Zaterdag 22 April.
N°. 6804.
A0. 1882.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PBIJS DEZER COUBAST:
▼oor Leideo per 8 maanden....1.10.
Franco per post.1.40.
Afioodartflke Nommers... 0.05.
D«m Courant wordt dagelijks, met totzonderiag
ran Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PBIJ8 DEB ADVERTENTIE»:
Tin 1—6 regels 1.0S. Iedere regel meer 0.17$,
Grootere letters near plaatsruimte. Voor het incme*»
no baiten de stid wordt ƒ0.10 berekend.
LEIDEN, 21 April.
De Nederlandsche Yereeniging tot bevordering
van Zondagsrust zal hare eerste vergadering bonden
op Vrijdag, 28 April a. 8., 's namiddags te één uur,
in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te
Utrecht. De commissie tot oprichting van deze Ver»
eeniging heeft de volgende bepalingen als haar
grondslag vastgesteld: 1*. De Nederlandsche Yer
eeniging tot bevordering van Zondagsrust stelt zich
ten doela. de volksovertuiging te versterken aan
gaande het hoog belang van Zondagsrust voor ieder
in het bijzonder, voor het huisgezin en voor de
maatschappij; b. te bewerken, dat de Zondag voor
zoovelen mogelijk een rustdag kan zijn. - 2°. De
Yereeniging tracht haar doel te bereiken, door:
het uitgeven van geschriftenb. het doen honden
van voordrachten; c. alle andere wettige middelen,
die aan haar doel bevorderlijk kunnen zijn. - In
deze bijeenkomst zal dr. C. P. Hofstede De Groot,
hoogleeraar te Groningen, als spreker optreden;
vervolgens zullen aan de beoordeeling der vergade
ring eenige bepalingen onderworpen worden, die
met de bovengenoemde het reglement der Yereeni
ging zullen vormen. Daarna zal een hoofdbestuur
gekozen worden. Tot het bijwonen van deze ver
gadering noodigt de commissie allen uit, die in deze
izaak belang stellen.
Naar men verneemt, zal de verwisseling van
het 3de bataljon inf. alhier met dat uit Haarlem
den 28sten dezer plaats hebben.
De Engelscho bladen deelen thans de dagen
mede, waarop te Oxford en te Londen deHibbert-
leziogen door den Leidschen hoogleeraar Knenen
zullen worden gehouden. Te Oxford zal hij zijne
vijf lezingen houden op 21, 22, 24, 28 en 29 April,
en te Londen 25 en 27 April, 1, 3 en 5 Mei. Zijn
onderwerp zal ziju„De oorsprong en de ontwikke
ling van den godsdienst, blijkende uit de nationale
godsdiensten en de wereldgodsdiensten.
Blijkens de opgaven betreffende de sterfte in
senige groote gemeenten des lands in het jaar 1881,
was de verhouding der overledenen tot 1000 inwo
ners: te Amsterdam 25.98; Arnhem 21.53; Dor
drecht 28.96VGravenhage 25.23Groningen 24.24
Haarlem 23.17's-Hertogenbosch 32.68; Leeuwar
den 22.30; Leiden 28.44; Maastricht 26.31; Rot
terdam 25.57Utrecht 27.69.
De beroemde kostschool van wijlen Pieter De
Raad - „Noorthey" te Yeur - wordt met 1 Aug. a. s.
opgeheven. Vorstenkinderen hebben aldaar hunne
opleiding genoten. Voor een paar jaar bestond het
plan de inrichting te vergrooten; na het ongeluk,
oen der leerlingen onlangs overkomen, schijnt de
commissie echter tot opheffing der school te zijn
besloten. Zijn de berichten juist, dan heeft de erf
later den Staat het belangrijk landgoed vermaakt
zoodra de school te niet mocht gaan. Zeker een
niet onaardig legaatje!
Ds. P. Bartstra te Wassenaar is naar Mid
delburg beroepen.
De gemeenteraad van Stompwijk heeft de
jaarwedde van het te benoemen hoofd der school
te Leidschendam vastgesteld op f 1100, benevons
vrije woning.
Bij beschikking van den minister van kolo
niën zijn benoemd de heeren H. Kleyn Yan de
Poll, oud-resident op Java, te Utrecht, en J. Span
jaard, hoogloeraar aan de instelling van onderwijs
in de taal-, land- en volkenkunde van Ned.-Indië te
Delft, respectievelijk tot lid en voorzitter - en tot
lid en secretaris der commissie, welke dit jaar op
19 Juni a. s. te 's-Gravenhage zal belast worden
met het afnemen in Nederland van het examen,
voorgeschreven bij artikel 4 van de verordening
op het benoemen van ambtenaren bij den burger
lij ken dienst in Ned.-Indië, zooals het laatstelijk is
gewijzigd bij kon. besluit van -12 Mei 1878.
Het verslag der Rotterdamscbe Handelsver-
eeniging is verschenen. Daarin wordt de geschiede
nis medegedeeld van de mislukte pogingen, in het
vorig jaar beproefd om prioriteits-aandeelen te plaat
sen, een nieuwe VereenigiDg op te richten en de ter
reinen (te Feyenoord) aan de gemeente Rotterdam
over te dragen. Ten slotte wordt medegedeeld dat
een nieuw voorstel is gedaan op de volgende grond-
De R. H. richt een nieuwe Maatschappij op; de
storting op de aandeelen geschiedt door inbreng van
het geheele actief en passief. Die Maatschappij zal
een kapitaal hebben van hoogstens f 2,700,000 en
zal twee obligatieleeningen uitgevenéén a ƒ2,500,000
4 pCt., aflosbaar a 105 pCt., de aflossing en rente
te vinden uit den verkoop van de bouwgronden;
een tweede van f 2,000,000 a 4*/a pCt., met hypo
thecair verband op de handelsinrichtingen. De laatste
leening dient onder anderen om te betalen de
gemeente en de Nederl. Handelmaatschappij. De
eerste leening en het aandeelen-kapitaal worden
door de crediteuren in betaling genomen. Crediteuren
geven daartegen décharge aan de R. H. De aandeel
houders der nieuwe Maatschappij preleveeren 4 pCt.
van het kapitaalvan hetgeen verdiend wordt boven
4 pCt., worden 40 pCt. uitgekeerd aan de aandeel
houders der R. H. De aandeelen R. H. worden
veranderd in actions de jouissance der nieuwe
Maatschapij.
Binnen 15 dagen na de goedkeuring van het
bovenstaande door de algemeene vergadering van
aandeelhouders der R. H., moet de toestemming van
al de crediteuren verkregen zijn.
Commissarissen achten dit plan de eenig moge
lijke oplossing der zaak en vertrouwen dat al de
crediteuren zullen toetreden omdat anders niet alleen
de aandeelhouders niets ontvangen, maar ook de
crediteuren grooter nadeel lijden. Zij zijn overtuigd
dat de onderneming allengs door uitbreiding van
het verkeer voldoende winst zal afwerpen, ook al
is de waterweg vooreerst niet geschikt voor groote
schepen.
De dienst van 1881 heeft een winst opgeleverd
van f 213,225, waardoor het verlies op 31 Dec. 1880
van ruim 7 millioen gedaald is tot f 6,857,856.
Die winst spruit vooral voort uit den verkoop van
7978 aandeelen, vroeger pro memorie uitgetrokken,
voor f 195,842, en van de hoogere opbrengst der
aandeelen in do Nieuwe Afrikaansche Handelsven
nootschap. De exploitatie-rekening der inrichtingen
heeft f 151,820 winst gegeven; er wordt van die
inrichting allengs meer gebruik gemaakt, vooral door
den graanhandel.
Naar de N. R. C. verneemt, is een nieuw
wetsontwerp tot regeling der grensscheiding tusschen
Amsterdam en Nieuwer-Amstel in bewerking.
De heer F. N. Van Rijn, leeraar te Rotter
dam, heeft voor zijn benoeming als lid der com
missie voor het afnemen der eindexamens middel
baar onderwijs in de provincie Zuid-Holland bedankt.
Yoor rekening der Nieuwe Afrikaansche Han-
delsvereeniging is een ijzeren schroefstoomboot ge
bouwd, de „Moriaan" genaamd, die bestemd is voor
de vaart op de Congo-rivier.
Indien de door de Maatschappij „Nederland"
in haar verslag aangegeven verbeteringen op hare
booten werkelijk tot uitvoering komen, kunnen wij
niet anders dan die ten zeerste toejuichen. De meer
dere comfort door het vorgrooten der hutten, maar
vooral hot aan boord aanwezig zijn van een groo
ter aantal sloepen en daardoor grooter kans tot
lijfsbehoud in geval van ongeluk is zulk eene ver
andering ten goede, dat wij niet kunnen Dalaten
daarmede de toekomstige passagiers der maatschappij
gelnk te wenschen. Nu de directie klaarblijkelijk
inziet van hoeveel gewicht het is haren reizigers
het zoo aangenaam mogelijk te maken, zal zij, wij
zijn er zeker van, ook eens hare aandacht gaan
schenken aan de beste wijze van behandeling en
verzorging der zieke passagiers en vooral hare
offioieren, geneeskundige en verdere geëmployeerden
aan boord de overtuiging inprenten, dat de Maat
schappij Nederland niet alleen geroepen is tot het
overbrengen van gezonde, maar ook van zieke
passagiers en dat het een hnnner eerste plichten
is den toestand en het verblijf aan boord van die
zieken zoo draaglijk en aangenaam mogelijk te
maken. DC.)
Yan de vier nieuw bestelde 1ste klasse mail-,
passagiers- en goederen-stoomschepen, waarmede de
dienst zal worden uitgebreid, wordt het eerste spoedig
verwacht. Zij zullen de namen dragen van: „Prins
Frederik", „Prinses Wilholmina", „Insulinde" en
„Sumatra."
Het wetsontwerp tot goedkeuring van eenige
artikels van het tractaat met Frankrijk is gister
middag bij de Tweede Kamer ingekomen. In de
memorie van toelichting verklaart do regeering dat
zij gemeend heeft opnieuw met de Fransche regee
ring in onderhandeling te moeten treden, ofschooir
zij zich van don aanvang af geenszins ontveinsde, dat
zij er niet in zou slagen alle bezwaren tegen het
verdrag van 26 Nov. jl. uit den weg te ruimen.
Alzoo bleek dan ook dat verdere verlagingen van
het tarief, ook bij den krachtigsten aandrang, niet
te verkrijgen waren. Op andere ponten daarentegen
was Frankrijk bereid tot tegemoetkoming. Het stemde
er in toe om art. 14 van het verdrag van 26 Nov.
(verbintenis om in geen geval den uitvoer van steen
kolen te verbieden) geheel te laten vervallen. In
verband hiermede en overeenkomstig de verklaring
van den minister Tirard, bij vroegere onderhande
lingen afgelegd, dat art. 26 van het nieuwe Fransch-
Belgi8cho verdrag ook voor ons zou gelden, maakte
de Fransche regeering geen bezwaar dat artikel
ook in het nieuwe verdrag met Nederland op te
DemeD. Uitdrukkelijk werd dus wederzijds bij een
nieuw art. 17 de bevoegdheid voorbehouden om
den in-, uit- en doorvoer van allo handelswaren,
in het conventioneele tarief genoemd of niet, tijdelijk
te beperken of te verbiedeD, in het belang der open
bare gezondheid, van den veestapel of van den
oogst, of wegens mogelijke krijgsgebeurtenissen.
Yerder heeft de Fransche regeering toegestemd
in een wijziging van art. 21, al. 3. In die bepaling
is thans het woord „étrangëre" ingelast, zoodat het
beding van gelijkstelling geen betrekking meer heeft
op de invoeren van Nederland, en elke schijn is
vermeden, als viel bij „begunstigde natie" in Ned.-
Indië aan het moederland te denken. Behouden
werd in dezelfde zinsnede het woord „Européonne"
wegens de bijzondere voorrechten der Aziatische
volken in den Indischen Archipelopgenomen is op
dezelfde plaats achter „produits" het woord: „simi-
laires." Daarentegen vervielen de woorden „des
Indes Orientales" en werd dus het gewijzigd beding
ook op ODze West-Indische koloniën toepasselijk
gemaakt, zooals hot beginsel van wederkeerigheid:
meebracht.
Eindelijk werd nog art. 23 aangevuld, ten einde
allen twijfel weg te nemen omtrent Nederlands
recht op volkomen gelijkstelling met de meest be
gunstigde natie in alles, wat handel, nijverheid en
scheepvaart met inbegrip der douanetarievon betreft.
De heer De Savornin Lobman heeft geant
woord op het voorloopig verslag nopens aijn voorstel
tot wijziging van enkele artikelen der onderwijswet
(schoolbouw). Hij handhaaft dat voorstel en meent
dat ook bij mildere uitvoering der wet, de onbil-
lykheid blijft bestaan dat eenmaal van overheids
wege goedgekeurde gebouwen ten allen tijde
wederom afgekeerd kunnen worden, enkel krach
tons koninklijk besluit. Hij sou het dan ook zeer
betreuren, wanneer de Kamer bare stem deed af*.
