S°. 6357.
Zaterdag 6 November.
A0. 1880
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
LEIDSOH
DAGrBLAI).
PRIJS DEZER COrJRANT:
Voor Leiden per 8 maander,.-.v.1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers...v.0.05.
Valk l*»ö ratals'y- - -1.05.
Iedere regel -aMtfw» - 0.17^-
GrooteraAetters naar plaatsruimte.
ÖLEIDEW, ".November.
In de Staatscourant van heden komt het ver
slag voor van de commissie, belast met het afnemen
van. het examen vnn hen, die de bewijzen wenschen
te leveren dat zij tot de beoefening der natuur
wetenschappen voldoende voorbereid zijn, den 21sten
'en 22steu September in de Stadszaal en van den
23sten September tot den Bsten October in het
gebouw van de boogere burgerschool te Leiden
gehouden. Voor bet examen hadden zich 46 candi
daten aangemeld. Hiervan zijn twee wegens ziekte
bij het schriftelijk werk niet opgekomen; één
heeft zich den tweeden dag teruggetrokken, en één
beeft wegens eene opgekomen ongesteldheid het
schriftelijk examen moeten verlaten, maar is later -
den 6den October - op zijn verzoek, door de com
missie aan een nieuw schriftelijk onderzoek onder
worpen, voor zoover hij het eerste niet meege
maakt had. De 46 candidaten werden voor het
mondeling examen opgeroepen in ploegen van 6,
elke ploeg voor den tijd van twee dagen. Slechts
de eerste 42 candidaten ontvingen deze oproeping,
daar verondersteld werd dat de laatste 4, allen
uit LeideD, in de plaats van een niet opgekomen
candidaat zouden kunnen treden. Zooals uit
deze opgave van de opkomst voor het schrif
telijk examen blijkt, konden inderdaad de 4
overgeblevene candidaten worden ingedeeld, zoodat
het mondeling examen 14 dagen duurde. Door
het spoedig herstel van den op het schriftelijk
examen ziek geworden candidaat en zijne toelating
tot het mondeling examen, werd deze duur met
een halveu dag, tot 8 October, verlengd. In 't ge
heel hebben dus 43 candidaten aan het examen
deelgenomen. Hiervan werd aan 18 candidaten
het diploma toegekend, en, na door hen in tegen
woordigheid der commissie te zijn onderteekend,
uitgereikt. Ook plaatste de geslaagde candidaat zijne
handteekening op een daarvoor bestemd naamregister.
De namen der geslaagde candidaten zijn be
reids in deze courant medegedeeld. De toelating
had plaats voor 17 candidaten met algemeene
stemmen, voor één candidaat met 4 tegen 3
stemmen. Van de 26 afgewezenen werden 3 met
•meerderheid van stemmen, alle overige met alge
meene 3temmen afgewezen. De uitslag van het
examen moet dus zonder eenigen twijfel beneden
het middelmatige genoemd worden. In "*t geheel
kon voor wiskunde slechts 6 maal en voor de
Eransche taal slechts 5 maal het cijfer goed worden
toegekend; voor 't Nederlandech en 't Hoogduitsch
daarentegen waren de resultaten in dit opzicht
gunstiger. Bij de geringe eischen die de com
missie gesteld heeft, is deze uitkomst te meer
teleurstellend.
Van tien candidaten moest het schriftelijk werk
voor het Nederlandsch onvoldoende gerekend wor
den, omdat daarin zeer grove fouten voorkwamen
tegen de beginselen der spelling, of omdat daarin
alle geleidelijke gedachtengang en alle zinverband
ontbrak. De inhoud van de opstellen was over het
algemeen arm aan gedachten. Bij het mondeling
examen bleek dat velen met de taalregels onbekend
waren en slechts zeer weinigen konden rekenschap
geven van de veranderingen, die de woorden door
verbuiging of vervoeging ondergaaneen helder
begrip van de gronden der spelling hadden er
slechts drie. De beteekenis van vreemde woorden
was velen een raadsel, zoodat zelfs novellist door
nieuweling werd verklaard. Ingewikkelde volzinnen,
zooals die van Potgieter, konden slechts zelden
goed uiteengezet worden. Beelden en vergelijkingen
QTC£ nameen oppervlakkig
begrepen; toch meende de commissie dat het
verstaan van uitdrukkingen als: „den bodem in
slaan" of „hinderpalen nit den weg ruimen", wel
mocht geëischt worden. Niet te verwonderen is
het dus dat de uitslag van het examen voor het
Nederlandsch ongunstig was.
Het provinciaal kerkbestuur van Zuid-Holland
heeft benoemdtot zijn vice-president den heer
E. César Segers, pred. te Leiden, tot zijn secretaris
den heer *L. Overman, pred. te Spijkenisse, en tot
lid van het provinciaal college van toezicht mede
den heer L. Overman.
Men schrijft ons uit Lisse: De Zangver-
eeniging „Crescendo" alhier gaf gisteravond hare
tweede buitengewone vergadering, welke door een
flink publiek werd bezocht. Het programma, be
staande uit veertien nommers, werd ook nu weder
naar aller genoegen uitgevoerd, zoodat de werkende
leden en hun directeur de voldoening mochten
smaken vele ingezetenen een genoeglijken en ge-
zelligen avond te hebben verschaft. Het decoratief
der zaal voldeed ook algemeende heer Crommelin
alhier had daartoe welwillend groen en bloemen
afgestaan.
De weg voor den stoomtram is in deze gemeente
zoogoed als gereed; algemeen is de wensch dat
de aankondiging der opening spoedig zal volgen
dan zal het ondervonden ongerief voorzeker weldra
vergeten zijn.
Naar men verneemt, sal in het volgend
jaar bij de vieriug van het 49ste lustrum der
hoogeschool te Utrecht een gekostumeerde optocht
worden gehouden, waarbij de intocht van Matthias
van Oostenrijk in Brussel in het jaar 1578 zal
worden voorgesteld.
In den foyer van den Grooteu Schouwburg
te Rotterdam had gisteravond eene vergadering
plaats van subsidianten in de Nieuwe Rolter-
damsche Schouwburgvereeniging, tot welke ver
gadering ook toegang hadden alle belangstellenden
in het in stand houden van een eigen Hollandsch
tooueelgezelscbap te Rotterdam. De penningmeester,
de heer Edmund Van Hoboken, bracht den staat
van verlies en winst der Nieuwe Rotterdamsche
Schouwburgvereeniging ter tafel over het tooneel-
jaar 187980, in ontvangst en uitgaaf sluitende
op een bedrag van 101,164.05'/^ doch tevens
over dat ééne jaar een nadeelig saldo aanwijzende
van 18,113.98. Daarin spelen de voorstellingen
te Londen gegeven de hoofdrol, en de heer Van
Hoboken kon mededeelen dat het deficit, daar
door ontstaan, op welwillende wijze was gedekt,
weshalve er nu nog een verlies overbleef van
7,643.11.
De heer J. Haspels maakte eene vergelijking
met den toestand te Amsterdam en Den Haag,
waarbij men tegenover plaatsen stond die in een
zeer gunstige positie verkeeren. Wat geeft Rotter
dam echter? De subsidie bedraagt op dit oogenblik
pl. m. 25,000; aan coupons en diploma's is
geplaatst voor een bedrag van pl. m. 6000.
Dit is de eenige zekerheid tegenover een budget
van ruim 100,000. De buitensteden gedurende
het winter- en zomerseizoen brengen gemiddeld
op 35,500, galerij, amphitheater en de kermis
te Rotterdam 10,000, subsidie 2500 en de
pacht der koffiekamer 3000, te zamen 51,000.
Rotterdam zal dus nog moeten opbrengen ƒ51,000.
Wanneer Rotterdam door coupons, diploma's of
subsidie voor dat bedrag geen behoorlijke garantie
kan geven, is het voor de directie onmogelijk op
den ingeslagen weg voort te gaan.
Er bad eene langdurige gedachtenwijseling plaats j
over oude deficitten. De directie nam alle tot dasver
geleden verliezen (p. m. ƒ7000 per jaar tegenover
een actief dat voor 12,500 in de boeken voor
komt) voor hare rekening, mits zij op den loopen
den dienst (188081) voor het geraamde tekort
van 7000 worde gedekt. Het bleek dat de directie
als zoodanig 1000 per hoofd geniet, maar sinds
anderhalf jaar deze som niet heeft getoucheerd,
terwijl elk hunner voor het overige 5000 jaar
wedde ontvangt als acteur.
De directie verklaarde, bij monde van den heer
Haspels, dat zij voor zich zelve onverantwoorde
lijk heeft gehandeld door sinds zoolaDg met
verlies te werken, maar zij werd gedreven, eens
deels door liefde voor de kunst, en ten andere
door de hoop dat zich betere tijden zouden voor
doen. Bezuiniging is niet te verkrijgen zonder
vermindering van personeel, wat met het oog op
de eischen der kunst niet doenlijk is, en vermeer
dering van recette is niet te verwerven zonder
het opvoeren van draken, waarbij dan de bsokons
minder goed bezet zijn, maar het publiek zich in
de loges, het parterre en de gaanderij veeltijds
verdringt. Wordt er geen steun geboden, dan zal
de directie wel genoodzaakt zijn tot het een of
ander de toevlucht te nemen, want zij wil vóór
alles als eerlijk man aan hare geldelijke verplich
tingen trachten te voldoen.
Daar er bijeengeuomen reeds f 2500 a f 3000
is, ontbrak er dus slechts f 7000 per jaar, en nu
werd in overweging gegeven die som te vinden
door commissiën te benoemen tot het inzamelen
van subsidiëndoch de heer Le Gras bracht een
plan ter tafel van drieledigen aard. Hij wil tot
verminderde prijzen coupons plaatsen, doorloopende
diploma's uitgeven met vaste plaats in balkon of
stalles tegen f 100 in het jaar, of jaarlijksche
subsidie betaald zien. De vergadering vereenigde
zich voorloopig hiermede. Een groot aantal der
aanwezigen verklaarde zich bereid met iuteeken-
lijsten werkzaam te zijn, en deze heeren zullen
nu morgen opnieuw bijeenkomen, ten einde des
noodig wijziging in dat plan te brengen, en om
verder de werkzaamheden tot inzameling van gelden
onder elkander te verdeelen.
Op de vee- en zuiveltentoonstelling te Lon
den zijn door Nederlandsche inzenders behaald,
voor vee6 prijzen en 3 aanbevelingen voor kaas
11 prijzen en 3 aanbevelingen, en voor boter,21
prijzen en 3 aanbevelingen, terwijl wij, zooals men
weet, ook de beide eenige melkprijzen en een aan
beveling behaalden. Al de geëxposeerde boter en
kaas is verkocht en 29 van de 37 stnks vee.
Naar de Ned.-Herv. gemeente te Vlissingen'
is beroepen ds. I. Montague Az., predikant te
Monnikendam.
Heden herdenkt de heer L. Van Pinxteren,
chirurgijn te Schiedam, den dag waarop hij voor
50 jaren die betrekking aldaar aanvaardde.
Het stoomschip „Voorwaarts", van Batavia
naar Amsterdam, vertrok gisteren van Suez.
De minister van binnenlandsche zaken brengt
ter kenDis van belanghebbenden dat de commissiën,
die, gedurende één jaar, eindigende 1 Augustus
1881, belast zijn met het afnemen van de examens
van apothekersbediende, zullen zitting houden te
Middelburg en te Kampen, op Maandag 6 December
a. s. en volgende dagen.
Bij het onderzoek van Hoofdstuk III (buitenlandsche
zaken) der staatsbegrooting voor 1881, werd in alle
afdeelingen der Tweede Kamer het regeeringsbeleid
van den tegenwoordigen minister van buitenlandsche
