Hedennamiddag te twee uren aanvaardde do
hooüleeraar dr. N. KamerliDgh Onnes zijn professo
raat in de proefondervindelijke natuurkunde aan deuni-
versiteit alkier met het houden eener redevoering
in het Groot-Auditorium. De doelmatigheid en be-
teekenis der quantitatieve methode bij het natuur
kundig onderzoek was het thema zijner rede.
„Meten is weten", wilde hij boven elk physisch
laboratorium als motfo plaatsen. Door tal van voor
beelden bewees hij welke resultaten direct uit het
meten voor de wetenschap waren voortgevloeid, hoe
Galileï, Newton, Faraday en zooveel anderen eerst
door meten de grondslagen vonden der wetteD, waar
door zij de konnis der nataur zooveel hebben verrijkt.
Ook op de indirecte voordeelen wee3 hij: hoe
eerst door bet meten de meer nauwkeurige meet
instrumenten en later door deze meer nieuwe we
tenschappelijke waarheden werden gevonden. Hot
was dan ook langs dezen weg dat z. i. de natuur
wetenschap moest streven naar de oplossing van
het groote vraagstuk der moleculaire eigenschappen
dat als een centraalpunt de andore vraagstukken
te zamen vat.
Spr. wees op de moeielijkhodon hieraan verbon
den en op de resultaten op dit gobied door de
quantitatieve methode verkregen, waarbij hij de
groote beteekenis in het licht stelde van de jong
ste onderzoekingen van zijn Amsterdaraschon collega
prof. Yan der "Waals.
Hij eindigde met het college van curatoren zijn
dank te betuigen en tevons de hoop nit te spre
ken dat het herlevende Nederland uit particuliere
middelen eens het „Huyghens" - laboratorium zou
stichten. Mot ccnigo woorden van vereering aan
zijn voorganger en van dankbaarheid voor zjjn
onmiddellijken leermeester, prof. Bosscha uit Delft
sloot de hoogleeraar zijne rede.
Een zeer talrijk publiek, waaronder we, behalve
prof. Bosscha zelf en meerdere Delftsche heeren, ook
eenige dames opmerkten, woonde deze rede bij en
juichte den spreker toe.
Heden werd voor de akte in liet teekenen
lager onderwijs toegelaten do heer J. Yerwey Do
Winter, onderwijzer alhier.
De aanhouder wint - denkt de heer Kronig
ongetwijfeld en zooaïs bij ondervindt ook niet ten
onrechte. Hoemeer zijue Cur-capollo hier optreedt,
des te meer moet men hare uitvoeriugen waardeeron.
Het gisteravond ter Stadszale opgekomen publiek
dood dit dan ook en liet de zaal bij herhaling van
de toejuichingen letterlijk daveren, waartoe de voor
drachten van het Tyroler Trio- en Quartet gezel-
chap belangrijk bijdroegen. Ze boden een voor de
wezigen zeer aangename en blijkbaar mede op-
mde afwisseling aan. Hot concert zal zeer
gunstigen indruk hebben achtergelaten,
I aan de fortissimo's nu en dan - voor
i ui. 'ns wel wat te veeï kracht bijgezet,
ouzo zaa a waarom de heer Sickesz gemeend
heeft met TngTng v. ,n *3 Nov#ember lid-
maatsohap der Tweede Kamer te moeton bedanken,
is zijne plaatsing aan lu
opgerichte waterschap van Berke! De werk
zaamheden, verbonden aan de ^W'sat.e van dat
waterschap, beletten hem tevens he.t kamerlidmaat
schap te blijven vervullen.
Het gerechtshof te 's-GravcnbagO hoeft heden
veroordeeld: J. L. nit Schiedam, wegens .bedrieglijke
bankbreuk tot 3 maanden eenzame opsluiting; ïf.
H uit Yerseke, ter zake van diefstal met binttonltaaak
tot dezelfde straf; en M. De R. uit Groede, wegens
gelijk misdrijf tot 1 jaar eenzame opsluiting.
Het consistorie der Waalscho gemeente te
Rotterdam beeft ter vorvulling der vacature, ent-
staan door het overlijden van ds. Collins, uit het
zestal het volgende drietal opgemaakt: J. J. Luti
te Middelburg, A. Perk te Amsterdam en E. Pieard
te Dordrecht.
Door het Prov. kerkbestuur van Gelderland
U tot de Evangeliebediening in de Ned Herv. kerk
toegelaten de heer L. A. Van Langeraad van S'nt-
Maartensdijk, doctor, aan de universiteit te Lr,,den.
Door het Utr. Dbl. wordt vernomen dat de
directie der Nederl. Rijnspoorwegmaatschappij, er
Z1 op stellende dat het publiek uit den waan
v worde gebracht alsof haar spoorweg zich in slechten
toestand bevond, zich reeds voor de daaromtrent m
de Tweede Kamer der Staton-Gonoraal gedane inter
pellatie tot den Raad van Toezicht Op de spoorweg
diensten heeft gewend met het verzoek, om ofCc.eele
openbaarmaking van regeeringswego van het rapport
dat nopens het ongeval tusschen Ede en Veenendaal
op 1 November jl. zekor hij den Raad zal yijn
ingekomen.
a&L
wekkt.
zeker et.
ook ai weK
Z. M. hoe Jhr. G. T. H. Calkoen, ontvanger
der directe belastingen te Groningen, benoemd tot
ontvanger derzelfdo middelen te Utrecht.
KOLONIËN.
BATAVIA, 2 October.
De cholera houdt hier en daar nog verschrik
kelijk huis. In kampong Tanah Njonja zijn binnon
10 dagen tijds drie van de vier loden van een huis
gezin door de ziekte aangetast en bezweken. Eer
gisteren overleed de vierde.
Met leedwezen verneemt men het overlijden van
den adelborst lste kl. Gips, doodelijk gewond bij
het visiteeren van een prauw in de monding der
Indragiri-rivier. Dezer dagen was juist zijne benoe
ming tot luitenant ter zee bij het Dep. van Marine
ontvangen. De overledene heeft helaas de zelfvol
doening Diet mogen smaken kennis te dragen van
zijne promotie, die, langer uitgebleven dan ver
wacht was, met brandend ongeduld door hem ver
beid werd.
Het doet ons leed te moeten mododeelen dat de
cholera in de laatste dagen te Soerabaia weer talrijke
slachtoffers gemaakt heeft. Treffende sterfgevallen
hebben er onder Europeanen en inlanders plaats
gehad, en wanneer de verschrikkelijke hitte blijft
aanhouden, dan betwijfelen wij zeer of die vreoselijke
ziekte in den eersten tijd wijken zal. [Soer. Hbld.J
Ingevolge een ter zake door de regeering ont
vangen ministerieel telegram z[jn de commandanten
van het leger en der zeemacht uitgeuoodigd, bij
dagorder de bijzondere tevredenheid van den Ko
ning aan het leger en de zeomacht kenbaar te ma
ken, wegens de flinke houding van de bezetting te
Samalangan en de tor plaatse aanwezige zeemacht
bij do jongste aldaar voorgevallen gebeurtenissen.
De Directeur van Onderwijs, Eeredienst en Nij
verheid deelt mede dat blijkens een van den gou
verneur van Sumatra's Westkust ontvangen tele
gram de cholera in de onderafdceling Rau is uit
gebroken.
De veepest is in Bantam weer uitgebroken, over
gesprongen van Buitenzorg. De resident Spaan is
druk in do weer en neemt maatregelen.
Op een vergadering van aandeelhouders in het
„Indisch Nederland", is de eigendom van bedoeld
blad overgedragen aau mr. Caesar Yoüte q. q.
Door den gouverneur-geDeraal van Ned.-Indië zijn de vol
gende beschikkingen genomen:
Civiel Departement. Ontslagen: Eervol uit zijoe betrek
king, w. ziekte, de veriGcateur 4de kl. bij de in- cn uitvoer
rechten en accijnzen G. H. F. Bodenslaff.
Benoemd: Bij de in- en uitvoerrechten en eccrjnzentot
veriücateor 4Je klasse A. M. C. Van Bevervoorde; tot ontv.
te Bedanten, C. H. L BioemharJ. Bij den post- eu telegraaf
dienst: t'.t commies 3de kl. G. G. Fredcriksz, W. A. P. P. L
Sijnja en J. C. Meijer: tot tijd. commies 3de kl. J. F. Kussij.
Bij den dienst der Staatsspoorwegen op Java: tot adjnnct-ÏDge-
nieur 1ste kiess A. B. Reiotjes; tot opzichter 2de klasse T.
K. A. Van Bijlevelt en J. M. Van Zeventer; tot posthouder,
tevens pakhuismeester bij het steenkolendcpot te Laboean Dedeh
in het rijk van Tontoli, gouvernement Celebes en ODderhoorig-
heden, F. W. A. Oosthoek.
Verleend: Een 2-jarig verlof naar Enropa, w. ziekte, aan
den commies 2de kl. bij den post- en telegraafdienst II. B.
Van Bnuren.
Ontslagen: F.ervol uit 7s lands dienst, het lid bij de
Vees- cn Boedelkamer te Padang (Snmafra's Westkust) M. M.
J, Van der Meer en de tijd. verificateur 5de kl. hij de ra- en
uitvoerr. en acc. A. W. Erraerina.
Benoemd: Tot tijdelijk veriGcateur 5de kl. bij in- ca
uitvoerr. en acc. A. Loutermonstot referendaris bij het dep.
van onderwij?, eeredienst en nijverheid J. P. T. Yan Nnaen;
tot 3den commies ter algemtenc secretarie 3. De Queljoe.
lot assistent-resident van Sockapoera (Preacger Regentschappen)
levens vendameester aldaar, H. Van Steeden; tot idem van
Kraksaan, tevens vendumeester aldaar, P. C. Arends.
Departement vaOorlog. Bevorderd; Bij het wapen -Jer
infanterie: tot majoor A. H. Van. de Pbli; tot kapt. A_ K,
Kichboltz.
Weder in dienst geateldr Voor den tijd van vijf j«en,
in den raDg van off. van gez. lste kl. bij het Ned.-Ind. leger,
do met den titalairen rang van dirigeerend off. van gez. 2de
kl. gep. off. van gez. lste kl. H. J. Weber Bettink.
Leiden, 11 No*. Heden aangevoerdTarwe 11 hestoliter. Win
tertarwe lste qnal. 11.a 12.2de q,cal. ƒ7. a f 7.60.
Zoraertarwe 8.— a 9.—. Kogge 10 H. L. Winterrog»
f 6.a 6.50 Zoaierrogge ö.50 a 6.—. Gerat 11
H. L. Zomergerst 5.50 a Chevalier-gerat f 6.
a 6.50. Haver 9 H. L. Zware Haver 4.60 ƒ5.
Lichte Haver 3.60 a ƒ4.—. Doivenboonen S hecAoL 8.50
a f 9.Paardenboonen 5 taotol. f 7.50 a 8.
Bjter6420 kilogr.. lste qnalit. V* vat 63.— a 76.—
2de qualit. l/4 vat 60.— a 66.— Boter Iets qnelit.
per kilogr. f 1-70 a f 1.90. 2de qnalit, per kilosrr. ƒ1.50 a f 1.65.
Lange" Zwarte Turf 5*100 d«bb. heotol., 0.24 ƒ0.30.
Nieuw-York) 10 No?. Petroleum ruw a/d.. bronnen (per
barril) 125, dito geraffin. (per gallon) 87/g. Softer, Moscovados,
Meel 450. Mai9 9U/s- Rood$ Wintertarwe 108,
per Nov. 1077s* per Dec. 109%, per Jan.. llU/s* roodevoor-
jaars dito nom. Vracht voor Granen n. Liverpool 5 p., idem
voor Katoen V*-
Louden, 10 November. Tarwe vaster. Haver Vi hoogcr.
Meel traag. Aan de kust werden 8 tarwe-ladingen ten verkoop
aancebodeD. Petroleum. Voorraad 290,703 v. geraffioeerde. Lijn
zaad, invoer 10,943 qr. Tin, Straits 98,10. Koper, Chili 69.
I Friesche Boter 120/ a
Prijscourant der Effecten.
Do verwachting voor morgen
noordwestenwind, vrij goed weder.
is: noorden- of
AMSTERDAM, 11 Nov.
or. dag
Laagste
Ilijogste
Staatsfondsen.
Nederl., Cert. Nat. \V. S. 2.J pCt.
6616/16
661%,
dito dito 3 B
80
dito dito 4
lOSl/is
1027/,
103
dito 1878... 4
1031/s
1021%,
103%
Hongarije, Goudl5
791/,
79%
Oostenrijk, Pap. Mei/Nov. 5
651/,
648/,
7/8
dito in Zilv. Jan. cn Juli5
65
647/,
'5/16
Port.,O.Buitenl. 1853/69.3
635/,
533/,
Rusl.,0. Hope 1798/1816.5
07
973/4
93
Obligatièn 1866 1000.. 5
931/,
933/4
94
dito 1877 Amst...6
Vit
881/,
Vis
dito 2de Oosterl5 B
52%
52%
6/3
dito 1872 gecons..5
337/,
833/,
Vu
5/,
dito 1873 dito.. 5
83'V,6
83%
dito 1875
753/,
753/,
dito 1880 4
661/,
067/,,
6/3
Oblig. Leeoing 1807/69.4 n
74%6
74%
Vs
Spanje,Obl Buit.1867/72.IJ
27V,
27%
28
dito Perpet. Schuld.4
6818/15
5311/1,
13/I6
dito Buitenl. 1876...2
44
44
dito Binnenl J
263/,
dito Binnenl. 1876. ..2 n
25%
Turkije, Obl. Alg. S. 18635
107/s
10%
dito id. geregistreerde 1865.
231%,
22%
28%
dito id. n 1869..
207/,
209/l6
»/l6
Egypte, Obl. Leen. 1876 4 pCt,
691/4
68%
6/4
Spoorweg- dito 1876.5 v
91
N.-A..O. Vcr.Statenl876.4J n
HU/8
Florida CcrtiGcatenS
26%
27
12%,
117/,
Vis
Brazilië, Obl. Lond. 18G5. 5 n
1005/,
1007/,
SI
Peru, Oblig. 1870.,., 6 B
15
14%
6/3
dito dito 1872 5
10%
1011/16
Vi
Venezuela Oblig. 1881..4
375/,,
86%
37V,
Industr. cn Fin. ondern.
Ned Aand. Kanaal-Maatsch
467/,
47
Aand. N. H -M. llcscontre 5 pCt.
103%,
1031/,
VlS
Aand. Ned.-Ind. Handelsbank.
112
112
Amer. Ccrt.ColoradoLandM.7pCt.
18%
Maxwell aandeelen
24
24
dito Iucome-bonds
801%,
31%
Spoorwcjrlceningen.
Ned., Aand. IIoll. 1 Jz.-Spoorw.
147%
1483/,
Aand. M. tot Expl.St. Spw.
117
Aand. Ned. Centr.-Spoorw
34
33%
85
137
137%
Obl. Boxtel-Wezel5 pCt.
Hong., Thciss.-Sp. aand 5
104%
Obl. Theiss.-Spoorweg.5
83%"
Italië, Obl. Znid-Italic Sp 3 n
517/,
513/,
52
Oosteur.A.Elis Sp.(Gisela)5
76%
765/,
Polen, Aand. W.-Wcenca
51%
503/,
Rusl., Aand. Gr. Sp.-M.5
HOU/IS
1193/,
Vi»
Aand. Balt. spoor3
60%
50%
Via
Obl. Br.-Grajcwo5
94%
dito Jelez-Griasi5
82
dito Jelez-Orel 1000..5
88
8711/1,
ditoKursk-Cliark. 1000.5
867/,
Obl. K.-Ch.-Azow5
79%
80
Aand.Morschansk-Sysran.
64%
683/,
61
Obl. Mosk-Sm. 1000.5 n
391/2
dito Orcl-Vitebsh. 5 n
86%
863/,
dito Poli-Tillis 1000.5
87%
871/,
Aa«d. Rkrechk-Wiaama.5
63%
63
Vi
dito Zuïd-W cst-Spoorw5
57%6
5613/is
Vs
Amerika Buff. Pittsb.AV. Sp.C.w.A.
39
383/,
syy4
Central Pacific. Aand-
89%
331/3
Va
Oblt Californië-Oregon6
1035/,
dito Sau-Joaquin Valley 6
10?:%
Cert. v. Aand. Canada-Southern.
67%
681/,
Va
Cert v Aand.Chic North-Western.
100
Chicago Burl, eu Quiacy C. v. A..
123
Grand Trunk 2c hyp» Cert
75
Oblig. Chic. S.-Wesb7 pCfc.
120%
Denver Rio-Grande C. v. A.
515/4
51 %6
u/n
Ohï. Denver Rio-Grande. .7 w
110
109
dito Denver R.-Grande gcc.7 B
923/,
91%
921/4
Cert. v. Aand. Illinois-
1463/,
140%
5/a
111. C. Leas (L. Stock)Cert.4 pCt
79%
79%
Obl. Kansas-Pac6 pCi.
106%
Louisville en Nashville C. v. A..
6CS/„
50
Via
Ad. St.-Louis S. Francisco lc pvef.
96%
96
Cert. v. Aand. Michigan Cetulral
ICO
997/,
looi/*
Aand. Miss. Kansas Texas
34
34%
Va
Obl. Miss. Kans. Texas7 pCt.
104%
104%
Miss. K. Texas Incomcbond
595/,
69%
Aand. N.-Y. Lake Erie 5s Western
381/,
381/,
Va
dito N.-Y. Ontario Western
273A,
27V,
Vs
Cert. Oregon-Calif
19%
19%
5Aa
St.-Paul Min. Man 2e Hyp.CpCt
1086/,
108%
Obl. St. P. Min. Dakota Ext. 6 pCt.
107
Cert. v. A. Wabash St. L. &Pac.
533/18
5S%
5/ia
Brazilië, Spoorweg Lceniug.ö pCt.
848/,
85
Va
Premiclceiiiiigen.
111
Va
Nederl., Stad Amsterdam.3 pCt.
111%
dito Stad Rotterdam3
leo
1001/,
Hongarije, Leen. 1870
99%
Theiss Regal, loten4 pCt.
92%
913/,
92
Oostenr.,Stl._/7.250,1854.4 pCt.
10" Vu
1003/,
dito n 500,1860. .5
110%
dito 100,1864
146%
146
Stad Wecncn 1S74 Jl. 100....
1061/,
Rusl., Staalslecuing 1S64 5 pCt.
1267/,
Spanje, Loten Madrid
667/,
44%
45
Turk. Spw.-Lecu3 pCt.
133/,
12%
6/s