LEIDSCH
DAGBLAD.
iV. 6834.
Dinsdag 30 Hiel.
A0. 1882.
PRIJS DEZES COURANT:
Toot Leiden per 3 maanden.f 1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers.m 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DES ADVERTENTIE»
Tan 10 regels 1.05. Iedere regel meer f 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte. Voor het incassee-
ren buiten de stad wordt 0.10 berekend.
Dit Nommer liestaat uit TWEE BLADEN.
Eerste Blad.
Uithoofde van het Pinksterfeest zal
deze conrsnt Maandag-avond niet vrorden
uitgegeven.
Bij dit nummer wordt onzen Abonné's
binnen de stad een spoorweglijstje met de
Zomerdienstregeling van de Hollandsche
Spoorwegmaatschappij en der lijn Leiden-
Woerden aangeboden. De dienst begintl Juni.
Indische kinderen in Holland.
Kazerneeriog voor militairen - uitstekend, onmis
baar zelfs; zij geeft die eenheid, dat uniforme,
zonder welke een leger nimmer een flink gediscipli
neerd geheel zou kunnen uitmaken, bezield met
den zoo onmisbaren esprit de corps. Daardoor wordt
het mogelijk dat de troepen uit verschillende gar
nizoensplaatsen, op een gegeven tijdstip geconcen
treerd, zich zonder eenige mogelijkheid bij elkander
aansluiten, als waren zij nooit gescheiden geweest.
Kazerneering voor kinderen - zie dat wordt een
heel ander geval. Bij hen is geen sprake van ge
zamenlijke opleiding tot één geheel; hoofd en hart,
karakter en denkwijze zijn bij hen nog niet gevormd
en de ontwikkeling daarvan behoort eigenaardig
thuis in het gezin.
Vandaar de edelaardige poging, vóór jaren aan
gevangen en tot dusver met Diet ODgunstig gevolg
voortgezet, om voor die door het lot misdeelde kin
deren, wier ouders hun door den dood ontvielen,
terwijl het aan bloedverwanten of vrienden ontbrak,
in staat of geschikt om bij de beklagenswaardige
weezen hun plaats te vervangen, elders, hetzij met
of zonder geldelijke vergoeding, verpleging in het
gezin te zooken. Daaraan geven de vrienden der
weezen, en zeker niet ten onrechte, de voorkeur
boven het verblijf in gestichten, die, hoe onwaar
deerbaar en onmisbaar ook, daar zij maar al te
dikwijls de eenige toevlucht ziju voor verweesde
kinderen, hun toch nimmer het verblijf in het ouder
lijk huis of zelfs maar in het-gezin van liefhebbende
nabestaanden of vrienden kunnen vergoeden.
Doch er bestaat nog een ander soort van kinde
ren, die zich wel iii hei bezit hunner ouders ver
heugen, maar door den drang dor omstandigheden
zich van dezen voor ettelijke jaren gescheiden zien,
en dat juist op een tijdstip, waarop hun opvoeding
de meeste zorg vereischt of, duidelijker gesproken,
juist ter wille van die opvoeding. Het zijn de kin
deren vau hen, die, in de koloniën in burgerlijke
of militaire betrekkingen of wel in particuliere
ondernemingen hun bestaan vindende, eindelijk tot
hun schrik het tijdstip gekomen zien, dat hun zoons -
want dezen vooral geldt hot - voor hun opvoeding
naar Holland moeten.
Tot hun schrik - of welke vader, maar vooral
welke moeder zou zonder innig leedwezen de kin
deren van zich zien gaan, die de vreugde van hun
huis uitmaakten?
Daarbij komen natuurlijk verschillende overwe
gingen: de vrees of het middel wel aan het doel
zal beantwoorden of, met andere woorden, hun
kinderen in het moederland wel „klaar" zullen
komeD, en ook het gevaar, dat zij, eenmaal na
volbrachte maatschappelijke opvoeding in de kolo
niën terugkeerende, geheel van hun ouders zullen
vervreemd blijken te zijn, terwijl bij velen boven
dien de niet onbelangrijke financiëele quaestie op
den voorgrond treedt.
Eén voorrecht evenwel genieten zij daarbij, dat
zij in Holland gewoonlijk bloedverwanten of althans
vrienden of bekenden bezitten, aan wie zij hun kin
deren tegen billijke vergoeding gerust kunnen toe
vertrouwen, bij wie die kinderen het tijdelijk ver
loren ouderlijk tehuis zooveel mogelijk terugvinden
en waar zij worden opgevoed in een richting,
strokende met de zienswijze hunner ouders, moer
dan dat uit den aard der zaak bij geheel vreemden
het geval zou kunnen zijn. En zelfs waar de Indische
ouders tot onbekende opvoeders hun toevlucht moeten
nemen, zal dat toch in den regel geschieden op aan
beveling van vrienden, die met dezen bekend zijn.
Er bestaat, voor zoover wij weten, geen statistiek
van de uitkomsten der opvoeding van naar Holland
gezonden Indische kinderen. Bestond zij wel, wij
twijfelen niet of zij zon het bewijs leveren dat de
in de koloniën gevestigde ouders zich in het alge
meen niet hebben te beklagen, vooral wanneer men
sommige ongunstige verhoudingen in aanmerking
neemt, waarin hun kinderen gewoonlijk verkeeron.
Het is waar, „mislukkingen" komen zoo nu en dan
voor, maar zijn die ook niet bij kinderen van Hol
landsche ouders aan te wijzen?
Het is dan ook als vrij zeker aan te nemen dat
onze Indische stamgenooten voor hun kinderen steeds
de voorkeur zullen blijven geven aan opvoeding in
het gezin van bloedverwanten of bekenden, en daarom
betwijfelen wij het ten zeerste of het plan om te
Breda een inrichting tot stand te brengen voor de
opvoeding van kinderen, wier ouders in Indië wonen,
veel kans van slagen aanbiedt. De vermelding dat
de inrichting zal bostaan uit afzonderlijke woon
huizen, elk met tuin, speelplaats, badplaats en
studeerkamer, voor iedere twintig kinderen, doet
maar al te veel aan het kazerne-, het weeshuis
achtige denken, en het paar gehuwde lieden nit
den beschaafden stand, dat aan het hoofd van
elke afdeelisg zal staan, zal al bijzonder veel takt
en geschiktheid moeten bezitten, zal het de inrich
ting tot een recht huiselijke maken, waarin de
kweekelingen zich als in een gezin zullen bowegen.
Intnsschen, voor Indische ouders, wien het wer
kelijk aan een geschikte gelegenheid tot plaatsing
hunner naar Holland vertrekkende kinderen ont
breekt, zal de inrichting, zoo zij tot stand mocht
komen, haar nat kunnen hebben. Of echter het
aantal Indiërs, die zoo geheel van Holland ver
vreemd zijn dat zij tot de Bredasche inrichting hun
toevlucht zouden moeten nemen, zoo groot is dat
die instelling kan geacht worden in een „bestaande
behoefte te voorzien", is een andere vraag.
Yooral voor onze gemeente, waar tal van Indiërs
of met de opvoeding van Indische kinderen belaste
ouders zich ter wille van het goede onderwijs en de
niet al te dure levenswijze hebben gevestigd, is de
hier kortelijk door ons besproken quaestie zeker
van groot belang.
LEIDËIV, 27 Mei.
Heden is aan de universiteit alhier de heer J. A.
Middelhof?, geb. te Purmerende, bevorderd tot doctor
in de rechtswetenschap, met academisch proefschrift,
get.: „De beschrijving der roerende goederen bij
huwelijksvoorwaarden." (Artt. 205 en 220 Bnrg.
Wetboek.)
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 4365 volwassen
personen en van 310 kinderen.
Tot hoofdingeland-plaatsvervanger van het
Hoogheemraadschap van Rijnland in het 12de kies
district, hoofdplaats Hazerswoude, is gekozen de heer
W. Yan Driel, grondeigenaar in die gemeente.
Eenigon tijd geleden werd ook in ons blad
mededeeling gedaan van het bericht dat de „Vrije
Universiteit" steeds winnende is in kweekelingen.
Het eerste drietal klom weldra tot zeven, dat ver
meerderde met acht, en nu reeds hebben zich voor
den nieuwen cursus twaalf nieuwe studenten aan
gemeld. - Yan bevoegde zijde wordt opgemerkt dat
naar allo waarschijnlijkheid dit getal nog wel zal
toenemen, terwijl het alleszins mogelijk is dat geene
enkele universiteit voor het jaar 1882/83 zoovele
nieuwe studenten zal kunnen aanwijzeD, ja, wellicht
zij alle vier te zamen niet zoovele als de éóne
„Vrije" verkrijgen zullen. De reden ligt eensdeels in
den overgangstijd, dat de gymnasiale studietijd van
vijf op zes jaren is gebracht. Er zijn thans op de
hoogste klassen der gymnasia bijna geene leerlin
gen de meest bezochte gymnasia, Amsterdam, Den
Haag, Rotterdam, Utrecht, GroniDgeD, leveren dit
jaar misschien één dozijn studenten af. - Daaren
tegen, en dit is een tweede reden van gewicht,
worden bij de „Yrije Universiteit" ook de zoodanigen
aangenomen, die geen eindexamen hebben kunnen
doen of het althans niet gedaan hebben. Zij wordt
dus de toevlucht voor een groot aantal jongelieden,
voor wie de overige universiteiten gesloten zijn, en
hebben zij, op zijn minst genomen, in den eersten
tijd gymnasiale oefeningen voort te zetten. HCrt.)
Te Goudswaard is aan vier personen vergun
ning verleend tot den verkoop van sterkon drank
in het klein, onder welke één, die het lokaal van
Zaterdag-avond tot Maandag-ochtend gesloten houdt.
Aan de Amsterdamsche universiteit is voor
het eerst het groot mathesis-examen met goed gevolg
afgelegd door eene jonge damo, mej. M. Du Saar.
De Amsterdamsche Duinwater-Maatschappij
keert over 1881 een dividend uit van f 28.20.
De Amsterdamsche Rij tuig vereeniging heeft in
het afgeloopen jaar geene voordeelige zaken gedaan.
In eene thans gehouden algomeene vergadering is
besloten, door het uitgeven eener prioriteits-leening
vau f 116,000 de schulden te dekken en met het
overige kasgeld de exploitatie voort te zetten. Het
bestuur, commissarissen en directie beloofden alle
mogelijke bezuinigingen te zullen invoeren, om een
beter financieel resultaat te verkrijgen dan het jaar
1881 had opgeleverd. De zaak - dit was de opinie
van velen - stond niet hopeloos.
De heer P. F. Uhlenbeek, gepensioneerd
kapitein-luitenant ter zee, ridder van de beide Neder-
landsche Orden, is te Haarlem overleden.
Door de Maatschappij „Een Nationaal Belang"
zijn 500 aandeelen geplaatst, waarvan de twee
laatste Woensdag 24 Mei j.l. Over verschillende
plaatsen zijn zij verdeeld als volgt: Utrecht 122;
Amsterdam 59; Rotterdam 43; Middelburg 31;
Groningen 29; Yelp 20; Leidon 17;'s-Gravenhage
13; Dordrecht en Oosterbeek ieder 12; Arnhem,
Breukelen en Dieren ieder 10; Apeldoorn 9; Bus-
sum 8; Boskoop 7; Zwolle 6; Leeuwarden 5;
Groenekan, Leur, Naarden en Roosendaal ieder 4;
Dalfsen, MaarseveeD, Maartensdijk en Oudekerk
ieder 3; Aalten, Angerlo, Cromvoirt, Eerbeek,
Grootegast, Goes, Hollevoetsluis, Koudekerke,
KampeD, Lochem, Slochtoren, Wijk bij Duurstede,.
Zoelen en Zalt-Bommel ieder 2, en in de navol
gende plaatsen Assen, Brussel, Breda, Deventer,
Frederiksoord, Finsterwolde, Geldermalsen, Geor-
truidenberg, Haarlem, Loosdrecht, Maarsen, Oir-
schot, Ravenstein, Rijsen, Tilburg, Ylieland, Vi-
aneD, «Vroomshoop, Wormerveer, Woudenberg en
WageniDgen ieder 1.
De Raad der gemeente Klaaswaal heeft met
eenparige stemmen besloten de jaarwedde van den
gemeente-geneesheer, welke betrekking aldaar nog
steeds vacant is en welke jaarwedde thans f 700
beloopt, voor de eerstvolgende drie jaren te ver-
hoogen tot eene som van f 1000 per jaar. - Verder
werd zonder eenige tegenspraak eenstemmig adhaesio
verleend aan een voorstel van Ged. Staten, om,
naar aanleiding van de jongste volkstelling, de
jaarwedden van den burgemeester, de wethouders
en den secretaris te verhoogen.
Het doet zich herhaaldelijk voor dat de wijzi
gingen, welke in de bestekken voor den bouw of
verbouw van lagere scholen, bij aanwijzing aan ge-
