LEIDSCH
DAGBLAD
ft0. 7038.
Vrijdag Januari.
A0. 1
883.
Avond-editie.
PRIJS DEZER COÜRAKT;
foor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Aüonderfijk* Nommers.9 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
FBIJS DEK ADVERTENTIES
Van 1—6 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17|w
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incassee-
reo buiten da stad wordt 0.10 berekend.
LEIDEN, 25 Januari.
Er bestaat gelegenheid tot verzending der cor
respondentie naar Noord-Amerika door middel van
het stoomschip „P. Caland", waarvan de'laatste bus-
lichting aan het postkantoor te Rotterdam is be
paald op Vrijdag den 26sten Januari a. s., des
avonds te tien uren. Ten postkantore alhier moeten
-de brieven enz. dus uiterlijk des avonds te halfzes
hezorgd zijn.
Nu do voltooiing nadert van de verbouwing
van het Heilige Geest of Arme Wees- en Kinder
huis alhier geeft het bestuur in een brochure aan
het publiek eenige toolichtingen en roept allen be
langstellenden toe: „Komt en ziet!"
Het gansche gesticht is opnieuw geordend, zoo
dat waar vroeger de jongens verblijf hielden, thans
do meisjes verblijven zullen. Een groot aantal lo
kalen die niet gebruikt werden, zijn in vroolijke
kamers veranderd. Ongeveer een derde gedeelte
va* het gebouw, niet wat de oppervlakte betreft,
maar wel wat het aantal vertrekken aangaat, kwam
daardoor ledig. Het zijn de gebouwen aan den Rijü,
waar tot nog toe de meisjes en kinderen zich op
hieldon. Hooge vensters ten oosten en westea lieten
weinig licht eu zon door en gaven genoegzaam
geen gelegenheid tot nitzicht. Zij zijn verdeeld over
drie verdiepingen, waaronder een kelder en waar
boven een zoldor.
Hoe geschikt ook voor een werkplaats of fabriek,
zij hadden nooit moeten dienen voor een opvoedings
huis van kinderen. Ieder, die ze zag, mocht over
de orde en netheid tevreden zijn, doch een gevoel
van beklemdheid, dat zich lucht gaf in uitdrukkin
gen als: „Hoe somber, hoe gedrukt, hoe donker,
hoe ongezellig, het gelijken wel stallen!" kon hij
niot verbergen.
Dat govoel kwelde het bestuur sinds het meer
dan een tiental jaren aan het hoofd van het wees
huis werkzaam was. Het besloot de bewaarschool
op te heffen en de kinderen naar de openbare
bewaarschool te zenden. De weeshuisschool voor
lager onderwijs werd in overleg met de stedelijke
regeering afgeschaft en de redelijk goede school
lokalen kwamen ledigze werden wat opgeknapt voor
een kinderkamer en eene moisjo3-conversatiezaal,
waaraan dringende behoefte was. Tot nog toe ver
toefden de meisjes in do bovenkamer van de bakkerij.
Tal van kleine kamers kwamen ledig, toen de
maatregel genomen was, om de weezen op hun een
en twintigste jaar te ontslaan; want daarmede ging
gepaard het afschaffen der onder-suppoosten of om-
megaanders, die elk eene afzonderlijke kamer hadden.
Vóór drie jaren besloot men opnieuw tot verbou
wing, al meende ook de deskundige, die werd ge
raadpleegd, dat het maken van onkosten aan dit
oude gebouw geldverspilling was.
Wanneer men den tegenwoordigen toestand met
den cuden vergelijkt, dan vallen de verbeteringen
terstond in het oog. De drie onderdeelen zijn door
korte verbindende gaügen voreenigd, zoodat meD,
beneden of boven in het middolgebouw voor do trap
staande, met weinige schreden links of rechts, de
gansche afdeeling kan overzien. Vroeger was het
onmogelijk, van den eonen kant naar den anderen
te gaan zonder trappen op of af te loopen en een
of twee plaatsen over te steken. Is het overzicht
en daardoor het toezicht gemakkelijker geworden,
het vereischt minder tijd, daar de inrichting in be
knopter vorm tot stand kwam.
Al de kamers waar de weezen verblijven, zullen
thans voldoende zonlicht ontvangen, do gezelschaps
zalen en slaapzalen genieten zuiderzonlicht; een
flinke tuin met veranda dient als recreatie voor
meisjes en kinderende jongens, overdag slechts
weinig te huis, hebben in hun recreatie-zaal een
biljart, op de plaats een kegelbaan, een werkkamer
voor teeken- of knutselwerk en een lokaal voor
gjmuastiek als ontspanning. De kolhuizen of straf
plaatsen voor eenzame opsluiting zijn afgebroken;
een huis voor besmettelijke zieken is daarvoor in do
plaats gekomen.
De aanzienlijke kosten van f 30,000 hebben een
groot offer van de financiëele kracht van het ge
sticht gevraagd, dat door de verhuring van heten
ongebruikte gebouw aan don Ouden Rijn niet wordt
vergoed. Doch het bestuur hoopt op do bekende
liefdadigheid van zoovele edelmoedige stadgenooten.
Het wenscht dat de weezen in de hervormde in
richting beter nog dan vroeger het geval kon zijn
in de zooveel minder aanlokkelijke omgeving, mo
gen opgroeien tot flinke burgers onzer stad, dank
baar zich herinnerende Diet alleen het nuttige, maar
ook het vriendschappelijke en aangename van hun
opvoedingsgesticht.
In eene facultcits-vcrgadoriog van de studenten
in de rechten aan de Rijks-universiteit alhier
is besloten, een adres te richten tot den minister
van binnonlandsche zaken, om hem te verzoeken
zijn invloed aan te wenden tot wijziging van het
konioklijk besluit van den 27ston April 1877
(Staatsblad No. 87) voor zoover betreft de regeling
van het doctoraal examen in de rechts- en staats
wetenschappen, en do promotie in óóo dier beide
vakkeü, in dien zin dat lo. bij de cxamioa het
schriftelijk gedeelte worde afgeschaft; 2o. bij de
promotie in beide vakken hot schrijven van een
proefschrift facultatief worde gestold.
Naar wij reeds meldden, zal de door onzen
stadgenoot dr. P. J. Kaisor, verificateur van 's Rijks
zee-instrumenten, uitgevonden clinometer aan boord
van het stoomschip „Bonaire" beproefd worden. De
clinometer is een instrument, waarmede men de
helling van het schip meet. De gewone soort bestaat
uit een stang, die opgehangen is en om een sp 1
kan draaien en van onderen bezwaard is met gewicht;
onder het gewicht is een wijzer aangebracht, dio
zich laDgs een in graden verdeelden boog beweegt.
Het nadeel dezer olinometers is het doorslingeren
ten gevolge van de traagheid, waardoor do aflezing
altijd te groot is; tevens werkt ook de wrijviDg
van de spil weder om de aflezing onnauwkeurig te
doen zijn. Deze gebreken zijn, volgens het Hb!.,
niet te vinden in het instrument van den heer
Kaiser, uitgenomen misschien een weinig wrijving,
waarvan de uitwerking echter gerust ah nul kan
beschouwd worden. Daar het o. a. voor het bepa
len van de afwijking der compassen die, als ze ten
minste niet volmaakt gecompenseerd zijn, gewijzigd
wordt bij verschillende hellingen, van het hoogste
belaDg is do helling nauwkeurig to kennen, zal
men lichtelijk kunnen begrijpen dat de verbeterde
clinometer van dr. Kaiser van zeer veel waarde is
voor de zeevaart.
Mej. A. P. Lens to Rotterdam is benoemd
tot onderwijzeres in de nuttige handwerken te Leiden.
Wij herinneren belanghebbenden dat alle kennis
gevingen of declaratiën van verschuldigd schoolgeld
of quitantiën wegens schoolgeld vrij van zegel zijn,
mits op doze stukken gesteld wordevrij van zegel
ingevolge koninklijk besluit van den 14den April
1871 N°. 11.
„De Verzameling" voor de posterijen bevat
de mededeeling dat briefkaarten, waarbij de ont
vangst van gelden bericht wordt, mogen voorzien
worden van een plakzegel, mot geschreven hand
en dagteekening. - Ook een vaslhechting aan een
plakzegel op gedrukte kaart- of andere formulieren,
mits geen andere schriftelijke bijvoeging bevattende
dan de hand- en dagteekening op het plakzegel,
is geoorloofd.
Bij do aanbesteding te Katwijk aan Zee voor
het egaliseeren van oDgeveer 45,000 kub. meter
duingrond van af het Groote Badhuis tot aan
Rijnlands-Kanaal met de beplanting er van en het
bestraten tot aan het Prms-Hondrik-Kanaal, was
do laagste inschrijver do heer Miechielse, uit Lim
burg, voor f 11,470.
De Koning en de Koningin zullen zich, naar
men verneemt, na een verblijf van 18 dagen uit
Engeland den 21sten April a. s. rechtstreeks naar
Luxemburg begeven.
De geneeskundige staatscommissie to Amster
dam heeft toegelaten voor het 1ste gedeelte van
het natuurkundig examen de heeren U. G. Ringe
ling en H. L. Van Linden Van don Heuvel, beiden
doctorandi.
Do hoogl. Chantopie De la Saussaye te Amster
dam wenscht niet in aanmerking te komen voor het
hem aangeboden hoogleeraarsambt te Utrecht (vaca
ture-Oosterzee).
De heer Rosier Faassen hoeft zich van do
plicht dor dankbaarheid gekweten door mevrouw
Catharina Beersmans oen fraai geschenk aan te
bieden. „Zwarte Griet" ontving een sierlijk album,
waarin een portret van den tooneelspeler-auteur, rus
tende op eon kunstig bewerkt kussen. Een schoon
piëdestal verhoogde de bruikbaarheid en bevallig
heid van hot geheel.
In de zitting der Eerste Kamer van heden
bestreed, bij het algemeen begrootingsdebat, de
heer Pickó krachtig het program van don minister
Hordijk omtreDt het onderwijs en verklaarde do
overgroote meerderheid dezer Kamer zich voor hand
having van art. 194 der Grondwet om eiken poli-
tiekon invloed van den clerus te keeron. De heeren
Van Royen, Van Swinderen en De Sitter sloten
zich geheel daarbij aan. De minister van binnen-
landsche zaken verklaarde uitdrukkelijk namens do
Regeering dat zij volledige handhaving van art. 194
der Grondwet als algemeonen wensch der Kamer
overneemt. Zijne rede in de Tweede Kamer strekt©
enkel om te bestrijden de richting der jonge libe
ralen, welke dwang vóór vrijheidsbeginsel kiest.
Hij en do minister van financiën verklaarden dut
eene oplossing der schoolquestie nooit gestaan had
op het program dozer Regeering. Laatstgenoemde
bestreed tevens de financiëele bedenkingen der heeren
Van do Putte en Schimmelpeuninck Van der Oye.
Het algemeen debat is gesloten en Hoofdstuk II
aangenomen. Morgen voortzetting.
De Haagscho gemeenteraad heeft in zijne
zitting van hedennaraiddag in beginsel met 24 tegen
10 stemmen besloeten het gemeontebadhuis te Scbe-
veningen voor 75 jaron in erfpacht uit te geven
aan de heeren Cobdijn en 3 andere aanvragers.
De voorwaarden zullen echter nader door den ge
meenteraad worden vastgesteld.
Gemengd Nienws.
Het was voor do kleinen gisteren on
getwijfeld een aangename dag. Wery, de man die
zich met zijn honden- en apendressuur schier overal
een goeden naam heeft verworven, gaf gisteren in
de Stadszaal eene middag- en avond-voorstelling.
Groot was het aantal belangstellenden niet, doch
zij die er zijn geweest - en daaronder de jeugd
niet het minst, voor wie de voorstelling dan ook do
meeste aantrekkelijkheid had - zullen zich zeker
wel geamuseerd hebben, 't "Was dan ook een aardig
gezicht eenige aapjes geschaard te zien om een
ronde tafel, terwijl ze bediend werden door een knecht
cn eene meid, eveneens van het apengeslacht.
„De maaltijd op het strak gespannen koord" trok
mede zeer do aandacht en de volbloed Deenscho
tijgerhond, gedresseerd als paard, voldeed almede
zeer goed. De hond Snip word algemeen bewonderd
om zijn springen door vloeihoepels enz., ja zelfs
