N°. 6395.
Dinsdag 221 December.
A" 1880
Dese Courant wordt dagelijks, met uitzondering
Tan Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Onze plicht.
LEIDSCH
DAGrBLAI*.
PRIJS DEZER COCBAHTt
Voor Ltideo per 8 «into.
L10.
Franco per poet.1.40.
Alzonderiyke Nommenv.0.05.
PRIJS DEB ADTRRTENTIEÏ:
Tu 1—8 regel*
J.05.
Iedere regel meevv—0,171-
Grootero Aetlen n**r pUaUrnlate.
STADS-BEKICHTEN.
BURGEMEESTER en -WETHOUDERS van LEIDEN
Brengen ter kennis van belanghebbenden, dat, met wijziging
van het bepaalde bij de aankondiging van 18 Decem
ber jl., door het invallen van den Eersten Kerstdag en den
Nieuwjaarsdag op Zaterdag, de gewone wekeljjksche markten
zullen worden gehonden op Yrijdag den 24sten en den
31sten December 1880, terwijl de veemarkten, anders op die
dagen gebonden, znllen plaats hebben op Woensdag den
22sten en 29sten Deeember bevorens
Bnrgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, DE KANTER, Bnrgemeester.
20 Deeember 1880. E. KIST, Secretaris.
II.
Wat daartegen te doen Onderwijst henzoo
roepen velen, leert hun dat de Maatschappij zijn
moet zooals zij thans is, dat ook voor hen ver
betering mogelijk is van hun lot, zoo zij meer
kennis verwerven. - Zeer terecht; kennis is goed
en aanbevelingswaard, maar het is niet alles. „Ken
nis," zegt ons Modderman, „op zich zelve betee-
kent niets; zij is eenvoudig een wapeD, dat men
ten goede, maar ook ten kwade kan gebruiken."
Moet men dan de dammen versterken, of, om
de beeldspraak t'e laten varen, de wetten veran
deren Ook dit is aan te bevelen, maar ook dit
zal alleen niet voldoende zijn. „Tot diegenen, die
meenen dat men, door herziening van de wetten
alleen, zedelijke of maatschappelijke kwalen ge
nezen kan, tot hen zeg ikHerziet u zeiven
Wel moet het ons streveu zijn onze Wetten zoo
veel mogelijk in overeenstemming te brengen met
het Recht, onjuistheden en onbillijkheden weg te
nemen, de maatschappij niet trachten te persen in
een keurslijf dat haar niet past, maar te kleeden
is een gewaad, dat haar de gelegenheid geeft zich
vrijelijk en schoon te ontwikkelenmaar dan hebben
wij nog slechts beletselen voor het goede uit den
weg geruimd, niet het goede zelf verkregen.
Het is dan ook niet alleen onderwijs, het is
niet alleen wetsherziening, noch zelfs deze beide
vereenigd, waarvan de Minister van Justitie het
middel verwacht om te beletten dat in ons dier
baar vaderland de sociale wanverhonding zoodanig
worde dat slechts het ruw geweld, slechts eene
geheele omkeering herstel kan brengen.
„Er is een ander en beter middel," zegt hij:
„Dat allen voor wie de vaderlandsliefde nog
iets hoogers is dan aanhankelijkheid aan eene partij
dat allen, voor wie de godsdienst nog iets
hoogers is dan belangstelling in dogmatische vraag
stukken of kerkelijke geschillen;
dat allen, voor wie het Recht is niet een
product van conveniëntie of vau menschelijke
slimheid, dat men kau fatsoeneereu of kneden
overeenkomstig de eischen van, ik weet niet welke,
utiliteit, maar eene hoogere macht, die wij niet
te scheppen, maar te zoeken hebben, en die
wij in het onwrikbaar geloof, dat zij nooit dan
ten goede werkt, onder alle omstandigheden veilig
kunnen volgen, gehoorzamen en dienen;
dat die allen zich den tijd, die nog over is,
ten nutte maken, om zich hunne hoogere eeHheid
tot bewustheid te brengenom op den achtergrond
te dringen wat hen verdeelt, op den voorgrond
al datgene - en och, het is zooveel - wat allen,
voor wie het leven een heilige ernst is, vereenigt
dat zij den partijstrijd, voor zooverre die er zijn
moet, zuiveren en veredelen door wederzijdsehe
waardeeringrechtvaardigheid leeren betrachten èn
jegens elkander èn ook vooral jegens de min-
bevoorrechte klassen der maatschappij; en, opdat
ft het laatst noeme datgene wat al dadelijk zou
kamen geschieden, dat zij al hunne persoonlijke
rancunes verdrinken in gemeenschappelijken eerbied
voor Godsdienst, Waarheid en Recht."
Waarlijk, de eisch van den Minister is niet ge
ring hij moet wel een vast vertrouwen hebben in
de eindelijke zegepraal van het Ideaal, die der
gelijke woorden durft spreken, thans nu de par
tijen hoe langer zoo scherper tegen elkaar over
staan, hoe langer zoo meer alle wederzijdsehe waar
deering te loor gaat. Maar is het aangewezen mid
del ook moeielijk, het is afdoende tevens.
Zedelijke ernststreven naar waarheideerbied
en liefde, geen vrees voor het Recht: dit drietal
vereenigd zal waken, dat verbeterd onderwijs
goede vrachten afwerpt, dat meerdere kennis
een wapen worde ten goede, dat betere wetgeving
kome te rasten op een beteren grondslag in de
Maatschappij; dat hervormingen die noodig zijn
gedeeltelijk en zonder schokken kunnen geschieden.
Het is dan ook de heilige plicht van eiken
staatsburger, groot of klein, rijk of arm, sterk of
zwak, hier naar te streven, en vooral dit te doen
nu het nog tijd is. Het is het ongeluk geweest
van vele volken, dat zij de waarschuwende stem
niet wilden hooren, toen nog redding mogelijk
was en later door de gebeurtenissen meegesleept,
konden zij niet meer, hoe gaarne zij toen ook
gewild hadden.
Noch uitstellen baat tegen het klemmende be
toog, noch de uitvlucht dat Nederland te klein
is om alleen dergelijke groote zaken te doen.
„Nederland is klein, in menig opzicht zwakmaar
toch kan het sterk zijn, zoolaug er slechts een
dracht is, en zoolang een iegelijk in het oog
houdt dat de Nederlaudsche natie bestaat niet
uit drie vijfden, maar uit vijf vijfden." En
mocht dan bij onze buren de storm losbreken,
tot ons zal hij niet kunnen overslaan, als het
Nederlandsche volk onderling één, als één man,
pal staat voor het verkregene; de ondervinding
van 1848 heeft in België en in ons land getoond
dat de Revolutie onmachtig is, waar de grieven
niet bestaan.
Het doel van het Recht is ieder te verzekeren
datgene wat hij noodig heeft in zijn streven naar
volmaking; maar hij streve er dan ook naar!
Hij trachte er naar, niet alleen in politieke ver-
eenigingen, maar overal en ten allen tijde, in zijn
publiek en in zijn privaat leven, in zij» handel
en wandel, in zijn huisgezin en vooral in de opvoe
ding zyner kinderen.
Dezen en ons zeiven steeds te trachten ep te
voeren tot een boogeren «raad van zedelijke ont
wikkeling, is de eisch dien ten allen tijde wij ons
zeiven moeten stellen, is onze plicht tegenover onze
medemenschen.
LEIDEN, 20 December.
In verband met de reorganisatie van den dienst
der brugwachters binnen deze gemeente had den
13den December 11. de openbare aanbesteding
plaats van het maken van acht brugwachtershuisjes.
Zooals reeds is medegedeeld, werd de gunning
aangehouden. Thans hebben Burgemeester en Wet
houders besloten het werk te gunnen aan den
minsten inschrijver, den heer P. Van Vliet, aan
nemer te Woubrugge, voor de som van f 2846.
De hoogste inschrijving bedroeg f 5325.
In dit nommer komt van de Leidsche
Tramweg-maatschappij een advertentie voor, waar
omtrent eenige nadere toelichting waarschijnlijk
niet overbodig kan geacht worden. Het hoofddoel
van de invoering der nieuwe abonnementen is, om,
zoowel in het belang der Maatschappij als in dat
der ingezetenen, dit middel van vervoer voor het
verkeer binnen de kom der gemeente meer dienst
baar te maken. Tot heden toch moet voor eiken
rit 71 /2 cents betaald worden; door de nieuwe
abonnementskaarten kan men zich dns binnen de
grenzen Plantage-Paardensteeg en Haven-Paarden-
steeg voor slechts 5 cents laten vervoeren. Men
kan alzoo van de Plantage naar de Haven - zijnde
ongeveer 3209 meter - rijden voor 10 cents.
De directie vertrouwt dat door dezen maatregel
het verkeer zal worden gebaat en dat van deze
kaartjes een ruim gebruik zal worden gemaakt,
b. v. door schoolgaande kinderen, bij het maken
van visites, het doen van boodschappen door dienst
boden, door ambtenaren enz.
De kleur der kaartjes is rood. Bij afgifte in de
rijtuigen aan den conducteur ontvangt men als be
wijs van betaling een contramerk van gelijke kleur.'
Tusschen Beestenmarkt en Station zijn deze kaartjes
niet geldig. De nienwe abonnementskaarten zijn,
evenals de bestaande, bij alle depothouders van
tramwegkaartjes te verkrijgen.
Onlangs deelden we mede dat er een plan
bestaat om aan den fraaien toren, die voor weinige
jaren verrees op de puinhoopen van het "Vorstelijk
Slot van Dillenburg, ook inwendig het karakter
te geven, dat er nog aan ontbreekt. Onze land
genoot, de schilder L. L. Kleyn, heeft namelijk
het vaderlandlievende voornemen opgevat om de
berinnering aan den grooten man, die op dat
Nas8ausche kasteel het levenslicht mocht aan
schouwen, op gepastere wijze levendig te honden
dan tot nn toe geschiedt. Het uitzicht is gegeven
dat die schilderstukken uit Dnitschland, waar de
.heer Kleyn, als directeur van het museum van
Prinses Marianne op Reinhartshausen te Erbacb,
vertoeft, zullen overgezonden wordenmen zal dan
gelegenheid hebben om te zien op welke wijze de
historieschilder die hoofdpunten uit het leven van
den Prins heeft opgevat. Ook Leiden zal, naar men
ons verzekert, in dat voorrecht deelen.
Niet lang geleden had onze stadgenoot dr. W.
N. Du Rieu het genoegen die schetsen voor den
Dilleuburgschen toren te zien, toen hij het atelier
van den heer Kleyn bezocht, evenals hij zijn studio
te Rome voor ruim 20 jaren placht te bezoeken,
waar deze toen bezig was met de historiestukken,
die sedert in de genoemde galerij van Prinses
Marianne prijken. De heer Du Rieu deelt er
in het jongste nommer van den Nederlandschen
Spectator alvast iets van mede, want hij juicht dit
vaderlandlievende plan zeer toe; hij twijfelt niet
of die tafereelen zullen een zeer gelukkigen indrnk
maken op eiken bezoeker van den Willemstoren.
Wij hopen hierop nader terug te komen.
Er bestaat gelegenheid tot verzending der
correspondentie naar Nederl. Oost-Indië, door
middel van het stoomschip „Drente", waarvan de
laatste buslichting aan het postkantoor te Rotterdam
is bepaald op Zaterdag den 25sten December a. s.,'
des morgens te halfelf. Ten postkantore alhier
moeten de brieven enz. dus uiterlijk Yrijdag-nacht
om twaalf uren bezorgd zijn.
Bij de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes in partijen van 100, 50, 10
en hectoliters, waren de hoogste prijzen f 40.00,
f 20.00, f 4.1# en f 2.05; de laagste f 40.00,
f 20.00, f 4.00 en f 2.00.
De heer A. Willemse, hulponderwijzer aaa
de Christelijke school te Leiderdorp, is benoemd
tot hoofdonderwijzer aan de school der "Vlaamsche
gemeente te Antwerpen.
