Maandag Juni.
N°. 6550.
A0. 1881.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Dit Nova ;sier bestaat uit TWEE BLADEN.
Eerste Blad.
Êvt nader advies in de gaszaak.
LEIDSCH
- -- Amrtititr
FEUS DEZE It COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden.f 1.10.
Franco per post.1.4a
Afeomie:lijkt Nommersa 0.03.
DAGBLAD!
PRIJS DER ADYERTENTIEN:
Van 1—6 regelt.1.08.
Iedere regel meer°-17|.
Grootere letten naar plaatsrnimt*.
stads-bericiiten.
DE BURGEMEESTER van LEIDEN;
Gelet op art. 21 der wet van 4 December 1872 (Staatsblad
N°. 134);
Brengt ter kennis van de ingezetenen dat gedurende de afge-
loopen week y.ne personen aan mazelen zijn overleden.
Leiden, De Burgemeester voornoemd,
35 Juni 1881. DE KANTER.
Waar men, gelijk in de kolommen van een dag
blad, niet is gebonden aan hetgeen al of niet aan
de orde is. zooals dat b. v. plaats heeft bij de be
raadslagingen in een gemeenteraad, zou men soms
geneigd zijn op het papier een elders gestaakte
discussie,. zij het dan ook buiten de orde, voort te
zetten. De iust daartoe bekroop ons na het lezen
der zinsnede, voorkomende in het verslag der ge
meen tera-.il; zitting van den 9den dezer, waarin
wordt gereleveerd dat de drukfout in het rapport
van den ditecteur der gasfabriek, waarin 25 der
aangehaald" Parlementsakte, zooals er oorspronke
lijk stond later in 26 werd gemetamorphoseerd,
«igenljk geen drukfout was, maar een opzetteljke
verandering.
Gaven w ij aan die neiging too, wj zouden al tot
heel zonderlinge gevolgtrekkingen komen. Wij zouden
kunnen vragen hoe het mogelijk is, dat hij, die
strijd vindt tusschen de bewoordingen van een ar
tikel, doe» een ander en door hem zei ven aangehaald,
op dat v o-schil een ganscho beschuldigende rede
neering bouwt zonder eerst te onderzoeken of hj
ook fouti citeert, of hij b. v., gelijk in casu plaats
had, het artikel van een ontwerp in plaats van dat
der wet zolve aanhaalt, en, als ware dat nog niet
genoeg, daarbj uit het oog verliest, dat het eigen-
geciteerde artikel een ander volgnommer draagt
dan dat, hetwelk men door een ander onjuist weer
gegeven waant en daarom bestrjjdt. Wj zouden
kunnen aantoonen, dat de later aangebrachte wjzi-
ging de dubbele fout - want dat was het - niet
wegnam, maar slechts tot een enkele terugbracht;
immers er werd nu gesproken van 26 van de
wet, terwijl feitelijk de inhoud van 26 van het
ontwerp werd gegeven. Of wel
Doch wij laten die getallen-metamorphose, ont
staan als een onvermijdelijk gevolg der verwarring
van wetsontwerp en wet zelve, liever rusten en daar
mee het geheele rapport van den directeur der gas
fabriek, waarvan de verschijning met het oog op de
heftige discussie, waartoe het aanleiding gaf, te be
treuren zou zjjn, ware het niet dat wj het ook
daaraan voor een deel te danken hebben, dat wj in
zake de gasquaestie meer en meer op zuiver terrein
geraken.
Nu toch is een tweede rapport van de commissie
van financiën in zake de uitbreiding der gasfabriek
verschenen, juist onder den indruk, door de zooveel
besproken toelichtende memorie van den directeur
teweeggebracht. In de raadszitting van den 9den
dezer werd het duidelijk gezegd door den voorzitter
dier commissie: „AYj, of, liever zal ik zeggen ik, kan
niet ontkennen, dat wat in de geheime discussie in
de vorige zitting is medegedeeld en wat in deze
zitting is herhaald, m jn vertrouwen heeft geschokt
en dat de commissie van financiën niet, onder den
indruk van hetgeen te voren is aangevoerd en van
hetgeen misschien heden nog aangevoerd kan worden,
een advies over deze zaak wenschte uit te spreken."
De veranderde zienswjze, in dat advies uitge
sproken, is het beste bewijs, dat de gevoerde dis
cussie lang niet onvruchtbaar is geweest. Thans nl.
geeft de oommissie te kennen, dat zij er prijs op
zou stellen daaromtrent (de quaestie van de doel
matigheid en bepaalde noodzakeljkheid der voor_
gestelde uitbreiding) het gevoelen te kennen van
eenige onafhankelijke, op het gebied der gasfabri-
catie deskundige personen, alvorens tot het nemen
van een voor de financiën der gemeente zooingrj-
pend besluit worde overgegaan, en zij meent uit
dien hoofde den Raad in overweging te moeten geven
twee gasdeskundigen, buiten Lejden wonende, uit
te noodigen om, in overleg met den directeur der
stedel jke gasfabriek, hun advies uit te brengen aan
den Gemeenteraad over de gedane voorstellen om
trent uitbreiding en verbetering van sommige deelen
dier inrichting en hierbij in het oog te houdende
waarschjnljk toekomstige behoefte aan gasproductie
bij de zich van lieverlede uitbreidende consumtie;
de meest doelmatige en minst kostbare wijze om
daaraan tegemoet te komenden vooruitgang van
de toepassing van het eloctrisch licht voor straat
verlichting en voor groote gebouwen en de vraag
of de toestand der fabriek Da de voorgestelde ver
betering aan de tegenwoordige eischen van een goed
ingerichte gasfabriek zal voldoen.
Waarom wordt geadviseerd de hulp in.te roepen
van „gasdeskundigen, buiten Leiden wonende" is
duidel jk. De commissie van financiën heeft het bl jk-
baar verkieselijk geacht, dat de Raad zich in deze
wende tot personen, die, elders woonachtig, geheel
buiten die zoo teedere quaoslie staan en dus bj
voorkeur geacht kunnen worden in staat gesteld
te zjn een onafhankeljk en onpartjdig oordeel
uit te spreken.
Een veiliger weg is wel niet te kiezen. Na al
het voorgevallene wil men zich liefst niet verlaten
op het advies van een enkel deskundige, den direc
teur der gasfabriek, en wat de commissie voor de
gasfabriek betreft, het zou onbilljk zijn, gelijk in
meergemelde raadszitting terecht werd verklaard,
van haar te vergen dat zj de verantwoordeljkheid
op zich nam van de voorstellen, door den directeur
gedaan als technicus.
Intusschen, de thans voorgestelde wog is een om
weg, die veel tjd zal kosten, en er is haast, groote
haast bj de zaak, ziedaar wat aan het voorstel zal
worden tegengeworpen. Zeker, ook wj erkennen het
spoedeischende, maar tevens herinneren wj ons in
welke phase do zaak nog geen maand geleden ver
keerde. Toen verklaarde de commissie voor de gas
fabriek, dat, indien men bleef bj den eisch van 16
kaarsen op 1100 meter afstand, de kosten aan-
zienljk zouden toenemen. Indien nu het voorstel
De Goeje, dat men, ondanks sommiger bewering,
nu eenmaal niet van de quaestie kan losmaken,
ware aangenomen en daarmee do eisch van vol
doende lichtsterkte ware losgelaten, dan zonden de
gasverbruikers het nog geruimen tjd met tamelijk
ondeugdeljk gaslicht hebben moeten voor lief nemen.
Welnu, tegenover dien thans gelukkig vermeden
ongunstigen toestand van langdurigen aard zullen
de hoogstens enkele weken, gedurende welke de
voorgestelde uitbreiding der gasfabriek door het
onderzoek van deskundigen zal worden vertraagd,
weinig gewicht in de schaal leggen.
De gasverbruikers, die waarljk genoeg bewjzen
van gednld hebben gegeven, zullen zich die kleine
verlenging van het tjdperk der verzuchting om
„meer licht" volgaarne getroosten, indien zij weten
dat juist ten gevolge van dat kortstondigo uitstel
een voortdurende afdoende verbetering zal worden
tot stand gebracht; de belastingschuldigen zullen
met die geruime vertraging ingenomen zjn, dewijl
deze hun de zekerheid zal verschaffen, dat de uit
breiding zal worden uitgevoerd op de voor de ge
meentekas minst bezwarende wjze; alle ingezete
nen eindelijk zullen het toejuichen dat de gas-
onquête, dank z j het degelyk onderzoek en de rond
borstigheid van die achtenswaardige raadsleden, die
niet schroomden de koe bj de horens te vatten,
ons op zuiver terrein heeft gebracht, zoodat het uit
zicht is geopend op het bezit van een deugdelijke
gasfabriek en het behoud van een controleur, wiens
kunde en karakter boven onzen lof verheven zjn.
LEIDEN, 25 Juni.
De heeren Yan der Kaay, Patjn en Donner
- leden der Tweede Kamer - hebben eene wjziging
voorgesteld in de conclussie van het verslag der
commissie belast met het onderzoek der inlichtingen
op het adres van den 'gemeenteraad van Leiden
omtrent het stichten van een nieuw Academiege
bouw alhier. Deze wjziging strekt om uit de con
clusie der commissie te doen vervallen„hetzj voor-
waardeljk, hetzj onvoorwaardelijk." De Kamer
behoort haar gevoolen duideljk en beslist uit te
drukken. Eene voorwaardeljke teruggave van het
terrein aan Leiden zou de gemeente niet baten,
tenzj er, zooals de commissie denkbaar acht, eene
openbare wandeling op werd aangelegd of minder
kostbare gebouwen op werden geplaatst, waarvan
de wegruiming later met betrekkei jk weinig kosten
zou kunnen geschieden. Bebouwing van het terrein
met woonhuizen zou echter onmogeljk zjn. Wil
Leiden, in het belang van de daar gevestigde hooge-
school, en dus ook in zjn eigen belang, een gedeelte
van het terrein beschikbaar houden voor de moge-
Ijke stichting van een academiegebouw, het zal
ongetwjfeld Regeering en Yertegenwoordiging aan
genaam zjn, doch Leiden zal dit dan niet gedwongen,
maar vrjwillig moeten doen.
Yolgens den algemeenen numerieken staat van
do sterkte van den eersten ban der dienstdoende
schutterjen op don lsten Januari 1881 en indeeling
der dienstdoende schutterjen op 1 Januari van dit
jaar in iedere gemeente is het totaal der sterkte
van do 1ste en 2de categorieën van den lsten ban
hier ter stede te zamen 839 man, vormende 1
bataljon verdeeld in 6 compagnieën, waarvan tot de
eerste categorie (thans nog ongehuwden, gehuwden
en weduwnaars zonder kinderen) 560, als: 12
officieren, 8 onderofficieren, 9 korporaals, 2 tam
boers, 296 actieve schutters en 233 van de reserve.
De tweede categorie (na de inljving en thans nog
gehuwden en weduwnaars met kind of kinderen)
is 279 man sterk, nl. 1 officier, 1 onderofficier, 4
korporaals, 97 actieve schutters en 176 reservisten.
Nog valt er op te merken dat van de 1ste categorie
12 als onderofficier of korporaal en 87 als soldaat
of milicien, van de 2de categorie 6 als onderofficier
of korporaal, 56 als soldaat of milicien, en dus te
zamen 161 vroeger bij het leger hebben dienst gedaan.
De dd. schutterj te Katwjk telt in het geheel
197 leden, waarvan 148 tot de lste en 49 tot de
tweede categorie behooreo, gezamenljk ééne com
pagnie vormende, waarbj 3 officieren. Als onder
officier of minderen hebben vroeger reeds 37 van de
lste en 8 van de 2de categorie b j het leger gediend.
Een zelfde staat van de rustende schutterjen,
doch met de indeeling in iedere provincie, doet zien
dat in Zuid-Holland 12 bataljons rustende schut
terj zjn, verdeeld in 48 compagnieën met een totaal
sterkte van 10,048 officieren en minderen, als 6163
van de eerste en 3885 van de 2de categorie. Hiervan
hebben 2001 vroeger den lande óók reeds bj het
leger gediend.
Op het terras van het Badhuis te Katwjk
aan Zee had gisteravond de uitvoering plaats van het
eerste der ze3 concerten, door het muziekcorps der
Leidsche dd. schutterj aldaar te geven. Ongeveer
200 personen woonden dit concert bijde trams
waren dan ook om halfzes en halfzeven meer dan bezet.
Het muziekcorps, dat in een niet zeer sierljken
muziektempel gezeten was, bracht eenige flinke
stukken ten gehoore. Zoo nu en dan deed de wind
en het geruisch der golven ook hier de zachtere tonen
minder duideljk hooren. Het programma was voor
deze eerste uitvoering zeer goed gekozen, zoodat
