LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 6935.
Maandag 25 September.
A0. 1882.
Derde Blad.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post.1.40.
Afzonderlijke Nommera.0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Van
PRIJS DER ADVERTENTIENi
16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17$.
Grootere letters naar plaatsrnimte. Voor het incassee-
ren boiten de stad wordt 0.10 berekend.
BUITENLAND.
Frankrijk.
Onlangs is melding gemaakt van een tweede
huwelijk, dat de erfprins van Monaco stond aan te
gaan, naar men beweert tegen den zin van den
regeerenden vorst. Met het oog hierop verdient een
besluit van dezen de aandacht, dezer dagen in het
regeeringsblad van genoemd vorstendom afgekon
digd en waarin o. a. bepaald wordt, dat geen lid
van zijn geslacht zonder machtiging van den regee
renden vorst mag huwen, op straffe van verbeurte
van alle rechten op de troonsopvolging.
Het staat nu vast dat de Fransche Kamers
niet v<5ór 8 November zullen bijeenkomen.
Het Fransch eskader der Middellandsche Zee
vertrok gisteren van Marseille naar Palavas.
Omstreeks 400 Russische Joden zijn zich in
de Parijsche wijk Montmartre komen vestigen en
wekken er eene nieuwsgierigheid, welke juist niet
van den vriendelijksten aard schijnt te zijn. De werk
lieden beweren dat hnnne verdienste gevaar loopt
en de huren dreigen op te slaan.
Duitsdiland.
Heden is het twintig jaar geleden sinds de ko
ning van Pruisen den heer Yon Bismarck aan het
hoofd van het ministerie stelde. De half-officiëele
-Provinzial-Correspondenz" maakt van deze gele
genheid gebruik om de groote verdiensten van
dien staatsman jegens Dnitschland en Pruisen te
verheerlijken en te doen uitkomen, hoe thans,
evenals toen hij het eerst het bewind aanvaardde,
zekere ontstemming en oppositiegeest tegen hem
heerscht en evenzeer ten onrechte. - Hiertegen wordt
van liberale zijde ingebracht, dat van 1863 tot 1866 de
minister zich voornamelijk op het terrein der buiten -
landsche politiek bewoog, d. i. op zijn eigenaardig
gebied, waar niemand hem evenaart; in den laat-
sten tijd daarentegen zich bij voorkeur met belas
ting en douanezaken en sociale politiek ingelaten
heeft, een veld, waar hij weinig tehuis is en in het
onzekere verkeert, gelijk uit de snelle wisseling
zijner zienswijze blijkt.
De keizer was voornemens bij deze gelegenheid
een zeer buitengewone onderscheiding aan den
grooten kanselier te geven, doch het was nog on
bekend waaruit die bestaan zou.
De Duitsche kolonie in Odessa bood den kan
selier een prachtigen punchkom met lepel en zes
bekers aan, in ouden Rnssischen stijl van den tijd
van czaar Alexi Machailovitch. Op den punchkom
is gegraveerd: „O. B. 23 Sept. 1862 - 23 Sept. 1882."
Gri'oot-Bx'itannie.
Blijkens officiëele opgaven telde Sehotland in
April 11. eene bevolking van 3,753,573 inwoners.
Sedert 1871 was die toegenomen met 11 pet. In het
begin van deze eeuw was het cijfer 1,600,000. De
bevolking der steden bedroeg in 1871 58 en thans
62 pet. der geheele bevolking. In 1811 was de ver
houding van de vrouwen 118.5 tegen 100 mannen,
thans 107.6 tegen 100.
Op het Congres van de Trades-Unions te Man
chester werd Dinsdag 11. door den voorzitter, den
heer Austin, de openingsrede uitgesproken. Hij deed
o. a. uitkomen dat op het tweede Congres der Tra
des-Unions, dat in 1869 te Birmingham gehouden
was, 44 afgevaardigden, 150,000 werklieden vertegen
woordigende, aanwezig waren. Thans waren er 150,
vertegenwoordigende meer dan 500,000 werklieden.
Hij wees op veel, dat reeds verkregen was, en sprak
voorts over de noodzakelijkheid der herziening van
de in 1880 ingevoerde wet op de schadeloosstelling,
te geven door de patroons aan werklieden, die, met
hun bedrijf bezig zijnde, een ongeluk krijgen. Dit
punt is een der voornaamste, waarover het Congres
beraadslagen zal. Voorts zullen o. a. ook behandeld
worden de wenschelijkheid van vermeerdering van
het aantal inspecteurs van fabrieken. De president
was van oordeel dat werklieden en ook vrouwen
als sub-inspecteurs wenschelijk waren. Nog zal ter
sprake komen eene betere vertegenwoordiging der
werklieden in het Parlement.
De aartsbisschop van York heeft namens den
steeds ernstig kranken aartsbisschop van Canter
bury de bisschoppen uitgenoodigd tot het houden
van een algemeenen dankdag op aanstaanden Zon
dag, wegens den voorspoed der Engelsche wapenen
in Egypte.
Dr. Pusey, het hoofd der Heyh Chnrch, is
eergisternamiddag begraven. De heer Gladstone
droeg de slippen van het kleed.
Lord Tenterden, vast vice-minister van buiten-
landsche zaken, is gisterochtend overleden.
Oorlogvoeren is altijd duur, maar vooral als het
op zekeren afstand moet geschieden. De Indische
expeditie die naar Egypte kwam, telt ongeveer
5000 man, en hare kosten van transport en van
onderhoud gedurende drie maanden werden geschat
op f 21,600,000, of op 48 daags voor iederen
soldaat.
Oostenr.-Hong.-Monarclüe.
De keizer van Oostenrijk heeft uit Miramare een
eigenhandig schrijven tot den stedehouder van Triëst
gericht, om zijne innige tevredenheid te uiten over
de hartelijke ontvangst, welke hem bij zijn bezoek
van Triest, Görz, Gradiska en Istrië is te beurt
gevallen. „Triëst", zegt hij, „heeft zich gedurende
de verloopen vijf eeuwen de „allergetrouwste" stad
van het keizerlijk huis getoond, en de schoone fees
ten, welke ik, de keizerin, de kroonprins en kroon
prinses aldaar medegevierd hebben, strekken tot
bewijs dat deze welverdiende benaming, aan Triëst
gegeven, zich ook voortaan glansrijk zal handha
ven." De keizer gewaagt daarop van de tentoon
stelling en ziet in den gnnstigen staat van den han
del te Triëst een waarborg voor den voortdnrenden
bloei dier stad ook in de toekomst. Hij draagt ten
slotte den stedehouder op, aan alle inwoners zijn
hartelijksten dank te betuigen.
Egypte.
Een der Parijsche correspondenten van de „Köln.
Zeit." beweert dat, door tusschenkomst van eenige
hooggeplaatste personen uit de finantiëele kringen,
thans te Londen onderhandelingen gevoerd worden
tot vestiging in Egypte van eene internationale
commissie, welke uit gedelegeerden der verschillende
takken van bestuur, benevens uit den Engelschen
en den Franschen controleur, zou bestaan en het
toezicht zou hebben over het Egyptische budget,
waaraan slechts met hare goedkeuring uitvoering
zou gegeven worden. Volgens dit plan zou een
Engelschman minister van financiën in Egypte wor
den. Dit voorstel, zegt de berichtgever, zou van
Fransche zijde gedaan worden, om de Fransch-
Engelsche finantiëele controle, onverschillig onder
welken vorm, te behouden.
De „Times" deelt mede dat Arabi beschikt
over 2,400,000 gulden, die te Caïro in de schatkist
waren. Van dit geld is in het ministerie van oorlog
216,000 gulden teruggevonden.
Abdel-al-pacha, verre van gedood te zijn, blijft
weerstand bieden. Damiette is een groote stad van
30,000 inwoners, gelegen tussohen een tak van de
Nijl en het groote moeras, hier en daar met water
bedekt, dat meer Menzaleh heet. De stad ligt vijf
Engelsche mijlen van de zee, zoodat de gepantserde
vloot niets zou vermogen en enkel kleine kanon-
neerbooten generaal Wood's aanval zouden kunnen
ondersteunen.
De correspondent van de „Daily News" te
Alexandrië heeft eene reis naar Caïro gemaakt en
zegt dat de indruk, dien hij van al wat hij onder
weg gezien en gehoord heeft, is, dat de bevolking
over het algemeen vijandig jegens de Europeanen
gestemd is. De ambtenaren betoonen zich overal
onderworpen genoeg en pogen den indruk van hun
gedrag door die houding weg te nemen. Maar de
ontslagen soldaten en de lagere klassen in de groote
steden en dorpen verkeeren nog in een min of meer
opgewonden toestand en zijn onder den invloed van
de nlema's. Dat zal zoo blijven, meent de bericht
gever, totdat de geest van opstand door eene vaste
hand onderdrukt wordt.
Uit Alexandrië wordt geseind dat de inhech
tenisnemingen aldaar nog voortduren. Onder de laat
ste gearresteerden behoort ook Said Bey Gundeel,
die den llden Juni 11., tijdens het uitbreken van
den opstand, prefect van politie te Alexandrië was.
Hij is in keteoen geslagen.
KOLONIËN.
BATAVIA, 15 Augustus. (Vervolg).
De resident van Djokdjokarta telegrapheerde op den
8sten dezer, dat de werkzaamheden op alle suiker
fabrieken geheel hervat en de diensten en loonen
door het inlandsche bestuur in overleg met beheer
ders en klagers voorloopig geregeld waren. Daar
die gewestelijke bestuurder het wenschelijk achtte
voor al de fabrieken eene zooveel mogelijk gelijk
vormige regeling te treffen, waren door hem een acht
tal landhuurders uitgenoodigd om zich in commissie
te stellen ten einde hem ter zake voor te lichten.
Luidens een van den resident der Zuider- en Oos-
terafdeeling van Borneo ontvangen schnjven, gedag-
teekend 1 dezer, waren sedert diens terugkomst van
Moeara-Teweh op den 18den Juli jl., geene belang
rijke tijdingen uit de Boven-Doeson ontvangen.
Bij den controleur waren wel is waar verschillende
berichten ingekomen omtrent plannen van de opstan
delingen; feitelijkheden hadden echter niet plaats
Westerafdeeling van Borneo. - De Dajaksche
hoofden in het Monjoekeische (Landak), welke streek
vroeger het toevluchtsoord was van boosdoeners,
hadden zich met hunne onderhoorigen, te zamen
300 man, in het dorp Kampit, volgens den adat
op plechtige wijze verbonden om voortaan alle mis
dadigers, die zich daar zouden ophouden, onverwijld
op te vatten en aan het bestuur over te leveren.
Zeer waarschijnlijk was dit een gevolg van het
krachtig optreden van het bestuur in zake de
arresteering van drie Dajaks, beschuldigd van het
plegen van moord op een Chinees.
Uit Sintang werd het bericht ontvangen, dat een
ons welgezind en invloedrijk hoofd der Tibidah Da
jaks en zijne vrouw, terwijl zij bezig waren in hot
bosch hout te kappen, door een troep onbekende
Dajaks van de Boven Kapoeas gesneld en hunne
twee kinderen weggevoerd waren. Maatregelen wor
den genomen om de schuldigen op te sporen en de
geroofde kinderen terug te voeren.
Uit Bandjermasin schrijft men aan het Soer. Hbl.
dd. 19 Juli: Van daag circuleeren hier berichten
van Kendangan, waar het niet pluis zou zijn. Een
der soldaten, die daar in garnizoen zijn, zou door
mandouwhouwen allerleelijkst gekorven en aan het
hoofd gewond zijn. Een onderzoek zal nu moeten
doen blijken, of we hier te doen hebben met eene
wraakneming of de gevolgen van een standje, dan
wel of het feit eenige politieke beteekenis heeft.
Over een paar dagen denkt de „Boni" naar boven
te gaan.
De vorige maal schreef ik u, dat men de „Barouw"
had beschoten. Dit heeft zich bevestigd. Zij kreeg
kogels in de radorkasten.
Van de opgeraapte geweerkogels waren velen
gemerkt met de letters V. R. (Victoria Rogina) en
dus afkomstig van Britsch-Indië.