LEIDSCH||§ DAGBLAD.
N°. 7150. Maand&i IS Juni. A°. 1883.
Eerste Blad.
FE1JS DEZER COURANT:
T«or Leiden per 3 maanden1.10.
Kranen per post.B 1.40.
Ahonderiyke hommers.0.05.
Dit Kommer bestaat nit TWEE BLADEN.
Voor de Inteekenaren daarop behooren
bij dit nummer van het Leidsch Dagblad de
Nos. 110 tot 118 der Ingekomen Stukken van
den Gemeenteraad.
Offioiëele Kennisgevingea.
Burgemeester en Wethouders van Leider);
Gezien de circulaire van den Staatsraad Gouverneur van
Zuid-Holland, van den 21sten Augustus 1831 (Provinciaal
blad no. 110),
Doen te weten, dat ter voldoening aan het Koninklijk
besluit van den lsten dier maand no. 72, de Dankdag of
godsdienstige viering der overwinning van Waterloo, ditmaal
op Zondag den 17den dezer maand, zal worden gehouden.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
14 Juni 1883. E. KIST, Secretaris.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der GEMEENTE
LEIDEN, ontvangen hebbende eene circulaire van den Com
missaris des Konings in de provincie Zuid-Holland, van 12 Jan.
jl. houdende uitnoodiging om, door het aansporen der ingeze
tenen tot milddadigheid, zooveel mogelijk het welslagen te
bevorderen der jaarlijksche Collecte, welke ten gevolge van
Zijner Majesteits dispositie, van den 16den November 1S20,
n°. 81, door de Districts-commissie tot aanmoediging en onder
steuning van den Geioapenden Dienst in de Nederlanden, zal
worden gehouden, doen te weten dat, ingevolge het
verlangen van gemelde Commissie, de genoemde Collecte
zal geschieden, door daartoe gemachtigde personen, met
gesloten bussen, op Maandag en Dinsdag 18 en 19 Juni
aanstaande, aanvangende 's morgens te negen uren, aan de
huizen der ingezetenen, die verzocht worden op de uit
reiking hunner liefdegiften orde te stellen. Burgemeester
en Wethouders, gaarne voldoende aan het verlangen in
gemelde circulaire vervat, noodigen de ingezetenen dezer
gemeente dringend uit, door onbekrompen bijdragen kracht
dadig mede te werken tot de ondersleuning der instel
ling, welke zij zoozeer behoeft, maar gelooven tevens dat
de bestemming van de opbrengst dier Collecte reeds eene
goede uitkomst verzekert en voor ieder rechtgeaard Neder
lander, die in de geschiedenis van zijn eigen land geen
vreemdeling is, alle verdere aansporing overbodig maakt.
Het fonds, tot instandhouding waarvan die gelden wor
den ingezameld, strekt toch niet slechts in het belang der
verminkten en infirmen van den gedenkwaardigen en be-
slissenden slag bij Waterloo (een dwaalbegrip dat bij velen
heerscht), neen, ongelukkigen van iederen strijd, waarin
ons vaderland gewikkeld was en nog is, ondervinden het
steeds, dat ten hunnen behoeve een blijvend liefdewerk
is gesticht: strijders van den Belgischen veldtocht, hand
havers onzer macht in Oost- en West-Indische bezittingen,
veteranen van 40-jarigen dienst, genieten nu reeds, of
hebben althans het vooruitzicht te genieten, van hetgeen
hunne landgenooten hebben weggelegd en thans nog af
zonderen tot leniging hunner smarten, tot ondersteuning
van hunnen gebrekkigen ouderdom.
De Nederlandsche soldaat wete het, dat, zoo hij wer
kelijk in en door den dienst infirm is geworden, er een
fonds bestaat, met het doel om door toelage, boven en
behalve zjjn pensioen, zijn ongeluk te verzachten; maar
het Nederlandsche volk zij er dan ook, door dankbare
belangstelling gedrongen, gedachtig aan die ondersteuning
met meer mildheid te verleenen, opdat het fonds aan al
die billijke aanvragen voldoe en de lijst der sollicitanten niet
nog een aanzienlijk getal blijve aanwijzen, tot beschaming
van den tijdgenoot, die aan het werk, eenmaal zoo krach
tig aangevangen, slechts met slappe handen voortbouwt.
Moge de goede uitslag dezer inzameling, waarvan Bur
gemeester en Wethouders zich reeds vooraf overtuigd hou
den, het doen zien, dat deze roepstem niet tevergeefs ook
tot Leidens ingezetenen werd gebracht I
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Burgemeester.
14 Juni 1883. E. KIST, Secretaris.
LEIBEW, 16 Juni.
Heden is aan de universiteit alhier de heer Rom-
mert Brandsma, geb. te De Lemmer, bevorderd tot
doctor in de geneeskunde met academisch proef
schrift, get.: „Over vernauwingen van het strotten
hoofd na tracheotomie bij croup en diphtheritis",
alsmede de heer L. J. M. Nelissen, geb. te Bergen
op Zoom, tot doctor in de rechtswetenschap met
academisch proefschrift, gel.„Wie draagt vóór de
levering bij herhaalden verkoop het gevaar?"
Yan de Kweekschool voor Zeevaart alhier is
thans door do zorgen van den directeur met het
oog op de inzending ter internationale koloniale
tentoonstelling ook in onze moedertaal eene beknopte
geschiedenis van haar ontstaan in druk verschenen.
Ze leest prettig, is ter beschikking van belangstel
Deze Courant wordt dagelis, met uitzondering
van Zon- en Feestdagn, uitgegeven.
lenden en wordt gevolgd dor eene korte beschrij
ving der opleidingschool, demiddelen van onderwijs
en opvoeding, de vereischfen tot plaatsing en de
vooruitzichten der jongens.
Een kort verslag van del toestand der Kweek
school is nu mede gedrukt, Iet voornaamste deelden
we daarvan echter reeds bede nadat het in de
algemeene vergadering van >en 23sten Mei 11. was
uitgebracht.
Uit het elfde jaarverslg van „Tesselschade"
blijkt dat deze vereeniging 30 afdeelingen of cor
respondentschappen telt, tegm 29 in het vorig jaar.
De afdeeling Leiden beiiaat uit 177 leden en
donateurs en 11 werkster, terwijl die te Ouds
hoornAlfenAarlandervecnKoudekerk 34 leden
en donateurs telt, doch geei werksters.
Twaalf leden en donateur maken het correspon
dentschap te HillegomBeinebroek uit, doch ook
daar zijn geen werksters aai verbonden.
De Leidsche afdeeling zenit, ten einde het getal
der contribuanten te doen "vermeerderen, jaarlijks
circulaires rond, terwijl op and»re plaatsen op andere
wijze daarvoor wordt gearbeil. Alles gaat in de
afdeeling te Leiden naar wensch. Het bestelwerk
neemt toe en de St.-Nicolaas-étalage in het depot
had vrijgoed succes. De afdeeling geeft een toelage
aan een meisje dat de Teekeiacadomie in Den
Haag bezoekt.
Het bestuur te Leiden bestaat tit mevr. de wed.
A. C. De Fremery-Herckenrath, roorz.mevr. A.
Kroon-De Koning, penningm.mej. A. C. W. Schol
ten, seer.; mevr. M. M. Van der Kaay-Biskanter
(die teven8 zitting heeft in het hoofdbestuur), en
mevr. F. F. Rauwenhoff-Tobias.
Het depot is gevestigd bij mej. de wed. Van
Rijkom-Mulié, Breestraat No. 137.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 39—61 volwassen
personen en van 19 kinderen.
De heer D. Veer, onderwijzer te Zevenhuizen
aan de school No. 1, is als zoodanig benoemd te Delft.
Het bestuur van het Gebouw voor Kansten
en Wetenschappen te 's-Hage heeft ten behoeve
van den Hollandsch-Indischen Bazaai, ten bate van
de Sophia-stichting, gratis het gebrnik afgestaan
van al hetgeen van den inventaris voor de inrichting
van den Bazaar van dienst kan zijn.
Bij besluit van B. en Ws. van Amsterdam is
aan den 6ervol ontslagen hoogleeraar dr. W. Berlin
een pensioen verleend van f 2598.79 per jaar.
Tot adsistent bij de heelkundige kliniek en poli
kliniek, voor zooveel de afdeeling van den hoog
leeraar dr. C. L. Wurfbain aangaat, 16 benoemd de
heer H. F. L. Otto.
Op de Tentoonstelling te Amsterdam is thans
het Paviljoen des Konings geopend, dus juist zes
weken nadat het gereed had moeten zijn. Wij wagen
de voorspelling dat Z. M. er geen voet meer zetten
zal, maar moeten erkennen dat als de Koning zes
weken op 't gereed komen van zijn paviljoen moest
wachten, de „koningin der aarde" nog geen recht
tot klagen heeft over de weinige vorderingen aan het
hare, waarvan nog altijd weinig meer dan de romp
gereed is. Immers in de hofkringen geldt „l'honneur
aux dames" onder zekere omstandigheden niet.(R. iV.)
Op de tentoonstelling van Schoone Kunsten der
„Société libre d'émulation" te Luik, is de schilderij
van J. J. Destrée, „Strandgezicht te Scheveningen",
voor eene particuliere verzameling aangekocht.
De „Arnhemsche Z wemclub" is voornemens
een nationalen wedstrijd te organiseeren.
De eerstvolgende verzendingen van brieven
en andere stukken naar Curasao, langs den weg
van Nieuw-York, zullen plaats vinden 2 en 20 Juli,
6 en 24 Augustus, 10 en 28 Sept., 15 en 31 Oct.,
16 Nov. en 5 Dec. a. s., met den trein die te
7 uren 's av. uit Rotterdam naar Ylissingen vertrekt.
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
Van 16 regels f 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incasaee-
rea buiten de stad wordt 0.10 berekend.
De laatste beriohten aangaande den gezond
heidstoestand van Hendrik Consciense zijn weder
zeer verontrustend. Hij eet letterlijk niets meer;
melk is zijn eenige voedsel. Hij is buitengewoon
vermagerd en heeft allen arbeid moeten staken.
Het stoomschip „C. Fellinger", van Batavia
naar Amsterdam, arriveerde gisteren te Southampton
en zette de reis voort.
Prof. Michel Stefano, graaf De Rossi, nit Rome,
zal op 18 Juni a. s. te Amsterdam eene voordracht
houden over regelmatige waarneming en meer ge
zette studiën van de natuurkrachten die binnen
onzen aardkorst werkzaam zijn, en de gevolgtrek
kingen, die tot nu toe uit die waarnemingen kon
den worden afgeleid.
Deze zoo goed als geheel nieuwe wetenschap,
die aanvankelijk nog seismographie, aardbevingleer
geheeten, later endo-gène, heeft eindelijk den naam
verkregen van géodynamische wetenschap, waarmede
men wel de meest juiste formule heeft getroffen.
Weinige verschijnselen werken zoo ingrijpend op
het men8chelijk gemoed, maken ook verder op de
bezielde wereld zalk een indruk als aard- en zee
bevingen, nopen ook later nog zoozeer tot nadenken als
deze wetenschap. Zonderling genoeg was het 't verre
Oosten, China en, ook om zijnen meer vulcanischen
bodem, voornamelijk Japan, die ze tot een onder
werp van geregelde waarneming en studie maakten,
daartoe vernuftige en toch eenvoudige toestellen
uitdachten en uit de verkregen uitkomsten tot de
oorzaken trachtten op te klimmen.
In Europa was het aan Italië voorbehouden ons
voor te gaan tot een beter inzicht van de werke
lijkheid.
Na een betrekkelijken stilstand werd het meer
afgeronde schema in 1875 nogmaals ruim en helder
uiteengezet door den begaafden Luigi Gatta, diö
zijn werk „Sismologia ed il Magnetismo terrestre
seconde li pin recenti osservatione fatte in Italia",
aan het Aardrijkskundig Congres te Parijs aanbood.
Ofschoon ook in Zwitserland do zaak door eenigen
ter hand werd genomen, bleef zij overigens in
Europa zoo goed als een nog ongeopend of hoogstens
door enkelen doorbladerd boek. Het verjongde Italië
maakte de geodynamische wetenschap en waarne
mingen tot een geregelden tak van dienst, wier
definitief optreden ten vorigen jare tot stand kwam,
onder de leiding van prof. Michgel Stephano, graaf
De Rossie, die thans hier vertoeft.
Met het oog op ons uitgestrekt, zoo geheel vul
kanisch, zoo dikwerf door aardbevingen geteisterd
In8ulinde zal die voordracht ongetwijfeld van over
wegend belang zijn, en de wensch wordt uitgedrukt
dat graaf Rossi's optreden een keerpunt moge zijn,
een overgang van onthouding tot krachtige deel
neming, waarin wij, ook na hetgeen Italië verrichtte,
nog in de voorste rijen zouden komen. Yoor Insu-
linde, waar op dit gebied zoo krachtig kon worden
gewerkt, effenden Rijckevorsel, Bergsma ons reeds
den weg. In ter tropisch zouden wij geheel vooraan
staan, eene taak voor Nederland als weggelegd.
Krachtig kunnen wij dus vooraan staan om de zaak
te steunen, zoo goed en gelukkig aangevaDgen door
Italië, waar algemeen op wetenschappelijk gebied
Nederland met eere, en o. a. prof. Buys BaHot en
de Nederlandsche meteorologie met bepaalde voor
liefde genoemd worden.
Moge de degelijke en zakelijke, doch tegelijker
tijd bondige De Rossi, die zoo welwillend de uit
noodiging aannam, zien dat zijne voordracht ruime
en goede vruchten afwerpt en tevens goede indruk
ken meedragen van zijn verblijf in ons midden, zoo
mede de overtuiging dat Nederland er ernstig naar
streeft om de plaats te hernemen, daar een krachtig
voorgeslacht met eer vervuld.