro ken en 6 tijdelijk; 11S Christel. Ger. (Hooigracht) onafgebroken en 8 tijdelijk; 32 Christel. Ger. (Hee rengracht) onafgebroken en 45 tijdelijk8 Gerefor meerde onafgebroken en 7 tijdelijk; 183 Evang. Luth. onafgebroken en 114 tijdelijk: 4 Doopsgez. onafgebroken en 2 tijdelijk; 953 R.-K. onafgebro ken en 1637 tijdelijk; 21 Oud-Kath. onafgebroken; 8 Israëlietische onafgebroken en 3 tijdelijk, en 327 van het R.-K. Parochiaal Armbestuur onafgebroken en 1155 tijdelijk. Het bedrag der uitgaven voor de armen die recht streeks door gemeentebesturen zonder tusschenkomst van armbesturen werden ondersteund, was als volgt Voor bezoldiging of belooning van genees-, heel- en verloskundigen 6660reispenningen en kort stondige bedeeling ƒ1192.17; kosten van verpleging van krankzinnigen in gestichten ƒ13,658.65; kosten van het begraven van armen ƒ16.65; subsidiën aan instellingen van weldadigheid ƒ111,24; en zieken verpleging en geneesmiddelen 10,831.19£, hetgeen een totaal-uitgaaf geeft van ƒ43,482.66. Uit het hoofdstuk Armwezen blijkt verder dat er over het algemeen geen achteruitgang in den toe stand der behoeftige klasse is waar te nemen. Voor de tijdelijke verpleging van verlaten kin deren werd besteed ongeveer 160, voor oudo en gebrekkige lieden ongeveer 440, en voor nacht verblijf en vervoer van arme doortrekkende personen ongeveer 150. De voedingskosten van arrestanten en dergelijke uitgaven beliepen 270. In de armbus op het Raadhuis werd gevonden een bedrag van 168.771/*, waarvan aan hot arm bestuur der Ned.-Herv. gemeente 94.60, aan dat der R.-K. gemeente 39.97, aan dat der Waalsche gemeente 1.86*/2, aan dat der Rem. gemeente 0.591/,, aan dat der Chr. Ger. gemeente (Hooi gracht) 4.84l/1, aan dat derzelfdo gemeente op de Heer en gracht 0.43, aan dat der Ger. gemeente 0.17, aan dat der Evang.-Luth. gemeente 7.86, aan dat der Doopsgez. gemeente 0.12£, aan dat der Oud-Kath. 0.82, aan dat der Ned. Isr. 0.25, en eindelijk aan het R.-K. Parochiaal Armbestuur 17.24£ werd uitgekeerd. De verdeeling van die gelden had plaats naar evenredigheid van het aantal voortdurend bedeelden door elk der genoemde armbesturen. Te Haarlem heeft do elfde vergadering van de Vereoniging van Gasfabrikanten in Nederland plaats gehad in de bovenzaal der sociëteit „Vereeni- ging." De voorzitter, de heer D. Van der Horst, directeur der gasfabriek te Leiden, herdacht bij de opening het tienjarig bestaan der vereeniging. Ge sticht in 1873 door 8 gasfabrikanten, telt zij heden 72 gewone en 14 buitengewone leden en wekt zij algemeen belangstelling en waardeering. Ook het buitenland blijft daarbij niet achter, getuige de tegenwoordigheid der directeuren van Berlijn, Han nover en Brussel. Na eenige huishondelijke werkzaamheden kwamen de technische pnnten in behandeling. Eene mededeeling o. a. van den heer Van der Horst over condensatie bracht de nieuwere gezichts punten van dit gedeelte der gasfabricage ter sprake, in verband waarmede door den heer Niermeijer uit Deventer der vergadering een nieuw en afdoend middel werd blootgelegd om de klimpijpverstoppm- gen te keeren. Overgaande tot de vraagpunten dèr agenda, kwa men achtereenvolgens de quaestiën van den invloed der electrische verlichting op de gas-industrie, de maatregelen, welke de vereeniging in het aanzijn kan roepen om het publiek beter in te lichten over de nieuwe kook- en verhittingstoestellen, branders enz. ter sprake. Daarbij bleek o. a. hoe te Enkhuï- zen in één jaar reeds 55 verbruikers allen voor kookgas zich hadden aangemeld.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1883 | | pagina 1