N°. 6538.
Maandag 13 Juni.
A0. 1881.
Dit Nómmer bestaat uit TWEE BLADEN.
Eersto Blad.
Zwemmen of baden voor alleman!
leidsoh
dagblad;
mt
PRIJS DEZES COURANT:
foor Leiden per S meenden.1.10.
France per post.1.40.
Afzonderlijke Mommen.0.05.
-PRIJS DEB ADTEBTENTIENt
Ten 16 regel*.1.06.
Iedere regel meer0.17b
Grootere letten niar plaatsruimte.
BTADS-BEBICHTE rv.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien art. 6 der Verordening van den llden November
1880 (Gemeenteblad N°. 4);
Brengen ter algemeene kennis dat tot het doen in
schrijven van nieuwe leerlingen voor de openbare
scholen voor voorbereidend en voor meer uitgebreid
lager onderwijs gelegenheid zal gegeven worden:
voor die voor voorbereidend meer uitgebreid lager onder
wijs voor jongens en meisjes, in het schoolgebouw aan de
Oude Vest-,
voor die voor meer uitgebreid lager onderwijs:
der 1ste klasse, voor jongens, in hel schoolgebouw aan de
Aalmarkt
der 1ste klasse, voor meisjes, in het schoolgebouw aan de
Soommarkt-,
der 2de klasse, voor jongens, in het schoolgebouw aan de
Pieterskerkstraat-,
der 2de klasse, voor meisjes, in het schoolgebouw aan de
Breestraat-,
en wel van den 7den tot en met den 18den Juni e. k.,
dagelijks (de Zondag uitgezonderd), van des voormiddags
halfnegen tot negen uren, en op Maandag, Dinsdag,
Donderdag en Vrijdag bovendien van half t we e tot twee
uren des namiddags.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden. DE KANTER, Burgemeester.
2 Juni 1881. E. KIST, Secretaris.
„Mens sana in corpore sano." Het woord is reeds
zoo dikwijls gebezigd, dat het allengs een gemeen
plaats is geworden. Dat een gezonde, kloeke ziel
niet zelden woont in een krank lichaam, - een breede
rij voorbeelden is daar om het te bewijzen; maar
of zij er zich lekker, prettig, in één woord thuis
in gevoelt, - dat is een andere vraag.
Onnoodig is het, gelooven we, het bewijs te leveren
dat veelvuldige en innige aanraking van de huid
met het water een der krachtigste middelen is, om
de gezondheid te bevorderen, den staat van lichame
lijk welzijn te bestendigen en zelfs min of meer
ernstige storingen te doen verdwijnen. Wie daarom
trent nog niet voldoende is ingelicht of zijn verkregen
voorstellingen wenscbt te versterken, kan niet beter
doen dan het geschriftje te raadplegen van den heer
Den Hertog, hoofdonderwijzer te Amsterdam, wiens
belangrijk opstel over dat onderwerp onlangs in den
handel gebracht en voor weinige centen verkrijgbaar
is gesteld. Tevens kunnen we uit dat boekje leeren,
zoo we het nog niet wisten, dat de zwemkunst op
zich zelf, afgescheiden van alle sanitaire beschou
wingen, wel waard is beoefend te worden door de
zonen en dochteren van een land, aan het water
„ontwoekerd" en in alle richtingen doorstroomd
van rivieren, kanalen, vaarten en slootenwaar dage
lijks p. m. een paar dozijn personen in het eenden
bier terecht komen, gezwegen nog van de velen
die op onze kusten hun leven zien afhangen niet
slechts van de hulpvaardigheid, maar vooral van de
geschiktheid der redders.
Over dat alles willen wij thans niet praten. We
hebben alleen de hygiënische zijde van de zwem-
quaestie op het oog, - of, wil men liever, van de
badquaestie, want vooral voor personen die zwemmen
kunnen als een baksteen, en dus uit den aard der
zaak minder aanleiding hebben om hun leden aan
de frissche golfjes prijs te geven, in ons onderwerp
de aandacht en de overweging waard.
Stelling 1: Baden bevordert de gezondheid.
Stelling 2Het is een zaak van algemeen belang,
dat een zoo groot mogelijk aantal personen zoo ge
zond mogelijk zij.
Over n'. 1 zullen „zeer velen" het eens zijn, -
over 2 misschien „velen." Zij zal bijv. bestrijding
vinden bij hen die van meening zijn dat het A.
niemendal kan schelen of B. in welstand verkeert
of niet.
Enfin, - tot de „onderscheidene" personen nu,
die beide stellingen willen overnemen, richten we
£e vraag: Of in en nabij onze goede stad het aas
tal badgelegenheden zoo ruim en zoo licht toegan
kelijk is, dat niemand zich, desverkiezende, het
genot behoeft te ontzeggen, nu en dan eens flink in
het water rond te ploeteren.
Wij hebben vooreerst, als openbare inrichting:
de Zwemplaats aan de voorm. Heerenpoort.
Als bijzondere: „Rhynzigt."
Bovendien kunnen we ook nog medetellen de
vermeerderde gelegenheid om een uitstapje te doen
naar Katwijk aan Zee, dat, nu het met den stoom
tramweg aan het algemeen verkeer is verbonden,
het Leidsch Scheveningen belooft te worden, zonder
collectief bestuur wel te verstaan, zoodaè in onzen
Gemeenteraad wel nooit badhuis-exploitatie-quaestiën
op de agenda zullen verschijnen.
Maar als de lezer er niets op tegen heeft, zullen
we Katwijk eens n i e t medetellen. Om daar te
komen, te baden, iets te gebruiken en weer terug
te gaan, heeft men een groot deel van een namid
dag noodig, en slechts weinigen kunnen over zoo
veel vrijen tijd beschikken. Als einddoel van een
pleiziertochtje, - heerlijk: als vervulling van de
telkens wederkeerende behoefte naar verfrissching
voor velen niet te gebruiken, omdat de uitgaven,
die men voor een enkelen keer wel kan missen, een
veelvuldige herhaling onmogelijk maken.
Om de laatste reden ook kan niet beweerd wor
den dat Rhynzigt geheel in de behoefte voorziet.
Rhynzigt is een voortreffelijke inrichting, die met
de beste kan wedijveren, en de kosten aan het
baden daar verbonden, zijn naar verhouding van de
uitgaven voor de exploitatie volstrekt niet te hoog.
Toch vallen zij buiten het bereik van bescheiden
beurzen.
De openbare zwem- en badplaats, sub. 1 genoemd,
voldoet dus aan een wezenlijke behoefte. Voor slechts
enkele centen kan de man uit de volksklasse zich
er verfrisschen. De inrichting is doelmatig, de lig
ging op het grondgebied der gemeente maakt haar
gemakkelijk bereikbaar. Er wordt dan ook zeer
veel gebruik van gemaakt, - zooveel zelfs, dat de
burgerstand, wien het aan tijd en middelen ont
breekt om naar Katwijk of naar Rhynzigt te gaan,
er stilletjes van daan moet blijven.
Toch is, vooral in dien stand, die hard werkt en
des ondanks zeker comfort niet kan ontberen, - het
nemen van een bad nu en dan levensbehoefte. En
wij gelooven geen ondankbaar werk te doen als wij
er op wijzen, dat in deze gemeente alleen de meer-
gegoeden en de arbeidende klasse zich die weelde
kunnen veroorloven: de kleine en minder kleine
burgerij moet er zich, uit gebrek aan een gelegen
heid, van onthouden.
In een volgend artikel meer daarover.
LEIDEN, 11 Juni.
Heden zijn aan de universiteit alhier bevorderd:
de heer W. J. Saaymans Vader, geb. te Goes, tot
doctor in de rechtswetenschap, met academisch proef
schrift, get.„Bedrog", en de heer H. Meursinge Hz.,
geb. te Leeuwarden, tot doctor in de geneeskunde,
met academisch proefschrift, get.: „Verslag der
verloskundige kliniek en polikliniek aan de rijks-uni
versiteit te Leiden gedurende den cursus 1879-1880."
Door de alhier zitting houdende commissie, belast
met het afnemen der examens van hen die wenschen
aam te toonen dat zij tot de beoefening der natuur
kundige wetenschappen genoegzaam zijn voorbereid,
werden heden van de vijf candidaten toegelaten de
heerenJ. I. Keyzer, van Utrecht, en G. Van Maanen,
van Oosterbeek.
De hoogleeraar dr. J. H. Scholten zal op
Dinsdag a. s., den léden dezer, des namiddags te
één uur, in het academiegebouw met het houden
eener openbare les van zijne leerlingan afscheid nemen.
Het leveren van kazerne-meubels alhier den
Sisten Mei j.l. aanbesteed, is, als minsts inscbr:jvt>r,
thans door den minister van oorlog gegund aan den
heer A. Ressenaar alhier voor f 2795.
Naar men aan de Asser Crt. mededeelt, wordt
in Den Haag prof. Buys te Leiden als opvolger
voor de portefeuille van financiën van den heer
Vissering genoemd.
De heer H. W. De Koning te Leiden is be
noemd tot onderwijzer aan de lste openbare school
voor gewoon lager onderwijs te Lekkerkerk.
De temperatuur van het Rijnwater daalde
gedurende de afgeloopen week tot 18° C., hetgeen
veroorzaakt werd door de aanhoudend harde en koude
winden, welke ook het zwemmen minder tot eene
behoefte maakten. Desniettegenstaande werden op
„Rhynzigt" toch 582 zwembaden door heeren en
28 door dames genomen.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 4666 volwassen
personen en van 6—10 kinderen.
De door Gedeputeerde Staten goedgekeurde
rekening der gemeente Leiderdorp over 1881 be
draagt in ontvang f 14,338.56 en in uitgaaf
f 12,737.19V,, sluitende dus met een voordeelig slot
van f 1601.36VJ.
De heer J. Van Andel Jz. te Hazera wonde ia
benoemd tot hoofd der christelijke school te Dinteloord.
In de daartoe doelmatig ingerichte lokalen
van Tivoli te Utrecht is gisteren de doordeJacht-
vereeniging „Nimrod" uitgeschreven internationale
hondententoonstelling geopend. Er zjjn ongeveer 400
honden ingezonden en de gouden medaille, uitgeloofd
voor de belangrijkste inzending van één eigenaar
(handelaars in honden uitgezonderd) is toegekend
aan Z. H. prins Albrecht zu Solms Braunfels. In
de afdeeling Jachthonden werd een 3de prijs be
haald door den heer D. E. Boissevain te Valkenburg
bij Leiden. Deze belangrijke tentoonstelling blijft ook
nog heden en morgen (Zaterdag en Zondag) geopend.
Den 13den dezer wordt het tijdelijk post- en
telegraafkantoor in het Stedelijk Badhuis te Sche
veningen, voor den duur van den badtijd, heropend.
De toestand van den Koning is, volgens een
residentiebrief in het Z. D., niet onrustwekkend.
Z. M. lijdt aan het begin van niersteen, doch de
artsen hopen de ontwikkeling der kwaal te voor
komen. Misschien zal Z. M. van Wildungen naar
Karlsbad moeten vertrekken.
De prins en prinses Von Wied bezochten
gisteren de koningin van Zweden te Amsterdam.
Bij de faculteit der wis- en natuurkunde aan
de universiteit van Amsterdam is met gunstig ge
volg het eerste natuurkundig examen afgelegd door
de heeren F. C. Kuipers Az., J. F. Krieger en
F. H. Schreve, studenten in de geneeskunde.
In de '8 avonds voortgezette vergadering van
den Am8terdamschen gemeenteraad zijn de verschil
lende bepalingen der concessie aan de Amsterdamsche
Omnibusmaatschappij voor den aanleg ®n de ex
ploitatie van paarden-spoorwegen in de zoogenaamde
oude stad gedurende 25 jaren goedgekeurd. Onder
de werken, die voor een der lijnen noodig zijn, be
hoort ook het verlagen van de Hoogeeluis, waartoe
de Raad mede zijne goedkeuring gaf, na verwerping
van een amendement van een der Raadsleden om
tot die verlaging vooralsnog niet over te gaan.
De heer Der Kinderen heeft zich verdedigd
tegen de beschuldiging, dat hij in de zaak van het
ontslag van generaal Yan der Heyden geon fraaie
rol had vervuld. Een uittreksel van zjjn brief komt
in het Yaderland voor. De heer Der Kinderen zegt
daarin dat hem door den gouverneur-generaal de
geheime last was opgedragen den heer Yan der
Heyden aan te raden zijne betrekking neder te
loggen en een buitenlandsch verlof te vragen. Reden
hiervoor vond de G.-G. in de vele klachten, welko
bij hem over den genoraal waren ingekomen on hjj
een rechterlijk onderzoek, wilde vermijden.