iV. 6339.
Saterdag 2© October.
A0. 1880.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZEB COOBANTt
/T V«ot Leiden P®F 8 BHUfldMLe eK 'ep fj f 1.10.
Franco per post.».
1.40.
Afzonderlijke Noemers.-...-.-.vr.,.~.. 0.05.
PRIJS DEB IDYEBTEHTlEJft
Ten 0 ragetoY-j-05. ~l
Iedere regeLmeer0,I7f«
CrootenukUen.oAW #U»urnlmt»*
LEIDEN, 16 October.
Wij ontvingen heden het 56ste verslag van het
Nederlandsch Genootschap tot zedelijke verbetering
der gevangenen, over den jare 1879. Omtrent de
militaire strafgevangenis alhier wordt gezegd dat
ze een afwisselende beTolking heeft van 655 per
sonen. Op 81 December waren er aanwezig 877.
Het getal leden der afdeeling bedroeg 128bij de
correspondenten 7.
In het geheel werden 32 ontslagenen door het
Genootschap ondersteand; zoo werd voor de som
van f 38.65 aan 7 personen gelegenheid gegeven
tot het uitoefenen of voortzetten van eenig hand
werk of bedrijf, door hen aan gereedschap of mate
rialen te helpen; aan 10 werd tot een bedrag van
f 64.19 kleeding of eenig huisraad verschaft, ter
wijl aan een 15tal eene som van 85.50 tot reis-
en verblijfkosten of andere kleine giften werd uit
gereikt.
Voldoening en teleurstelling vielen ook thans
wederom ten deel. Immers, enkelen slechts bleken
hulp en ondersteuning te verdienen en toonden
dit door hun verder goed gedrag; aan anderen
daarentegen was al de moeite verspild. Na eenigen
tijd toch kwamen geruchten in, dat zij zich wederom
aan misbruik van sterken drank of misdrijf hadden
overgegeven.
Dr. A. Rutgers Van der Loeff, die sedert 1850
als lid en sedert 1856 als voorzitter van het bestuur
werkzaam was, nam in het begin dezes jaars als
eere-lid daarin zitting.
Als bestuurslid verloor men in deo loop van
het jaar mr. A. E. J. Modderman, die, wegens
zijne benoeming tot minister van justitie, Leiden
verliet.
Te Noordwijk, waar geene gevangenis bestaat,
bedroeg het getal leden der afdeeling 37 en te Wou-
brugge 83.
Gedurende de tweede helft der maand Augus
tus zijn aan het postkantoor alhier bezorgd de
volgende brieven, welke wegens onbekendheid der
geadresseerden niet besteld konden worden:
Z. Kool, J. C. Beiker, Braam, Amsterdam; I.
Genin, H. A. A. Neys, 's-Gravenhage; Schurer,
HarderwijkB. Dienet, Den HelderJ. Daanslo-
ver, Leiden; M. Taal, Leiderdorp: A. Van den
Berg, NunnikenburenP. Vies, Smolenaarsbrug;
P. Pijpershor, Nijkerk; Waldaa, Volnbelis, J.
Singerling, Th. J. M. Anten, Rotterdam; H. De
Vries, iZwammerdam. BriefkaartenL. Degon, J.
N. Van Kampen, mej. D. De Boer, G. Wagner,
Amsterdamwed. Lukas, 's-Gravenhage; A. Van
Marle, Velp.
De heer F. Delhez, uit Dordrecht, med.
doctorandus, door de geneeskundige staatscom
missie bevorderd tot arts, is tevens benoemd tot
adsistent in het academisch ziekenhuis alhier.
Door den commissaris des konings in deze
provincie ward in verband met zijne vorige aan
kondiging ter kennis van belanghebbenden gebracht
dat de doorvaart der brug aan het Haagsche Schouw
alleen zal gestremd zijn voor schepen en stoom-
booten, waarvoor de brug gewipt moet worden.
Door de commissie voor de examens mid
delbaar onderwijs is voor de Pransche taal en
letterkunde toegelaten mej. S. S. Rigoulot, van
Voorschoten.
De heer O. Z. De Haas te Breukelen heeft
een beroep ontvangen naar de Christ.-Geref. ge
meente te Haarlemmermeer.
Gisteren had te Monnikendam de proefmaliug
plaats met liet derde stoomgemaal van Waterland.
Dc ui'.maling was meer dan de berekening. Ma
chines en gebouwen voldeden aan de verwachting.
Thans heeft Waterland een volledig stoomgemaal
dat een vermogen heeft om 784 M*. water dertien
decimeters op te voeren en uit te malen, terwijl
twee van die stoomgemalen ingericht zijn en een
vermogen hebben tot nitmaling met een waterver-
schil van twee meters. De werktuigen van deze
drie stoomgemalen zijn van hooge drukking met con
densatie en uitwendig verstelbare expansie. Ketels,
werktuigen, schepraderen enz. zijn geleverd door
de Maatschappij „Ijzergieterij de Prins va* OraDje"
te 's-Gravenhage. De ontwerpen voor deze drie
stoomgemalen zijn gemaakt door den architect J.
Van Leeuwen Az., opzichter van Waterland, onder
wiens leiding de werken zijn ten uitvoer gebracht,
en beantwoorden geheel aan de verwachting. Ge
noemde heer Van Leeuwen, een vroegere stadge
noot e* alhier geboren, was in het jaar 1848 en
vier volgende jaren opzichter bij de gemeente
werken te Leiden.
Ingevolge eene opdracht der Zweedsche
academie van wetenschappen, maakt dr. Hjalmar
Stolpe, conservator aan het koninklijke Archaeo-
logische Museum te Stockholm, eene wetenschap
pelijke reis door Europa, in het bijzonder voor
ethnographische en archaeologische onderzoekingen.
Hij heeft reeds onderscheidene voorname steden
van Nederland bezocht en bracht o. a. twee maanden
te Leiden door. Het museum te Amersfoort is
Maandag jl. door hem bezocht; hij vertoefde er
geruimen tijd, vervaardigde schetsen en afdrukken
van onderscheidene voorwerpen Dr. Stolpe roemde
zeer wat aldaar binnen een betrekkelijk kort tijdvak
was bijeengebracht.
Mej. Smit, de baker der jonggeboren prinses,
heeft op den dag der doopplechtigheid van de
Koningin een kostbaar gouden dameshorloge met
gouden ketting ten geschenke gekregen. De Koning
deed haar een aanzienlek geschenk in geld toe
komen. Zij heeft hare functie nedergelegd.
De groothertog van Saksen heeft den hof
prediker dr. C.. E. Van Koetsveld benoemd tot
commandeur in de Orde van den Witten Valk
van Saksen.
Naar men met zekerheid verneemt, heeft
de heer W. Mantel, leeraar in de reken-, stel- en
meetkunde aan de hoogere burgerschool te Delft,
een eervol ontslag uit deze betrekking aangevraagd.
Door den edelen onbekenden weldoener der
„Maatschappij van Weldadigheid" die haar reeds
zoo menigmaal door zijn mildheid verblijdde, is
weder aan die instelling de aanzienlijke gift van
f 8000 toegezegd, om te dienen tot aflossing der
annuïteit aan de Rotterdamsche hypotheekbank.
Sedert 1864 mocht de inrichting van dien milden
gever f 101,000 ontvangen en steeds was jhr. mr.
J. K. W. Quarles Van Ufl'ord te 's-Gravenhage,
voorzitter-commissaris der Maatschappij, de tus-
schenpersoon.
Naar de Standaard meldt, is op de gisteren
te Utrecht gehouden jaarvergadering van de Unie
„eene School met den Bijbel" medegedeeld dat er
een koninklijk besluit in bewerking is als overgangs
maatregel met betrekking tot het getal kinderen,
die volgens het besluit van 30 Aug. 11. in eene
bepaalde ruimte mogen worden toegelaten.
Bij het onderzoek in de afdeelingen der
Tweede Kamer van de begrooting wegens den
arbeid der gevangenen voor 1881 gaf de voor
gestelde traktementsverhooging der beambten en
bedienden tot verschillende beoordeelingen aan
leiding. Terwijl sommige leden haar verdedigden
op grond dat men anders gevaarlijk geschikt perso
neel zon kunnen krijgen, ontmoette zij bij anderen
vooral met het oog op onzen finantiëelen toestand
afkeuring.
Door den minister van koloniën zijn de
heeren B. A. Huysers, G. Koene, J. K. C. Fehr,
B. W. Van de Kamer, T. Wind en I. Krom
gesteld ter beschikking van den gouverneur-gene
raal van Ned.-Indië, om te worden benoemd tot
opzichter der 8de klasse bij den waterstaat en
Ja lands burgerlijke openbare werken daar te lande.'
Uit het algemeen verslag van het verhandelde in
de sectiën van den gemeenteraad bij het onderzoëk
van de ontwerp-begrooting dezer gemeente voor 1881
blijkt nog het volgende:
Jaarwedde van den commissaris van politie. - In
eene sectie verklaarde een lid zich tegen de voorge
stelde verhooging der jaarwedde met 200. Het
politietoezicht is niet beter dan in vroeger jaren, toen
de kosten beduidend minder waren. De uitgaven voor
het politiepersoneel zijn, naar het oordeel van dat lid;
stellig 50 pet. te hoog. Een ander lid wees er op dat
het tegenwoordig voorstel het gevolg was van een
vroeger genomen besluit, in verband met het daar
omtrent door de Hooge Regeering uitgedrukt gevoelen.
Ook in eene andere sectie verklaarden twee leden zich
tegen de verhooging der jaarwedde van den commis
saris, daar zij de noodzakelijkheid niet konden inzien
om, als een gevolg van de vroeger voorgestelde suc
cessieve verhooging dier wedde tot een bedrag van
2600, deze nu reeds tot het maximum op te voe
ren. - Nog werd door een der leden betwijfeld of het
houden van toezicht aan het spoorwegstation wel tot
de taak der Leidsche politie behoort, aangezien dat
terrein op het grondgebied van Oegstgeest is gelegen.
Daarop werd geantwoord dat het voor de justitiëele
politie zeer wenschelijk is na te gaan welke personen
in Leiden komen en van daar vertrekken, om welke
reden men het plaatsen van agenten aldaar zeer ge
rechtigd acht, te meer daar de politie-agenten allen eene
aanstelling bezitten als rijksveldwachter. Bovendien is
dit een maatregel geheel behoorende tot de bevoegdheid
van het hoofd der gemeentepolitie.
Belooning van inspecteurs, dienaars, enz. - In eene-
sectie kwam ter sprake het door de agenten ingediend
verzoek om verhooging van jaarwedde en het daarop
door Burgemeester en Wethouders uitgebracht gun
stig advies. Twee leden verklaarden zich tegen de
voorgestelde verhooging en waren van oordeel dat
verhooging van jaarwedde de zaak niet beter zou
maken. De toestand zou dezelfde blijven en het poli
tietoezicht steeds te wenschen overlaten. Een ander,
lid -wees er op dat niet overal politietoezicht kan
•worden uitgeoefend. Daartoe zou een veel grooter
personeel en meer geld gevorderd worden. Beide eerst
bedoelde leden meenden dat dit niets baten zoude.
Een in alle opzichten voldoend politietoezicht blijft illusie.
Juist daarom' waren zij tegen de voorgestelde verhoo
ging. Vergelijking met andere steden kwam hun ook
weinig doeltreffe ud voor. Het ware beter zich bij Leid
sche toestanden te bepalen. Ten slotte verklaarden
de leden zich bij'üt?- eenparig tegen verhooging dier
jaarwedden. - Naar a;Wleiding van het voorstel van
B. en Ws. omtrent de jaarwei/,<len der agenten van politie
werd in eene andere sectie doo4"een^d n°gmaals gewe
zen op de slechte naleving van vele artikelen der Politie
verordening door de ingezetenen, v, °°.ral veroorzaakt
door het onvoldoende toezicht der poh.*le' J noe™de
slechts het toezicht op het slachten van en
besturen van rijtuigen door personen ben. en ,en
leeftijd van veertien jaar. Indien de politie-a^ .ei?
wellicht zeiven de bepalingen der Verordening *"e
kennen of weten toe te passen, waarom wordt hui.^'
dan niet eene voldoende opleiding gegeven? Waar
sprake is van verhooging van jaarwedden, diende naar
het oordeel van dat lid in de eerste plaats te worden
gelet op bekwaamheid, waarvan in casu niet in ruime
mate blijkt.
Onderhoud der brandspuiten. - In eene sectie gaf
een lid den wensch te kennen dien post verhoogd te