Donderdag 30 October. N°. 6044. A'. 1870. LEIDSCH DAGBLAD. PRIJS DEZER COURANT! Voor Leiden per 3 maanden.............../ 1.10. Franco per post.1.40. AfzonderiQke Hommers0.03. Deze Courant wordt dageiyks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRUS DER ADVERTENTIES Tan 16 rugcisf 1.05. I©der« regd meerv 0.17^. Groot«r« letten naar pltitsrnltnte. Naar aanleiding van „een waarschuwende stem." De schryver vau het ingezonden stuk, han delende over broodfabrieken, associatie van kapi taal, coöperatie, tramwagens en dergelijken, heeft wel gelijk. Deze nieuwigheden brengen schade aan hen die op de te voren gebruikelijke wijze het publiek voorzagen van zekere levenebehoeften en van zekere gemeenschapsmiddelen, want de burgerij, die er op nit is om op de onkostbaarste wijze te verkrijgen wat zij noodig heeft, koopt in den regel haar spijs en drank daar waar zij het best, naar hoedanigheid en prijs der waren, terecht kan. En wanneer zij behoefte heeft aan een ver voermiddel, zal zij ook de voorkeur geven aan datgene wat zij steeds tot haar dienst gereed vindt en wat haar het minst kost. Men kan zich daarover beklagen en jammeren over het lot van hen die door zulke nieuwigheden hun beroep en kostwinning verliezen, maar er is geen ander ge neesmiddel voor deze kwaal, dan terugkeer tot den ouden tijd, den tijd der keuren en der arbi traire reguleu, den tijd der trekschuiten en der bolderwagens. Spoorwegen, telegrafen, gasverlichting, associatie, coöperatie, in een woord alles wat menschelijk vernuft op natuurkundig en economisch gebied heeft ontdekt en toegepast moet in den ban wor den gedaanwant al deze zaken hebben, op haar tijd en beurt, aan personen van diverse beroepen en bedrijveu schade veroorzaakt. Men kan deu staf breken over al die uitvindingen en nieuwigheden die het verschil maken tusscheu vroegere toestan den eu de moderne 19de eeuw, men kan zich verlustigen in smalen eu schimpen op de aanwen ding van vereende krachten van verstand en kapitaal, maar in de practijk zal er wel niemand te vinden zijn die afstand wil doen van de voor- deelen, gemakken en genoegens, waaraan alle leden der maatschappij zich in meerdere of min dere mate gewend hebben. Heeft men b. v. ge- derende een dozijn jaren goed en goedkoop brood gegeten, dan zal het publiek van dat voordeel niet licht vrijwillig afstand doen. Maar gesteld dat iemand bij machte was in dit opzicht de oude toestanden te doen herleven, hij zou het niet durven doen, men zou niet toelaten dat hij het beproefde, want de burgerij zou inzien dat zij een dwaasheid beging als zij zich ouder de leuze van: „oorlog en dood aan het kapitaal'' liet ver voeren om haar eigen glazen in te slaan. Hoe zou hij ontvangen worden die de macht had en daarvan gebruik maakte om alle spoor- en tramwegen en telegrafen buiten dienst te stel len Bolderwagens, diligences, trekschuiten, bo den te voet en te paard zouden daarvoor in plaats treden; wat thans gauw, goed en goedkoop gaat, zou weer langzaam, leelijk en duur gaan. Maar is het waarschijnlijk dat men in zulk een terug keer tot het oude zou berusten? Is het denkbaar dat het streven naar vooruitgang ooit zal ophou den? Is het wenschelijk? En toch dit zou het geval moeten zijn, wanneer haat en afgunst van hetgeen men kapitaal noemt de wereld be roofde van dezen machtigen hefboom tot ver betering der menschelijke samenleving. Dit is echter onmogelijk; men kan noch kapitaal in geld, noch kapitaal in verstand, noch kapitaal in kennis vernietigen of werkeloos maken, al wilde men het doen. Zonder verstand en zonder kennis heeft kapitaal in geld weinig waarde; er is in onze maatschappij een noodzakelijk verband tusscheu die genoemde kapitalen, zonder welke de maat schappij niet bestaan kan. Alvorens daaraan den oorlog te verklaren, is het wel de moeite waard de balans op te maken en te onderzoeken of er meer goed 4an kwaad uit is voortgekomen, of men er meer aan te danken, dan aan te verwijten heeft. Wij gelooven het eerste. LKUIKX, 29 October. Burg. en Weth. raden gunstig op een verzoek van H. M. D. Yan Gelder, om vergunning tot het leggen van eene hardsteenen stoep ter breedte van 1.15 M. voor zijn huis aan het Galgewater wijk I n°. 15. Ten gevolge van het raadsbesluit tot uitbrei ding van het hulppersoneel aan de meisjesschool lste klasse bieden Bnrg. en Weth. eene voor dracht aan tot benoeming van eeue hulponderwij zeres aan die school, op eene jaarwedde van 500. De voordracht is aldus samengesteldE. Van Dijk, M. Vrijhofl', S. Baks. De commissie van financiën heeft geene beden kingen tegen het voorstel tot het doen rooien en verkoopen van eenige hoornen, tot het verleeneu van machtiging voor de aanschaffing van jonse boomen en eene nieuwe beplanting van de Lammer markt, waarvoor een lOOtal hoornen zal worden vereischt. Zij raadt derhalve dienovereenkomstig te hesluiten. Burg. en Weth. geven in overweging de jaar wedde van den onlangs benoemden onderwijzer 9de klasse aan de school -n°. 2 voor onvermogen- den, J. Verwey de Winter, om aangevoerde rede nen, met ingang van 1 Januari 1SS0 te verhoogen van I 700 tot f 800. De zevende Protestantendag, welke heden al hier gehouden wordt, werd gisteravond vooraf gegaan door een feestelijke godsdienstoefening in de St -Pieterskerk, waar zich tegen zeven uren een zeer aanzienlijke schare vereenigd had, zoowel van hier woonachtige leden van het Nederlandsclie Protestantenbond als van andere belangstellenden, zoomede van afgevaardigden van elders gevestigde afdeelingen. Het inwendige van het grootsche tempelgebouw hood een inderdaad indrukwekkend schouwspel aau. Toen de feestredenaar het gestoelte beklom men had, bleef er in het kerkgebouw een adem- looze stilte heerschen ten einde van het keurige orgelspel van den heer J. Godefroy te genieten, die een kerkelijkefeestouverture op Luthers koraal „Ein feste Burg ist unser Gott", van O. Nicolai, uitvoerde. De vergaderden zeiven hieven daarna het eerste vers van het eerste Ev. gezang aan, ingeleid door een prachtig orgel-praeludium. Nadat dr. J. Hooy- kaas, van Botterdam, vervolgens zoowel den be langstellenden als den van verschillende oor den van ons vaderland hier samengekomenen een welkom had toegeroepen, vereenigde men zich in een gebed, waarna weldra door de uitvoering van Verhulst's „84sien Psalm" de liefelijke tonen van koor en orkest langs de gewelven ruischten. Zoowel de jonge dame, die de sopraan-solo vervulde, als het vrouwenkoor, voldeden zeer goed. Nauwelijks waren do laatste tonen weggestorven, of de feestredenaar stond op en hield eene op deze samenkomst betrekking hebbende toespraak naar aanleiding van de ontwikkeling en den strijd der Hervorming en de geboorte van het Protestantisme, waarvan thans mede de 850ste gedenkdag werd gevierd. Hierna deden koor en orkest zich weder hooren met de uitvoering van het lste gedeelte van den indrukwekkenden „42sten Psalm" van Mendels sohn. Na de dankzegging klonk eindelijk bet machtige en krachtige „Halleluja" uit Handels „Messias", dat niet minder dan de vorige zang stukken met belangstelling door de vergadering werd gevolgd. Zoowel de leden van het vrij tal rijke vrouwen- en mannenkoor en die van het orkest, als hij die even welwillend de leiding er van op zich genomen had, de heer A. J. Wetrens, hebben aanspraak op ieders erkentelijkheid en waar deering voor hunne opluistering der feestviering. Alvorens dan ook de samenkomst met het lied der gemeente: „Zijn naam moet eeuwig eer ont vangen", besloten werd, betuigde de redenaar aan allen die ook maar op éénige wijze tot het wel slagen der samenkomst hadden medegewerkt en van huune ondersteuning of welwillendheid hadden blijk gegeven, hartelijke» dank. Hedenmorgen bad op de begraafplaats aan de Mare de teraardebestelling plaats van den heer D. II. Poelman, eersten onderwijzer aan de open bare school n». 3 voor minvermogenden alhier. Een schaar van vrienden volgde den lijkstoet, ter wijl hij door ambtgenooten grafwaarts gedragen werd. Op het. lijkkleed waren twee kransen ge hecht, een van zijne laatste leerlingen, die rondom het graf hadden plaats ge,nomen. Behalve vele be langstellenden stonden daar ook de president der plaatselijke schoolcommissie en de bestuurders van het genootschap M. S. G. Door den heer Snoek, leeraar aan de burger dag- en avondschool te Am sterdam, oudsten vriend van den overledene, werd een hartelijk woord te zijner nagedachtenis ge sproken, terwijl de heer J. Wuyster, hoofdonder wijzer der school, de verdiensten van den over ledene in het licht stelde. Het lager onderwijs in deze stad verliest in hem een zijner bekwaamste mannen, die bij een hoog besef van plicht nederig heid en eenvoud voegde. Bij de Maandag gehouden aanbesteding van levensmiddelen ten behoeve der vereeniging „Uit Liefde" alhier, gedurende hetdeelseizoen 187980, zijn aannemers geworden de heeren: A. Das, voor gort a 0.125S/100 per liter; J. P. FonteiD, voor rijst a 0081 0 per 5 hectogram, en W. F. Milders, voor wit gebraakt brood a f 0.10'/, per 5 hectogram. Wegens uit te voeren herstellingen aan de brug over den Bijn aan het Haagsche Schonw is de passage voor rij- en voertuigen, paarden en vee over die brug gesloten van 29 October tot en met 3 November a. s. De passage van 's-Gravenhage naar Amsterdam en omgekeerd moet plaats hebben over Leiden. Wegens het inbangen van nieuwe benedendeuren in de Mallegatsluis te Gouda zal de scheepvaart door die sluis gestremd zijn van den 7den tot en met den lOden November. Alle postzegels en briefkaarten van vroe gere uitgiften worden te rekenen van 1 Novem ber buiten omloop gesteld. Wie na dien datum andere postzegels en briefkaarten gebruikt, dan de laatst ingevoerde, thans in gebruik zijnde, wordt geacht zijne brieven of gedrukte stukken, monsters enz. niet gefrankeerd te hebben en on geldige briefkaarten te hebben verzonden, zoodat zijne stukken als ongefrankeerde, met dnbbel port worden belast. ïntusschen kan men gedurende 3 maanden, dns van 1 November 1879 tot 31 Januari 1880, zijn buiten omloop gestelde post zegels en briefkaarten, zoo zij zich in ongeschon den staat bevinden, op de postkantoren inwis selen tegen geld of gangbare zegels en briefkaarten. Bij de gisteren gehouden verkiezing van een lid voor den gemeenteraad van Bodegraven, ont-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1879 | | pagina 1