LEIDSCH
DAGBLAD.
iV. 6940.
Z&ierd&g SO September.
A0. 1882.
PRIJ8 DEZER COURANT:
Voor Leiden per "S maanden1.10.
Frenco per p<-/Sl.1.40.
▲(zonderl^jk*. Mommers.0.05.
D6ze Conrant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PBIJS MB. ADVERTENTIE»!
T.n 1—6 regels 1.06. Iedere regel meer O.ITJ.
Grootere leitcra naar plaatsruimte. Voor hel incasseo-
ren boilen de stad wordt/0.10 berekend.
.AjvoikI- editie.
OiBLciëelo Kennisgevingen.
Oproeping fn wcrkclijkcn dienst.
"De BURGEMEESTER der gemeente LEIDEN,
Geiien de Circulaire van den heer Commissaris des
Konings in de provincie Zuid-Holland, van den 12den
September 11., A n°. 2008/1 (2de afd.), Prorinciaalblad n°. 54
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat de lotelingen,
die in dit jaar zijn ingelijfd bij de bereden corpsen en,
overeenkomstig de 2de zinsnede van art. 57 van het Ko
ninklijk besluit van den 8sten Mei 1S62 Staatsblad n°. 46),
na hunne inlijving tot nadere oproeping met verlof zijn
gezonden, op Dinsdag den 3den October aanstaande
in werkelijken dienst zullen worden gesteld, ten einde te
worden gekleed en geoefend;
dat zij zich allen rechtstreeks naar hunne garnizoens
plaatsen behooren te begeven;
en dat mitsdien bedoelde lotelingen bij deze onder de
wapenen worden geroepen, met last orn te zorgen, dat zij
op gemelden dag róór vier uren des namiddags bij hunne
corpsen zijn aangekomen.
Ten einde niemand hieromtrent onwetendheid zoude
kunnen voorwenden, geschiedt hiervan openbare kennis
geving.
Leiden, De Burgemeester voornoemd,
22 September 1882. DE KANTER.
L.KIBEK, 29 September.
Heden is aan de rijks-universiteit alhier de heer
W. R. Veder, geb. te Dordrecht, bevorderd tot doc
tor in de rechtswetenschap, met academisch proef
schrift, get.: „Historische kenschets van den pri
vaatrechtelijken toestand der vrouw, in ons Burger
lijk Wetboek."
Tot nog toe zijn hier slechts een twintigtal
nieuwe studenten aangekomen.
Naar wij van goederhand vernemen bestaat
or ondanks alle pogingen der studenten om prof.
Rosenstein voor de Leidsche universiteit te behou
den, slechts weinig kans dat hij zijne benoeming
te Amsterdam niet aanneemt. Definitief is de pro
fessor het zelfs met zich zeiven nog niet eens, doch
hij helt naar aanneming over om verschillende redenen,
die hij aan meerdere zijner vrienden heeft genoemd
en waarvan deze de gegrondheid moesten erkennen.
Ook antwoordde de professor de studenten dan ook
reeds in een geest, die zijn vertrek doet duchten;
hij zeide: „In elk geval zal uw aandrang tot blijven
voor mij stoeds een aangename herinnering wezen
aan de school, waar ik zoovele jaren ben werkzaam
geweest." De Leidsche universiteit zou door dit ver
trek een zwaar verlies lijden, dubbel gevoelig, waar
ajj in enkele jaren nu reeds drie harer hechtste
steunpilaren verloor in prof. Vissering, prof. Mod
derman en prof. Goudsmit. RIV.)
Voor het beroep naar Buitenpost is door ds.
J. S. Tichelman te Leidschendam bedankt.
De 206te „Standaard'Mijst der Uniecollecten
wijst een totaal van f 88,101.13, waaronder Kat-
wjgk aan Zee met f 194.30.
Bij de Turksche legatie te 's-Hage zijn ont
vangen de versierselen van het grootkruis met het
collier in brillanten der Osmanië-ordo, door den
sultan, gelijk men weet, aan onze Koningin ge
schonken. Do Turksche gezant zal eerstdaags die
onderseheidingsteekenen aan H. M. aanbieden.
Do gemeenteraad van Haarlem heeft benoemd
tot onderwijzer aan de opleidingsschool den heer
H. A. Meerburg, van Zoetermeer. De aanvraag om
vergunning van de Telephoon-maatschappij is gesteld
in handen van de Kamer van Koophandel.
Het bestuur dor Vereeniging „Algemeen Kies-
en Stemrecht" te Amsterdam, heeft naar aanleiding
van de troonrede een uitvoerig adres aan den Koning
gericht, waarin de invoering van het algemeen
stemrecht hier te lande wordt verdedigd, en ten
slotte verzocht om art. 76 der Grondwet in dien
geest te wijzigen of te doen verdwjjnen en alleen
te doen luiden: „De Volksvertegenwoordiging wordt
bij geheime stemming gekozen door alle meerder
jarige ingezetenen, Nederlanders, m het voile ge
not der burgerlijke en burgerschapsrechten."
De Regeoring hoeft aangeboden een wets
ontwerp tot vaststelling der begrooting van uitgaven
ten behoeve van de voltooiing van het vestingstelsel,
dienst 1883. Die begrooting bedraagt f 3,151,400.
Er zijn aan de Vrije Universiteit niet één,
maar twee literatoren aangekomen. Eén hunner
was bij de theologen geteld. De lessen in de Ne-
derland6che taal en letterkunde werden gisteren
door den hoogleeraar dr. Kuyper geopend met een
toespraak over: „de plaats, die de stadie der Ned.
taal en letterkunde aan de Universiteit inneemt in
den cyclus der philologische wetenschappen."
De geneeskundige staatscommissie te Amster
dam heeft bevorderd tot arts deu heer J. Bartolotti
Rijnders. Toegelaten tot het lste gedeelte werden
de heeren H. K. J. Van den Bussche en J. C.
Huysman, alle candidaat-artsen.
De lste luit. E. De Man, van het 6de reg.
inf. te Breda, is wegens ziekolijken toestand voor
den dienst afgekeurd.
Gisteren had te Rotterdam plaats de plech
tige teraardebestelling van den heer Spoor. De kist
was bedolven onder kransen en bloemen. De muziek
van den Rotterdamschen schouwburg voerde eenige
koralen uit. Eenige kunstvrienden van den overle
dene zijn voornemens een gedenkteeken op zijn graf
te plaatsen.
Behalve de 21 nieuwelingen, die zich bij het
studentencorps te Groningen hebben laten inschrij
ven, zijn er bij den rector magnificus aldaar nog
zes jonge studenten ingeschreven. Het geheele ge
tal nieuwe studenten bedraagt daar dus reeds 27.
Van deze hebben er zes een ^innasiaal,eind-examen
gedaan, drie van hen denken to studeeren in de rech
ten, één in do letteren, één in de wis- en natuur
kunde, één in de medicijnen, de overige 21 komen
van Hoogere Burgerscholen en zullen in de genees
kunde studeeren, om arts te worden.
Omtrent den toestand in Atjeh lezen wij in
een particuliere correspondentie uit Kotta Radja
dd. 25 Aug. aan het Hbl. het volgende:
Ofschoon de gouverneur verklaard heeft dat maat
regelen waren getroffen tot voorkoming der her
haalde aanvallen, is op 18 dezor Poeloe Bras, het
eiland voor don mond der Atjeh-rivier, met den
vuurtoren, weder verontrust. Een detachement van
12 man, dat naar den vuurtoren marcheerde, werd
overvallen. Hoeveel gewonden we kregen en hoe
veel geweren verloren gingen, is niet met zekerheid
bekend; maar wel heb ik een der zwaargewonden
zien vervoeren met vreeselijke klewanghouwen aan
het hoofd.
Welke verwikkelingen mot vreemde mogendheden
kunnen ontstaan, als de een of andere zeeramp
plaats vond, ingeval de Atjehers onze zwakke pos
ten beletten het licht te ontsteken, - dat laat ik aan
diplomaten over om te beoordeelen.
De Missigit Boeng Tjara, waaruit aan de colonne
van kapt. Bode op 7 Aug. zoo zware verliezen zijn
toegebracht, is met buskruit vernield; geen enkele
vijand vertoonde zich daarbij. Onze vloot blokkeert
intu8schen de Noordkust.
Yan de velen, die op 7 Aug. zijn gewond, zijn
sedert niet weinigen overleden, waaronder een offi
cier, 2de luit., die nog twintig uren vreeselijk heeft
geleden en met volle bewustzijn, na zijne beschik
kingen te hebben genomen, overleed in de armen
van zijn broeder - mede een officier - die nu reeds
binnen het jaar zijn tweeden broeder in Atjeh verliest!
Sedert de gevallen van desertie uit onze ge-
aderen, schieten de Atjehers veel beter; de meeste
Oiizer gewonde soldaten zijn in debeenen getroffen.
Iften kan de Atjehers waarlijk niet genoeg ver
trouwen, om hnn wapenen in banden te laten.
Toch z:in geweren, die een patrouille in de wonin
gen vond, door het civiel bestaur aan de inlanders
teruggegeven, om wellicht den volgenden dag ge
bruikt te worden tegen onze troepen. Opmerkelijk
is hot zeker dat onder de Atjehers, die te Toeng-
koep sneuvelden, ook de lijken zijn gevonden van
inlanders, die dagelijks aan ODze troepen suikeren
andere kleine benoodigdheden kwamen aanbieden.
De toestand werkt zeer ontmoedigend. Men be
weert zelfs dat eenige officieren hun ontslag hebben
genomen, ook een hoofdofficier, die in zijn aan
vraag moet gezegd hebben dat hij nu reeds 20 jaren
het land nkar ziin bestweten heeft gediend, maar
dat dienen hem thans tegen de borst stuit.
Onder de minderen heerscht ook ontevredenheid.
De inlandsche bereden politie (pradjoerits) heeft
uniformen als de Nederlandsche onderofficieren bij
de cavalerie in klein tenue. Maar de Europeesche
onderofficieren bij het Atjeh-leger worden niet veel
beter gekleed dan de dwangarbeiders, die wegens
moord of zeeroof tot den ketting zijn veroordeeld.
Hoe is het mogelijk dat het gouvernement derge
lijke reden tot ontevredenheid nog één dag laat
bestaan
Uit SamaraDg komt nog hot bericht dat het vijfde
bataljon, aldaar in garnizoen, reeds lang strijdvaardig
is gemaakt en compleet gehouden wordt om uit te
rukken. Bevel om naar Atjeh te vertrekken was
op 16 Aug. nog niet uitgevaardigd.
Z. M. heeft den heer H. Coops, ontvanger der
directe belastingen en accijnzen te Bodegraven c. a.,
benoemd tot ontvanger derzelfde middelen teWor-
merveer c. a.; aan den heer L. A. Yan Romondt,
op verzoek, eervol ontslag verleend als consul der
Nederlanden te Point-a-Pitre- pensioen verleend
ten laste van den Staat aan mr. M. A. Kronenberg,
gewezen kantonrechter te Deventer, ten bedrage van
f 1667 'sjaars; - aan F. Yan Vollenhoven, op ver
zoek, eervol ontslag verleend als hoogheemraad van
Schieland, provincie Zuid-Holland; - verleend d©
volgende pensioenen, als aanD. "W. Roobol, hoofd
commies bij het dep. van fioanciën, f 1867, en C. I.
L., zich ook schrijvende L C. L. Van de Graaff,
ontvanger der directe belastingen enz., 1115; -
benoemd tot burgemeester van Ter Aar den heer
P. Yan Schravendijk, secretaris dier gemeente, ten
einde die betrekking gelijktijdig waar te nemen met
die van burgemeester van Rijnsaterwoude.
Gemengd Nieuws.
Naar men ons meldt, werd eergisteren
hot nieuwgebouwde stoomgemaal voor de wateront
lasting van den drooggemaakten Grooten Polder te
Stompwijk voor het eerst in werking gebraGht. Dit
geschiedde in tegenwoordigheid van het bestuur
des polders en vele belangstellenden, die daartoe
door genoemd bestuur waren uitgenoodigd.
Getuigen de gebouwen en machinerieën van eene
nette en goede afgewerkte constructie, hetgeen men
niet anders van aannemers als de heeren Yan Til
burg te Zoetorwoude en de maatschappij de ijzer
gieterij de „Prins van Oranje" te 's-Hage, onder het
opzicht van den architect J. Goldberg en diens
zonen to Zoeterwoude, verwachten kan, - met zeer
veel voldoening namen het bestuur en de overige
aanwezigen ook kennis van het feit dat de centri
fugaal pompmachine 52 kubieke meters water per
miouut uitwierp, zijnde ongeveer 17 kub. meters
meer dan waarop aanvankelijk gerekend was.
Het bestuur en niet het minst zijn dijkgraaf, d©
heer A. De Jong te Stompwijk, werden met den goe
den uitslag geluk gewenscht. Aan de goede en on
vermoeide zorgen van den dijkgraaf toch was het
voor een groot deel te danken dat tot het oprich
ten van een stoomgemaal besloten werd. Dat dit
door zijne medeleden en het bestuur en verdere be
langstellenden erkend werd, bleek uit de omstandig
heid dat op hun verlangen het stoomgemaal zou
genoemd worden „A. De Jong."
Nadat men nog geruimen tijd tot in de kleinst©
