LEIDSCH DAGBLAD. Adres aan den Gemeenteraad. N°. 6828. Iflaandag 22 Ï5£eI. v- PRIJS DEZER COURANT: Toor Leiden per 8 maanden.1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Hommers.0.05. Dit Kommer bestaat uit TWEE BLADEN. Eerste Blad. Ingevolge een tot ons gericht verzoek deeien we inede dat het adres, voorkomende in het Leidsch Dagblad van 19 Mei, in zake de bebouwing der Panne, mede ter teeke- ning ligt, ook voor niet-abonné's, aan ons Bureel: Doezastraat No. 1. ODiciëele Kennisgevingen. Inschrijving Schutterij. Burgemeester en Wethouders van Leiden noodigen hen, die verzuimd mochten hebben zich op de door het Gemeen tebestuur bepaalde dagen ter inschrijving voor den Schutterlijken dienst aan te melden, uit zich daartoe als nog te vervoegen ten Raadhuize, op Dinsdag den 28sten Mei a. s., des voormiddags tusschen 9 en 12 uren. Zij heiinnereu wijders den belanghebbenden, dat de registers van inschrijving op den lsten Jnni aanstaande worden gesloten en dat zij, die zich niet vóór dat tijdstip hebben doen inschrijven, bij ontdekking, ambtshalve inge schreven en door den Schuttersraad tot eene geldboete verwezen zullen worden. Burgemeester en Wethouders voornoemd, Leiden, DE KANTER, Burgemeester. 19 Mei 1882. E. KIST, Secretaris. Nog eens: de Bank yan Leening. In het onlangs door ons besproken verslag van de Oommissie van Toezicht over deze instelling komen eenige volzinnen voor, die we het noodig achten van naderbij te beschouwen, omdat wij de daarin uitgedrukte meening niet deelen. De Commissie zegt daar aangaande de particuliere instellingen welker concurrentie voor hot grootste deel oorzaak is van do minder gunstige resultaten, door de Bank gedurende het afgeloopen jaar ver- kregon „Wij hebben meer dan eens ons gevoelen te kennen gegeven, dat hot bedrijf der hier bedoelde verkoop huizen zich met de voorschriften van ons strafrecht niet rijmen laat, en onder andere omstandigheden zouden we dan ook zeker niet verzuimen er ernstig bij uwe vergadering op aan te dringen, om over dat gevoelen eeno beslissing van den strafrechter uit te lokken. Maar de dagen van den Codo Penal zijn geteld, en de bepaling van dezen Code waarin naar onze opvatting het verbod van het bedoelde bedrijf ligt opgesloten, komt in het nieuwe strafwet boek niet voor. Onder deze omstandigheden nn nog een proces uit te lokken tot handhaving van een recht, dat in elk geval binnen kort zal ophouden te gelden, schijnt weinig raadzaam en zouden wij daarom niet durven aanbevelen." Onze opinie is juist een tegenovergestelde. Lag het in onze macht, een amendement in overweging te geven, hot zou aldus luiden: „Wij hebben meer dan eens ons gevoelen te kennen .gegeven, dat het bedrijf der hier bedoelde verkoop huizen zich met de voorschriften van ons strafrecht niet rijmen laat, on wij blijven er bij uwe vergadering ernstig op aandringen, om over dat gevoelen eene beslissing van den strafrechter uit te lokken. Wel zijn de dagen van den Code Penal gesteld, en komt de bepaling van dezen Code waarin naar onze op vatting het verbod van het bedoelde bed rijf ligt op gesloten, in het nieuwe strafwetboek niet voor, - doch niemand weet met juistheid te zeggen, wanneer de invoering van hot laatste een voldongen feit zal zijn geworden en bovendien, zoolang een wet bestaat, moot zij door het openbaar gezag gehandhaafd worden. Onder deze omstandigheden veroorloven wij ons u in overweging te geven, een recht, dat nog altijd geldend is, en welks erkenning een ge wichtig maatschappelijk belang vertegenwoordigt, vooralsnog aan eon rechterlijke beslissing te onder werpen." Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. En nu de toelichting van ons amendement. Artikel 411 C. P. zegt: „Diegenen die zonder wettige vergunning leen- bnizen op pand of zekerheid opgericht of gehouden zullen hebben, of in gevalle van wettige vergunning geen boek gehouden zullen hebben als de regle menten vereischen, houdende achtereen, en zonder eenig wit tusschen beide of eenigen tusschenregel, de te leen verstrekte sommen of zaken, de namen, woonplaatsen en het beroep van de leeners, den aard, hoedanigheid en waarde van hetgeen tot zeker heid gegeven is, zullen gestraft worden met ge vangenzetting van ten minste veertien dagen, ten hoogste drie maanden, en een geldboete van f 50 tot f 1000." Dat artikel spreekt duidelijk genoeg. Het behan delt twee soorten van overtredingen, a. hot oprichten of honden van pandhuizen zonder wettelijke vergun ning; b. het niet behoorlijk boekhouden bij gecon- cessioneerde inrichtingen. We hebben thans alleen met te doen. Vallen de verkoophuizen met recht enz. binnen de termen dezer bepaling? Wel ongetwijfeld; en de commissie is ook van die meening. De naam doet hier niets ter zake: we hebben met het wezen der inrichting te rekenen. Of zou het in Nederland met het rechts bewustzijn der natie reeds zoover zijn gekomeD, dat men, door een verboden instelling onder een anderen titel in het leven te roepen, haar onaantastbaar maakt voor het Openbaar Gezag en beveiligt tegen de toepassing der wetten? Dat kan immers niet! Bij Koninklijk bcBlait van 31 Ootobor 1826 be trekkelijk de Banken van Leeniüg (Bijvoegsel tot het Staatsbl. XIH, Eerste stuk bladz. 70 en volg.) is de werking en inrichting van genoemde instel lingen nauwkeurig omschreven. Voor zoover wij weteü, is dat besluit nog altijd en ton volle van kracht: nimmer werd het bij een Wet of Besluit ingetrokken of zelfs gewijzigd. Met dat Besluit in de hand kan men, neen moet men de oprichtiüg van de verkoophuizen enz. tot het onderwerp van een vervolging maken. Er staat in het laatste (19de) artikel zeer nadrukkelijk„Onze procnreurs-generaal en procureurs bij de hoven en rechtbanken, en alle verdere officieren van justitie en politie, wie hot aangaat, zijn bepaaldelijk gelast om strengelijk te waken tegen elk en een iegelijk, die onbevoegdelijk beleeningen op pand doet.enz. Do overtreders zullen worden betrokken voor de bevoegde recht banken, en aldaar worden gevonnisd naar de bij het lijfstraffelijk Wetboek en andere vigeerende wetten bepaalde straffen." Logisch rede- neerende zouden we hier moeten zeggen dat, zoo het nieuwe strafwetboek in werking is getreden, en aldus de onderstreepte woorden hun beteekenis hebben verloren, of de Wetgevende Macht ver plicht is een wettelijke regeling van de Banken van Leening vast te stellen, - of de regeering het besluit van 31 Oct. 182C mopt intrekken en alzoo de zaak geheel aan haar loop overlaten, - waarmede dan de Banken haar afscheid wel kunnen nemen. En dat laatste zou de minst wenschelijke oplossing der quaestie zijn. De considorans van het K. B. zegt „Overwegende, - dat de ondervinding de noodzake lijkheid heeft aangetoond om, althans in den tegen- woordigen staat der maatschappij openbare instel lingen te houden, die bepaaldelijk gemachtigd zijnde, om gelden op onderpand voor te schieten, daardoor een hulpmiddel aanbieden in dringende benoodigd- heaen, en de beleeners voor den woeker beveiligen dat deze instellingen geen ander oogmerk hebbende dan om de belangen te bevorderen dergenen, die zich genoodzaakt zien hunne toevlucht tot dezelve te nemen; het tot de meest volledige bevordering van het doel noodzakelijke is, om dezelvo in te richten op zoodanigen gunstigen voet voor de beleeners, PRIJS DER ADYERTENTIEN: Va* 16 regels 1.05. Iedere regel meer 0.17*. Groolere letters naar plaatsrnimte. Voor bel mcassee- ren buiten ds stad wordt/0.10 berekend. als met den aard der zaak meer eenigszins overeen te brengen is, - enz. „Do tegenwoordige staat der maatschappij" is in vele opzichten anders dan die ruim een halve eeuw geleden kon worden geconstateerd. Toch zijn de aangehaalde woorden nog volkomen van toepas sing, en is het zeer te wenschen dat met de invoe ring van het nieuwe strafwetboek der pandhuishou der door een speciale wet blij ve geweerd. Inmiddels kan, ja, moet men hem nn reeds en wel ten spoe digste zijn verboden bedrijf doen vaarwel zeggen en wij zien niet in wat de overheid noopt het niet te doen, waar de voorschriften zoo duidelijk spreken. Niets is verderfelijker voor het karakter eener natie, dan wetten te bezitten en ze niet toe te pas sen. Deugen ze niet, men trekko ze onverwijld in of vervange zo door betere: zijn ze noodig of nut tig, men handhave ze, zonder aanzien des persoons, zonder nevenbedoelingen, en volkomen objectief. We krijgen op dat gebied nu en dan ervaringen die ons met angst doen vragenWordt wel al het mogelijke gedaan om het rechtsgevoel bij ons volk scherp te houden, - voor verroesting en afstomping te bewaren Men zij voorzichtigeen natie die haar wetten niet naar letter en geest toepast, is reeds op den weg die voert tot den eindpaal waarop het opschrift: „nation éteinte" prijkt. Misschien zal men meenen dat de quaestie die ons thans bezighoudt niet van ingrijpend be lang is om haar zóó ernstig op to vatten. Haar betrekkelijk gewicht zullen we noch overschatten, noch te laag aanslaan, doch waar het begin sel en geldt, is een woord van ernst wol op zijn plaats. De zaak is eenvoudig deze, dat het gezag der wetten ondermijnd wordt. Niets meer, maar ook niets minder. We betreuren het ten diepste dat de commissie van toezicht op de Bank van Leening geadviseerd heeft zooaio we in den aanvang van ons artikel citeerden. LEIDEN, 20 Mei. In de zomordienstregeling, welke blijkens in dit nommer voorkomende advertentie met 1 Juni a. 8, op do lijnen van de Hollandsche Spoorweg-Maat schappij wordt ingevoerd, zijn weder belangrijke verbeteringen aangebracht. De eerste trein van Rotterdam zal in directe aansluiting komen met don Ooster8poorwegtrein te 8.50 voorm. van Amsterdam vertrekkende. Hierdoor zal men uit Den Haag 23 en uit Leidon 52 min. later naar het Oosten van ons land en naar Noord-Duitschland kunnen ver trekken dan tbans. De buitonlandsche aansluitingen blijven behouden en sommige worden verbeterd. O. a. zal de trein die te 11.50 voorm. van Amsterdam vertrekt, 23 min. vroeger te Brussel aankomen (te 4.58) en aansluiten aan den trein die te 5.40 naar Luxemburg, Straatsburg, Bazel, Zwitserland en Italië vertrekt. Met dezen trein kan men van Amsterdam uit Bazel in 19, Lucern in 22, Milaan in 32, Rome in 50 en Napels in 60 uren bereiken. Er zullen aan de groote stations doorloopende plaatskaarten voor deze nieuwe directe verbinding worden afgegeven tot Lucern. De liberale kiesvereeniging „Nederland" te Delft heeft tot candidaat gesteld voor het lidmaat schap der Provinciale Staten van Zuid-Holland den heer F. M. De Vries Van Heyst, burgemeester van Delft. - De Katholieke kiesvereeniging „Recht voor allen" verkoos mr. S. Le Poole te Leiden, ook candidaat der anti-revolutionairen. Gedurende deze week zijn dagelijks in het Werkhuis alhier opgenomen van 4561 volwassen personen en van 6—9 kinderen. De raad der gemeente Woubrugge hoeft zich ten gevolge van herhaalde klachten van onder-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1882 | | pagina 1