r. 7064. Maandag 26 Februari. A0. 1883. m Eerste Blad. LEIDSCH DAGBLAD. nt- ii- in mi i ii i in ii ii ■■ui— PBIJ8 DEZEB COURANT: Too? Leiden per 8 maanden1.10. per post.1.40. AGcscUrlijko Nommers.s 0.03. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PEIJS DES AJOTERTEKTIESt Vin 18 regelt 1.05. Iedere regel meer 0.17$. Grootern lellen o»ir plaatsrnimte. Voor hel incassee» rea boiiea d« stad wordt 0.10 berekend. Dit nommer bestaat nit DRIE BLADEN, Voor de Inteekenaren daarop behooren bij dit nummer van het Leidsch Dagblad de Nos. 33 tot 36 der Ingekomen Stukken van den Gemeenteraad. ÖïSoiëelo Ketmisgoviagea. VOLRiCO^CERT. Bnrgemees'er en Weihouders der Gemeente Leiden; Brengen ter algeraeene kennis dat op Woensdag den 28sten Februari a. s,, des avonds te 8 uren, in de Staas- Gehcorzs.il een volksconcert zal plaats hebben, waarvoor toegangkaarten tot een beperkt aantal zijn te verkrijgen bij het commissariaat van politie op Maandag, den 26stcn Febru, i a. s., van des middags 12 tot des namiddags 1 uur. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leiden, DE KANTER, Burgemeester. 22 Februari 1883. E. KIST, Secretaris. BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN, Gezien art. G, 2de alinea der Verordening van 11 November 1S80, regelende dc inwendige inrichting der scholen, dc toelating eu bet ontslag der leerlingen (Gemeenteblad N°. 4); Doen te welen, dat de inschrijving van nieuwe leerlingen aan de' opeohire scholen der 3de en 4de klasse zal plaats hebben van den tlGsten Februiri tot en met den lOden Maait e. k. in de schoollokalen in de Rijnstraat, in de Brandcwijnsteeg, op de Binnenvesigracht aau het Plantsoen, in de Van-der-Wcrfstraat cu aan de Korte Mare, des voormiddags van hal/negen tot negen uren en des Damiddags van halftwec tot twee uren, behalve des Zaterdags-Damiddags cn des Zondags. De gemeente Leideu wordt voor de leerlingen der openbare scholen der derde klasse in drie wijken verdeeld. Tot de wijk voor de openbare school der 3de klasse N°. 1 behoort dat deel der gemeente, dat ingesloten wordt door en ten oosten en zuiden ligt van de lijn: Kaiserstraat, Rapenburg, Nieuwsltég, Zonueveldstecg, Kctclboeterstecg, Korte Korenbing- steeg, Nieuwe Rijn tot de Utrechtsche brug. Tot de wijk voor de openbare school der 3de kla?9e NT°. 2 behoort dat deel der gemeeutc, dat ingesloten wordt en ten oosten ligt vau de lijn: Nieuwe Rijü, Viscbbrog, Hoogstraat, Stille Mcire, Lange Mare, Oude Vest en Oostdwarsgracht. Tot de wijk voor dc openbare school der 3de klasse N°. 3 behoort dat deel der gemeente, dat ingesloten wordt door en ten noorden en westen ligt van de lijn: Kaiserstraat, Rapen burg, Nienwstceg, Zouneveldsteeg, Ketelboetcrsteeg, Korte Koren- brugsteeg, Nieuwe Rijn, Vischbrug, Hoogstraat, Stille Mare, Laugc Mare, Oude Vest en Oo9tdwarsgracht. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leiden, DE KANTER, Burgemeester. 23 Febr. 1833. E. KIST, Secretaris. Een onhoudbare toestand. Bij de toeneming der bevolking in ons land, meer bepaald in de grootere stedeD, doet zich bet treurige, maar daarom Diet minder onloochenbare verschijnsel voor, dat ook het aantal krankzinnigen hand over hand toeneemt, en dat niet alleen in verhouding tot die meerdere uitbreiding van het aantal inwoners, maar percentsgewijze io, helaa9nog veel grooter mate. Dat de reden daarvan te zooken is io zoo raenigo meer dan vroeger onnatuurlijke maatschappelijke verhouding, laat zich bevroeden. Aan deskundigen evenwol de beantwoording van die vraag overlatende, willen wij ons bij voorkeur bepalen tot het geven van een antwoord op deze andere: houdt de zorg voor de verplegiog der krankzinnigen in ons vader land in het algemeen en ia deze gemeente in het bijzonder gelijken tred met de toeneming van het aantal dier ODgelukkigen? Dat antwoord moet ontkennend luiden. "Wel bestaat het voornemen tot de oprichting van eon uitgebreid rjjkskrankzinnigengesticht, maar met dat plan, hoe loffelijk ook voor de toekomst, is niet voorzien in de dringende, zeer dringende behoeften van het oogenblik. Immers alle krankzinnigenge stichten reeds in de prov. Z.-Holl. zijn, althans voor de laagste klasse, totaal bezet, gelijk ten overvloede blijkt nit. do mededeeling, dd. 30 Dec. des vorigen jaars door B. en Ws. alhier aan den gemeenteraad gericht. Er wordon in dat stuk een twaalftal go- stichton uit het land genoemd, waarin geen enkole plaats beschikbaar is. Leiden komt daaronder niet voor. Zooals men weet, bestaat hier ter stede geen inrichting tot het verplegen van krankzinnigen. Wat meor is, juist in oen tijd dat de behoefte aan zulk een instelling zich meer dan ooit doet gevoelen, is de gelegenheid zelfs tot tijdelijke opuemiDg van plotseling krank zinnig geworden personen aanzienlijk beperkt of bijna tot nul gereduceerd. Die bepaling is alleen gevolg van overvulling d9r gestichten. Overigons is Juist door 't aanwijzen van de localon in het Cae- cilia-gastlmis do ruimte vermeerderd. Op een be volking van 40,000 zielen zijn daar echter slechts twee cellen beschikbaar. Curatoren der Rijks universiteit toch naraon vóór eenigen tijd het bosluit, voortaan geen krankzinnigen meer tijdelijk en nog minder voor langduriger verpleging, in bet Ziekenhuis op to nomen. Wel schijnen zij zich later, bij Dader overleg met B. en Ws., bereid te bobben verklaard tot opneming voor enkele dagen, doch dat slaat vrjj wol gelijk met algchoele uitsluiting. Immers wie kan verklaren dat da plaatsing slechts tijdelijk zal zijn, wanneer in geen enkel krankzin nigengesticht plaats beschikbaar is? Bovendien kan niet de bij de wet vereischte rechterlijke machtiging tot opnoming in een gesticht wordeD govraagd, dewijl in zulk een aanvrage het gesticht moet worden vermeld waarin do lijder zal worden opgouomen, en men woot het plaats is er in de twaalf gestichten niet beschikbaar. Tot tegemoetkoming in dien nood doden B. en Ws. de twee vóór do ingebruikneming van het Ziekenhais voor dat doel bestemde lokaaltjes in het Caocilia-gastliiiis voor do voorloopigo bewaring van krankzinnigen in hoogst dringende gevallen in richten. Die twee cellen zijn bozet - het behoeft nauw gezegd te worden - zoodat er in onze gemeente met 40,000 ingezetenen feitelijk geen gelegenheid bestaat nio'Jwbjfeomende krankzinnigen te plaatsen, ook tijdelijk, en dit laatsto vooral maakt den toestand onhoudbaar. Ons zijo voorbeelden bekend van onge- lukkigcn, die, plotseling door mania aangetast, de afgrijselijke verscbijnselon van waanzin en razernij in zoo hovigo mate vertoonden, dat verpleging te huis, ook slechts voor een enkelen dag, ja voor weinige uren, aan het onmogelijke grensde. In zulke acute gevallen voorzag de wet door de bQ- paling, dat alsdan de voorloopige vergunning van het hoofd der gemeente voldoende is om den voor do veiligheid gevaarlijken patient onmiddellijk in een daartoe bestemde inrichting te doon opnemen, welke vergunning dan natuurlijk later vervangen wordt door de vereischte machtiging van het open baar ministerie. Hier tor stede echtor kau van de toepassing van dergclijkon soms ODvermijdelijken raaatregol geen sprake zijn. Het toch reeds zoo beklagenswaardige gozin, waarin zich znlk een geval van plotsolingon waanzin voordoet, moet maar zien hoe 't hot stelt mot do onmogelijke bewaking van den door razernjj aangetasten lijder; aan het Ziekenhuis zou men tevergeefs aaukloppen en de twee eenige beschik bare cellen in bet Caecilia-gasthuis zijn - men kan er vrij zeker van wezen - steeds bezet; want vol gens een matige berokeDiDg bevinden zich op het oogenblik in onze gemeente nog een vijftal onver zorgde krankzinnigen, wier plaatsing in een ge sticht hoogst noodzakelijk is, om van een nog grooter getal minder gevaarlijke lijders van dien aard niet te spreken. Mag die toestand zoo blijven? Zeker niet. Met het oog op het in onrustbarende mate toenemend aantal krankzinnigen is het zeker meer dan tijd, dat ook hier ter stede in een voldoende gelegen heid tot verpleging van die ongelukkigen worde voorzien, zij het desnoods door oprichting van een tijdelijk gebouwtje, waar dan tevens voer de ver pleging ook van niet-armlastige krankzinnigen tegen b oogore gold olijke vergoeding vanwege de belang hebbenden zon kunnen worden zorg gedragen; want ook in de hcogere klassen ontbrak het in de elders gevestigde gestichten geheel aan plaats. Zóó zou men hier ter stede althans in eenigsziüs minder ondraaglijken toestand de voorgenomen op richting van een rjjkskrankzinnigengesticht knnnen tegemoetzion. In Nederland, overigens zoo gunstig bokend om zijne menschliovende instellingen, schijnt op het gebied van het krankzinnigenwezen niet meer do vraag Io knDDon worden gestold: hoe verplegen wij onze krankzinnigen het be6t met bet oog op hun mogelijke beterschap? maar, voor het oogen blik althaas, veeleer deze: waar vinden wij plaats voor die ongclukkigeD, wier toestand hun verwijde ring uit do eamonloving gebiedend noodzakelijk maakt? Dat strekt ons vaderland niet tot eere, maar een verhouding gelijk zij hier tor stede be staat, verdient nog ODgunstigor benaming. Moge daarin spoedig verandering komen! Het stelsel door B. en Ws. in meergemelde mededeeling verkondigd, om nl. de krankzinnigen zooveel moge lijk aan huis te doeu verplegen, verdient zeker geen aanbeveling, én ter wille der ongelukkigen zelve, voor wier mogelijke geneziDg de behandeling door doskundigen ongetwijfeld de voorkeur verdient, èn in het belang der huisgenooten, wier levensgeluk en gemoedsrust door zulk een omgeving maar al te zeer in gevaar wordt gebracht, om van bedrei ging dor maatschappelijke veiligheid niet te spreken. Hot goldt hier een algemeen belang bij uitne mendheid, de verpleging van lijders en lijderessen aan een ziekte, erger dan de dood zelf, aan ver standsverbijstering, waardoor soms geliefde betrek kingen werden getroffenMogen alleD, die dat besef fen, samenwerken om althans hier ter stede een, zij het tijdelijke, gelegenheid tot voegzame verple ging dior ODgolukkigen te helpen tot stand brengen! LEII»E», 24 Februari. Bij het Dagelijksch Bestuur is ingekomen een verzoek van de verceniging „Kennis is Macht" om, ten behoeve van do op to richton voorbereidende school, gebruik te mogen maken van het school lokaal in de Van-der-Werfstraat. Daar nit het in gesteld onderzoek is gebleken dat tegen het ge bruik van een dor schoollokalen voor dit doel geen bezwaar bestaat, geven B. en Ws. don gemeente raad in overweging de gevraagde vergnnniDg tot wederopzoggens te verleenen, onder bepaling dat de kosten van vuur en licht en de eventueele schade aan gebouw en meubilair toegebracht door de Ver ceniging worden vergoed en verder onder de voor waarden door hun college overeenkomstig het ad vies van hot hoofd dor school uitgebracht, vast te stellen. Het bestuur van het Werkhuis biedt als dubbel tal ter keuze van een lid van genoemd bestuur aan de heeren A. J. Krantz en M. W. Jaeger, ten einde te voorzien in de vacature ontstaan door het aan den heer D. A. Schretlen verleend eervol ontslag. Aau den gemeenteraad zijn overgelegd de rap porten dor commissie van fabricage op de verzoe ken van den gomeeateraad van Leiderdorp om tot verbetering der doorstrooming van de Singelsloot aldaar duikers te leggen naar de HeerensiDgelgracht, van de wed. J. J. Abspoel ter bekoming in hour van de lokalen op do Nieuwstraat, van dr. W. N. Dn Rieu tot het mogen planten van een boom op den Middelweg en van W. Alt om oen schuitenhnis te mogen plaatsen in de Maren singelgracht. Zich met die adviezen vereenigendo, geven B. en Ws. in overweging overeenkomstig de conclusion daarvan gunstig op die verzoeken to beslissen. Men deelt ons mede dat den 13den Maart in de Stadszaal door tnsschenkomst van den heer K. Trier, die onlangs hier zulk een treurige finan-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1883 | | pagina 1