Groot>Britaoni&
Eene proclamatie van generaal Roberts belooft
amnestie aan allen, die weerstand boden, toen de
Engelsche troepen Kaboel naderden, behalve aan
de medeplichtigen van den aanval op het gezant
schap, die als rebellen zullen behandeld worden.
Rusland.
De „Agence russe" spreekt het bericht tegen,
als zou de Engelsche regeering haren ambassadeur
te St.-Petersburg hebben gelast, een ontwerp voor
een modus vivendi betreffende Afghanistan aan het
oordeel der Russische regeering te onderwerpen.
Turbye.
De Montenegrijnsche rejecting heeft een ulti
matum gezonden aan de Albaneezen, waarbij de
onmiddellijke ontruiming van Gusinje geëischt
wordt. De Albaneezen beloofden de stad te zullen
ontruimen tegen vergoeding van hunne vaste bezit
tingen te dier plaatse.
INGEZONDEN.
Mijnheer de Redacteur,
De pers is de koningin der aarde en haar
grootsch doel is het publiek voor te lichten.
Beleefd verzoek ik dus een gevoelen van zooveel
duizenden publiek te mogen maken, naar aanlei
ding en tot geruststelling van den schrijver van het
ingezonden stuk van ,Een waarschuwende stem",
in uw geacht blad van Woensdag 29 Oct. liet
gevoelen dat ik bloot wenschte te leggen is dat
der sociaal-democraten, dat wil mijns inziens zeg
gen der voorstanders van waarachtigen vooruitgang
en beschaving.
Het woord is misschien genoeg om een mensch
een schrik om het hart te jagen. Een dief, een
roover, een moordenaar dat is erg, maar erger nog
is het in sommiger oogen een sociaal-democraat te
zijn. Vraag aan velen, wat iseens.-d.? Zij moeten
het antwoord schuldig blijven, maar dat het iets
heel ergs of slechts is, weten en gevoelen zij.
Leest slechts de dagbladen, ze vinden de s.-d.
vereenigingen een dwaasheid, maar vraagt men
naar een waarom, men blijft verlegen om een
antwoord te geven dat naar iets gelijkt.
Nu, het is eene uitgemaakte zaak dat schelden
gemakkelijk is, het schelden is vrijwel een
kwfijongens-argument, maar begrijpen en weer
leggen moeielijker. Zou het nu niet heter zijn,
indien men trachtte een juist begrip te verkrijgen
van hetgeen de s.-d. willen, dau dat men groote
onkunde verraadt, door te veroordeelen wat men
niet weet. En nu kom ik terug op den schrij
ver van genoemd ingezonden stuk, waar hij vraagt,
of de kapitalisten het zich kunnen voorstellen hoe
communisten, nihilisten, en ik zal er bijvoegen
socialisten, in de wereld komen.
Maar juist nu wil ik trachten te bewijzen dat de
heeren kapitalisten het communisme in toepassing
brengen, want wat is het communisme of socia
lisme? Het beginsel van gemeenschappelijke be
langen. Ik wil gelooven dat schrijver, en andere
particulieren, er voor 't oogenblik veel schade bij
hebben, met deze veranderingen op 't gebied van
vooruitgang, maar ik geloof ook dat hij niet is
vrij te pleiten van kortzichtigheid, want bij eenig
doordenken is dit juist het beginsel van 't com-
nunisme of socialisme.
Maar nu komt de strijd tusschen kapi
taal en arbeid. Het kapitaal zegt: ik ben onont
beerlijk voor u, arbeid, en daarom maak ik aan
spraak op het grootste deel van de opbrengst.
De arbeid zegt: gij kapitaal zijt door mij in het
leven geroepen, gij zijt mijn eigen product, maar
als gij aan mij wilt bestrijden de opbrengst van
hetgeen ik nieuw te voorschijn breng, bedenk
dan dat ik u geheel en al kan opeischen. Op de
vraag: wat is eigendom? moet men dus niet al
leen zeggen, dat eigendom is datgene wat iemand
bezit, maar men moet vragen, aan wien als ei
gendom toekomt al hetgeen dagelijks door
de arbeidende menschheid wordtvoort-
gebracht.
Tegenwoordig neemt het doode bezit daarvan
de grootste helft weg. Daartegenover vragen wij:
waaruit blijkt het eigendomsrecht opdeopbrengst
van den arbeid van anderen? Waardoor onder
scheidt het zich van het eigendomsrecht der slaven
houders op den arbeid der slaven of van het
recht der middeleeuwsche leenheeren op den ar
beid zijner lijfeigenen? Dat verschilt wel in vorm
maar niet in wezen. De slavernij was een onrecht,
de lijfeigenschap was een onrecht, maar het kapi
talistische eigendomsrecht op de opbrengst van
den arbeid van anderen is ook een onrecht. En
evcDgoed als het onrecht der slavernij en lijfei
genschap zijn weggevallen, evenzoo zal laatstge
noemd onrecht ook verdwijuen, en in de plaats
daarvan zal treden het natuurlijke en daarom
heilige eigendomsrecht van het arbei
dende volk op de opbrengst van zijn
eigen arbeid.
Een ieder, die niet ziek of gebrekkig is, kan,
en moet ook werken. En wie niet wil werken,
heeft daarom nog geen recht zich te verheugen
in hetgeen andere, vlijtige menschen hebben voort
gebracht. Nu zegt menja, maar het kapitaal heeft
zijn risico en mag daarop grooler aandeel vorderen.
Heeft dan het arbeidende volk geen risico, als het
werk slecht gaat, als de looneu dalen? Staat niet
tegenover het risico van het kapitaal, dat het geld
betreft, het veel grooter risico van den arbeid, om
er het leven bij in te schieten.
Daarop wordt in het geheel niet gelet, terwijl
de risico van het kapitaal dubbel en dwars wordt
gerekend. Maar, hoe nu die toestanden te ver
anderen Dat gaat niet plotseling. Die toestanden
zijn ook niet plotseling ontstaan, maar langzamer
hand en even noodzakelijk als zij waren in hun
ontstaan, even noodzakelijk moeten ze verdwijnen.
Een langzame geleidelijke ontwikkeling zal daartoe
brengen. Hoe stellen zich de s.-d. die voor? Vroeger
vormde de middelstand den grondslag voor
staat en maatschappijdoor de uitvinding van
machines is de middelstand van de baan gedron
gen, zoudat de nijverheid en de landbouw, op groote
schaal beoefend, alleen staHd kunnen houden. De
middelstand werd onteigend, hij verloor eigendom
en bestaan, en nog steeds heeft die onteigening
plaats, hetgeen de schrijver van „een waarschuwende
stem" ook heeft ondervonden, waardoor, zooals hij
terecht aanmerkt, het volk wordt gedeeld in r ij k e n
en armen. Het getal rijken wordt steeds kleiner,
maar de rijkdommen zelf steeds grooter in die
enkele handen.
Als dit zijn toppunt heeft bereikt, dan wordt
de tegenstelling door de meerderheid sterk gevoeld.
Men wil het kwaad verhelpen. Daartoe gaat men
den arbeid organiseeren, en daar voor dit doel het
gebruik van alle goederen, van grond en bodem,
van fabrieken en machines enz. noodig is, daarom
gaat men over tot onteigening. Erkennen de weinige
rijken de noodzakelijkheid van die handelwijze in
het algemeen belang, dan ontvangen zij schade
loosstelling, maar verzetten zij zich, steunende op de
machtmiddelen waarover zij kunnen beschikken,
dan gaan zij in dien strijd te gronde.
De grondslag van dit ideaal der toekomst is
het communisme in de eigendomsverhoudingen. De
sociaal-democratie is dus van meening, dat er een
tijd zal komen waarin het arbeidende volk zijn
recht op de opbrengst van zijn eigen arbeid zal
laten gelden. Tan opheffen van 't eigen
dom dus geen sprake, maar eenvoudig van
ontwikkeling van eigendomsbegrippen. Die
begrippen zijn reeds gewijzigd. Denk aan de tijden
der lijfeigenschap en slavernij. Zou men nu blij
ven staan bij de heerschende begrippen? Zou de
ontwikkeling haar hoogste punt hebben bereikt,
haar laatste woord hebben gesproken? Het grenst
aan waanzin, zoo iets te meenen.
Men zegt: de s.-d. willen deelen. Maar zij zijn
in beginsel juist de grootste tegenstanders van het
deelen; zij willen juist een dam opwerpen tegen
de „deelers", dat zijn de kapitalisten. De kapitalist
heeft den arbeider noodig en kan zonder hem niet
bestaan, de arbeider heeft den kapitalist niet noo
dig en zou zonder hem zeer goed, ja veel beter
kunnen bestaan. Het kapitaal is noodzakelijk, maar
niet de kapitalist, ziedaar wat de s.-d. zeer
goed begrijpen.
Maar zijn ze dan geen communisten? Worden
de bezitters dan niet bedreigd in hun eigendom?
Maar wat is communisme? Dat de menschen bij
gebrek aan gronden ter weerlegging gaarne de
toevlucht nemen tot schelden en spotten, is een
bekende zaak, en wie de lachers aan zijn
zijde heeft, heeft gewonnen spel. Maar spot
ternij is geen weerlegging. Alle nietsdoeners,
die de beschikking hebben over rijkdommen en
daardoor vele machtmiddelen kunnen aanwenden,
hebben in hun eigenbelang tal van onwaarheden
verbreid van hetgeen communisme is. Daardoor
komt het, dat velen zich onder communist zoo
veel als een schelm voorstellen. Men riep den be
kenden Eerdinand Lasalle eens toe: gij zijt een
socialist! Met dat woord was hij veroordeeld; nu
behoeft men niet meer te weerleggen, men heeft
als met een vogelvrije te doen, want alle maat
schappelijke vooroordeelen zijn daardoor opgeroepen.
Is het ons om waarheid te doen, dan vragen
wij echter: wat is communisme? Als wij rondom
ons zien in de maatschappij, dan vinden wij
vele en nuttige inrichtingen, die door velen of
door allen gemeenschappelijk in het leven zijn
geroepen. Hier vereenigt men zich om schipbreu
kelingen te redden daar bouwt een gemeente een
school, of zorgt de staat voor een straatweg. In
het dagelijksche leven denkt ieder aan zich zelf,
maar in gevallen als daar even genoemd, ver
eenigen zich de menschen tot bevordering van
een gemeenschappelijk doel. En de ervaring heeft
geleerd dat men daar wel bij staat.
Hoeveel vereenigingen zijn er niet, die alleen
bestaan voor de gemeenschappelijke belangen der
burgers? Zijn daar niet de spoorwegen, de tele
graaf? Wie zou gedacht hebben aan zulk een
ontwikkeld postverkeer? Wie aan gasverlichting
en waterleiding, en aan zulk een goedgeordende
brandweer? En toch dat alles vindt zijn wortel
in het communisme. Hoe smartelijk zouden wij
het niet ondervinden, als plotseling de verzeke
ringmaatschappijen niet meer bestonden, zoodat
ieder zijn eigen schade moest dragen
Dit alles is een stuk communisme of het
beginsel van gemeenschappelijke belan
gen. De gemeenschappelijke belangen hebben dit
tot stand weten te brengen, soms in strijd met
het naakte eigenbelang, maar soms ook uit eigen
belang. Terwijl de menschen het communisme
vervloeken, wandelen zij op de paden door het
communisme geopend. Wie vijandig staat tegen
over het c., is een vijand van de gemeenschap
pelijke belangen, een vijand der menschheidEn
wie het c. wil vernietigen, moet voor alle dingen
straatwegen, schoolgebouwen en al de bovenge
noemde zaken verwoesten, want daarin juist wordt
het communisme vertegenwoordigd. Juist daarvoor
werden beperkingen gemaakt voor die koude zelf
zucht die heerscht.
Als een speculant in granen geheele spoorlijnen
pacht en daarop leege goederenwagens laat heen
en weer gaan, om den toevoer van graan te be
letten en de arme menschen duur moeien beta
len of honger lijden, of wanneer de winkelier liever
zijn waren laat bederven dan dat hij ze verkoopt
tegen redelijke prijzen, dan is dat alles „in orde
maar men begint nu in te zien dat dit schade
lijk is voor het algemeen, en er zal een tijd
komen, waarin aan dat egoïsme paal en perk
wordt gesteld door de belangen van allen tegen
over die van enkelen. Alleen zij, die nu, op kosten
hunner medemenschen, „heerlijk en in vreugde"
leven, zullen bij verandering verminderen; maar
wat beteekenen zij tegenover de groote meerderheid?
Een stem uit het volk door.
Een sociaal-democraat.
Ter markt te Lelden aangevoerd,
15 November.
Wintertarwe 14 hectoliter /11.50 a ƒ12.50—Zomer-
larwe 14 hectol. 10.a 10.50 Winterrogge 13 heet.
7.25 a f 7.75 Zomerrogge 13 hectol./6.75 a ƒ7.
Zomergerst 13 hectol. 5.50 a/6.Chevalier-gerst 13
hectol. 7.25 a 7.75 Zware Haver 16 hectol. 4.75
a 5.25 Lichte Haver 16 hectol. f 4.a 4 25. Dui-
venboonen 9 hectol. 8.76 a 9.26 Paardenboonen 9
hectol./ 7.50 a 8.
Grasboter 6790 kilogr., 1ste qualit. vat 74.— a f78.
Schei- 2de qualit. j vat 66 a 70.Grasboter 1ste
qual. per kilogr. 1.85 a 1.96, Schei- 2de qnaliteit per
kilogr. f 1.65 a 1.75. Lange Zwarte Turf 5000 dubb.
hectol. 0.22s a f 0.27s.
BURGERLIJKE STAND YAN NOORDWIJK.
Van 1 tot 14 November 1879.
Geboren: Cornelia, d. v. Franciscns Van den Berg en An
nies Heemskerk. Maria Frederika, d. v. Hendrik Sara en
Wilhelmina Antonia Herfkens. Jacob, z. v. Jacob Hazenoot
en Maartje Doyvenbode. Adrianus Cornelia, z. v. Nicolaas
Van der Weyden en Martina Keyzer.
Ondertrouwd: Jobannea Heemskerk, 21 jaar, en Alida De
Bruin, 22 jaar. Arie Slats, 29 j., en Petronella Minnée, 22
j. Pieter Vink, 21 j., en Petronella Van Kampen, 21 j.
Johannes Willem Van Wijk, 30 j., en Johanna Catharina Wee-
nink 36 j.
Overleden: Floris Barnhoorn Pz. 9 m.
