LEIDSCH
ft0. G93a.
Blaasidag £3 September.
A0. 1882.
Eerste Bind.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers... 0.05.
Dit. uommer bestaat nit DRIE DEADEN,
Belangrijke verklaringen.'.
Omstreeks de helft der maand Augustus 11. liad
te VGravcnhage de algemeene vergadering plaats
der Yereeuiging ter bes-ordering van Fabrieks- en
Handwerksuijverheid, waarin op alles behalve vloi-
ende wijze werd gesproken over de aanstaande
internationale koloniale en uitvoerhandel-tentoon
stelling als een gewaagde en roekeloozo onderno
ming van mystieken en avontuurlijken aard, waarbij
de Nedeilandscho nijverheid best deed zich van
deelneming te onthouden.
Die horde, in het openbaar uitgesproken be
schuldigingen werden oprecht betreurd door allen,
die, nu do grootsche zaak eenmaal op liet getouw was
gezet, baar ter wille van den goeden naam der
Nederlaodscho nijverheid, ja van de eer van geheel
het vaderland, den gunstigst mogelijkon afloop toe-
wenschten. Maar toon die woorden eenmaal als in
hot openbaar waren geuit on door de onafhankelijke
en onpartijdige pers verbreid, waren juist zij, die
't hot best mot de zaak meendeD, ook de eersten
om meer licht te vragen, in do hoop dat dit van
gunstigen aard zou blijken te zijn, maar tevens van
meening dat in het tegenovergestelde geval vol
ledige kennis dor naakte waarheid hoogst gewoDscht
zou wezen, omdat alsdan juist ter wille van de oor
des lands onthouding bijwijze van protest aanbeve
lenswaardig scheen.
Dat licht ia thans opgegaan, dank zij de verkla
ringen, afgologd in de vergadering van het uitvoerend
comité met afgevaardigden van do verschillende ge
westelijke en plaatselijke comruissiën, den löden
dezer to Amsterdam gehouden, ten einde de belan
gen der tentoonstelling te bespreken on maatregelen
te beramen om de Nederlandsche afdeeling zoo goed
mogelijk te doen slagen.
En wij verheagen ons van harte er te kunnen
bijvoegen, dat dit licht oen zeer gunstigen indruk
heeft gemaakt, alleszins geschikt mag worden ge
acht om menig tot dusver bestaand misverstand uit
den weg te ruimen en zeker veel zal bijdragen om
de deelneming onzer nijveren, welke tot dusver nog
veel te wenschen overlaat - immers slechts voor V5
der voor hen beschikbare ruimte werd tot dusverre
aanvraag gedaan, - in bolangrijke mate to doen
toenemen.
Slechts ééa zaak valt te bejammeren, nl. dat dit
zoo dringend verlangde licht niet vroeger werd ont
stoken dan toch zou de ongunstige meeniog, welke
omtrent de grootsche onderneming ia vele kringen
had post gevat, reeds vroeger zjjn weggenomen en
zou er zeker op heel wat meer blijken van toe
treding zijn te wijzen, dan op het oogenblik nog
het geval is, doch die, naar wjj ons vleien, thans
niet zullen uitblijven.
Yan do bevredigende verklaringen, door den
voorzitter van het uitvoerend eomité in meerge
melde vergadering afgelegd, achten wij het eeniger-
mato onzen plicht een kort overzicht te geven, daar
ook wij indertijd met zoovele anderen op meer licht
aandrongen. Vooreerst dan werd er door den voor
zitter aan herinnerd dat het plan tot de tentoon
stelling, reeds véór het einde van 1880 opgevat,
schipbreuk dreigde te lijden, toen het aanbod van
de heeren Tasson en "Washer te Brussel om op eig6n
finan tiëele risico een tentoonstellingsgebouw te stich
ten volgons plannor, goed te keuren door en onder
leiding van een uitvoerend comité van elf personen,
waarvan zoven Nederlanders, in verband met de
gunstigo beschikking der stad Amsterdam tot kos-
teloozen afstand van het benoodigdo terrein, de uit
voering mogelijk kwam makeD. De Koning aan
vaardde het beschermheerschap, de minister van
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
koloniëo het eerevoorzitterschap - is dat op den
tegenwoordigon minister overgegaan? - door de
commissarissen des Konings in do provinciën wer
den allerwege commission in het leven geroepen,
de uitnoodigingen, tot de buitenlandsehe regeerin
gen gericht, geschiedden door de Nederlandsche
regeering.
Ziedaar ah hans een duidelijke verklaring van
de vrij duistere zinsneden, voorkomende in een
vroeger van het uitvooringscomité uitgegaan stuk
en aldus luidende: „De Nederlandsche regeeriüg
heeft het belang der tentoonstelling ingezien en
zal, zooveel het in baar macht is, do onderneming
bevorderen." Wij weten nu, dat de binnenlandscho
commissiëa ofReiëel in het leven geroepen, de bui
tenlandsehe regceringen officiëol uitgeüoodigd zijn;
maar wij weten tevens, dat juist met hot oog op
die gowaardeerde medewerking on tusscbenkomst
van regeering8wege do internationale tentoonstel
ling niet meer louter een onderneming van parti
culieren aard is, maar een zaak, met wier welslagen
in zekere mate onze nationale eer gemoeid is, en
die overweging leidt tevens tot do gegronde ver
wachting dat het wetsontwerp van den minister van
waterstaat tot toekenning van een subsidie van
f 150,000 door de Wetgevende Macht zal worden
aangenomen. Dat subsidio zal moeten strekken tot
reductio met 40 pet. van het bedrag van f 25 per
vierk. M., dat onze inlandscho industrie anders vol
gens reglement zou moeten betalen voor plaatsruimte
iu het hoofdgebouw en do machinongalorjj, tot oen
oppervlakte van respectievelijk 4800 vierk.M. en 1000
viork. M. van do ondernemers gehuurd door het
uitvoerend comité, dat bovendien voor zijn rekening
een afzonderlijk gebouw ter grootte van 4000 viork.
M. ten behoeve der koloniale afdeeliDg deed boawen.
Door die mededee'ingen van het uitvoerend co
mité verklaarde men zich op meergemelde verga
dering ook van zijdeD, waarvan vroeger juist de
hevigste oppositie was uitgegaan, volkomen gerust
gesteld. Wel zijn er nog verschillende quaestiën in
het roïno te brengen, o. a. wat betreft de samen
stelling der jury, maar bij do zucht lot welwillend
heid en samenwerking, waarvan thans is geblekeü,
zuilen ook deze ongetwijfeld in bevredigenden zin
worden opgelost. Het is dan ook thans te verwach
ten en to hopen, dat de aanvraag om plaatsruimte
vanwege onze inlandscheindustriëelen in belangrijke
mate zal toenemen: dat is een nationaal bolang.
Maar tevens is het te wenschen, dat ook de bui
tenlandsehe *uzonde/3 in allo mogelijke opzichten
reden var, ^V.dönheid over hun doelnoming mogen
hebben. ihoodigingen, tot do buitenlandsehe
regeeringeu^ öjricht, door de Nederlandsche regee
riüg geschiedden, is ook dat eeu nationaal belang
geworden.
LUIDEN, 23 September.
Op herhaald verzoek van het bestuur der af-
deeling Leidon en Omstreken der Nederlandsche
Maatschappij voor Tuinbouw en Plantenkunde, mede
naar aanleiding van den wensch, meermalen door
sommige leden, ook door dezer dames, te kennen
gegeven, heeft de heer Witte zich geheel belange
loos beroid verklaard, in don aanstaanden winter
voordrachten te houden voor de loden der afdee-
ling en hnnne dames. Die voordrachten zullen eoo
cursus vorraeo over populaire botanio. Het zal, wel
licht oenigszins gewijzigd, dezelfde reeks zijn, die
eonige jaren geleden te Botterdam in hot Natuur
kundig Genootschap zooveel bijval vond, dat zo later,
met niet minder succes, door een andere serie moest
gevolgd worden. Zij zullen do verschillende orga-
non der plant tot onderwerp hebben, nl.lo. ele
mentaire organen; 2o. den wortel; 3o. den stengel;
4o. het blad; 5o. de bloem; 6o. vruchten en zaden.
Elke voor<?-«nht zal zoo veel mogelijk een afgerond
PRUS D£U ADVERTENTIE*:
Van 16 regels 1.05. Iedere regel meer f 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het iocaseee-
reo buiten de stad wordt 9.10 berekend.
geheel zijn, hetwelk echtor niet wegneemt dat zo
aaa elk&ar zullen passen, zoodat het geregeld bij
wonen er van voor een goed begrip wenschelijk
is. Trouwens, opwekking hiertoe acht men overbodig.
De voordrachten zullen gehouden worden in het
gewone lokaal der winterbijeenkorasten, nl. in de
Zaal der „Loge", aan het Stoenschuur; ze zullen aan
vangen op Dinsdag 17 October, en verder geregeld
eiken dorden Dinsdag-avond der maanden Novem
ber, December, Januari, Februari en Maart, des
avonds te halfacht. Ze zullen alléén voor de leden
met hunne dames toegankelijk zijn.
Het Rjjks Ethnographisch Museum alhier werd
in de laatste weken wederom met aanzienlijke schen
kingen verrijkt.
Van den heer A. De Bloemo, hoofdagent der Nieuwe
Afrikaansche Handelsvennootschap te Banana aan
den Congo, werd namens den heer W. Depuy,
koopvaardij-kapitein aldaar, door tusscbenkomst van
heeren directeuren der gemelde Handelsvennootschap
te Rotterdam ontvangen een zeer merkwaardig graf
monument van zandsteen, uit de binnenlanden van
West-Afrika ter hoogte van Ambrizette afkomstig,
voorstellende eene vroaw met zoogend kind; het
haar in tressen gevlochten, zooals het door de vrou
wen aldaar gedragen wordt; getatoeëerd op de wijze,
die bij do stammen in Magamba, benoorden den
CoDgo, gebruikelijk is.
Yan den heer Jobs. Besselaar, proenratiehouder
der bovengenoemde Handelsvennootschap, to Rotter
dam, twee van koord geknoopte mutsen van dorps
hoofden ter Westkust van Afrika.
Yan don kapitein Friedr. Rohlfs te Hamburg,
onder medewerking van zijn broeder den heer J.
Rohlfs, te Kiel, voor zoover diens rechten op dezu
voorwerpen betreft, eeüo ethnographischo verzame
ling, door eerstgenoemden schenker op vorschillende
oilandon-troepen dor Stille Zuidzee bjj een gebracht;
in het geheel 157 nnmmers, de dubbelen niet gerekend.
Aan do omstandigheid dat kapitein Rohlfs ze zelf
ter plaatse heeft verzameld, is het te danken dat
eene onmisbare, nauwkeurige en volkomen be
trouwbare herkomstopgave de zending vergezelde. Dit
is geen geringe verdienste, die helaas zoo dikwijla
bij ethnographisohe verzamelingen gemist wordt.
De voorwerpen bevinden zich alle in een uit-
stokendon toestand en zijn wat hun gebruik betreft,
eveneons mot juistheid omschreven. Het is een
heuglijk feit dat ook in het buitenland het Rjjka
Ethnographisch Museum zooveel waardeering en
steun begint te genieten.
De schenkingen, waarmode het Museum in difc
jaar werd verrijkt, zullen binnenkort voor het publiek-
worden tentoongesteld in het Rijksgebouw aan het
Rapenburg Nd. 69.
Door het provinciaal kerkbestuur van Zee
land is de heer Cornelis Woutman, candidaat in
de godgeleerdheid aan de universiteit te Leiden,
na afgelegd examen, toegelaten tot de Evangelie
bediening in de Nederlandsche Hervormde kerk.
Gedurende deze week zijn dagelijks in hel
Werkhuis alhier opgenomen van 4566 volwassen
personen en van 510 kinderen.
Voor het beroep naar BakkeveeM is door de-
Denier Yan der Gon te Zoeterwoude bedankt.
Voor do akte als onderwijzer is toegelaten
de heer A. Van Rooyen, van Wadding9vee«.
Do Koningin, vergezeld van eene hofdame,
maakte gisternamiddag een rijtoer naar ScheveningetL
De nieuw benoemde boogleeraar in de facul
teit der letteren en wijsbegeerte aan ile Rijks-uni
versiteit te Utrecht, dr. J. H. Gallée, aanvaardde
gisteren zijn ambt met het houden eener oratie in
de Nederlandsche taal in het Groot Auditorium over
„de studie van het Oud-Gormaansch en Sanskriet".
Het Vad. meldt het overlijden van jhr-
S. Speelman.
