LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 7162.
Maandag 25 Juni.
A0. 1883.
Derde Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maandenf 1.10.
Franco per posi1.40.
AJiooderlijke Nommers0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaatsrnimte. Voor het incassee-
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Gemengd N i o u w a.
Omtrent de klok van den stadhuis-
torou vernemen we nader dat de slinger - een
pendule-slinger in de zóóveelsto macht - des mor
gens in tweeën gevonden werd, waardoor het uur
werk wat al te haastig werd. Dit is trouwens niet
zco erg te verwonderen, want de slinger hoopte met
September zijn 300sten verjaardag te vieren en is
eertijds - hetgeen thans bij het maken van een
nieuwen niet zou geschieden - uit twee stukken
vervaardigd. Het kan wel gebeuren dat de klok
nog gedurende eenige dagen minder juist zal loopen,
daar men den sliDger natuurlijk weer op de goede
lengte moet brengen. Het speelwerk was niet van
streek, doch het bleek bij den arbeid noodig dat
men het „Wien Neerlandsch bloed" voor enkele
keeren ophield.
Deze week werden op „Rhynzigt"
842 zwembaden door heeren en 142 door dames
genomen. Temperatuur van het water 19° Celsius.
Ter correctioneelo terechtzitting van
het gerechtshof te 's-Gravenhage is het vonnis der
rechtbank aldaar - waarbij de landbouwer v. d. B.
uit Nootdorp tot geldboete was verwezen wegens niet-
aangifte van een paard in de personeele belasting -
alleen voor zooveel die boete betreft, vernietigd,
terwijl den beklaagde thans eene boete van f 145
werd opgelegd.
Te Sche ve n i n gen k w a m en g i s t e r en
ter markt 227 vaten Engelsche visch; voor schol
werd besteed f 13 tot f 17.50 en voor braad ƒ5.50
tot f 6. Yersche visch werd aangebracht door 2
Schoveningsche, 1 Katwijksche en 3 Zandvoortscho
schuiten. - De berichten van Lerwich betreffende
haringvisscherij luiden niet zeer gunstig. De vis-
schers hebben gedurig met stormweer te kampen.
Door de politie te 's-H ertogenbosch
zijn drie personen (Amsterdammers) gearresteerd,
die op de jongste jaarmarkt aldaar weder hunne
praktijk met kaartspelen hadden uitgeoefend en een
landman twintig gulden hadden afgezet.
Do heer Slager, hoofd eener school
te Alkmaar, is voornemens Maandag a. s. met 25
kinderen de Amsterdamsche tentoonstelling te be
zoeken. Het uitvoerend comité heeft er in toege
stemd dat de kinderen voor halve entrée worden
toegelaten.
Eene boerin, d i e t e 's-B o s c h t e 1 a a t
aan do Maastrichtsche boot kwam en deze voor
haar neus zag wegstoomen, wierp zich van verdriet
en ergernis van de sluis en zou verdronken zijn,
als de omstanders haar niet gered haddon.
De landbouwer H. v. d. Weogh te Maar-
heeze is doodelijk door den biksom getroffen, terwijl
hij bezig was een boom neder te vellen. Uit de
lijkschouwing bleek dat de bliksem hem niet ge
raakt had, maar rakelings langs zijn gelaat ging,
waardoor hem de adem werd afgesneden. Zijne
kleeren vond men tot op 20 voet afstands in flarden
om den boom verspreid.
Onder de gemeente 's-Gravenland zijn bij de vee
houders G. Meyer drie koeien en bij J. Snoek één
koe door den bliksem doodgeslagen.
Te WaddiDgsveen werden eene koe en een kalf
in de weide door den bliksem getroffen, terwijl een
der rolpalen op het jaagpad in tweeën werd gespleten.
Toen een der knechten van den land
bouwer G. onder Bedum twee paarden uit het
land zou halen, nam hij een stevig touw moe, dat
hij het eene paard om den hals sloeg met een lossen
knoop. Om het andere paard te krijgen en mis
schien om zijne beide handen tot zijne beschikking
te hebben, sloeg de jongen het losse eind van het
touw met een strik om zijn eigen hals. Het paard
schijnt het op een loopen gezet te hebben, waarbij
de jongen gestruikeld is, met die gevolgen dat deze
door het paard eenige malen heen en weer door
het land is gesleept, waardoor het touw nauwer
werd toegehaald. Toen de boer op het land kwam,
was de jongen reeds gewurgd; het paard kon nauw
meer adem halen, maar werd gered.
De „Indépendance" behelst een tele
gram uit Bern, volgens hetwelk to St.-Gallen anti-
semietische onlusten ontstaan zijn, naar aanleiding
van een dagbladartikel. De menigte drong den
winkel van den man, die voor den schrijver ge
houden werd, Bamberger genaamd, binnen, plunderde
den winkel leeg, wierp de meubelen op straat en
veilde de koopwaren. De overheid was machteloos,
de politie werd met steenworpen aangevallen en
vervolgens wierp het volk de vensterruiten van
het stadhuis in, roepende om vrijlating der gevan
gengenomen personen. Eindelijk kwam een bataljon
der militie tusschenbeide om de orde te herstellen.
De wolkbreuk in het Sil ezische gebergte
heeft in de omstreken van Hirschberg en Schweiditz
groote verwoestingen aangericht. De Bober trad
"VVoensdag-nacht uit hare oevers ©n overstroomde
Hirschberg; vele menschen zijn met. levensgevaar
gered. In verschillende dorpen zijn eenige huizen
ingestort; te Hermsdorf verdronk een man. De
spoor- en postverbinding tusschen Hirschberg en
Breslau was geheel gestremd. Ook het Weistritzdal
is overstroomd en te Schweidnitz stonden eenige
straten onder water; vele bruggen werden wegge
slagen en veel vee vond don dood in de golven.
Bij Freiburg trad de Polsnitz uit hare oevers. De
spoortrein, welke Dinsdag-avond van Breslau ver
trok, is tusschen Konradsthal en Fellhammer ont
spoord door het water, zonder echter ongelukken te
veroorzaken. De Neisse trad bij Kander en Rohn-
stoff buiten hare oevers en in de stad van dien
naam bereikte het water gelijk reeds gemeld is een
sedert lang ongekend hoogon stand. Ook daar
werden verschillende dorpen in den omtrek over
stroomd. Te Bromberg verdronken twee personen.
Volgens berichten uit Weenen is de Donau sterk
gerezen en vreesde men voor overstroomingen.
Het onheil te Sunderland. - Het ver
schrikkelijke voorval te Sunderland wordt meer en
meer in de Engelsche bladen besproken. De ver
slagenheid is algemeen. Meo vraagt zich af hoe het
mogelijk was dat een zoo omvangrijk onheil kon
plaats hebben. Waarom was er bij al die kinderen
niet cén volwassen persoon aanwezig om toezicht
te houden? Onder anderen was er een kind van
drie jaar en zeven maanden bijgeen was er boven
do veertien jaar. Hen allen aan hun lot over te
laten, was dus allerminst verantwoordelijk.
Koningin Victoria heeft van hare deelneming
aanstonds doen blijken en verzocht om nadere be
richten aangaande het voorgevallene en den toe
stand van het oogenblik. Sir Henny Poüsonby seinde
uit Balmoral namens haar: „De koningin is diep
geschokt ten gevolge van de vreeselijke ramp, en
haar hart bloedt bij de gedachte aan de vele onge
lukkig beroofde ouders. Zij bidt dat God hun kracht
geve. Hare majesteit verwacht met ongeduld tijding
omtrent den toestand der gewonde kinderen."
Roerend is de inhoud van oen telegram aan „de
kinderen van Sunderland," ontvangen van de kin
deren eener Zondagsschool te Liverpool en aldus
luidende: „Wij hebben met diepe droefheid ver
nomen dat zoovele uwer broeders, zusters en speel
makkertjes gedood zijn. Wij schreien met u om het
leed dat u treft en bidden voor het herstel der ge
wonde kleinen."
De koningin had ook aan den burgemeester van
Sunderland haren wensch te kennen gegeven dat,
indien de begrafenis der bij de ontzettende ramp
aldaar omgekomen kinderen van overheidswege
mocht geschieden, een lid van het koninklijk gezin
ze zou bijwonen. Door den burgemeester werd, onder
betuiging van den dank der stad aan do koningin
voor hare belangstelling, hierop geantwoord dat
znlk een begrafenis onmogelijk was. Niet allo slacht
offers konden tegelijk ter aarde besteld worden.
Aangaande de oorzaak der ramp loopen de ge
tuigenissen van die kinderen, welke haar overleefden,
zeer uiteen. Bekend is, dat mr. Fay tegen 5 uren
zijne prijsuitdeeling had aaugekondigd, en dat, toen
hij ook werkelijk daarmede begon, her- en der
waarts kleine geschenken aan de kinderen in het
parterre toewerpende en toereikende, op de boven-
galerij de vrees ontstond dat er niets zou over
blijven. Een heeft toen geroepen: „Daér zijn de
presenten te krijgen!" - zoo verzekert een der kin
deren. Ia ieder geval, op een gegeven oogenblik
stormde de hoop naar beneden. Onderaan was de
trap in duisternis gehuld, en de kinderen kwamen
dus plotseling uit het licht in het donker. Men kan
zich dus lichtelijk de verwarring voorstellen die
daar heerschte, zonder nog te veel gewicht te hechten
aan de omstandigheid dat een deur den uitgang
afsloot en naar binnen opensloeg. Geen enkel der
wichten van de voorste rij ontkwam den dood. Er
ontstond eene worsteling om het leven te redden,
eene worsteling met zwakke kinderkrachten gevoerd,
maar met vertwijfeling, in d3 ijzingwekkendste wan
hoop. Geen hand was daar om redding te bieden.
De drang werd sterker en sterker, tot driehonderd
onder de trap waren samengeperst.
Alles had in zoo groote stilte plaats, dat Fay
zelf vertrok, zonder iets van het voorval te vernemen.
Wel boorde men eenig verward goruisch, maar
dit ging onder do vreugdekreten, die in de zaal
door de kleinen geuit werden, verloren. Op het
punt dat de voorstelling zou eindigen, ging de be
diende Graham naar de deur, die hij moest openen,
opdat men vlugger buiten zou kunnen zijn. Eerst
toen bemerkte hij door do openiüg van 18 duimen
breedte het onheil. Hij haalde door de opening
eenige kinderlijken te voorschijn, maar ziende dat
hij op deze wijze niet ver zou komen, ging hij
langs een omweg naar boven, waar hij langs oen
andere trap den stroom der kinderen een uitweg
bezorgde. Onmiddellijk werden de 190 lijken in het
parterre en amphitheater gelegd, waar de ouders
kwamen om zich te overtuigen of hunne kinderen
aan de ramp ontkomen waren. Onnoodig te zeggen
dat daarbij onbeschrijfelijk hartverscheurende too-
neelen plaats hadden. Enkele gezinnen zijn door
deze ramp geheel kinderloos geworden.
Een der geneesheeren, die de slachtoffers het
eerst behandeld hebben, heeft verklaard dat men
minstens honderd kinderen gered zou hebben, indien
men ze vijf minuten vroeger had kunnen bevrijden.
Kan Fay ook verantwoordelijk worden geacht, was
hij niet verplicht geweest voor toezicht te zorgen?
Die vraag verdient overweging. Een der knapeD,
Wilson genaamd, spreekt van iemand, die naar het
schijnt, bij de trap geposteerd zou geweest zijn.
Deze zou den kinderen toegeroepen hebben, dat zij
hunne prijzen moesten halen. Toon sommigen wel
vijf of zes prijzen bemachtigden, zou hij de deur
met den voet tegengehouden hebben, roepende: „Dat
gaat zóó niet."
Al de omgekomenen zijn reeds op de drie kerk
hoven der stad ter aarde besteldhet was een dag
van algemeenen rouw. Nacht en dag door, was
men bezig geweest met het maken van de dood
kisten - doodkisten voor kinderen van 3 tot 14 jaar.
Een gedenkteeken, vermeldende de namen der
ongelukkigen, zal opgericht worden ter plaatse waar
de kleinen begraven wordenvergaderingen worden
gehoudenonderzoek wordt ingesteld- het gaat als
gewoonlijk bij zulke gelegenheid. Aan herstel der
ramp is natuurlijk niet te denken. Deze is onher
stelbaar.
