Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Aan belanghebbenden wordt bericht dat de
kwartalen van het Leidsch Dagblad loopen
als volgt:
December, Januari, Februari
Maart, April, Mei;
Juni, Juli, Augustus;
September, October, November.
De Stoomtram en zijn toekomst.
it
y --C* ^0 nn T*-
w. i^itAou:^-
"o
A0 1^v0.
EIDSOH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Ltiden per 8 maanden.1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.03.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 1—0 regels
Iedere regel meer.
Grooterejlettera naar plaatsruimte.
1.05.
0.17J.
Het spoorwegnet in ons vaderland is in de
laatste jaren genoegzaam uitgebreid om tusschen
de voornaamste steden in alle provinciën en boven
dien tot over onze grenzen met het buitenland
eèn geregelde gemeenschap te verzekeren. Uit den
aard der zaak echter bleef menige kleinere ge
meente van rechtstreeksche verbinding met dat
belangrijk middel van vervoer uitgeslotendie
minder bevolkte, hoewel dan ook welvarende plaat
sen, door spoorwegen nader aan elkaar te bren
gen zou uit een financieel oogpunt een onmoge
lijkheid zijn.
Gelukkig echter kwam ook hier de vindingrijke
geest van den mensch te hulp om de ongewenschte
leemte aan te vullen naast den stoom-trein ver
scheen de stoom-t ram, naast de locomotief de
Merryweather en andere dergelijke stoomtuigen
voor spoor-omnibussen, en allerwege verrijzen
maatschappijen en doen zich concessie-aanvragen
voor met het doel om ten plattelande stoomtram-
lijuen in het leven te roepen.
En geen wonderDe voordeelen aan dat nieuwe
middel van vervoer verbonden, zijn vele: gemak
kelijke en min kostbare aanleg en exploitatie beide,
betrekkelijk gering gevaar bij het verkeer, menig
vuldige, schier onbeperkte gelegenheid tot in- en
uitlaten van passagiers, tot laden en lossen van
goederen. En dat al die gunstige verhoudingen
geen illusiën zijn, bewijst ten overvloede het door
de Rijnspoorwegmaatschappij aangelegde en ge-
exploiteerde lijntje tusschen de residentie en Sche-
veuingen met zijn inderdaad ongelooflijk voor-
deelige fiuanciëele uitkomsten.
Men mag dan ook zonder overdrijving beweren
dat de stoomtram een toekomst heeft, mits er geen
spaak in het wiel worde gestoken, en daarvoor
schijnt bij sommigeD vrees te bestaan, althans wat
de provincie Zuid-Holland betreft. Volgens een
voorstel van Ged. Staten van dit gewest, een wij
ziging van het reglement op de wegen en voet
paden betreffende, zal in het vervolg bij dat college
de bevoegdheid berusten om concessie te verleenen
tot het aanleggen van tramwegen. In sommige geval
len nu kan een dergelijke bepaling bevorderlijk zijn
aan het tot stand komen van een stoomtramlijn, nl. in
zoover zij kan strekken om de bezwaren, door som
mige aangrenzende gemeenten opgeworpen, uit den
weg te ruimen. Men denke slechts aan het ODgunstig
votum door de gemeenteraden van enkele betrok
ken plaatsen ten opzichte van de concessie-aanvrage
voor de stoomtramlijn Leiden-Woerden uitgespro
ken, al valt er - en dit zij in het voorbijgaan
opgemerkt - in dit bijzonder geval veel te zeggen
voor de bewering dat, naast de spoorwegüjn Leiden-
Woerden, een juist niet zeer productieve baan,
plus het drukke stoom-en scheepvaartverkeer langs
den Rijn, een stoomtramverbinding in dezelfde
richting niet precies een levensquaestie is voor de
aangrenzende gemeenten.
In het algemeen echter zal de bovenbedoelde
wijziging van het reglement, indien zij door onze
gewestelijke vertegenwoordiging wordt goedgekeurd
in den zin van het voorstel van Ged. Staten, het
aanleggen van stoomtramlijnen, voor menige streek,
waar het aan spoorwegverbindingen ontbreekt, een
zoo onwaardeerbaar middel van vervoer, hoogst
moeilijk, zoo niet onmogelijk maken.
Nog daargelaten de omslachtige wijze, waarop
de concessie zal moeten verkregen worden, een
wijze, die allerminst strookt met de dezer dagen
in werking getreden vrijgevige wet, waarbij het
exploiteeren van vervoermiddelen, spoorwegen uit
gezonderd, wordt vrijgelaten, behoudens openbare
aankondiging door middel der dagbladpers - daar
gelaten dat bezwaar dan, mag vooral het voorstel
van Ged. Staten om geen concessie voor het aan
leggen van stoomtrams op de banen der wegen
en slechts in een bijzonder geval op de bermen
te verleenen, een schier onoverkomelijke hinderpaal
worden genoemd.
Indien toch deze bepaling in het reglement
wordt opgenomen, zullen daardoor de tramwegen
van den openbaren weg naar particulier terrein
worden verwezen en de concessie-aanvragers zich
genoopt zien tot tijdroovende en vooral kostbare
onteigeningen, gelijk die veelal bij het aanleggen
van spoorwegen plaats hadden, zonder dat de uit
den aard der zaak kleinere gemeenten, welke het
hier geldt, in staat zullen zijn door eenigszins be
langrijke subsidiën althans aan dat financieel be
zwaar te gemoet te komen.
Terecht wijst dan ook de directie van de Alge-
meene Stoomtramweg-maatschappij in een bezwaar
schrift, waarmee zij zich in deze tot de Provinciale
Staten van dit gewest heeft gewend, op de moeilijk
heden, waarmee vooral ook de ondernemers van
reeds ontworpen lijnen, gelijk die van Leiden naar
Katwijk en van Den Haag naar het Westland,
zullen te kampen hebben, bij algeheel gemis althans
van overgangsbepalingen.
Het is daarom te hopen dat de Provinciale
Staten bij de behandeling der aanhangige wijziging
een gunstig oor zullen leenen aan het voorstel van
de uit hun midden benoemde commissie, strekkende
om de door Ged. Staten voorgeslagen voorwaarden
te verzachten, ja aan de totstandkoming der ten
plattelande zoo wenschelijke stoomtramverbindin
gen zoo weinig moeilijkheden mogelijk in den
weg zullen leggen, behoudens de noodige bepa
lingen tot verzekering der openbare veiligheid,
daar reeds thans de ondervinding leert - getuige
het voornemen om door middel van afrastering het
lijntje Den Haag Scheveningen te isoleeren -
dat gepaste voorzorgsmaatregelen tegen gevaar niet
overbodig zijn te achten.
LEIDEN, 2 November.
In de Staatscourant van heden zijn opgenomen
de koninklijk goedgekeurde statuten der naamlooze
vennootschap „Rijnlandsche Stoomtramweg-maat
schappij". Het doel der vennootschap is, het aan
leggen, in werking brengen en exploiteeren van
een stoomtramweg, aanvankelijk van Leiden uit
via Oegstgeest, Rijnsburg en Katwijk-biunen naar
Katwijk-aan-Zee, zoo mogelijk later in andere
richtingen. Tot directeur, op een jaarlijksch trakte
ment van f 1500, benevens vergoeding voorreis-
en verblijfkosten, is benoemd de heer P. Crans
te 's-Hage, waar de zetel der vennootschap geves
tigd is. Ze wordt aangegaan voor den tijd van
vijftig achtereenvolgende jaren, te rekenen van den
dag waarop de akte harer vestiging wordt ver
leden. Behoudens de door de wet gestelde waar
borgen kan haar duur worden verlengd. De winst,
welke er na afschrijving overblijft, wordt, tot een
maximum van 5 procent over het gestort kapitaal,
aan de aandeelhouders uitgekeerd. Het overschot
wordt op de volgende wijze verdeeld: 40 procent
voor aandeelhouders, 30 voor de oprichtersbewijzen,
10 voor commissarissen, 10 voor den directeur en
10 voor een reservefonds. Ter voldoening aan de
voorwaarden van rentegarantie der gemeenten Leiden
en Katwijk zal, indien in eenig jaar het verlies
de winst mocht hebben overschreden, de winst
en verliesrekening daarvoor blijven belast en in de
volgende jaren niet gerekend worden winst te zijn
gemaakt, voordat weder is ingewonnen betgeen
de winst- en verliesrekening nog schuldig stond.
Men schrijft uit Katwijk: In het Rijn
landsche stoomgemaal alhier, heeft eene verzakking
plaats gehad in den buitenmuur van het ketelhuis,
waarin de acht kolossale stoomketels zijn cesteld,
die echter afzonderlijk zijn gefundeerd. Men gist
dat onder de fondamenten het zand is gaan loopen.
Daartegen zullen voorzieningen worden genomen,
zoodat men gedurende dezen winter het gemaal
toch zal kunnen bezigën.
Ds. Groote te Bodegraven heeft een beroep
ontvangen naar de Evangelisch-Lnthersche gemeente
te Leeuwarden. - Ds. Thijs te Sassenheim heeft
voor dat naar Alkmaar bedankt.
Het onderzoek van het lichtgas te Haarlem
beeft in de afgeloopen maand het volgende resul
taat opgeleverd. Het gemiddelde lichtgevend ver
mogen voor 170 liters gas was 16.65 kaarsen. De
hoogste lichtkracht was 17.21, de laagste 15.81
kaarsen. Het contract verlangt voor dezelfde hoe
veelheid gas ten minste 15 a 16 kaarsen. Gemid
deld zwavelgehalte 0.1897 gram, gemiddeld ammo-
niakgehalte 0.0526 liter, koolznurgp.halte 0.0183
liter, alles berekend op den M*. Het contract ver
langt van een en ander slechts sporen. Zwavel
waterstof kon, het contract in aanmerking genomen,
nooit worden aangetoond. (B. c.)
Ter viering van het halve eeuwfeest van de
Vereeniging het „Metalen Kruis" is in een ver
gadering van afgevaardigden der verschillende
sectiën besloten, den 12den Sept. 1881 te Am
sterdam een reünie te houden. De eerste sectie
van Amsterdam is aangewezen om met het hoofd
bestuur dit feest voor te bereiden.
De kerkeraad der Waalsche gemeente te
Rotterdam heeft, wegens het bedanken van den
heer H. Valès, predikant te Amsterdam, voor het
op hem uitgebrachte beroep, het volgende twaalf
tal opgemaakt, namelijk de heerenBénézech, te
MontaubanL. Bresson, te ToninsC. G. Cha-
vannes, te Leiden; Pontanès, te Havre; L. Gérold
te Straatsburg; J. J. L. Luti, te Middelburg;
Mordant, te Bergerac; A. Perk, te Amsterdam;
N. Picard, te Dordrecht; J. Réville, te St.-Su-
zanne; J. Holst Trenité, te Utrecht; Van der Vies,
te Breda.
Het Vad. meldt dat waarschijnlijk ook de
beroemde Ristori, op het laatst van November, eeu
voorstelling in den Haagschen schouwburg zal geven.
De 40ste algemeene vergadering der Hol-
landsche Maatschappij van Landbouw zal den lsten
December a. s. in „Artis" te Amsterdam gehou
den worden. De maatschappij telt thans 14,700
leden. Op die vergadering zal het voorstel worden
gedaan om de contributie voor de gewone leden
met f 1.50 te verhoogen en die dus up f 4 vast
te stellen, daar uit een veeljarige ondervinding
blijkt dat met de tegenwoordige contributie de
Maatschappij onmogelijk aan hare veelomvattende
roeping kan voldoen,
