LEXDSCH
DAGBLAD.
Vrijdag
17 Januari.
V6. 5804.
A°. 1879.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 mu&deii1.16.
Franco per post....e 1.40.
Afzonderlijke Nommers9 0.05.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES
?«n 18 regels....*1.05.
Iedere regel meer0.17*.
Grootere letters naar plaatsruimte.
STADS-BERICHTEN.
Vergadering van (len Gemeenteraad van leiden,
op Zaterdag IS Januari 1S79, dea namiddags te half vier.
Punt ir.r behandeling:
Voordracht tot het indieneu van adressen van
rouwbeklag aan Z. M. den Koning en H. K. H.
prinses Hendrik der Nederlanden.
LEIDEN, 16 Januari.
Er bestaat gelegenheid tot verzending der
correspondentie naar Noord-Amerika door middel
van het stoomschip „Maas," waarvan de laatste
buslichting aan het postkantoor te Rotterdam is
bepaald op den lSden Januari a. s., des morgens
te vijf uren.
De opper-ceremoniemeester maakt bekend
dat, ingevolge de bevelen des Konings, het hof
den rouw zal aannemen wegens bet overlijden van
Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden voor
den tijd van twaalf weken, le weten4 weken
groeten rouw; 4 weken halven rouw; 4 weken
lichten rouw; ingaande den 16den dezer maand.
In vele gemeenten bestaat nog een zeker
ongeloof en, erger nog, een antipathie ten opzichte
van broodfabrieken. Wil men de goede gevolgen
van zoodanige inrichtingen leeren kennen, men
leze het artikel van den heer D. Hartevelt over
de Leidsche broodfabriek, voorkomende in de jongste
aflevering van „Eigen Haard."" Het is niet slechts
voor de stad van belang, maar voor allen, die hart
hebben voor de bevordering der volkswelvaart.
Dinsdag had te Oegstgeest de openbare
aanbesteding plaats van het bouwen van eene
openbare school en onderwijzerswoning aan de
Morsch en van eene openbare school in de Leidsche
Buurt. Voor het eerste perceel waren tien, voor
het tweede elf inschrijvers; voor het eerste was
de hoogste inschrijvingssom f 20,325, de laagste
f 15,990, door J. J. Van Detli te Zwammerdam
voor het tweede f 17,275.75 en f 13,800 de
laagste, door denzelfde.
De Amsterdamsche gemeenteraad heeft gisteren
met 14 tegen 10 stemmen besloten de exploitatie
van den stadsschouwburg op te dragen aan de
heeren Albregt, Van Ollefen, Moor en Veltman,
die zich, blijkens een van hen ontvangen schrijven,
bereid hebben verklaard om ook opera-voorstel
lingen te geven.
De gemeenteraad van Woerden heeft besloten
een adres aan den minister van oorlog te zenden
met verzoek om Woerden als garnizoensplaats
te houden.
Wegens het overlijden van Prins Hendrik
der Nederlanden is het diner, aangeboden aan den
deken der orde van advocaten, mr. G. M. Van
der Linden, tegen Vrijdag a. s., uitgesteld tot
later te bepalen tijdstip.
De Amst. Crt. is van oordeel dat het thans,
na den dood van Prins Hendrik, niet meer aangaat
de fonteinen op Soestdijk te doen stellen. Zij acht
die levendige, bruisende fonteinen te weinig over
eenstemmend met den gemoedstoestand der weduwe.
Daarom wenscht genoemd blad dat in de plaats
van het vastgestelde geschenk een ander worde
gekozende vergroote buste van den Prins op een
monumentaal voetstuk.
Op last des Konings betuigt de directeur
van Zr. Ms. Kabinet door middel van de Staats
courant aan autoriteiten, colleges en particulieren,
die aan Zijne Majesteit adressen van gelukwen-
sching en hulde hebben aangeboden ter gelegenheid
van Hoogstdeszelfs verloving en echtverbintenis,
Zijner Majesteit-s bartelijken dank en voegt daarbij
de verzekering van Zijner Majesteits diep gevoelde
erkentelijkheid voor de daarin uitgedrukte gevoelens.
Het Staatsblad N°. 3 behelst het besluit
van den 13den Januari 1879, houdende bepalingen
omtrent de verwisselingen van de schuldbekente
nissen der bij de wet van den 5den Juni 1878
(Staatsblad N". 87) vastgestelde geldleening, tegen
inschrijving op bet Grootboek der vier ten honderd
rentegevcude Nationale Schuld.
In het antwoord van den minister van binnen-
landsche zaken op het sectieverslag der Eerste
Kamer wordt nog gezegd, dat de quaestie nopens
het ter visie leggen der kohieren van den hoofde-
lijken omslag meerdere vrij ingewikkelde rechts-
punten raakt. Door een der adressanten, op wiens
verzoek afwijzend beschikt werd, is een verzoek
schrift tot de Tweede Kamer gericht, dat, naar de
minister durft hopen, tot grondig onderzoek zal
leiden. Hij verschoont zich dus daarover thans
breeder uit te weiden. De opheffing der bijzondere
afdeeling voor statistiek aan het tegenwoordig
departement van binnenlandsche zaken is een zuiver
huishoudelijke maatregel geweest, die met de op
richting van een dusgenaamd centraal bureel van
statistiek in geen verband staat. Het behoud der
afdeeling zou dergelijke oprichting noch bevorderd,
noch benadeeld hebben. Mocht het blijken dat
die opheffing schadelijk werkte op eene goede en
methodische behandeling der populationistiek, die
meer bepaaldelijk bij het departement van binnen
landsche zaken tehuis behoort, dan zou de minister
er dadelijk op terugkomen.
De regeerisg heeft na rijp beraad vast beslo
ten niet terug te komen op de principiëele beslis
singen bij de wettelijke regeling van het hooger
onderwijs genomen. De gegeven wenken om niet
meer dan tot eerlijke uitvoering der wet noodig
is tot aanstelling van specialiteiten over te gaan,
zal zij niet in den wind slaan. Met hel oog op
de geschiedenis der wet op het hooger onderwijs
heeft de regeering geen vrijheid gevonden het
subsidie aan gymnasia of pro-gymnasia, uit 's rijks
kas te verleeneD, hooger op te voeren dan 50 pet.
Het voornemen van den minister is de algemeene
herziening der wet op het middelbaar onderwijs,
waarbij dan ook het zeevaartkundig onderwijs
niet uit het oog zal worden verloren, ter hand
te nemen, als de reorganisatie van het gymnasiaal
onderwijs volbracht is en de voorbereidende werk
zaamheden tot invoering der wet. op het lager
onderwijs zijn afgeloopen. De minister vleit zich
dat de algemeene maatregelen van inwendig be
stuur, tot uit- en invoering der wet op het lager
onderwijs noodig, met Juli in het Staatsblad zul
len kunnen zijn geplaatst. Wenschelijk echter is
het de invoering met 1°. Januari 1880 te doen
plaats hebben, omdat zoowel de plaatselijke als
provinciale en staatsbegrootingen voor dat jaar
daarnaar moeten worden ingericht. Invoering onder
de werking der onde begrootingen zou ernstige
verwarring veroorzaken.
Aan eene bijzondere school staat het altijd
aan het bestuur vrij verzoeken om toelating af te
wijzen. De scholen, in art. 8 der wet van 17 Angus-
tns 1878 bedoeld, moeten echter zijn neutrale
scholen, waaraan geen godsdienstonderwijs gegeven
wordt op andere wijze dan aan de openbare school.
Bovendien moeten die scholen een bijzonder karak
ter hebben, zoodat zij niet met de gewone openbare
lagere scholen gelijk staan, eD wordt het subsidie
niet verleend dan onder voorwaarden. Het besluit
daaromtrent is onderworpen aan de goedkeuring
van Gedeputeerde Staten, wier besluit vatbaar is
voor vernietiging wegens strijd met de wet of het
algemeen belang. Werd van deze bepaling misbruik
gemaakt op de wijze als in het voorloopig verslag
wordt bedoeld, dan zou, zelfs al ware door knu-
stige inkleeding de strijd met de wet gemaskeerd,
vernietiging, wegens strijd met het openbaar belang,
naar het oordeel des ministers onvermijdelijk zijn.
Hij behoeft er wel ternauwernood bij te voegen,
dat als de beslissing aan hem stond en de neiging
tot misbrnik zich openbaarde, hij niet zon aarzelen
terug te keeren tot zijn oorspronkelijk voorstel, in
het vertrouwen, dat, door de ondervinding geleerd,
ook de meerderheid in de Tweede Kamer bij hare
vroegere bezwaren daartegen niet zou volharden.
Als antwoord op de algemeene beschouwingen
zegt de regeering dat zij het beginsel blijft toege
daan dat in den tegenwoordigen staat van 's lands
geldmiddelen de uitgaven zich tot het strikt nood
zakelijke moetan bepalen. Zij constateert het be
moedigend verschijnsel dat de opbrengst der mid
delen in 1878 de rffming met meer dan 1
millioen en de opbrengst over 1877 met meer dan
elf ton overtrof. Het tekort over 1878 daalt
daardoor tot f 6,250,000, terwijl van de leening,
na geheele dekking van alle diensten, anterieur
aan 1879, nog f 4,136,000 beschikbaar blijft.
De regeering acht een geheel belastingstelsel met
eene inkomstenbelasting niet wel mogelijk en ook
minder raadzaam. Herziening der wetten op perso
neel en patent ligt in haar voornemen. Daarbij
zal zich van zelf de gewichtige vraag omtrent het
verband tusschen de belastingen van rijk en ge
meenten opdoen. De gedachtenwisseÜDg daarover en
dus ook over eene herziening der wet van 7 Juli
1865 is tusschen de departementen van financiën
en binnenlandsche zaken aangevangen. Van ver
hooging der indirecte belasting en met name van
vermeerdering der accijnzen verwacht de regeering
weinig heil. Behoedzaamheid ten aanzien van ver
vanging of afschaffing van belastingen is plicht.
Tot afschaffing van den suikeraccijns zou zij thans
ook niet durven overgaan. Het onderzoek van het
vraagstuk ter verhooging van patentrecht voor
drankwinkels en tapperijen is in gang. De minister
vleit zich dat het spoedig tot een wetsontwerp zat
kunnen leiden. Aan wijziging der grondbelasting
zal herziening van de belastbare opbrengst der
ongebouwde eigendommen moeten voorafgaan. De
regeering hoopt dit laatste onderwerp binnenkort
met de Kamer te kunnen behandelen.
Het vertrek der Eranscbe pakketbooten van
Bordeaux naar Colon-Aspinwall zal in het vervolg
den 25sten in plaats van den 22sten vaB elke
maand plaats viuden. Een nieuwe dienst van
pakketbooten is voorts in werking gekomen van
Marseille naar Havana. Het vertrek uit eerstge
noemde haven is bepaald op den lOden van elke
maand. De verzending der correspondentie met
de laatstgenoemde pakketbooten geschiedt aKeen
op uitdrukkelijk verlangen der afzenders.
Morgen zal de hofcommissie buitengewoon
vergaderen tot het nemen van beschikkingen voor
de begrafenisplechtigheid van het stoffelijk overschot
van Prins Hendrik. Met zekerheid verneemt men
dat 's Koniags eerste stalmeester, luitenant-kolonel
baron De Posson, die van voornoemde. commissie
deel uitmaakt, zich niet naar Luxemburg beeft
begeven.
De Tweede Kamer is bijeengeroepen tegen
Maandag den 20sten dezer, des namiddags t«
twee nren.
Het stoomschip „Celebes'", van Batavia naar
Nieuwediep, te Napels aangekomen, vertak van
daar gistermorgen.
