LEIDSCH
DAGBLAD.
Dinsdag 7 November.
A". 1882.
Avond - e olilï e
i\T0. 6972.
PRIJS DEZER COURANT:
foor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DEK ADVERTENTIE»:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incassee-
ren builen de stad wordt 0.10 berekend.
Bij dit nommer van het Leidsch Dagblad
behoort voor de inteekenaren daarop het
officieel Verslag der Handelingen van den
Gemeenteraad: zitting van Donderdag 26
October, bladz. 7986
OfflciëeJe Kennisgevingen.
De Burgemeester, Hoofd van het Gemeentebestuur van
Leiden, brengt ter algemeene kennis dat op heden aan den
ontvanger der directe belastingen alhier is ter hand gesteld
een op den 3den November jl. invorderbaar verklaard kohier
van het patentrecht, aanvullingsrechten, dienst 18S2/83, en
herinnert voorts een ieder aan zijne verplichting om zijnen
aanslag op den bij de wet bepaalden voet te voldoen.
Leiden, De Burgemeester voornoemd,
6 Nov. 1882. DE KANTER.
LEIDEN, O November.
Dr. J. Knappert-, predikant bij do Ned. Herv.
gemeente alhier, heeft bij de godsdienstoefening van
gisteren medegedeeld dat hjj - evenals dr. J. H.
öanning Jr. to VHage - zijne benoeming tot ker
kelijk hoogleeraar aan de gemeentelijke universiteit
van Amsterdam heeft aangenomen.
De heer C. G. Chavannes alhier komt ook
voor op het zestal voor predikant bij deWaalsche
gemeente te Rotterdam.
Tot custos bij het Museum van Natuurlijke
Historie en hot Zoölogisch Laboratorium aan 's Rijks
universiteit te Utrecht, waarvoor zich meer dan 160
sollicitanten hadden aangemeld, is benoemd de heer
J. Gr. De Groot, opzichter bij het Ethnographisch
Museum te Leiden.
„Margareiha Gauthier" had gisteravond een
buitengewoon aantal bezoekers Daar den schouwburg
gelokt. Eu doze zullen zich niet beklaagd hebben.
De titelrol werd vervuld door mevrouw Frenkel-
BouwmeeBter en do herhaalde toejuichingen zullen
haar bewezen hebben dat het uitgebreid gehoor
alles behalve ondankbaar was. Yan de overige artis-
ten valt niet veel te zeggenalleen de heer en Van
Kuyk en Vos, zoomede mej. Yerwoert verdienen
vermelding. De pauzen werden aangevuld dooreen
vrij goed bezet orkest, dat zich hoogst loffelijk van
zijn taak kweet. Laat ons hopen dat de heer Yan
Lier in de flinke opkomst van het Leidsch publiek
aanleiding moge gevonden hebben om hier nog moni-
gen genotvollen Zondag-avond te komen bezorgen.
Wederom is in druk verschenen de dienst
regeling van hot postkantoor te Leiden, in werking
getreden op dsn lsten November jl. Deze lijst, die
a 10 cents is verkrijgbaar gesteld, is ingericht even
als vorige jaren en zeker Yan groot nut voor onze
stadgenooten.
Bij de heden gehouden openbare vorkoopiDg
van cokes in partijen van 100, 50, 10 en 5 hec
toliters waren de hoogste prijzen 36.00, 19.00,
3.80 en 1.90; de laagste 36, 18.50, ƒ3.70
en 1.85.
Heden viert onze landgenoot, de dichter J. P.
Hasebroek (Jonathan), zijn zeventigsten verjaardag.
In het jaar van den tocht naar Rusland te Leiden
geboren, tijdgenoot van mevrouw Bosboom-ToussaiDt
en mevrouw Beecher-Stowo, behoort de hosr Hase
broek tot een ouder geslacht van letterknndigen,
tot welke de jongeren met eerbied opzien.
„Welk een tijdvak", schreef hij indertijd, „welk
een tijdvak, waarin men in één jaar (1832) drie
dichters als Göthe, Walter Scott en Bilderdijk ver
liezen kon!" De heer Hasebroek was jong in oen
tijd, welks opwekkenden invloed zijne zuster, de
schrijfster van „Elize" en „Te laat", en een uitge
lezen vriendenkring met hem gevoelde. Hij was de
vriend van Nicolaas Beots, Willem Do Clercq, Pot
gieter en Beynen. Nauwelijks student geworden te
Leiden, trok hij met de vrijwilligers der hoogeschool
naar het zuiden toen de Belgische omwenteling uit
brak, en menig gedicht bewees hoe zijn hart van
liefde voor het vaderland glooide.
Ia hot jaar 1836 werd hij predikant te Heiloo,
waar hij het middelpunt was van een kring talent
volle vrienden, die hij met mej. Toussaint ïd bennis
bracht. Op de pastorie van dit liefgelegen dorp
schreef hij „Waarheid en Droomen", dat te gelijk
uitkwam met do „Camera Obscura" van zijn vriond
Beets. Het is een boek vol zacht gevoel en teederen
humor, dat o. a. bewees hoe do heer Hasebroek
dichter en evangeliedienaar was. Hij werd achter
eenvolgens predikant te Breda, te Middelburg en
ten laatste te Amsterdam, waar hij, rechtzinnig
orthodox geloovige, groote verdraagzaamheid en
waardeerende liefde toonde, waardoor zijne ernstige
prediking een grootcn invloed had, welkezijn karakter
tot eore verstrekt. H
„Eigen Haard" bevat een welgelijkend en keurig
uitgevoerd portret van den jubilaris, met een bio-
graphie van de hand des heeren M. A. Perk.
Do heer P. J. Bom te Leiderdorp heeft met
gunstigen uitslag examen afgelegd ter verkrijging
alleen van de akte A, middelbaar onderwijs, voor
de Duitsche taal. De akto B werd hem niet uitgereikt.
Tot hoofd dor openbaro school te Wassenaar
is benoemd do heer H. W. Bettink, te Utrecht.
Do KoniDg heeft den heer Tutein Nolthenius
benoemd tot rentmeester van hot koninklijk paleis
't Loo.
De heer Alberdingk Thijm wordt genoemd
als aanstaand directeur van het Rijks-Museum
te Amsterdam.
Door de IJsel-Stocmtraniwog-Maatschappij is
aan het bestuur van den Prins-Alexanderpolder te
Kralingen concessie aangevraagd voor bet aanleggen
van een stoomtram van Nieuwerkerk door den
polder naar Rotterdam.
Op den huize Maricnwaerdt, gemeente Boesd,
is op 88-jarigen leeftijd overleden graaf O. W. A.
Yan Bylandt van Mariënwaerdt, kamerheer des
KoniDgs in buitengewonen dienst.
De „Amsterdamache Courant" is door tusschen-
komst van notaris Pollones overgegaan in handen
van eonige heeren, wier namen nog niet bekend
zijn geworden. Het blad zal dus niet ophouden te
bestaan.
Het stoomschip „Stella", van Amsterdam naar
Nieuw-York, passeerde gisteren Lizardde „Insu-
linde", van Amsterdam naar Batavia, arriveerde
denzelfden dag te Marseille; de „Prins Alexander",
van Batavia naar Amsterdam, passeerde dos mid
dags Ouessant; de „Prinses Amalia", van Amster
dam naar Batavia, vertrok gisteren van Suez; de
„Prins Hendrik" passeerde Zaterdag Aden.
Bijjkons een bij het departement van marine
ontvangen telegram heeft Zr. Ms. schroefsioomschip
„Bonaire", onder bevel van den luit. ter zee lste
kl. jhr. H. M. Yan der Wijck, den 4don dezer, de
reede van Port-Said verlaten, koers stellende naar
Malta, ter opvolging zijner bestemming naar Ne
derland.
Do gewone audiëntie van den minister van
oorlog zal Donderdag a. s. niet plaat3 hebben.
Z. M. heeft den luit. ter zee lste kl. F. H.
baron Yan Yérschuer, ter zake van in endoorden
dienst ontstane lichaamsgebreken, op pensioen ge
steld, onder toekenning van een jaarlijksch pensioen
van ƒ2225;-benoemd tot substituut-officier van jus
titie bij de arrond.-rechtbank te 's-Gravenhagc,
mr. B. Hulshoff Gz., thans 8ubst.-officier van justitie
bij de arrond.-rechtbank te Zwolle, onder bepaling
dat de door doze benoeming ontstane vacaturo te
Zwolle voorloopig niet zal worden vervuld; tot
subst.-officier van justitie bij de arrond.-rechtbank
te Haarlem mr. A. A. Van der Mersch, thans subst.-
officier van justitie bij de arrond.-rechtbank te
Assen- benoemd tot ambtenaar van bot openbaar
ministerie bij de kantongerechten in hot arrond.
Rotterdam, voor de kantons Schiedam, Brielle en
Sommelsdijk, standplaats Schiedam, jhr. mr. L. H.
L. J. Yan der Maesen De Sombreff, adv. en procur.
te Amsterdam, werkzaam bij het openbaar minis
terie bij de kantongerechten aldaar.
Bij het 8ectieonderzoek van Hoofdstuk Y (binnen),
zaken) der Staatsbegrooting prezen sommigen de
reeds nu gebleken zelfstandigheid van den minister
en zijn streven naar boporking der uitgavenande
ren betwijfelden vooralsnog dio zelfstandigheid op
grond van het hooge cijfer dezer begrooting. De
voorstanders van het vrije onderwijs verheugden
zich dat deze minister als ideaal voor de toekomst voor
ieder liberaal had geschetst den toestand waarin open
bare scholen zullen hebben plaats gemaakt voor het
bijzonder onderwijs, doch er op lettende dat de
minister zich togen wijziging der schoolwet vorzet,
meenden zij dat hjj niets zou doen om dat ideaal te
bereiken. Een beroep op de zienswijze van Thorbecke
omtrent beperking van Staatsbemoeiing, g«f den
voorstanders daarvan nog weinig hoop dat de miD.
zich in de praktijk een voorstander daarvan zou
betoonen. Reeds in deze begrooting meende men de
sporen eener dergelijke inconsequentie op te merken.
De opdrijving der kosten in zake het Hooger
Onderwijs werd door velen betreurd. Meer en meer,
zeide men, wordt erkend dat de wet vaD 1876
onpractisch is en wanneer nu tevens blijkt dat zij
verderfelijk werkt ten opzichte van oDze financiëD,
dan zoude men gaarne zien dat zij zoo epoedig
mogelijk werd veranderd.
Het bestaan van drie Rijks-universiteiten en oene
gemeentelijke universiteit werd door een groot aantal
leden ook bij deze gelegenheid afgekeurd. Sommigen
weten de bezwaren aan de toekenning van het
jus promovendi aan Arasterdam, anderen wilden op
heffing van twee Rijks-universiteiten en overneming
door het Rijk van de Amsterdamscke hoogeschool;
een derde mceniDg stond enkel opheffing van eene
Rijksuniversiteit voor. Mon hoopte dat do minister
een middel zou vindon om de mannen der weten
schap daurzaam aan do Rijks-univorsiteiten te ver
binden. In alle afdeolingen kwam men op tegen de
voortdurende uitbreiding van het aantal hoogleeraren
zoowel door uitbreiding der vakken als door het
aanstellen van hoogleeraren voor nieuwe vakken.
Met het oog op de aangekondigde wijziging van
de wet op het middelbaar onderwijs werd aangera
den zooveel mogelijk de gymnasia en de hoogcre
burgerscholen met elkander ia verband te brengen.
Naar de planneu der regeering ten opzichte van
een nieuw academiegebouw te Leiden werd gevraagd
en meerdere detailleering van de kosten van het zie
kenhuis aldaar verlangd. De aanstelling van een
vijfden hoogle3raar in de godgeleerde faculteit te
Utrecht vond ernstige bestrijding. Ook het oprich
ten van leerstoelen voor do moderne talen te Gro
ningen vond tegenkanting.
Aangedrongen werd op eenheid in hot leerplan
der gymnasia, geklaagd over de dnurto van het
gymnasiaal onderwijs, over do ongelijkmatige wijze
waarop de substdiën worden verleend en over de
verhooging van do suhBidiën.
Algemeen was met genoegen vernomen dat do
minister de herziening van de wet p het Middel
baar Onderwijs wenscht aan te vatten en vrij alge
meen beaamao men^dat de kosten onder do tegen
woordige wet veel te hoog zijn.
Bevordering van Staatswege van het zeevaart
kundig onderwijs werd aanbevolen en de wen schel jjk-
beid van do oprichting eener H. B. S. te Neuzen
uitgesproken.
Inlichtingen werden gevraagd omtrent het door
dr. Louis Mulder beweerde misbruik dat gemaakt
wordt van attesten van het proefstation der Rijks-
