Prijscourant der £ffecten.
om deu hals, .dien sommige pronkers zich beijve
ren te polijsteD, trotsch zijnde op den titel van
orang kompani..
Daar ik gezien heb dat achtingswaardige des-
sn-lni, ja zelfs mijn eigen bedienden zich ver
eerd gevoelden om naast zoo'u man neer te hur
ken en onder het opsteken van een roko een
boom op te zetten (pseudoniem voor gesprek),
besluit >k dat er niets onteerends in ligt, of
dal de Javaan geen schaamtegevoel bezit.
Door rechterlijke ambtenaren heb ik hooren
beweren qn ik meen het niet te mogen be
twijfelen dat na expiratie van deu straftijd,
als zulk een boeteling in zijn dorp terugkomt,
de man een overwegenden invloed bezit, omdat
hij veel heeft gezien en veel ervaring en wijsheid
opgedaan.
Is derhalve zulk een straf niet de beste en
humaanste wijze om de oudeugd te beteugelen?
Waar ter wereld bestaat er iets dergelijks? In
welk land zal men moordenaars, roovers, kortom
het schuim van de natie, als straf een aangename»
werkkring bezorgen, incluis keeding en voedsel?
In Nederland hoort men algemeen van de moeie-
lijkheid om een ontslagen gevangene werk te be
zorgen, ter voorkoming van recidive. Welnu,
brave, landgenooten, stuurt ze hierheen en ik ver
zeker u dat ze dadelijk burgemeester worden. Wat
wil men meer?
Maar dit is niet alles. Te Samarang gebeurde,
het dat de heeren kettinggangers het water van
den artesischen put tot privaat eigendom verklaar
den, de eerlijke koelies weerden en het water ten
eigen profijte aan de huizen der ingezetenen ver
kochten.
Prijzenswaardig die energie, die zucht om er
iets bij te verdienen, nietwaar? Dat belooft iets
voor de toekomst
Te Batavia geschiedde het, dat eene dame uit
het convooi zich beleedigd achtte door iemand,
die met zijn huurrijtuig vóór de bekende sociëteit
„de Harmonie" op klanten wachtte. Hoewel de
man op vrije voeten was, zich geen kwaad be
wust, en als een echte don Juan zich slechts een
galanterie veroorloofde met eene dame van stand,
werd dit door de dame in quaestie zeer euvel
opgenomen, en terecht, want het is niet pleizie-
rig als men zijn reputatie ziet in gevaar gebracht.
Daar gezegde dame een zeer sanguinisch tem
perament had, werd ze eene tweede Kenau Hasse
laar gelijk, en heldhaftig als deze, begon ze met
een klein bombardement van steenen den belager
tot andere gedachten te brengen. Daar deze tijdig
de tuchtiging ontging, door languit in zijn voer
tuig te gaan liggen, moesten de magere rossinant
en het wrakke vaartuig het misgelden. Dat dit
voor hare tocht- en lotgenooten eene aangename
uitspanning was, valt niet te betwijfelen. Zelfs de
mandoer zag met welgevallen toe en zou stellig
geapplaudisseerd hebben, als dit niet eene Wester -
tersche, maar Indische adat was.
Juist daardoor verkorf het de man bij zijn vol
gelingen, die op meer krachtdadigen steun hadden
gerekend.
Door hare verwijten opgewekt, werd eindelijk
het eergevoel van den geleider wakker geschud.
Was hij niet aansprakelijk voor alle schade en
schande, zijn gevolg aangedaan Derhalve gordde
hij zich aan om de eer van het college te wre
ken, keerde zich manmoedig om, zwaaide de rot
ting, maar vindt helaasden snooden karrevoer-
der verdwenen.
Als zoo iets in Batavia gebeurt, wat zal er dan
elders geschieden! Zouden onze wetgevers dat
weten? Zonden zij bedacht hebben, dat ons Wes-
tersch begrip van eergevoel en schaamte dat
de straf zoo pijnlijk maakt hier over het alge
meen gemist wordt; dat de straf, hier opgelegd,
geen straf is; dat waar tot dwangarbeid is ver
oordeeld, de toepassing van het vonnis een paro
die op „arbeid" is?
Eens zag ik in 't binnenland een convooi van
gevangenen, door pratjoerids (inlandsche soldaten)
geëscorteerd, die „ganz gemüthlich" de geladen
geweren hunner bewakers droegen.
Ik dacht direct aan het barbaarsche Moscovië,
en hoe de nihilisten naar Siberië getransporteerd
worden. Hoe de lieve jonge meisjes wier por
tretten, zoo vol zachtheid en intelligentie, in de
„Hlustrirte Zeitung" prijkten in ketenen ge
klonken, door kozakken begeleid, de treurige reis
aanvaarden. Hoe ik wenschte, dat zij de goeder
tierenheid van de Ned.-Indische regeering deel
achtig waren....
Maar om op onze gevangenen terug te keeren;
waarom zij de rollen niet omkeerden, is mij nooit
recht duidelijk gewordenmisschien waren zij daar
toe te rechtschapen of te indolent.
Beklagenswaardig zijn echter dit meen ik
ter liefde tot de waarheid te moeten opmerken
zij die preventief gevangen zitten. Door het on
voldoende getal rechterlijke ambtenaren kan het
maanden en maanden duren, eer de zaak voor
komt. En daar de gevangenissen in het binnen
land klein en overbevolkt zijn, kan het niet
anders of de toestand is minder confortable. Stel
u voor, eenige maanden te smachten naar licht,
naar vrijheid, in een ruimte van vierkante meters
die voor een school in Holland zou afgekeurd
worden, onder daken die aan de beruchte looden
van Venetië herinneren. Geen wonder dat de
arme menschen sterven als muizen, 't Is onmen-
schelijk en fijner wreedheid dan de rottingstraf.
Tegen deze overbevolking is echter veel te
doen. Men schafi'e eenvoudig eenige strafbepalin
gen af, en wat vroeger misdrijf was, wordt de
hoogste burgerdeugd.
Enfin, onze nieuwe minister van koloniën zal
daartoe wel een handje helpen.
Artikel 2 N°. 27 van het politie-strafreglement,
bedreigende straf voor verbreking van werkcon
tracten door Inlanders, heffe zijne excellentie op,
en men is er. Leest men toch de vonnissen der
politierol, dan ziet men telkens„veroordeeld tot
werken voor den kost zonder loonKromo, Sidin,
Silah (en hoe ze meer mogen heeten), omdat zij
biunentijds uit hun dienst wegliepen." Gewoon
lijk geschiedt dit met eeu fliuk voorschot, want
zonder dat is het moeilijk om bedienden te krij
gen. Al heeft men zich ook nog zoo stellig voor
genomen geen voorschot te geven, toch loopt
men er in. Sidin wil eene nieuwe vrouw gaan
trouwen en „minta pindjam doewit" (verzoekt
geld te leenen); Kariot's soedarn is dood en er moet
geplant worden. Mijnheer moet kassian hebben
en geld leenen voor eeu sèlèkah enz. enz.
Daar is geen volk ter wereld dat meer alge
meen in schulden steekt dan het Javaansche.
Waar ter wereld zal het nu heen moeten, als
onze bedienden naar willekeur hun contract ver
breken en wegloopen.
Nu kan men ze ten minste als ze niet
naar het gebergte verhuizen en van naam veran
deren dwingen de maand uit te dienen of
anders ter politierol doen verschijnen. Dit geeft
wel niet veel, maar 't is toch iets.
Om het voorschot terug te krijgen is echter
ondoenlijkmen moet maar verstandiger zijn, of
men kan eene civiele actie instellen. Daar ze ge
woonlijk niets bezitten, is dit onbegonnen werk.
Waarlijk, ik geloof dat het op den duur
zal blijken, dat de meesters meer bescherming
noodig hebben dan de bedienden, waarvan zij de
dupe worden.
Maar genoeg van dit onverkwikkelijk onder
werp, dat de voorstanders van de emancipatie
van den Javaan maar boos maakt. Ik beloof u,
mijnheer de redacteur, dat ik den lezers van uw
nieuwsblad er nimmer meer mee zal vervelen.
22 Maart 1879. S.
P.S. Daar lees ik net van pas in de Saina-
rangscbe Courant een bericht, dat zoo duidelijk
mogelijk mijne bewering staaft, nl. dat de ont
slagen boeven de meeste kans hebben op het
burgemeesterschap. In de dessa Kliteh, district
Grogol, zou een nieuwe loerah (burgemeester)
gekozen worden.
De uitslag der stemming was, dat
Kertodrono144
Kalidjo133
Wongso155 en
Gotroeno66 kregen.
Daar echter bleek dat N°. 1 indertijd veroor
deeld was tot 6 maanden dwangarbeid wegens
het stelen van een karbouw, N°. 2 een schuil
plaats aan ketjoepartijen verleende, N°. 3 wegens
een opiumzaak 3 maanden gekrakkald had en
alleen Gotroeno zonder vonnis was, maar te weinig
stemmen had, was in dat voorbeeldige dorp eene
herkiezing noodzakelijk. Duidelijker bewijs dat
het moraliteitsgevoel bij de inlanders eigenaardig
ontwikkeld is, is dunkt mij niet te vinden.
AMSTERDAM, 17 Mei.
Vor. dag.
Lngite
Hoogita
Staatsfondsen.
Nederl., Cert. Nat. W. 8. 2* pCt.
64%
64%
dito dito 3
76%
dito dito 4
98
98%
dito dito 1878 4
983/46
98%
Hongarije, Gondl5
02%
63
Oostenrijk, Oblig. Papier
Mei/November5
«73/16
57%6
dito in Zilv. Jan. en Juli.5
577/v,
57%
7/8
dito Goud dito dito.. 4
683/6
687/8
Port.,O.Bait. 1853/186U3 B
52
6113/14
52
Rusland, ObL Hope Co.
1728/18165
933/j
93%
OWigatién 1866/1000.. 5
88
°7%
dito 1877 Amst.5
86 7/i6
963/8
dito 1877 Oostersche.5
531/6
623/,
63
dito 1872 gecous..o
821/I6
923/M
dito 1878 dito...5
82
dito 1860 2e Lecu4^
81
80%
Oblig. Leening 1867/69.4 B
733/4,
91/14
3/l«
Spanje,0bl.Bnit.l867/72.1
16%,
163/16
3/8
dito Buitenl. 187G.2
36»/1G
86%
dito Bionenl1
143/m
14%S
dito Binnenl. 1876.2
33%
33
Turkije,O.A.Schuld 1865.5
95/8
93/16
Wit
Egypte, Obl. Leen. 18766
80
40
Spoorweg- dito 1876.5 n
80%
Noord-Amerika, Obl. Ver.
Staten 1876.. 4^ 9
7083/.
104%
-
dito dito 1871.. 5
101%,
101%
Brazilië, Ob. Lond.18655
90%
Columbia, dito4$
48%
Peru, Oblig. 18706
101/6
10%
dito dito 1872 6
8%
8%
S/8
Indnstrleele en Flnan-
tieele ondernemingen.
Ned., Afrik. Hand.-Ver. Obl.5
22
19
20%
dito dito 1877 dito... 5
20
17%
18
Aand. Ned. H.-Maat. Rescontre
1003/a
100%
Aand. Ned.-Ind. Handelsbank.
195%
121
81
35
39
Ooatenr., Aaöd. Nat. B
120%
1203/,
121%
Spoorwegleeningen.
Ned., Aand. Holl. IJz.-Spoorw.
121
121
Aand. M. tot Eipl. v. St.-Spw..
112
112%
Aand. Ned. Centr.-Spoorw
18
Aand Ned. Rijn-Sp. Volgef....
139
ObL Boxtel-Wezel
56%
Hong. Theis«.-Sp. aand. n
88%
84%
3/4
ObL Theiss.-Spoorwe<.5
77%
777/3
78
Italië,Obl.Vict-Emann 1.5
49%
49
dito ObL Zuid-Italië S p3
87%
47%
%6
Oostenr.Obl.Fr.-Oost.Sp.G
70
Polen, Aand. W.-Biomb. 4
50%
50%
dito dito W.-WeeDen
GS
673/,
63
RobL, Aand. Gr. Sp.-M, .5 pCt.
118%
118%
119
88%
481/,
ObL Brest-Grqjewo5 0
85%
85%
dito Jelez-Griasi5
80
dito Jelez-Orel 1000.5
82%
82%
Aand. Kiew-Brest5
70
ditoKnr6k-Chark./1000.5
813/,
82
ObL K.-Cb.-Azow5 B
74
73%
74%
dito Mosk.-Sm. 1000.5
S4
dito Poti-Tiüifl 1000.5
931/i6
dito Rumenen7
32
N.-Amcrka, Oblig. Atlant.
Miss.-Ohio.7 n
28
36%
»/8
Oblig. Cent.-Pacific 6
108
107%
108
dito Califoraië-Oregon .6
98
98
dito St.-Joaquin Valley .6
98
98
Cert. v. A. North-Western
92%
Oblig. Chic. S.-West7 pCt.
1081/,
1081/,
dito Den ver-Pacific..7
67%
69%
3/t
Denver Rio-Grande7 n
947/s
93%
Aand. Erie-Spool weg gef. 4 doll.
27%
27
Cert. Amst. Illinois
87
86%
3/4
109%
dito St.-Loais-St.-East.7
64%
64
dito Miss. Kans. Texas.7
67%
67
dito Oregon-Calif7
29%
29%
3/.
Oblig. Union Pac. Hoofd 16
106%
1063/,
Premieleeningen.
Nederl., Stad Amsterdam3 pCt.
105%
105
dito Stad Rotterdam..3 a
102
101%
V3
Hongarije, Leen. 1870
89%
90
Ooatenr., StL 250,1854.4 pCt.
993/,
99%
dito /f500,1860.5
106%
108
dito /f 300,1864
137
138
Raai., Staatsleening 18645 pCt.
1387/,
138%
Turk. Spw.-Leen3
10%
10%
Prolongatie 4 pCt.
Prijzen der Coupons: Amsterdam, 17 Mei. Metal
liek fl. 21 21.321/9 i Zilver fl. 21 f 21.32y2; Diverse in pd.
sterl. f 11.70; Portugeesche f 11.70; Fran9che f 47.45, Bel
gische f 47.40; Pruisische 58.45Russische te Hamburg 1.13;
ld. in zilv. roeb. 1.121/2» Sp&anadie piasters 2.28; Spaan-
sche fr. 47.45, Amenkaansche dollars 2.43y2; ld. in
papier f 2,431/0.
