I
Maandag 20 October.
N°. 6035.
A0. 1879.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PIUJS DEZER COURANT:
Voor laiden per 8 maanden.1.10.
Frant1 per poaLv 1.40.
4&OD'.ertijke Nommera&03.
Dese Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DEB ADVERTENTIES:
Van 16 regels1.05.
Iedere regel meer0.17-J.
Grootere letten naar plaatsruimte.
Dit Noir.nier bestaat uit TWEE BLADEN.
Eerste Blad.
STADS-BERICHTEN.
De BURGEMEESTER der Gemeente Leiden,
Gelet op art. 21 der wet van 4 December 1872 (Staatsblad
N*. 134);
Brengt ter kennis van de ingezetenen dat in de afgeloopen
week zijn aangegeven als door roodvonk aangetast 53 personen,
en aan die ziekte overleden 11.
Leiden De Bargemeester voornoemd,
18 October 1879. V. d. BRANDELER.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente Leiden
brengen ter algemeene kennis dat het Kort Rapenburg en de
Borstdlbrug gedurende 4 dagen, aanvangende Maandag 20 October
a. s.t voor do passage van rij- en voertuigen ajgesloten zullen
zijn wegens de werkzaamheden aan de Paardenspoorwegen.
Bargemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, V. d. BRANDELER, Bargeawaster.
I 18 October 1879. E. KIST, Secretaris.
Ook ons belang.
Naar aanleiding van het onderzoek in de af-
deelingen der begrooting van Amsterdam voor
het volgnide jaar bespraken wij in een vorig
nommer het ook in onze gemeente voorkomende
verschijnsel dat de bevolking der onmiddellijke
omgeving- hoewel niet tot onze gemeente behoo-
rende, genot heeft van onze openbare instellingen,
zonder in de lasten der instandhouding er van
naar evenredigheid bij te dragen.
De qu iestie is niet nieuw, ook in het buiten
land. Toen den 28sten Juli van dit jaar de heer
Van der Straeten, de toenmaals nieuwbenoemde
burgemeester van Brussel, zijne betrekking aan
vaardde, schetste hij in een rede, bij die gele
genheid uitgesproken, de verhouding der voor
steden tot de hoofdstad. Daaruit blijkt dat de
wanverhouding aldaar nog veel sterker is. De
voorsteden toch maken voor haar hulpbehoeven
den zelfs gebruik van Brussels weeshuizen, ge
stichten voor oude lieden, enz., die zij zeiven
niet bezitten, en het bedrag dat zij krachtens de
wet ten opzichte van het domicilie van onder
stand voor sommige dier nooddruftigen moeten
betalen, beloopt, per hoofd berekend, op verre
na niet de som, daarvoor door de hoofdstad ver
strekt. Zoo tellen aldaar de middelbare scholen
446 leerlingen uit de voorsteden en slechts 407
uit de stad. Nu komt iedere leerling aan de
laatste op ongeveer 1.60 meer te staan dan
het schoolgeld bedraagt, een niet onaardig voor
deeltje dus voor de buitenwijken reeds op dit
onderdeel alleen. Brussels burgervader kwam dus
tot de zeer begrijpelijke conclusie dat, indien de
voorsteden werkelijk haar geëvenredigd deel tot
de uitgaven der hoofdstad bijdroegen, deze zich
in vrij wat bloeiender financieëlen toestand zou
bevinden.
Die aandrang ook elders wijst op een vrij
algemeen heerschenden toestand van onbillijkheid,
die dringend verbetering eischt. Om daartoe te
geraken, dient er in de eerste plaats bij herhaling de
aandacht op gevestigd te worden.
Intnsschen de phase, waarin de zaak op het
oogenblik te Amsterdam verkeert, bewijst, dat
het nog zoo heel gemakkelijk niet zal gaan het
doel te bereiken. Van minnelijke schikking toch
kan er wel nauwelijks sprake zijn tusschen twee
partijen, waarvan de eene vooraf weet, dat zij
steeds zal eindigen met te verliezen. De bewoDers
der buitenwijken zijn eenigermate te beschouwen
aU bedorven kinderen, en dezen tevreden te stellen
gaat moeilijk.
Naar onze meening bestaat de wijze om af
doende verbetering te verkrijgen hieriD, dat men
den weg opga, dien Amsterdam zijns ondanks
gedwongen werd in te slaan, dat men nl. van
de regeering zoodanige wijziging van grensschei
ding trachte te verkrijgen, waardoor zooveel mo
gelijk al de omwonenden, die uithoofde van de
ligging hunner huizen gebruik maken van de in
richtingen der in hunne onmiddellijke nabijheid
gelegen stad, ook in het grondgebied van die stad
worden opgenomen.
Langs anderen weg zal men slechts tot halve
maatregelen komen, gelijk dat thans geschiedt ten
opzichte van het schoolonderwijs. Reeds vroeger
wezen we er op, dat, al wordt het onderwijs per
leerliBg voor de buitengemeenten vergoed, daar
mede nog niet aan alle billijke eischen is voldaan.
Daartoe zon voor eiken leerling niet alleen het
gewone schoolgeld moeten worden gekweten, maar
buitendien nog zooveel als uit de gemeentekas
wordt bijgepast, per leerling berekend. Blijft over
de vraag, in hoeveel andere opzichten de bewoners
der buitengemeenten nog van de stad profiteeren.
Bij het onderzoek der Amsterdamsche begrooting
werden daarbij genoemd politie, brandweer, straat
verlichting, rioleering enz.
Die toestand doet zich voor in alle groote ge
meenten, waar in de laatste jaren veel is gebouwd.
Men denke b. v. aan het zonderlinge verschijnsel
van de gemeente Delftshaven uitgebouwd in de
gemeente Rotterdam, of liever omgekeerd; een
toestand, die soms tot belachelijke wanverhoudin
gen en kleingeestige onderscheidingen aanleiding
geeft, wat de meest gewone fnnctiën van politie-,
van postwezen enz. betreft.
Met het oog op die uitgebreidheid van het
kwaad, zal men licht begrijpen welke vèr uit
ziende gevolgen de stap, door Amsterdam bij de
Regeering te doen, zal kunnen opleveren. Immers,
het mag als vrij zeker worden beschouwd, dat,
indien de hoofdstad het door haar beoogde doel
zal hebben bereikt, ook andere gemeenten niet
zullen nalaten haar stem te doen hooren, ten
einde in dat opzicht eveneens tot een meer ge-
wenschte verhouding te geraken.
Intusschen valt er voor het oogenblik weinig
anders te doen dan af te wachten, met welken
uitslag de poging van Amsterdam zal worden be
kroond, mits men slechts het „tua res agitur"
niet uit het oog verlieze, vooral in een gemeente
als de onze, waar met name aan het onderwijs
zoo belangrijke sommen worden ten koste gelegd
en waar overigens ook de gemeentebeqrooting,
gelijk op zoovele andere plaatsen, telken jare een
steeds hooger cijfer aanwijst.
LEIDEN, IS October.
Met genoegen vernemen wij dat mejufvrouw
Duyverman, hoofdonderwijzeres der Nutsbewaar-
school, voorloopig althans, heeft afgezien van haaT
voornemen om hare betrekking eerlang neder
te leggen.
De Leidsche Melkinrichting heeft op de
tentoonstelling van zuivelbereiding te Londen,
afdeeling boter, eene loffelijke vermelding verkregen.
Door den rector magnificus der hoogeschool
alhier zijn ingeschreven 106 studenten, waarvan
voor de letteren II, godgeleerdheid 3, rechten 58,
geneeskunde 31 en voor de wis- en natuurkunde 3.
Bij de Tweede Kamer zijn adressen inge
komen van personen, die verzoeken in aanmerking
te komen voor de opengevallen betrekking van lid
der algemeene rekenkamer. Daaronder komt ook
voor de heer J. J. Hnbrecht, ontvanger der regis
tratie en domeinen alhier.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 5275 volwas
sen personen en van 610 kinderen.
Ds. J. G. Verhoef, predikant te Steeg, is
beroepen bij de Ned. Ilerv. gemeente te Katwijk
aan Zee.
Tot predikant te Aalsmeer is beroepen ds.
F. Van Spall te Leimuiden en te Rijnsaterwoude
ds. Coeverden Adriani te Harderwijk.
De vacature van ouderling der Hervormde
gemeente te Kaag, opengevallen door het bedanken
van den heer G. Van Tol, bijna twee jaren geleden,
blijft steeds voortduren. De stemgerechtigde lid
maten, zoo schrijft men ons, zijn onmachtig hieraan
een einde te maken. De kerkeraad schijnt van
oordeel dat een tweede ouderling overbodig is.
Bij de faculteit der wis- en natuurkunde
aan de universiteit te Amsterdam is met gnnstig
gevolg het eerste natuurkundig examen afgelegd
door den heer A. H. M. Van den Bergh, student
in de geneeskunde.
Ten behoeve van het gymnasium aldaar is
aan de gemeente Utrecht een rijkssubsidie toege
kend tot een bedrag van 11,000 'sjaars, tot
wederopzeggens toe.
Het aanvullings-examen voor officier van
gezondheid Sde kl. bij het leger hier te lande is
met goed gevolg afgelegd door dr. D. H. Zeeman,
militair arts.
Onlangs deelden de couranten als proeve
van den Belgischen militairen stijl mede, dat een
soldaat haring zonder stropdas had gehaald.
Zoo erg maakt onze wetstijl het niet, maar dat
zij toch wel iets te wenschen overlaat moge blijken
uit de volgende bepaling van art. 1 van het
koninklijk besluit van 1 Februari 1879, (Staats
blad n°. 29). Das nog van versche dagteekening.
Dat besluit zagen wij in naar aanleiding der
benoeming van prof. Van der Hoeven, omtrent
wiens honorarium aanmerkingen waren gemaakt.
Die aanmerkingen worden weerlegd door genoemd
artikel, maar voor den steller is het jammer, dat
het weder in herinnering wordt gebracht. Zie hier
wat hij zijn Koning doet besluiten
„Indien niet bij zijne aanstelling anders bepaald
is, geniet elk hoogleeraar aan eene rijks univer
siteit eene jaarwedde aanvankelijk van 4000,
vervolgens ingaande met den eersten dag van het
vierendeeljaars, volgende op dat, waarin hij, te
rekenen van den dag, waarop hij zijne lessen als
hoogleeraar heeft aangevangen, zijn vijfjarigen
diensttijd volbracht heeft, van 5000, en daarna,
na nogmaals volbrachten diensttijd, van f 6000."
Arnh. Crt.
Voor de geldieening ten laste der gemeente
's-Hertogenbosch van 40,000 is deelgenomen
voor een bedrag van 419,700; de hoogste in
schrijving was a 103, de laagste a 100 pet.
Hiervan werden gegund 7000a 103ƒ1000 a
103"/l0o; ƒ1000 a 1032=/l00;/"16,500 a 102"/lOO
en 14,500 a
De luit. ter zee 1ste kl. jhr. H. M. Van
der Wijck, van het eskader in Oost-Indië in
Nederland teruggekeerd, is op nonactiviteit gesteld
en wordt met 1 Nov. a. s. gedetacheerd bij het
dep. van marine, ter waarneming der betrekking
van adj. bij den minister van marine.
Z. M. heeft jhr. mr. W. M. Van Weede
en jhr. mr. F. M. A. H. Micbiels Van Ver-
duynen, beiden thans attaché bij het Nederl. corps
diplomatique, bevorderd tot secretaris van legatie
