W. 5830.
Maandag 17 Februari.
1879.
Dit Nommer bestaat uit TWEE
BLADEN.
Eerste Blad
SÏAD8-BERICHTEN.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURAST:
Voor Leiden per 3 maanden.1.10.
Franco per posto 1*40.
Afzonderlijke NommersR 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIE!*:
Van 16 regels1.05.
Iedere regel meer0.17J.
Groolere letters naar plaatsruimte.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien art. 8, lete alinea, der Wet van 2 Jani 1875
{Staatsblad n°. 95), tot regeling van het toezicht bij het
oprichten van inrichtingen, welke gevaar, schade of hinder
kunnen veroorzaken;
Brengen bij deze ter algemeene kennis, dat door hen op
heden vergunning is verleend aan de directie van de
LEIDSCHE MELKINRICHTING tot het plaatsen van een
stoomwerktuig in het perceel aan den Singel hoek Aloëlaan
n°. 1 tot het bereiden van boter en kaas.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
Leiden, V. d. BRANDELER, Burgemeester.
13 Februari 1879. E. KIST, Secretaris.
De BURGEMEESTER der gemeente Leiden,
Gelet op art. 21 der wet van 4 December 1872 (Staatsblad
n0. 134);
Brengt ter kennis van de ingezetenen dat in de afgeloopen
week zijn aangegeven als door roodvonk aangetast 8 personen
en aan die ziekte overleden geene.
Leiden, De Burgemeester voornoemd,
15 Febrnari 1879. V. d. BRANDELER.
Een eerste Verslag.
Liefdadigheid is een deugd, die bij het Neder-
landsche volk vau oudsher in hooge eere werd
gehouden. Of zij daarom altijd met verstand, met
oordeel des onderscheids in beoefening werd ge
bracht? Niemand, die oogen en ooren heeft voor
hetgeen om hem heen voorvalt., zal het, durven
beweren. Veel wordt er gegeven, dat helaas slechts
strekt om de armoede, die de schenker wilde
bestrijden, te bestendigen of zelfs te verergeren.
Hoe menigeen reikt geregeld aan „vaste klanten"
zijn giften uit, zouder er ooit aan te deuken een
onderzoek in te stellen naar het gehalte der door
hem beweldadigde lieden. En waarlijk, die taak zou
dan ook de meeste gevers, die een groot deel van
den dag aan hun dikwijls tijdroovende zaken heb
ben te wijden, veel te zwaar vallen, nog daarge
laten dat het verreweg de meerderheid zou ont-
brekeu aau de geschiktheid om haar naar belmo
ren te vervullen.
Dat alles begrepen een aantal wakkere mannen
in de tweede koopstad des rijks, te Rotterdam,
die in het najaar van 1877 bijeenkwamen en
spoedig daarop de statuten en het reglement vast
stelden eener „Vereeniging tot verbetering van
armenzorg", welke bij koninklijk besluit van 5
Januari 1878, N°. 4, als rechtspersoon werd erkend.
Van die Vereeniging nu verscheen dezer dagen
het eerste verslag, loopende over het jaar 1878
en dat dus uit den aard der zaak nog slechts on
volledig kau zijn, maar toch reeds merkwaardigs
genoeg oplevert om er aan het hoofd van ons blad
meer in hel bijzonder de aandacht op te vestigen.
De Vereeniging dan heeft ten doel1°. gezonde
begrippen omtrent armenzorg te verspreiden2°.
particuliere armenzorg zooveel mogelijk te centra-
liseeren en een bureau voor algemeeneu onderstand
te vormen, ten einde op afdoende wijze aan be-
hoeftigen hulp te verschalfen 3°. bedelarij en mis
leiding tegen te gaan4°. instellingen tot voor
koming van armoede te steunen of op te rich
ten. Voorts blijkt uit art. 2, dat de Vereeniging
uitgaat van het beginsel, dat alleen die ondersteu
ning, welke verbetering van den toestand der be-
hoeftigen op den duur belooft, als gezonde
armenzorg te beschouwen is. Bedeeling met gere
gelde toelagen of het voortdurend verstrekken
van kleine giften is als stelsel af te keuren en
kan slechts bij uitzondering plaats hebben.
Met welke gelukkige uitkomsten de Vereeniging
reeds in het eerste jaar van haar bestaan is
werkzaam geweest, daarvan levert het verslag tal
van overtuigende blijken op. Het is hier echfer
de plaats niet daarbij uitvoerig stil te staanwel
om er op te wijzen, hoe zij heeft gewerkt. De
omvangrijke staat van het bestuur, bestaande uit een
voorzitter, twee ondervoorzitters en een secretaris,
werd gemakkelijk gemaakt door den bijstand van
een commissie voor geldelijk beheer. En dat was
zeker geen overbodige hulp. Behalve toch de
gelden der Vereeniging zelve, ten bedrage van
ruim 8000, vielen er nog drie particuliere
fondsen, aan de gewaardeerde zorg der Vereeni
ging toevertrouwd, te beheereD, nl. een voor
zekere weduwe Bwier man verdronken was,
een ander van de giften, bijeengebracht ten be
hoeve der gezinnen van lien, die het slachtoffer
waren geworden van de bekende ramp op de
Maas, en eindelijk een derde fonds voor de na
gelaten betrekkingen der bemanning van het ver
ongelukte stoomschip „Friesland". Genoeg finan-
ciëele bemoeiingen dus, daar genoemde drie fond
sen bij den aanvang van het beheer een som vaa
bijna f 60.000 beliepen.
Voorts werd de bereiking van het veelzijdig
doel der Vereeniging bevorderd cf, laat ons liever
zeggen, mogelijk gemaakt door een subcommissie
voor het vrijwillig armbezoek, wier leden zich
ten taak stelden ten huize van hen, die zich om
onderstand tot de Vereeniging hadden gewend,
te onderzoeken in hoever dezen die hulp waardig
warendoor een subcommissie voor werkverschaf
fing, die zich in betrekking stelde met werkge
vers, ten einde hen, die buiten werk verkeerden,
dat zooveel mogelijk te verschaffen, aldus het
loffelijk beginsel in practijk trachtende te brengen
om de nooddruftigen in de gelegenheid te stellen,
door arbeid in hun behoefte te voorzien, veeleer dau
voortdurend te steunen op de liefdadigheid van ande
ren eindelijk door een speciale commissie van onder
zoek naar de werking van soepkokerijen, inrichtingen
waarbij heel wat valt te controleeren, ten einde
het misbruik tegen te gaan, dat niet zelden ge
maakt wordt van de maar al te dikwijls op on
doordachte wijze uitgedeelde zoogenaamde soep
kaartjes, en door een dergelijke commissie van
onderzoek naar de werking van volkskoffiehuizen,
inrichtingen aan Engeland ontleend en die daar
reeds veel nut hebben gesticht. Vergeten wij niet
in het voorbijgaan melding te maken van den bezol
digden armbezoeker, die het bestuur ter zijde staat.
Veelomvattende werkkring dus en waarin reeds
aanvankelijk met vrucht werd gearbeid. Inderdaad
het is een waar genot in het rapport der sub
commissie voor den onderstand kennis te nemen
van gevallen, waarin zij werkzaam was, niet alleen
die, waarin zij de voldoening mocht smaken onder
stand te verleenen of werk te verschaffen aan
personen, die zich dat waardig toonden, maar ook
en vooral die, waarin het haar gelukte, de on-
waardigen te ontmaskeren, die zich aan misleiding
schuldig maakten en de geschonken giften mis
bruikten. Uit de laatste gevallen eerst wordt het
recht duidelijk, welk een onbegrijpelijk nut zulk
een Vereeniging kan stichten. Geven toch is slechts
half werk, dat eerst volmaakt wordt door te zorgen,
dat men slechts geeft aan hen, die het waardig
zijn. Dat doel vooral beoogt de Rotterdamsche
Vereeniging tot verbetering van armenzorg en
verdient ook elders navolging.
LEIDEN, 15 Februari.
Het maken der bnste van wijlen Prins Hendrik,
welke in den gevel van het nieuwe gebouw der
Kweekschool voor Zeevaart alhier zal worden ge
plaatst, is, naar men verneemt, reeds bij het leven
van den Prins opgedragen aan den heer Bart Van
Hove te Parijs.
De hoogleeraar Rosenstein heeft gisteravond
in „Doctrina" alhier voor een talrijk gehoor eene
lezing gehouden over valsch en waar materia-
lismus. Hij heeft daarin de leer van Darwin
verdedigd tegen verkeerde begrippen, die daar
over in omloop zijn, in het bijzonder aangetoond
de onmogelijkheid om het geestelijk element te
verklaren en ten slotte op ernstige wijze de leer der
sexueele moraal bestreden.
Gedurende deze week zijn dagelijks in het
Werkhuis alhier opgenomen van 7491 volwas
sen personen en van 1426 kinderen.
Men meldt uit Katwijk aan den Rijn dat
de waterweg door de duinen naar Katwijk aan
Zee gegraven waarvan de kosten ongeveer
170,000 bedragen na een arbeid van ruim
twee jaren zijne voltooiing nadert. Het werk wordt
om zijne nette uitvoering zeer geroemd. Op voor
stel van B. en Ws. heeft de Raad, uit dankbaar
heid voor den hooggeplaatsten aandeelhouder in de
daarvoor noodig geweest zijnde geldleening, onder
nadere goedkeuring, aan dit werk den naam gege
ven vanhet Prins-Hendrik-Kanaal.
Dinsdag werd te Hillegom een volksvoor
lezing gehouden van de afdeeling der Maatschappij
tot Nut van 't algemeen. Spreker was de heer
Wils, ouderwijzer te Houtrijk en Polanen, die
eene voordracht hield over de bekende novelle
van Cremer, „het Pauweveerke". Voorts werdea
bijdragen gegeven door den president en den heer
Wils. De zaal was nauwelijks toereikend om het
publiek te bevatten.
Donderdag werd in eene vergadering der ver
eeniging tot bevordering der moderne beginselen
aldaar eene improvisatie gehouden over Voltaire
door dr. Van Gorkom uit Amsterdam. De hoor
ders, dien avond niet zoo talrijk, volgden echter
met belangstelling den spreker, die met veel talent
hen wist te boeien.
In eene vergadering van het Delftsche
studentencorps is gisteravond het geheele hoofd
stuk betreffende het novitiaat in eerste stemming
aangenomen. Verder is aangenomen de volgende
motie: „Het corps, gehoord de beraadslagingen
van 13 en 14 Februari, neemt in beginsel aaD,
strenger dan ooit tegen de afwijkingen der groenwet
te waken en beveelt den Senaat in 't bijzonder
een nauwlettend toezicht daarop aan."
Voor de scholen der Ned. Herv. gemeente
te 's-IIage is van den Koning en de Koningin
een gift van f 200 ontvangen.
Aan II. De Klerk Jczn. is op zijn ver
zoek eervol ontslag verleend uit zijne betrekking
van ontvanger der air. belastingen voor het
vijfde kantoor te Amsterdam, behoudens aanspraak
op peusioeD, onder dankbetuiging voor de trouwe
diensten gedurende vijftig jaren den lande bewezeB.
Op 6 Febr. jl. is door den heer H. te Wage-
ningen in de brievenbus gestoken een in enveloppe
gesloten brief, geadresseerd aan schipper B., liggende
met zijn schip te Oudewater, inhoudende een bank
biljet van f 40 van 1 Oct. 1869, N N 2298,
welke brief niet aan het adres is bezorgd.
Het stoomschip „Gelderland", van Rotter
dam naar Batavia, is hedenmorgen te zeven uren
te Southampton aangekomen.
