Dinsdag £9 Maart. 6477. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. A fl lO o Ou 1 LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZES COURANT: Voor Leiden per 8 maandenf 1.10. Franco per post1-40. Afzonderlijke Nommers..-0.05. PRIJS DER ADVERTENTIES: Van 16 regels.1.06. Iedere regel meer0.17$. Grootere letters naar plaatsruimte. LEIDEN, 38 Waart. De feestviering der Waalsche gemeente alhier, ter gelegenheid van haar 300-jarig bestaan, werd op den avond van den eigenlijken dag zeiven, 26 Maart, ingeleid door een goedgeslaagd feest, aan weeskinderen en jeugdige catechisenten, in het wees huis gegeven. - In het kerkgebouw der Waalsche gemeente had gisteren de kerkelijke viering plaats, ■waarbij een zeer groot publiek en een aantal afge vaardigden van zustergemeenten waren opgekomen. Ds. Chavannes, die als feestredenaar optrad, had tot onderwerp zijner rede gekozen Matth. Y, vers 48. Zijne toespraak werd voorafgegaan door schoon orgelspel en vierstemmig koorgezang, terwijl bijwijze van tusschenzang, door een koor met begeleiding van orgel en strjjkquartet op verdienstelijke wijze werd gezongen het koor uit Haydn's „Schepping"La terre, le ciel sont pleins de tes ouvrages (Die Him- mel erzahlen die Ehre Gottes). De uitvoering had plaats onder leiding van onzen stadgenoot, den heer Wetrens. Na de predikatie werd nog een driestemmig gezang, eerst door het koor, daarna door de gemeente, gezongen. Zooals wij reeds in de gelegenheid waren mede te deelen, heeft dr. W. N. Du Kieu, naar aanlei ding van den feestelijken dag, een brochure uitge geven, die aan de leden der gemeente werd rond gedeeld. Het werkje is getiteld: „Lambert Daneau a Leyde, notice historique, a l'occasion du 300 ième anniversaire de la fondation de la communauté Wal- lonne de Leyde, le 26 mars 1581." De man wiens naam aan het hoofd genoemd wordt, is de eigenlijke stichter der thans zoo bloeiende Waalsche gemeente. Daneau, de verdienstelijke Geneefsche godgeleerde, volgeling van Calvijn en medewerker van den be roemden Théodore De Bèze, kwam den 14den Maart 1581 in onze vaderstad aan, waar bij als hoog leeraar in de godgeleerdheid aan de jeugdige hoogeschool optrad, en hield, blijkens twee officiëele bescheiden, den 26sten Maart zijn eerste leerrede in de Fransche taal voor de door hem opgerichte Waalsche gemeente. Niet lang duurde het of er ontstond een gespannen verhouding tusschen den nieuwbenoemden hoogleeraar en de overheid der stad, die zich zooveel moeite gegeven had om den beroemden godgeleerde door schoone aanbiedingen on het zenden van geschenken over te halen een leerstoel alhier te komen bekleeden. De strenge begrippen over kerkelijke discipline van den in de school van Calvijn opgevoeden leeraar kwamen spoe dig in botsing met de meer vrijzinnige denkbeelden van onze magistraten, die hem later in een brief aan curatoren beschreven als iemand „die met zijne Cal vinistische denkbeelden het geweten der burgerij een nieuw juk wilde opleggen, al even onverdraaglijk als dat van het Pausdom." Het gevolg van den strijd, waarin ook de bekende predikant Coolhaes zulk een groote rol speelt, eindigde daarmede dat Lambert Daneau in het einde van Februari 1581 zijn ontslag aan curatoren inzond en reeds den 20sten Mei van hetzelfde jaar als hoogleeraar aan de protestantsche hoogeschool te Gent zijne intree rede hield. Zijn vertrek was voor het hooger onder wijs te Leiden en niet minder voor de opkomende gemeente een zwaar verlies. Op boeiende wijze worden deze en tal van meerdere historische bijzonderheden uit die dagen door den verdienstelijken schrijver dezer „notice historique" vermeld, terwijl hjj er herhaaldelijk aan herinnert dat de door geloofsijver uit hun land en erf ver dreven Fransche protestanten, zonder de edelmoedige gastvrijheid der Nederlanders, hier niet hunne kerk hadden kunnen stichten, maar tevens hoe geheel Nederland, en vooral Leiden, dat een der eerste steden was die hare poorten voor de nieuwe burgers opende, bij het opnemen dier krachtige en nijvere elementen welvoer. De titelplaat, bij het werkje gevoegd en ontleend aan het „Straetenboek" van 1587, stelt de kerk der „gesluierde bagijnen" voor, waarin de Waalsche ge meente het eerste jaar van haar bestaan hare bijeen komsten hield, van Sept. 1575Jan. 1581 als uni versiteitsgebouw, van 1597 tot 1859 voor de anatomie, van 1644 tot 1807 als Engelsche kerk gebezigd en waarin sedert 1591 de bibliotheek der hoogeschool gevestigd is. Naar wij vernemen, bestaat er ernstig gevaar dat ds. Schuurman, beroepen predikant bij de Evang.- Luthersche gemeente alhier, zijn dienst met het aanstaande Paaschfeest niet zal kunnen aanvangen. Genoemde heer toch moet zelfs in zeer zorgwek- kenden toestand verkeeren, door een leverziekte, waaraan hij sedert lang lijdende was. Bij de heden gehouden openbare verkooping van cokes in partijen van 100, 50, 10 en 5 hecto liters, waren de hoogste prijzen f 38.00, f 20.00, f 4.10 en f 2.00; de laagste f 38.00, f 20.00, f 4.00 en f 2.00. Met leedwezen, zoo schrijft men ons uit War mond, verneemt elk inwoner van de plaatsen waar hij als rijksontvanger is werkzaam geweest, het aftre den als zoodanig van den heer H. J. Clarion. Was hij een ijverig dienaar in zijne betrekking, hetgeen zijn veeljarige dienst alsmede zijn eervol ontslag aan duiden, hij was tevens mensch, die gaarne hielp waar hij dit kon en vermocht. Moge zijne, nu rustige levensbaan zoo vergenoegd en effen zijn als zijne trouwhartigheid verdient en hem van harte wordt toegewenscht door de vele vrienden die hij zich verworven heeft. Door de stembevoegde leden der Ned.-Herv. gemeente te Katwijk aan Zee is het beroepswerk voor predikanten en de verkiezing van ouderlingen en diakenen weder aan den kerkeraad opgedragen. Bij de Chr.-Geref. gemeente te Alphen is beroepen Ds. P. Yan der Sluijs te Amsterdam. Het departement Alphen en omstreken der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen heeft tot algemeenen secretaris gekozen mr. A. Kerdijk. De kapelaan van „het Zwaantje" te Hazers- woude is verplaatst naar Amsterdam en de heer van Stolk, kapelaan te Alphen, naar Delftshaven. Zijn opvolger is de heer Bots, thans kapelaan te Den Helder. Op de Haagsche tentoonstelling van afgesne den bloemen is voor een mozaïekbouquet door den heer W. Vogels te Wassenaar behaald een eersten prijs, bestaande in een verguld-zilveren medaille. In Den Haag is eene vergadering gehouden van ingelanden van Rijnland, ter bespreking van eonige gemeenschappelijke belangen, onder voorzit terschap van mr. P. F. Hubrecht. Yan de ruim zeventig ingelanden die zich bereid hadden verklaard de vergadering bij te wonen, en die circa 4000 bun ders vertegenwoordigden, kwam een veertigtal ter ver gadering, terwijl van de meeste overigen bericht van verhindering was ontvangen. De aanleiding tot deze bjjeenkomst was het besluit van Rijnlands bestuur om een subsidie te verleenen aan het waterschaps bestuur van den Noorder-Lekdijk Bovendams voor de verhooging van dien dijk, waarmede de heer H. en velen met hem zich hadden bezwaard gevoeld. De slot som der discussie was, dat een voorstel werd aange nomen, volgens hetwelk namens ingelanden aan de Provinciale Staten voor Zuid- en Noord-Holland adressen om zekere reglementswijzigingen tot stand te brengen, zullen worden aangeboden, vergezeld van zoodanige adstructie en toelichting als noodig en nuttig zullen bevonden worden. - Bovendiefi werd nog de vraag gesteld of de instelling van een nieuw waterschap, waardoor de Noorder-Lekdijk, althans ten deele, ten laste der ingelanden vau Rijnland zal komen, in hun belang is. Daar deze vraag de hoogst gewichtige quaestie raakt of alle achterlig- gènde waterschappen, die, ten gevolge van deir natuurlijken toestand van het land, alle evenzeer be lang hebben bij het behoud van den Lekdijk, een afzonderlijk waterschap te dien einde moeten vor men, - en de noodige gegevens aan de vergadering ontbraken om thans een oordeel daarover te vestigen, werd met algemeene stemmen besloten de leden van het bureel als commissie ad hoc in te stellen en deze te belasten om die vraag te onderzoeken en aan de vergadering een prae-advies uit te brengen, met machtiging, des geraden, zich andere ingelanden, rechtsgeleerden of waterbouwkundigen te assumeeren. Dat prae-advies zal in eene nadere vergadering ter tafel worden gebracht, terwijl dan tevens eene op roeping tot alle ingelanden zal worden gericht om die nadere vergadering bij te wonen. In een vergadering van het hoofdcomité ter behartiging van de belangen der Transvaal is be sloten 500 pd. st. f 6000) naar Zuid-Afrika te zenden voor de weduwen en weezen der in den strijd gevallen Transvaalsche Boeren. De eene helft daarvan wordt gezonden aan den heer De Waal, Nederlandsch consul te Durban, de andere aan dr. Van Oordt, te Kaapstad, redacteur van het „Volks blad", aan wien vanwege het hoofdcomité reeds vóór eenige weken daarover geschreven is. Door een telegraphisch bericht worden beide heeren hiervan onderricht. Voorts zijn in dezelfde vergadering brie ven van gelukwensching vastgesteld „aan het Trans vaalsche Volk" en aan het te Londen gevestigde „Transvaal independance commitee." In eene buitengewone, algemeene vergadering van deelhebbers der Nederlandsche Rijnspoorweg maatschappij, is het bestuur gemachtigd ten laste der Maatschappij een geldleening te sluiten van f 1,200,000, tot den koers van 97'/2 pet., alsmede tot het aangaan eener overeenkomst betreffende de exploitatie van een stoomtramweg van het station Ede naar Wageningen. Bij den gemeenteraad van Delft is ingekomen een adres van den heer S. E. Oudschans Dentz, te Leeuwarden, om concessie te verleenen voor het aanleggen eener drinkwaterleiding, zoomede een adres van de heeren C. De Ligt, te Rotterdam, en M. C. Wente, te 's-Hage, om concessie tot het aanleggen van een stoomtram van Delft over Pijnacker naar Rotterdam. Jhr. P. A. R. Beelaerts Yan Blokland, over leden te Utrecht, heeft aan het Aardrijkskundig Genootschap te Amsterdam gelegateerd een bedrag van f 1000, vrij van successierechten. Het stoomschip „Prinses Amalia", van Am sterdam naar Batavia, is Zaterdag te Napels aan- gekomen en heeft denzelfden dag de reis voortgezet; de Conrad" vertrok dien dag van Batavia naar Amsterdam. De heer F. J. Meyer is gesteld ter beschikking van den gouverneur-generaal van Ned.-Indië, om te worden benoemd tot 3den stuurman bij de gou vernementsmarine daar te lande. De gewone audiëntie van den minister van financiën zal Donderdag a. s. niet plaats hebben. Gemengd Nieuws. Kooplieden op de Zaterdagsche markt alhier lokken tegenwoordig de jeugd door het aan bieden van werktuigjes, die, evenals de diamant der glazenmakers, geschikt zijn tot het doorsnijden van glas. Een 12-jarige knaap, die zich voor 25 cents zulk een aardig instrumentje aangeschaft had, be proefde bij eene wandeling langs de Botermarkt de deugdelijkheid der nieuwe vinding op de talrijke spiegelruiten der groote winkels aldaar - en waarlijk met den meest verrassenden uitslag. De jeugdige misdadiger, die waarschijnlijk niet zal begrepen hebben welk een geduchte schade hij door zijn speelschheid heeft aangericht, is door den ijver der

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1881 | | pagina 1