N\ 5834. Vrijdag 21 Februari. A0. 1879. LEIDSCÏÏ DAGBLAD. PRIJS DEZER COURAJiT: Voor Leiden per 3 maanden1.10. Franco per post1.40. Afzonderlijke Nommcrs0.05. Deze Courant wordt dagelijks, met uitzonderiug van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. PRIJS DER ADVERTEiVriEN! Van 16 regels af 1.05. Iedere regel meer0.174* Grootere letters naar plaatsruimte. Militarisme en Anti-dienstvervanging. De Nedi-rlandsche natie is nu eenmaal geen volk van militairen. Wie dat zou willen looche nen, zou toonen een volslagen vreemdeling te zijn in de geschiedenis van zijn eigen land. De geest van het anti-militarisme is den Nederlander van ouds in merg en been gevaren. En geen wonder! Koophandel en zeevaart, landbouw en nijverheid ze kennen geen grooter vijand dan het militair despotisme Despotisme! Niet onvoorbedaehtelijk vloeide dat woord ons uit de pen. Naast die ééue don kere schaduwzijde, het onttrekken der beste krach ten aan zoo menige bron van bestaan, die daar aan groote behoefte heeft, doet zich nog een an dere, niet minder somber getinte schaduwzijde voor, die, welke wijst op den volslagen slaafschen toestand, waarin hij wordt geplaatst, die door het lot wordt aangewezen om de wapens te dragen in 's lands dienst. Het geruchtmakende voorbeeld, dezer dagen in schier alle dagbladen besproken, kan daarvan weer ten bewijze strekken. Een zware-, een lijfstraf op een soldaat toegepast en dat nog wel voor een verzuim, dat hij volgens het oordeel van allen, die de zaak onderzochten, op gcenerlei wijze had kunnen vermijden. Stel u voor een oogenblik in de plaats van den man. Welk een gevoel van ver ontwaardiging Voorzichtig, de man is sol daat en van verontwaardiging of gevoel van eigen waarde zelfs geen sprake. Militaire discipline, dat is bet wachtwoord, hetwelk voor hem geldt. In verzet komr-n bij den krijgsraad, ja, dat kan bij. Maar er zijn enkele gevallen en sommige personen, waarin en omtrent wie men tot dat verzet niet zoo heel gemakkelijk overgaat. Die zaak maakte gerucht, zooveel gerucht zelfs, dat alle groote bladen als om strijd naar middelen zoeken om dergelijke feiten te voorkomen. Het eene wil een beroep op den krijgsraad, het andere zoekt baat bij den minister van oorlog, een derde weder wil de zaak in de Tweede Kamer te berde brengen, en intusschen heeft de soldaat, neen, wat meer zegt, de milicien, zijn straf ondergaan, acht dagen cachot, om den anderen dag op water en brood, om niet te spreken van de boeien, waarvan men nu opeens, te recht of ten onrechte, niet meer hoort gewagen. Al die pogingen der dagbladen, ze getuigen opnieuw op welsprekende wijze voor onze stelling: de Nederlandsche natie is geen volk van militairen. Wat in een militair land als b. v. Duitschland met stilzwijgen zou worden voorbijgegaan, doet hier te lande in de pers, ja in de samenleving een waren storm opgaan. Dat achten wij een gelukkig teeken. Voor den milicien, den man door het lot aangewezen om de wapens te dragen en wien het ontbrak aan de middelen om een ander in zijn plaats te stellen, zal de sympathie, die hij in zijn weinig benijdenswaar dig lot hij het algemeen mocht ondervinden, althans een wezenlijke troost zijn. Minder sympathie, ja werkelijke antipathie zal dat gebeurde doen ten deel vallen aan het Anti- dienstvervangingbond, het lichaam dat zich als hoofdbeginsel voorstelt de afschaffing der dienst- vervanging en als einddoel de invoering van den algemeenen dienstplicht zooveel mogelijk van allen zonder onderscheid. Maar wie, die ook maar eenigszins belang stelt in het lot zijner zonen, zou met het oog op feiten als het hier boven vermelde zijn adhaesie kunnen schenken aan liet beginsel, door het Anti-dienst- vervangingbond voorgestaan, en daardoor meewerken om eerlang ook zijn eigen zoons bloot te stellen aan het ondergaan van dergelijke grievende erva ringen P Neen, voorwaar, we zijn geen Romeinen, die onze kinderen voor het vaderland ten offer zouden brengen. Heel verheven, zoo verheven zelfs dat men er eenigszins duizelig van zou worden. Neen, wij, zonen der 19de eeuw, bewegen ons wat lager bij den grond, of, juister gezegd, wij hechten wat meer aan de belangen en de lotgevallen onzer kinderen. Het vaderland, ja, is ons dierbaar, maar dan toch omdat „onze wieg er stond" en ook die onzer kinderen. Eu daarom, onze zonen, die ook in die wieg sluimerden, wij zullen ze zooveel mogelijk beschermen tegen de alles behalve aan gename ervaringen, die hun deel zouden kunnen wordeu bij het dragen der wapenen in den dienst des vaderlands. De onderscheiding van milicien te zijn, milicien, nog steeds, ondanks het reeds zoo veeljarig bestaan van het Anti-dienstvervangingbond blootgesteld aan de tallooze kwellingen, die hij, meer dan het publiek wel vermoedt, van zijn meerderen vooral in lagen rang aanhoudend ondervindt; in veelal onzuivere, slecht geventileerde en soms nog slechter verwarmde kazernen gehuisvest; op één lijngeplaatst met oudgedienden, nommerverwisselaars en plaats vervangers, die, bij uitstek bedreven in het uit braken van de ergerlijkste vloeken en het inzwelgen van walgelijke hoeveelheden sterkedrank, een toon beeld van zedenbederf opleverenmet alle andere militairen „beneden den rang van officier" veelal uit het openbaar maatschappelijk verkeer geweerd blootgesteld eindelijk, als ware dat alles nog niet genoeg, aan zware en onverdiende straffen zie, die onderscheiding verlangt geen rechtgeaard Neder lander voor zijn zonen. Voorzeker, de laatste dagen waren het Anti- dienstvervangingbond niet gunstig. LEIDEH, 20 Februari. Zaterdag a. s. zal de vereeniging „Het Me talen Kruis" alhier in de Stadszaal baar 25-jarig bestaan herdenken. Verschillende vereenigingen zullen tot opluistering dier feestelijkheid hunne medewerking verleenen. Zelden heeft een onderneming zooveel belan- gelooze en welwillende medewerking ondervonden als dit met de soiree van morgenavond het geval is. Zoo zal, naar wij vernemen, de bovenzaal, voor deze gelegenheid als foyer ingericht, worden gestof feerd door de heeren Van Ewijk en Groen, terwijl de heeren D. Sala Zonen de spiegels en de heer S. H. Molenbroek de meubelen daartoe zullen beschikbaar stellen. Goed voorgaan in het een, doet goed volgen in het ander. Vrijdag 21 Maart e. k. zal door de hoofd- administratië» van de hierna vermelde corpsen, in hunne daarbij aangeduide garnizoensplaatsen, wor den aanbesteed de levering van 222 remontpaardeu, waarvan het getal voor elk corps is bepaaldvoor het 2de regiment huzaren te Venloo op 41, voor het 3de regiment huzaren te 's-Gravenhage op 17, voor het 4de regiment huzaren te Leiden op 62, voor het 2de regiment veld-artillerie te 's-Gra- venhage op 60 en voor het regiment rijdende artillerie te Amersfoort op 42 stuks. Door de heeren A. J. E. baron Van Ittersum te Bennebroek, mr. W. Jager Gerlings en J. II. Krelage te Haarlem, Jhr. J. B. Van Merlen en mr. B. J. Muller te Heemstede worden pogingen in het werk gesteld tot het oprichten van eene afdeeling „Haarlem en omstreken" der Ned. Maatsch. voor tuinbouw en plantenkunde, waartoe Vrijdag 7 Maart in de sociëteit „Vereeniging" te Haarlem eene vergadering zal gehouden worden. Aan dr. A. De Jong, privaat-docent in de psychiatrie aan de universiteit van Amsterdam, is de leiding opgedragen van den geneeskundigen dienst in het Nederlandsch Israëlietisch krank zinnigengesticht in die gemeente. Dat gesticht, waarin zich op het oogenblik 138 patiënten be vinden, zal nu worden dienstbaar gemaakt aan het hooger onderwijs, zoodat door dr. De J ong voortaan ook daar college zal worden gegeven. De tweede en derde verdieping van het rijks museum van schilderijen te Amsterdam zullen vau 3 tot 24 Maart voor het publiek gesloten zijn. De bouw van een school met onderwijzers- woning te IJmuiden zal weldra worden aanbesteed. De begrooting is, naar men verneemt, f 23,000. De school zal worden geplaatst op het Willemsplein. Naar „Het Vaderland" verneemt is bij de Tweede Kamer ingekomen de memorie van ant woord op het voorloopig verslag betreflende het ontwerp tot wijziging van enkele bepalingen der wet op het middelbaar onderwijs. In hoofdzaak handhaaft de minister zijn ontwerpde verandering van eenige beteekenis is daarin gelegen, dat volgens de gewijzigde voordracht niemand de akte B zal kunnen verkrijgen, die niet in het bezit is van de akte A. In de laatst gehouden vergadering der Deventer werkliedenvereeniging is besloten, in den loop van den zomer een wetenschappelijk reisje te maken naar Arnhem, tot het bezoeken der tentoonstelling, welke dit jaar zal worden gehouden. Staande de vergadering lieten 25 leden zich voor dit doel inschreven. Vanwege den Koning is aan dr. L. R. Beynen te 's-Hage een zilveren theeservies met blad en koffiekan aangeboden, als een bewijs van waar- deering der lessen in de Nederlandsche taal en letterkunde, door genoemden geleerde aan de Koningin gegeven. Op verzoek van H. M. wordt dit onderricht thans weder voortgezet. De Amst. Crt. spreekt het bericht tegen, dat prinses Hendrik het verlangen zou hebben kenbaar gemaakt, dat de fonteinen als nationaal huldeblijk ter gelegenheid van haar huwelijk met wijlen prins Hendrik niet zullen worden opge richt. Van zulk een verlangen is bij het hoofd comité niets bekend, en II. K. II. heeft eerst Dinsdag kennis gekregen van het rapport van de jury over de drie bekroonde ontwerpen. Bij koninklijk besluit is bepaald, dat de bootsmans- en schiemansmaat der marine, tot nu toe den graad van korporaal bekleedende, voortaan den graad van sergeant zullen kunnen bekleeden en distinctieven op de beide bovenmonwen zullen dragen. Bij gemeld besluit is tevens bepaald hunne maandelijksche soldij, de opneming in het vaste corps en de uit te betalen gelden bij het aangaan eener verbintenis. De 300-jarige herdenkdag van het sluiten der Unie van Utrecht werd te Grand Rapids in Michigan door een sedert vijf jaar aldaar bestaande Hollandsche onderlinge vereeniging gevierd op 23 Januari, door het houden van een optocht met fakkellicht, begeleid door een militair muziekcorps, het houden van aanspraken door een zevental Hollanders, het zingen van toepasselijke liederen en de uitvoering van eenige muziekstukken. Voor het gebouw, waarin het feest werd gegeven, was

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1879 | | pagina 1