LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 6968.
Donderdag 2 November.
A0. 1882.
Eerste Blad.
Avond-editie.
Bericlit.
„HISTORIE EN FAHTAISIE".
PRIJS DEZER COURANT:
▼oor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PBIJS DEK ADVERTENTIES
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer O.ttfw
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incassee-
ren bniten de stad wordt 0.10 berekend.
Dit Nc-niiiicv bestaat uit TWEE BLADEN.
Met genoegen kunnen we onzen Abonnés
mededeelen dat hun binnen eenige dagen
weder door den Uitgever van dit blad een
premie zal worden aangeboden het laatste
werk van den gunslig bekenden, onlangs
overleden schrijver
GERARD J. SPOOR,
getiteld:
Deze premie, welke nog ter perse is, zal
een boekdeel vormen van ongeveer 250
pagiii; 's, waarvoor te zijner tijd een bon
in he: Leidsch Dagblad zal worden afgedrukt.
Alleen voor onze Abonnés zal deze keur
van Novellen en Gedichten - doch. tevens
ook zoo lang de voorraad strekt - tegen
betaling van het geringe bedrag van 50 cents
worden beschikbaar gesteld.
Ï.S5HE9Ï5NI, 1 November.
Bij gelegenheid der serenade, den hoogleeraar
Ro6ens?ein gisteravond gebracht, was oen ontzag
lijke menigte op de boen. Hier en daar werd bon-
gaalsch vnur ontstoken. Voor de woning van den
hooglec-raar voerde de stafmuziek van het vierdo
regiment infanterie mede eenigo nommers nit, o. a.
enkele Dnitsche volksliederen, daar prof. Rosenstein
Dnitschland tot vaderland heeft. Tevens moet door
de studenten, naar men wil, reeds meer dan ƒ800
zijn bijeengebracht voor het hom aan te bieden
geschenk.
Voor do akte der Dnitsche taal, lager onder
wijs, is met gunstigen nitslag examen afgelegd door
den hoer F. J. F. Tjssen alhier.
De akte voor geschiedenis is door de com
missie van examen, middelbaar onderwijs, te's-Gra-
venbage, na afgelegd examen, gisteren uitgereikt
aan den hoer G. J. Cramer, van Leiden.
Bij het begin van den academischen cursus
word in verschillondo dagbladen medegedeeld dat
het getal nieuw ingeschreven studenten aan do
universiteit alhier dit jaar bijzonder klein was en
slechts ruim 40 bedroeg. Men verneemt thans dat
dit cijfer nader tot een 70-tal is geklommen.
Bij de heden gehouden openbare aanbesteding
van het benoodigde ruudvleesch ten behoeve van
hot personeel van 's rijks zoemackt, gedetacheerd
te Leiden, waren ingekomen zeven biljetten. Bj de
opening bleek er één van onwaarde te zijn als ge
schreven op ongezegeld papier, terwijl de laagste
inschrjver was de heer B. J. Van der Nat voor
den prjs van 0.72 per kilogram. - De laagste
inschrijver voor de soepgroenten was do heerP. J.
Marjéo voor don prijs van 3.83 per 100 rantsoenen.
B j de vanwege het departement van koloniën
gehouden aanbesteding voor de levering van 12®
wollen dekens waren voor 312.50 minste inschrij
vers de heeren Jan Zuurdeeg Zoon alhier.
Ds. F. Lion Cachet, predikant te Valkenburg,
lieoft voor het beroep naar Znidland bedankt.
Ds. B. Van Schelven te Haarlem is naar Rot
terdam beroepen.
Naar men verneemt, zal de gezantschaps
secretaris van Italië te 's-Hage, ridder Vigoni, na
zjjno terugkomst uit het buitenland daar ter stede,
zijne diplomatieke standplaats met eene andere
verwisselen.
Volgons het Hul. heeft mr. S. C. J. W. Van
Mnsschenbroek, lid van het comité voor de a. s.
internationale koloniale tentoonstelling, voor eonigen
tijd een reis door Duitschland, Denemarken en
Zweden ondornomon, ten einde met de geleerden
dier landen to bespreken op welko wjze hunne mede
werking in de groepen I en II der koloniale afdeo-
ling zoo belaogrijk mogelijk zou knnnon wordon.
Deze groepen toch zjjn voor do kennis van de
Europcesche bezittingen en van de inlandsche be
volking van hot grootste gewicht. Groep I behandelt
nl. de natnnr der gekoloniseerde en overheerde
gowestoD, terwjl groep II groop I aanvult en daar
mede een groot geheel nitmaakt, daar zij over do
inlandsche bevolking dier gewesten Bpreekt.
De heer Van Musschenbroek ontmoette bij het
talrijk aantal goleerden, die hij bezocht, warme in
genomenheid mot de strekking der tentoonstelling.
Bijna allen beloofden hnn stennvele belangrijke
verzamelingen worden ter inzending aangebodon.
Bezocht mr. v. M. de Dnitsche geloorden, prof.
Veth uit Leiden vond bij oenigen der Franscbe go-
leerden eveneens sympathie en groGte bereidwillig
heid in het steunen der zaak.
Zoo heeft zich o. a. dr. Hamy, directeur van
het ethnologisch museum te Parjs, bereid verklaard
behoudens goedkeuring dor rogeering, een ver
zameling van Afrikaansche ethnographica tjdelijk
af te staan ten behoeve der tentoonstelling. Hj stolt
daartoe 1200 nummers tor beschikking van het
comité. Tevens boloofde hj nog voor de afdeoling
anthropologio belangrijke inzendingen te doen.
Ook zal door prof. Veth, bijgestaan door eenige
specialiteiten van het koloniaal comité, een uitvoerige
wetenschappelijke catalogus van de Ned.-Ind. inzen-
dingoD, zoowol in de Hollandsche als Fransche taal,
worden opgesteld.
De Koning heeft, naar het Vad. verneemt,
don sorgeant Musquetier - bekend om do ontdekking
des moordenaars van den kleinen MarinB Bogaardt -
tot zijn particulieren tweeden secretaris benoemd.
De ministers en hoofdambtenaren hunner depar
tementen, die de opening der spoorwegljn Eist—
Geldermalsen en de inwijding van het rechtsgobouw
te Tiel bijwoonden, zijn nog gisteravond to's-IIage
teruggekeerd.
Volgens de Haagscho kroniek der N. Gron.
Crt. is men algemeen van oordeel dat het of niet
tot een publioko behandeling der kieswotwjzigiog
zal komen, of dat dit ontwerp de zwanenzang van
den minister Hordijk worden zal; maar voor hem
alleen, want de opmerking, die hj zelf bereids
maakte, heeft sedert veler aandacht getrokken; nl.
dat in de memorie van toelichting alleen het woord
wordt gevoerd door den minister, mot vermijding
van het woordje „regeoring"dat is van beteekenis,
waar het een ontwerp geldt, dat tot hiertoe steeds
ais een kabinetsvraagstuk werd behandeld - ook in
de gevolgen.
De onde vorm van refu voor aangetoebende
brieven zal wederom worden ingevoerd en alzoo
naam en woonplaats van den geadresseerde op die
bewijsstukken weer worden ingevuld.
Voor de samenstelling van het verslag der
commissie van enquête betreffende de exploitatie
der Nederlandsohe Spoorwegen zijn door eenige
stenographen, adspirant- en bweekoling-stenogra-
phen bnitengewone werkzaamheden verricht. Die
commissie heeft in overweging gegeven, om voor
dien, volgens haar oordeel, „buitengewonen, inspan-
nenden an door bedoelde personen met loffeljben
jver verriohten arbeid", eene geldelijke tegemoet
koming tot een gezamenljb bedrag van 2300 te
verleenen. Daartoe heeft nu de regeering een aan-
vnllingswet voorgedragen.
Een onzer landgonooten, do bouw- en werk
tuigkundige D. Van dor Linden, te Hoorn, heeft
don minister van waterstaat, don raad van toezicht
op het veilig verkeer der spoorwegen en der direc
tie van de Hollandsche IJzeron-Spoorwegmaat-
Bohappj kennis gegeven, dat hj een nieuw rem-
toestel heeft uitgevonden, dat eenvoudigheid aan
minkostbaarheid paart.
Op de jongste samenkomst voor inwendige
zending, te Amsterdam gehouden, was een sectie
vergaderd onder den naam van „Kolonisatie in
Palestina." Na levendige beraadslagingen werd door
die sectie aan de Nod. Vereeniging voor Israël op
gedragen, eene Vereeniging in het loven te roepen,
met het bopnaldo doel, Israëlieten in staat te stel
len tot hot terugkcoren naar het land hnnner vade
ren. Aan die opdracht heeft de Ned. Vereenigiog
voor Israël gevolg gegeven en eenige personen
hebben zich tot een comité vereenigd om die kolo
nisatie van Palestina door Joden te bevordoren.
Ook in Engeland is voor dat doel eene geljksoor-
tige Vereeniging tot stand gekomen en de Vereeni
ging kon door toevloeiing van aanzienljke bjdra-
gen reeds een 120-tal uit Rusland verdreven Joden
naar Syrië zonden en maakt zich gereed deze door
een 50-tal te doen volgen.
Het te Amsterdam gevormde comité stelt zich
voor om, in aansluiting met de genoemde Engelsche
Vereeniging, aan Joodsche daartoe geschikte fami-
liën de reiskosten naar Palestina te verleenon, huu
land ter bearbeiding te verschaffen, voor hun levens
onderhond te zorgen tot hot land geoogst kan wor
den, vee- on landbouwgereedschappen, daartoe be-
noodigd, hun te verstrekken onz. Dat daartoe aan
zienlijke sommen noodig zijn, behoeft niet betoogd
te worden, daarvan zal ieder overtuigd zjn. Het
Amsterdamsche comité doet daarom een beroep op
allen, die niet onverschillig zijn voor deze zaak,
om bet eene gave toe te zenden, ton einde mot ver
eende krachten hot doel te bereiken.
In zijn antwoord op het sectie-rapport om
trent de verhooging van hoofdstuk V der Staats-
hogrooting voor 1882, verdedigt de minister van
binncnl. zaken de aanvrage, reeds nn, voor het
tekort op don post voor snbsidiën aan gemeenten
krachtens art. 45 der schoolwet, en betoogt kj de
noodzakelijkheid der meerdere aanvrage voor tijde
lijke snbsidiën aan gemei nten krachtens art. 49
dier wet. Op die tijdelijke snbsidiën overigens heb
ben zijns inziens te zwaar gedrnkto gemeenten aan
spraak. Verder verdedigt hij do aanstelling van een
hoofddirecteur voor het Rijks-Museum te Amster
dam, die vorantwoordel jk is tegenover den minister
voor dit groote kunstinstituut, dat tot velerlei artis
tieke doeleinden zal gobrnikt worden en waarin
een aantal verzamelingen, instellingen en veroeni-
gingen gevestigd zullen zijn, die eigen directeuren,
conservatoren of besturen hebben. Eindeljk wordt
nog 50,000 meer aangevraagd voor de beteuge
ling der longziekte in het spoelingdistrict.
De gewone audiëntie van den minister van
financiën zal Donderdag a. s. niet plaats hebben.
Z. M. heeft aan mr. H. R. Van Marie, met
5 Nov. a. s., op verzoek, eervol ontslag verleend
als burgemeester van Deventer; - aan mej. A. P.
C. Van Tussenbroek, studente in de geneeskunde
aan de Rijks-universiteit te Utrecht, voor het tjd-
vak van 1 Nov. 1882 tot en met 31 Aug. 1883,
eene rijksbenrB van 800 'sjaars toegekend;-den
ritmeester "VV. H. Nolthenius, van hot 1ste reg.
huzaren, op zijne aanvrage, op pensioen gesteld en
het bedrag daarvan bepaald op 1474 'sjaars; -
aan den met verlof hier te lande aanwezigen lsten
luit. der inf. bj het leger in Ned.-Indië A. J. L.
Le Maitre, wegens voortdurende ongeschiktheid
voor de verdere waarneming van den militairen
dienst daar te lande, ten gevolge van eene in den
strjd bekomen verwonding, eervol ontslag verleend
uit Zr. Ms. militairen dienst, njet toekenaiag van
