N°. 6566.
Vrijdag 15 Juli.
A0. 1881.
■f"
PRIJS DEZER COURANT:
Den Courant wordt dagelpa, met uitzondering
Tan Zon* en Feestdagen, uitgegeven»
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Na liet debat.
LEIDSCH
DAGBLAD.
Voor LtiJen per 8 meurden..
Franco pif post»»»
Afzonderlek* Mommen
>rwm *m* 9
«weratUfit f QAS»
Ven 1—8 regel#
Iedere'regel meer...0.17J,
Grootera lettere neer filutsruimU.
Eindeljjk, de quaestie betreffende het al of niet
toestaan, zonder nader onderzoek door deskundigen,
van de twee ton, gevraagd voor uitbreiding der
gasfabriek, is beslist. En gelukkig! De animositeit,
die de debatten in den gemeenteraad kenmerkte,
maakte het hoogst wenschelijk, dat er een einde
aan de zaak kwam. Yeelal toch traden daarbij niet
louter zaken, zooals dat betaamde, maar ook personen
op den voorgrond, en die neiging tot personaliteit
openbaarde zich zelfs zoo sterk, dat aan een enkel
couranten-artikel geen beteekenis werd gehecht, om
dat men er niet eens den schrijver van kende.
Hier zij ons een kleine oratio pro domo vergund.
"Wie het met de argumenten, aangevoerd in de ar
tikels, die wij nu en dan aan de zoo gewichtige
gasquaestie wijdden, niet eens was en toch aan die
artikels gewicht genoeg hechtte om daaraan voor
een groot gedeelte de belangstelling te wijten, die
vele ingezetenen voor de zaak aan den dag legden -
hij had van de gelegenheid gebruik kutinen maken,
die hem zeker niet zou geweigerd zijn, om in de
kolommen van ons blad die argumenten te bestrijden.
Dat ware zeker meer ad rem, meer in het algemeen
belang geweest dan in een openbare raadszitting
twijfel uit te drukken, dat een couranten-artikel,
waarvan men niet eens den schrijver kende, de open
bare meening weergaf.
Juist de zeer personeele strekking, waarvan de
debatten in den gemeenteraad getuigden, zoude het
bewijs kunnen leveren dat het zoo kwaad niet is,
dat althans ten opzichte van couranten-artikels
persoonsquaestie een onmogelijkheid is wegens on
bekendheid van den naam des schrijvers, al blijft
de redactie voor den inhoud van het geschrevene
aansprakelijk.
Doch laat ons liever ook ditmaal weder ons uit
sluitend bepalen tot argumenten. „Men heeft", zoo
werd in de raadsvergadering van 30 Juni 11. ver
klaard, „hier in den Raad herhaaldelijk beweerd,
maar nooit bewezen, dat het publiek klaagdeover
onvoldoend lichteen enkel couranten-artikel, waar
van men niet eens den schrijver kent, en de adres
sen, welke ik hierboven behandelde, zijn alles, wat
van de zijde van het publiek gehoord werd."
Minder juist, mogen wij er terstond op laten
volgen. Wie herinnert zich niet, dat, toen er een
verlaging van den gasprijs in het vooruitzicht werd
gesteld, algemeen door de gasverbruikers de wensch
werd geuit, dat eerst de hoedanigheid van het toen
zoo uiterst slechte gaslicht moest worden verbeterd
en eerst daarna, zoo mogelijk, tot de aangekon
digde prijsvermindering zou worden overgegaan?
Dat feit karakteriseert den geheelen toestand.
Het publiek heeft voorzeker al te veel belang bij
de prijsverlaging van een artikel van dagelijksch
gebruik dan dat het die niet met beide handen zou
aangrijpen. Do voorkeur, die het gaf aan verbete
ring van het gasgehalte boven die prijsvermindering,
was dus zeker wel een sterk bewijs van de alge-
meene overtuiging dat het gaslicht slecht was.
Maar de gasverbruikers overstelpten den Raad
niet met adressen tot verbetering. Zeer juist; maar
hadden zij kunnen vermoeden, dat hun afwachtende
houding hun later zou worden tegengeworpen als
een bewijs van hun tevredenheid over den bestaanden
toestand, het zou - wij zijn er zeker van - adressen
hebben geregend. Wat was het geval In den Raad
werd er met nadruk en bij herhaling op gewezen,
dat de kalmte der belangstellenden haar grond vond
in hun vertrouwen, dat de zaak in goede handen
was en dat het voorgenomen onderzoek tot de zoo
algemeen gewensckte verbetering zou leiden. Ja, aan
het geduld en de bezadigdheid der gasverbruikers
werd in meer dan één raadszitting welverdiende lof
toegezwaaid,onder bijvoeging tevens dat de gemeente
Ijjke vertegenwoordiging dat vertrouwen niet mocht
teleurstellen, maar daarin een aansporing moest vin
den om de zaak spoedig en krachtig ter hand te
nemen. De klachten, over de slechte hoedanigheid
van het gas in couranten-artikels van onbekende
schrijvers geuit, waren dus wel dogelijk een weer
klank van de stem der openbare meening.
En wat de vermeerdering van het aantal gascon-
sumenten sinds 1 October 1879 - het aanvangstijd-
perk der zoogenaamde gasbeweging - tot nu toe met
190, d. i. ruim 10 pet., betreft, daarin ligt nog vol
strekt niet het bewijs opgesloten, dat het gaslicht
zoo bijzonder gezocht was om zijn goede hoedanig
heid. Pabrikanten, industriëelen en neringdoenden
kunnen nu eenmaal het gaslicht niet ontberen, al
thans zoolang slechts de voor dergelijke inrichtingen
even gevaarlijke als omslachtige petroleumlamp daar
tegenover staat.
Wij stelden er prijs op een en ander te relevee-
ren ten betooge dat de geïncrimineerde klachten,
waarvan ook ons blad zich tot tolk maakte, in de
allereerste plaats uitgingen van de belanghebbenden
zelf. Dat wjj bij onze beschouwingen over de gas
quaestie zelve, waarbij wij alleen door de oprechte
zucht tot bevordering van het algemeen belang wer
den geleid, de zienswijze der meerderheid uitdruk
ten heeft de uitkomst bewezen.
Toch blijven wij het betreuren dat de discussiën
in den Raad een zoo personeel karakter aannamen.
Daarom ook deed het ons leed dat tegenover de
conciliante verklaring van ettelijke raadsleden, dat
in hun votum voor het voorstel der commissie van
financiën geen blijk van wantrouwen tegen de com
missie voor de gasfabriek of den directeur moest
worden gezien, van andere zijde telkens weder de
quaestie van vertrouwen werd gesteld.
Nu het tot voorstel geformuleerd advies der com
missie van financiën eenmaal is aangenomen, hopen
wij dan ook van harte, dat men daarin slechts een
maatregel van voorzichtigheid, geen votum van
wantrouwen zal zien.
LEIDEN, 14 Juli.
Op Woensdag a. s. zal van hier eeu guldens-
trein loopen naar Den Helder (Nieuwediep).
Op het feest verleden Dinsdag in het gym
nasium te Katwijk a/R. gevierd, werd aan Paus
Leo namens de vergadering een telegram gezonden.
Hierop is uit Rome, mede per telegraaf, een
antwoord ontvangen, dat woordelijk vertaald, aldus
luidt:
„Den heer Jos. Borret, eerevoorzitter der Reünie
van oad-Katwijkers.
„De H. Yader, dankbaar voor de gevoelens van
kinderlijke liefde en gehechtheid, door oud-leerlingen
van Katwijk geuit, schenkt hun zjjn apostolischen
zegen. „L. kard. Jacobini."
Gistermiddag te ruim één uur arriveerde te
Amsterdam per Rijn-spoorweg de luitenant-generaal
Yan der Heyden, vergezeld van generaal Yerspeyck
en nog een paar heeren. Aan het station werd de
generaal opgewacht door leden van het bestier der
„Groote Club", van waar in open rijtuigen naar het
Amstel-Hotel werd gereden, om, na het gebruik
van een dejeuner aldaar, een rijtoer in de stad te
maken. De sociëteit de „Groote Club" bood den
generaal des avonds een diaer aan. Tal van toosten
werden er ingesteld. Intusschen had zich op den Dam
een talrijke volksmenigte verzameld, die door hare
luide kreten duidelijk te kennen gaf dat zij den
generaal wenschte te zien. Deze begaf zich op het
balken en werd door eeno onafzienbare menigte
langdurig toegejuicht. Het was voor den dapperen
krijgsman een schoon en treffend oogenblik en blijk
baar was hij ten diepste getroffen door de hem ge
brachte ovatie. Na afloop van het diner begaven
de leden van de Club met hunnen gast zich naar
het paviljoen in het Yondelspark, waar het feest
op vriendschappeljjke wijze werd geëindigd. Het
publiek uitte ook daar vol geestdrift zjjne hulde
en het was alsof geen einde zou komen aan het
daverend „Hoezee! Leve Yan der Heydentoen
de generaal met een gevolg van twintig rijtuigen
wegreed.
De geneeskundige staatscommissie te Utrecht
heeft bevorderd tot arts den heer J. W. Th. E
Sikkes, officier van gezondheid.
Na een driedaagsch examen is aan de navol
gende 18 leerlingen der Handelsschool te Amster
dam het eind-diploma van wel volbrachte studie
toegekend: M. Salomonson, J. Schaap, J. Th. F.
Zeverijn, J. H. R. Hatterman, J. H. Borghorst,
D. Wilmerink, A. Benedictus, W. F. L. Lapidoth,
J. Brusse, H. N. Neideck, G. J. Hentze Yan der
Hout, F. W. M. Yan der Does De Willebois, F.
Yreede, A. Haakma Yos, L. A. Yan Sonsbeeck,
H. R. Brevé en E. J. O. Franzen. Dr. A. Pierson
hield bij de uitreiking van de diploma's een toespraak.
Door de examen-commissie te Kampen zijn
nog toegelaten als apothekersbediende de hoeren
G. W. J. Albert en D. H. Van Ingen, beiden te
Amsterdam. Do examens zijn hiermede geëindigd.
De geheele uitslag is als volgt: toegelaten 26hee
ren, 18 afgewezen en 2 teruggetrokken; toegelaten
11 dames, 0 afgewezen en 1 teruggetrokken.
Op de voordrachten tot leeraren aan het pro
gymnasium te Gouda staan: in de wiskunde dr.
J. S. Gleuns te Goes en dr. L. Voorzanger te
Roermond; in de Nederlandsche taal: A. Hissink
te Doetinchem on I. Brovée te Winschoten; in de
aardrijkskunde: A. T. Kremer te Voorschoten en
C. C. Jager te Hoorn.
De leening, groot f 250,000, zijnde de eerste
serie van de leening van f 1,000,000, ten behoeve
van de afdeeling „Zekerheidsstelling" van de Yer-
eeniging „Eigen Hulp" is volteekend en daardoor
het bestaan van die instelling gewaarborgd. Voor
comptabele ambtenaren, die niet uit eigen fondsen
borgtocht kunnen stellen, is dit eene blijde tijding.
De belanghebbenden zullen zich nu met hunne aan
vragen tot het bestuur der afdeeling kunnen wenden.
De gemeenteraad van Rotterdam heeft in zijne
gisteren gohouden vergadering goedgekeurd het voor
stel van B. en Ws. tot overneming van den inboedel
van het Yachtclubgebouw, waardoor de geheele kosten
van aankoop 110,000 bedragen. - Bij den Raad
is ingekomen een adres van de heeren Steiner Co.,
die vergunning vragen tot plaatsing van rustbanken,
tevens dienende voor annonces.
Te Gouda zullen de kinderen van minver
mogenden tegen verlaagd schoolgeld en die van
onvermogenden om niet worden toegelaten op de
vier burgerscholen.
In Augustus zullen vergelijkende schietoefe
ningen van infanterie en bereden artillerie plaats
hebben, ten einde de uitwerking op groote afstanden
na te gaan van granaat- en kartetsvuur op infanterie
en van infanterie-vuur op artillerie. Het regiment
grenadiers en jagers en het 7de regiment infanterie
zullen daa#ee elk f00 man geven. De oefeningen
zullen in Den Haag en in het kamp van Oldebroek
gehouden worden.
-r De gunstige uitkomsten op de laatste reis
van de oefeningsdivisie verkregen met onbekleede
riemen, heeft aanleiding gegeven dat door den
minister van marine bepaald is, dat voortaan de
riemen voor de lichte vaartuigen bg de marine
onbekleed zullen worden verstrekt uit 's Rijks
magazijnen.
De algemeene vergadering van de Nederlandsche
Maatschappij tot bevordering der geneeskunst is
gisteren te Zwolle geopend. Den avond te voren
had de uitreiking van de diploma's plaats. Na afloop
dezer plechtigheid begaven zich de leden der Maat-
