Vrijdag 21 November.
N°. 6063.
A'.- 1870.
LEIDSCH
MGBLAI).
PRIJS DEZER CO CRIST s
Voor Leiden per 8 meenden......L10.
Franco per poet.1.40.
AlzonderOjke Noamer»B O.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Via 16 regel»1.05.
Ieder» regel
Grootere letten neer plaatsruimte.
0.17*.
Met 1 December begint een nieuw kwartaal
van het Leidsch Dagblad. Zij die zich als
dan op deze Courant abonneeren, ontvan
gen de tot dien datum verschijnende num
mers gratis.
LEIDEN, SO November.
Hoe meer het einde des jaars nadert, des
te spoediger begiut opnieuw de tijd voor de
kinderfeesten aan te breken. Naast den Sinter
klaas begint in de laatste jaren de viering van
het Kerstfeest als kinderfeest hier te lande op den
voorgrond te treden.
Dit is wel een bewijs van het goede van dit
feest, wanneer het voor de kinderen kinderlijk
wordt ingericht. Het krijgt er een te schooner en
edeler beteekenis door en is zeer geschikt om op
het jeugdige gemoed een zaligen en soms voor
het geheele leven een onuitwischbaren indrak
te maken.
Naar wij vernemen worden er door de dames van
het Protestantenbond pogingen aangewend om
het Kerstfeest weder met de kleinen te herden
ken. Er zullen dezer dagen lijsten tot deelne
ming worden rondgezonden. De kosten, die het
vorige jaar reeds aanmerkelijk gestegen waren, zijn
nu nog grooter geworden.
De school, die eerst gehouden werd in één lo
kaal, moest door het groote aantal kinderen spoedig
tot twee schoollokalen gebracht worden; in dien
tijd werden de kinderen van 12 tot 2 uren ver
wacht, maar het aantal kinderen is zoodanig toe
genomen, dat de dames nu hebben besloten ook
de morgenuren aan die taak te geven en de kin
deren te verdeelen in de uren van 10 tot 2 uren.
Het feest dat steeds den 26sten December plaats
vond, zal dit jaar in tweeën gesplitst worden, daar
het onmogelijk is, den kinderen een genotvollen
avond te verschaffen, waarneer zij zoo talrijk zijn.
Mochten de leden van het Protestantenbond,
die voor eenige weken hunne belangstelling in
het goede zoo ruimschoots hebben doen uitkomen,
en vooral de kindervrienden door een fiksche bij
drage toonen dat zij het bestaan der Zondagschool
waardeeren en zij gaarne den kinderen een feest be
reiden waaraan de kleinen nog met voldoening zullen
terugdenken als zij in de Maatschappij optreden!
Voor de eerlang te honden loterij ten behoeve
der Vereeniging van den H. Vincentius u Paulo
alhier zijn van prins Alexander der Nederlanden een
paar prachtige vazen ten geschenke ontvangen.
Dit voorbeeld van weldadigheidszin vinde navol
ging, opdat *de pogingen der Vereeniging ten
dienste der armen met een goeden uitslag bekroond
worden.
Aan belanghebbenden kunnen wij mededeelen
dat de directie der Leidsche Tramway-maatschappij
de koffiekamer van Zomerzorg als wachtkamer
heeft aangevraagd en aldaar haar hoofddepot voor
abonnementen en plaatsbiljetten heeft gevestigd
alsmede dat deze ook verkrijgbaar worden gesteld
bij de heeren: J. C. Van 't Hooft, Breestraat;
J. Kooreman, HoogewoerdD. F. Mayer, Haar
lemmerstraat, en G. A. Van Deventer, Haven.
Door leden van het departement Haarlem
der Nederlandsche Maatschappij ter bevordering
van nijverheid zal morgen een bezoek aan onze
gemeente worden gebracht ter bezichtiging van de
lakenfabriek van de heeren J. J. Krantz Zoon,
de wollendekenfabriek van de heeren Jan Zuurdeeg
Zoon, de gerestaureerde zaal op het Rijnlands
huis en de Leidsche Melkinrichting en daaraan
verbonden boterfabriek.
Als vervolg op ons bericht van gisteren
kunnen wij thans met zekerheid mededeelen dat
door het ministerie van koloniën aan de heeren
D. A. Schretlen Co. alhier is opgedragen de leve
ring van ijzeren perrou-overdekkingeu, luifels en
andere ijzerwerken ten behoeve van de staatsspoor
wegen op Java, voor de som van f 52,793.
De heer J. Schoondermark Jz. alhier heeft
het verzoek om medewerker voor Nederland te
worden van het „Deutsche Vierteljahrsschrift fiir
Zahnheilkunde", onder hoofdredactie van prof.
Baume, van de hand gewezen.
Op de voordracht voor de benoeming van
hoofdonderwijzer aan een der armenscholen te
's-Hage zijn geplaatst de heeren C. Van Swieten te
Leidcu, A. Labberton te Ameide, W. A. De Jough
te 's-Hage, J. B. Michels te Amsterdam, W. H.
Zijlstra te Hondsholredijk eu P. Guittart te Rot
terdam.
In zijn antwoord op de staatsbegrooting
zegt de minister van binnenl. zaken, dat sedert
tal van jaren de kosten van aanbouw en verbete
ring van gebouwen voor hooger onderwijs met die
van ouderhoud vereenigd zijn. Daartegen is nooit
bedenking geopperd. Op dezelfde wijze is gehan
deld met de bewuste 300,000, ten behoeve van
een nieuw academiegebouw te Leiden viermaal toe
gestaan die sommen waren geenszins in het al
gemeen bedrag verscholen; duidelijk en onver
holen was hare bestemming vermeld. Ten einde
alles gespecificeerd aan te toonen en de Kamer
zoo volledig mogelijk in te lichten, wordt eene
gedetailleerde opgave overgelegd der sommen, in
18741877 voor de gebouwen te Leiden toege
staan en uitgegeven. Daaruit blijkt dat behalve
f 32,479,20 voor het zoötomisch laboratorium,
waarvan de gelden waren aangevraagd, 37,646,91
zijn besteed voor het in het voorloopig verslag
omschreven doel, alsmede voor welke andere aca
demiegebouwen de gelden zijn gebruikt, 's Ministers
ambtvoorgangers hebben kennelijk die uitgaven
bevolen in het belang van de rijks-universiteit te
Leiden, die daarmede alleszins werd gebaat. Sedert
geruimen tijd houdt de regeering zich onledig
met het onderzoek op welke wijze in de behoefte
aan lokalen voor het pharmaceutisch onder
wijs het best ware te voorzien. De voorkeur scheen
te verdienen een huis te huren en voor het labo
ratorium in te richten.
Zoodra de middelen beschikbaar zijn zullen de
volgende subsidiëu voor gymnasia worden toege
kend Leiden f 9,272, Dordrecht f 4,180, Mid
delburg f 8,325, Winschoten f 8,750 en Assen
f 6,593. "Voorts zullen nog voor verhoogde subsi-
diën, behalve Doetinchem, in aanmerking komen
's-Hertogenbosch en Tiel, terwijl ook eene aan
vraag van Maastricht aanhangig is. De meeste dezer
subsidiëu zullen in 1880 verhooging ondergaan.
De minister geeft uitvoerige opgaven en inlich
tingen nopens het onderhoud van historische mo
numenten, o. a. betredende de Hooglandsche kerk
te Leiden. Behalve een vijftiental gebouwen, op
welker herstelling voor 1880 is gerekend, zijn
aanvragen tot ondersteuning van de restauratie
van verschillende andere monumenten bij de re
geering aanhangig.
Naar aanleiding van het in het Leidsch
Weekblad van Zaterdag 15 dezer ingezonden stuk
geteekend„een vriend van geheele openbaarheid"
was door een drietal leden van den gemeenteraad
van Noordwijk het verzoek tot den voorzitter ge
richt tot het beleggen eener raadszitting. Die zitting
werd gisteren gehouden en met meerderheid van
stemmen aangenomen het volgende voorstel„Dat
de raad besluit te verklaren dat hij en velen in
de gemeente met verontwaardiging hebben kennis
genomen van het bewuste couranten-artikeldat
de raad bij deze plechtig verklaart dat hij geheel
en volkomen vertrouwen stelt in den persoon zijns
voorzitters en er van overtuigd is dat deze in
zijne handelingen alléén wordt geleid door eerlijk
heid, goede trouw en onpartijdigheid."
Bij den raad van state, afdeeling voor de
geschillen van bestuur, is een kon. besluit inge
komen, houdende beschikking op het beroep van
H. J. Augustijn, te Zoetermeer, tegen een besluit
van den burgemeester te Delft, waarbij hem ver-
gunuing is geweigerd tot vervoer van lijken. Het
besluit van den burgemeester van Delft is ver
nietigd en het gevraagd verlof tot vervoer alsnog
verleend.
Gisteren namen te Delft de feesten ter
herdenking van het 200-jarig bestaan der artil
lerie-inrichtingen een aanvang. Op het marktplein,
dat met vlaggen was versierd en waar de kapel
van Bernhardt eenige muziekstukken uitvoerde,
werden volksspelen gehouden, bestaande in mast-
klimmen, boegsprietloopen, om het sterkst trekken,
aardappelen rapen, ringsteken en wedloop. Des
avonds werd in den schouwburg „De onde kleêr-
kooper of een vriend in nood" opgevoerd voor
een derde gedeelte van de werklieden die aan
genoemde inrichtingen werkzaam zijn en deze uit
voering zal voor de andere deelen op nog twee
avonden worden herhaald. Het voornaamste deel
der feestviering is echter op Zaterdag bepaald, wan
neer Prins Frederik, oud-commandeur der artil
lerie, het feest met zijne tegenwoordigheid komt
opluisteren.
In een bij den heer Martinus Nijhoff te
's-Hage verschenen geschrift betoogt de oud-mi
nister van oorlog J. C. C. Den Beer Poortugael
de noodzakelijkheid tot grondswetsherziening voor
ons defensiewezen. Hij acht de verdediging wegens
onze onvoldoende legerinricht.ing niet genoegzaam
verzekerd. Wij konden z. i. een beter leger, ge
heel beantwoordende aan de eischen van den tijd,
verkrijgen zonder hooger contingent en zelfs met
lager oorlogsbudget. Hij betoogt dat de vijfjarige
dienst, door de grondwet voorgeschreven, te kort
is en dat de grondwet bovendien door de bepalingen
over de schutterijen een goede regeling belet, die
een minimum van kosten zou medebrengen, 17
millioen naar zijne schatting. De geschiedenis der
verschillende deelen der gewapende macht behan
delt hij daarbij in bijzonderheden, om te doen
uitkomen, hoe reeds Hogendorp en Thorbecke heb
ben aangetoond dat aan de drie elementen, die
de grondwet eischt: een staand leger, een militie
en schutterij, niet voldaan wordt en ook niet vol
daan kan worden. Ook het prestige der kroon
verbiedt, meent hij, dat men zich er eenvoudig
bij neerlegge, zulk een toestand te bestendigen, die
zoowel ongrondwettig is als gevaarlijk voor de onaf
hankelijkheid van den Staat. In de brochure wordtook
de geschiedenis van mr. Kappeyne's voorstellen tot
grondwetsherziening besproken voor zoover deze
de defensiezaak betreffen, en de oud-minister Kap-
peyue verdedigd tegen het door velen tot hem ge
richte verwijt dat zijn herzieningsvoorstellen geen
ernstig lang te voren beraamd plan waren, maar
een kunstgreep of luchtsprong om nog met zekeren
roem van het politiek tooneel, waarop hij zich
niet meer tehuis gevoelde, af te treden.
Aan een brief van een O.-I. offioier, die met
de laatste EngeUche mail hier te lande ontvangen