Den mensch leert men nit zijne daden kennen en hot best uit zjjne kleine daden, omdat die de natuur lijkste zijn. Verder moet men bjj het beoordeelea van zodea en gewoonten letten op het verschil ia volksaard, zooals Nepos reeds in de voorrede van zijn „Levens van beroemde mannen" aan zijn vriend Atticus schroef. Wat is zedelijkheid? Etymologisch wat volgens de gewoonte is; naar de sociale opvatting: het waarlijk good zijn. Huichelarij en leugen zijn onzedelijk. Door de laatste aan kinderen voor te pra ten, wordt hunne verbeelding geprikkeld. Romans zijn voor hen die de wereld niet kennen, allerver- derfelijkst, door hunne onware voorstellingen. - Het zon ons te ver voeren wanneer we dit laatste ge deelte van des sprekers rede, waarin met bijtend sarcasme de ondeugden der maatschappij en de convoutioneele zedelijkheid ontleed werden, eenigs- zins tot zijn recht wilden doen komen. Met onverflauwde belangstelling werd de begaafde spreker door zijne hoorders ongeveer drie uren lang gevolgd, terwijl het niet aan herhaalde toejuichingen ontbrak. Gaf dus zijn auditorium hom alle reden tot tevredenheid, zoo was daarentegen de afstand van de wachtkamer des sprekers tot de bovenzaal, en het trappenklimmen, dat, om deze te bereiken, vereischt wordt, hem een zware grief. Hijgend van vermoeienis kwam de spreker binnen, en het was hem geruimen tijd onmogelijk een woord te uiten. Op de energieke wijze hem eigen, gaf Multatuli dan ook, zoodra hij zich oenigszins hersteld had, evenals bij eene vorige gelegenheid lucht aan zijne verontwaardiging dat het beroemde Leiden niet beter voor zijne sprekers weet te zorgen. Had deze spreker alzoo reeds vóór den aanvang reden om ontstemd te zijn, spreker en hoorders te zamen hadden die gedurende de voordracht zelve te over. Op uiterst hinderlijke wijze weerklonk toch het straatrumoer door de zaal. Een onophoudelijk tramgebel, govoegd bij het gejoel en gegil der door het wintervermaak opgewonden menigte, maakten meermalen den spreker onhoorbaar. Gemengd Nieuws. In een onzer universiteitssteden had een jong gepromoveerd doctor onlangs den hik. Een van zijne vrienden zeide hem daarvan wel ©ogenblikkei jjk te zullen afhelpen, en gaf denhik- lijder daarop zulk een slag tegen de ooren dat deze thans ongeneeslijk doof is, ten gevolge van het barsten van het trommelvlies. (N. R. C.) Naar men meldt, is de Zuiderzee vol ijs. Eene stoomboot, gisterochtend van Amsterdam ver trokken, moest wegens het |js terugkeeren. De stoombootdienst van Amsterdam op Hoorn is gestaakt. Te Turnhout zijn drie jongens van acht tot twaalf jaar met schaatsen aan de voeten dood van onder het ijs opgehaald. - Te Kloosterdjjk is een 22-jarig jongeling op het Almelosche kanaal door het ijs gezakt en verdronkon. In het begin dezer week hebben nabij Frankfort a/M. twee Pruisische officieren, de rit meester Yon Frankenberg-Proschlitz, uit Wiesbaden, en de luitenant Von Fröhlich, uit Berlijn, met pis tolen, op 20 pas afstand, geduelleerd. Baron Yon Fröhlich, wiens pistool ketste, ontving een schot in den hals en was terstond dood. Yolgens do Frank- forter dagbladen, moet de oorzaak van het duel in onaangenaamheden over familiezaken te zoeken zijn baron Yon Fröhlich had zjjne tegenpartij uitgedaagd en volhardde bij die uitdaging, ofschoon de heer Von Frankenberg, tot het laatste toe, al het moge lijke had beproefd om door de verzekering dat hij hem niet had willen beleedigen, en wanneer dit mocht gebeurd zijn, het zeer betreurde, tot intrek king zijner uitdaging over te halen. Naar verder nog gemeld wordt, kwam baron Von Fröhlich met den nachttrein uit Berlijn to Frankfort aan, vergezeld van z|jn tienjarig dochtertje met de gouvernante. Hij ging met haar uit en bleef, in het hotel terug gekomen, een kwartiertje met zijn kind alleen, om het vaarwel te zeggen. De heer Von Frankenberg heeft zich ter beschikking van de justitie gesteld. Uit Lyon wordt gemeld, dat men aan den oever van de Saone nabij die stad het in stuk ken gesneden lijk eener vrouw heeft gevonden, in een zak verzameld. Het lijk schijnt sedert acht dagen in water te hebben gelegen. De reehterljjke instructie is aangevangen, maar men heei't nog geen aanwijzingen gevonden, die de misdaad aan het licht kunnen brengen. In het vreedzame gehucht Douvrain- lez-Baudour heeft een afschuwelijke misdaad groote ontsteltenis teweeggebracht. De 84-jarige weduwe Leclercq, bewoonster eener pachthoeve, werd Zondag morgen, toen de kinderen uit de kerk tehuis kwamen, vermoord gevonden. Het lijk van de oude vrouw lag op den grond uitgestrekt, met een gapende wondo aan den hals, te midden van een bloedplas. Klaarblijkelijk was zij juist bezig geweest met aard appelschillen toen zij aangevallen werd. In de eene hand hield zij een handdoek geklemd, die waarschijn lijk gediend had om de ongelukkige den mond te stoppen, en waarvan zij zioh bij een laatste wan hopige poging had weten te bevrijden; terwijl de andere gevuld was met een bos haren, volkomen in kleur overeenstemmende met die van het slacht offer zelf. Het gerecht heeft de hand gelegd op dit laatste overtuigingastuk en een ijverig onderzoek aangevangen. Het werktuig, waarmede de misdaad gepleegd is, werd niet teruggevonden. Aangezien alles wat zich in de woning bevond, onaangeroerd is gebleven, vermoedt men dat diefstal niet de aan leiding geweest is. Men verdiept zich in gissingen. Te Kroonstad brandde in den nacht van Zondag op Maandag de schouwburg af. Zeven per sonen, die den schouwburg bezochten, hebben bij den brand het leven verloren. Volgens de „Ordre" is dezer dagen te Parijs een gedecoreerd oud-krijger van 105 jaren dood in zijn stoel gevonden. Op een blad papier las men: „Ik heb niets meer en sterf van honger. Ik heb in geen twee dagen gegeten. Leve het Vader land!" BUITENLAND. Frankrij k. De regeering heeft eene statistiek doen op maken, waaruit blijkt dat tot den 31sten Decem ber 11. uit hunne kloosters verdreven zijn: 2464 Jezuïeten, 32 Barnabieten, 406 Capucijnen, 176 Carmelieten, 239 Benedictijnen, 204 Oblaten en eene menigte andere van minder bekende orden. De 1450 Trappisten zijn nog ongemoeid gelaten. Dnibschland. Het bericht der quadrille, die op het Vasten avondbal bij de huwelijksfeesten van prins Wilhelm gedanst zou worden, is onvolledig geweest. Er zullen drie quadrilles zijn: 1°. hofheeren en dames uit den tijd van Frederik I; 2°. soldaten en boerinnen uit den tijd van Frederik Wilhelm I; 3°. officieren en dames uit den tijd van Frederik den Grooten. Die twaalf paren zullen binnengeleid worden door 50 officieren der vroeger gemelde lengte, die de reus achtige grenadiers van Frederik Wilhelm I moeten voorstellen. GrootrBritanniö. In het proces tegen Parnell c. s. heeft gisteren hun advocaat zjjn pleidooi begonnen. Er waren vele belangstellenden tegenwoordig. Men berekent dat de Basuto-oorlog aan Enge land 350- a 400-duizend pd. st. per maand kost. Onder de vrienden van Gladstone moet groote verdeeldheid heerschen over de regeling der zaken in Ierland. Vijftig liberalen zouden den minister aangekondigd hebben dat zij zich van zijne partij zullen afscheiden, wanneer hij in Ierland geen scherpere maatregelen wil toepassen. Buslaud. Er is gisteren een officieel telegram ontvan gen aangaande de door generaal Skobeleff op 4 Januari voor Geok Tepe uitgevoerde krijgsoperatie. Des morgens werd de eerste loopgraaf op 800 pas van den hoofdwal aangelegd, waarop een hard nekkige, voor de Russen ongunstig eindigende strijd ontstond. Generaal Petrusewitsch, majoor Buligin, 2 officieren en 19 soldaten sneuvelden, 3 officieren 55 soldaten werden gewond. De vijand, die uit Merw 5000 man versterking ontvangen had, vocht zeer hardnekkig, maar verloor alleen tegenover den Russischen rechtervleugel 300 man aan dooden. De lijk aangevoerd. De eerste loopgraaf is versterkt én uitgebreid. De Transvaal. Ook het Algemeen Nederlandsch Vredebond heeft een adres gezonden aan den heer Gladstone, den eersten minister van Groot-Britannië. Over de oorzaken van het conflict wenschen bestnurderen van het Bond niet in het breede uit te weiden; deze kunnen als bekend worden ondersteld. Zjj wenschen alleen de verklaring af te leggen, dat zij uitsluitend worden geleid door gevoelens van recht en billijkheid, vrede en menschelijkheid, ten einde zoo veel mogelijk bloedvergieten te voorkomen en eene staatkunde van verzoening aan te bevelen, welke huns inziens alleen de gevaren kan afwenden, die uit het voortduren van verbittering tussohen blanken te vreezen zijn, gering in getal, te midden van bar- baarsche horden. - Aan het slot van het adres lezen wij: Moge het Uwer Excellentie gegeven zijn met juiste waardeering van den oorsprong van dit geschil, met scherp inzicht in de gevaren, voor de toekomst daaraan verbonden, na inwinning van onbevooroordeelde getuigenissen, maar bovenal steu nende op de onwankelbare beginselen van roohten beschaving een toestand in Zuid-Afrika in het leven te roepen, die, niet op geweld en hartstocht, maar eene gezonde en weldadige staatkunde gegrond, de zegenrjjkste vruchten zal opleveren voor de wel vaart eener landstreek, die bjj voortdurenden oor log in eene woestenij dreigt te worden herschapen. En mocht al de regeering van Uwe Excellentie van oordeel zijn dat op dit oogenblik voor alles noodig is dat het bloed der Engelsche soldaten, die bij den aanval der Boeren hun leven lieten, worde gewroken, dan twijfelen wjj geenszins of, onmid dellijk na het eerste succes dat Engelands wapenen mochten behalen, de Engelsche regeering verzoenend tusschen beiden zal treden en aan de bevolking dér Transvaal niet blijvend eene heerschappij op dringen, welke tegen haar nationaliteitsgevoel in- druischt. In het belang van Engeland zoowel als in dat van vrede en beschaving - de zaak die wij voorstaan, - zjjn duurzame voordeelen slechts van zoodanig bestuur te verwachten, dat met de wen schen en traditiën der bestuurde, van nature rus tige en vredelievende en volstrekt niet onbeschaafde bevolking overeenstemt, zjj die niets liever ver langt dan dat al de blanken in het uitgestrekte Afrikaansche grondgebied elkander als brooders en vrienden de hand drukken. Dat is ook onze vurigste wensch. Het adres is onderteekend door de heeren D. Van Eek, president, J. J. Van Genns, Leon Enthoven, A. M. Maas Geesteranus en G. Belin- fante, secretaris. Met juistheid is nog geen berekening te maken van de kansen der Boeren in hun vrijheidsoorlog, omdat er in de berichten nog eene groote verwarring «n tegenspraak heerscht. Terwijl sommige berichtgevers verzekeren dat de Transvalers het gedeelte van Natal dat zij bezetten, beschouwen als tot do Trans vaal te behooren, heet het in een officieel telegram aan de Engelsche regeering, dat de Boeren over de Buffel-rivier zjjn teruggetrokken en Natal dus hebben verlaten. De „Daily Telegraph" ontving een depeche, waarin het volgende voorkomt: „Joubert, de opperbevel hebber der Republiek, heeft zelf het commando op zich genomen over de Boeren bjj Meek, twee mijlen van de Natalsche grens. De voorposten staan aftn de Ingogo-rivier, waar weldra een gevecht kan worden verwacht. De Boeren ontkennen dat zij op Natalsch gebied zjjn en beweren dat de Ingogo de grensrivier is. Vele koloniale landmeters zeggen dat zjj gelijk hebben. De heer Walker werd dicht bjj de Ingogo gevangengenomen en voor Joubert gebracht, die iem beleefd behandelde en hem een pas en een sauvegarde gaf voor zijn huis en andere bezittingen, aan de Coldstream gelegen. De voorposten der Boeren betalen royaal en verbroederen zich met de handel- dnj venden aan de grenzen. Een transport hout van Potchefstroom is ongehinderd aangekomen. Standerton loopt nog geen gevaar. Drie vrjjwilligers, burgers, die op patrouille waren geweest, worden vermist:" De Kaapstadsche correspondent der „Standard" telegrapheerde: „De Boeren begaan excessen op de

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1881 | | pagina 2