r. 5708.
A0. 1878.
Dinsdag
24 September.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PüliS DEZES COURAJST
"foor Leiden per 8 maandenLift.
Franco per post
Afzonderlijke No miners
Ida,
0.05.
PRIJS DEB ADVERTENTIES
Van 16 regels...<#-»••»1-08.
Iedere regel meer0.17^.
Grootóre letters naar pbatsnmnte.
LEIDEN, 33 September.
De alhier zitting houdende commissie voor de
geneeskundige staatsexamens heeft heden tot arts
bevorderd den heer J. F. Selhorst, med. doctorandus.
In het begin van het volgende jaar zal
Leidens industrie weder met een nieuw fabrikaat
vermeerderd worden, dat zoowel voor den Neder-
landschen handel als landbouw vau het grootste
belang kan geacht worden. Is het algemeen bekend,
dat sedert in Denemarken kaas- en boterfabrieken
werden opgericht de Leidsche boter- en kaasmakerij
niet zulke gunstige financiëele voordeelen meer
afwierp als vroeger het geval was, met genoegen
kunnen wij thans berichten dat alhier in het voor
jaar van het volgend jaar eene boter- en kaasfa-
briek zal worden opgericht, die geheel volgens de
nieuwste methode zal ingericht zijn. Mocht dat
voorbeeld navolging vinden, dit zou niet anders
dan èn voor den landbouw èn voor den handel van
het grootste belang kunnen zijn. Zijn wij goed
onderricht, dan zal ook van de opening der
fabriek afonvervalschtemelk aan de huizen der
ingezetenen verkocht worden. Herinneren wij ons
het rapport van de commissie van volksgezondheid
te dier zake van het vorig jaar, dan verdient dit
plan allen lof.
Bij gelegenheid dat Valk Vrijdag 11. vijf
en vijftig jaren in den Hortus werkzaam was,
werd hij door den heer Witte hartelijk toegespro
ken, die hem wees op het zeldzame voorrecht,
dat hem te beurt viel, en daarna door Van Laren,
die den jubilaris een geschenk van goud benevens
het daartoe benoodigde ter hand stelde namens
het geheele werkend personeel. Nadat dit geschenk
door Valk met eene dankbetuiging was aanvaard,
sprak ten slotte de leerling Drost zijn warmen
dank uit voor hetgeen hij van den grijsaard ge
leerd had.
Nadat eindelijk de Maatschappij tot bevorde
ring der bouwkunst zich in een verzoekschrift tot den
minister gewend had, om te vragen, dat de commis
sie der rijksadviseurs niet zoo eenzijdig zou zijn sa
mengesteld, geen alleenheerschende staatsbouwkunst
zou gedreven worden, en iedere bouwmeester van
landsgebouwen vrij mocht wezen iu zijn stijl,
hebben zich, volgens de „Spectator", vier afdee-
lingen dier Maatschappij daarbij aangesloten. Ook
zij richtten adressen aan den minister om in ge
lijken geest krachtig aan te dringen op verbetering.
Die afdeelingen zijn de Amsterdamsche, Haagsche,
Leidsche en Rotterdamsche.
De miliciens van de lichting van 187 7, die
tot dusverre bij de regimenten infanterie voor het
blijvend gedeelte onder de wapenen zijn gehouden,
zullen den laatsten dezer maand met groot verlof
huiswaarts worden gezonden.
Door den minister van oorlog is bepaald,
dat aan de Israëlietische militairen zal worden ver
gund de aanstaande groote feestdagen te vieren,
waartoe hun gedurende die dagen vrijdom van
■dienst of verlof zal worden toegekend.
Bij de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes van partijen van 100, 50, 10 en
5 hectoliters waren de hoogste prijzen 26.00,
f 13.50, f 3.00 en f 1.35; de laagste f 26.00,
f 13.50, f 2.70 en f 1.35.
De heer F. A. Kamp, predikant te Pekela,
heeft het beroep naar Oudshoorn aangenomen.
Het eerste natuurkundig examen is in de
vorige week met goed gevolg afgelegd door de
heeren Proot, Anema, Ebbinga, Ten Cate, Postma,
Selhorst en Mackay. Zaterdag nam aan het physio-
logisch laboratorium te Utrecht het tweede natuur- j
kundig examen een aanvang, voor de aanstaande J
artsen; 27 candidaten nemen aan het examen deel.
De Arnh. Crt. is in staat gesteld de be
richten omtrent de liquidatie van het „Nederlandsch
Tooneel" nader aan te vullen. Artikel veertien
der statuten bepaalt uitdrukkelijk dat, wanneer
10 pet. van het maatschappelijk kapitaal is ver
loren gegaan, de vereeniging wordt ontbonden.
Nu heeft iedereen uit het onlangs in druk ver
schenen verslag over het tweede exploitatie-jaar
kunnen lezen, dat in de beide jaren f 26,000 en
dus reeds meer dan het dubbele van genoemde som
is ingeteerd. Men zou dus een jaar vroeger tot
de liquidatie kunnen overgegaan hebben, maar
daar de contracten met de voornaamste artisten
voor drie jaren den duur der Haagsche en
Amsterdamsche concessies gesloten zijn, zou
een ontbinding tusscheut-ijds ongeraden zijn.
Men deelt aan het blad verder mede, dat, met het
oog op het imperatief voorschrift der wet, met
algemeene stemmen tot de liquidatie is besloten.
Vervolgens werden de aandeelhouders in de ge
legenheid gesteld van hunne gezindheid te doen
blijken, in hoeverre zij bereid zouden zijn tot
de oprichting eener nieuwe soortgelijke vereeni
ging mede te werken. Eenigen verklaarden zich
daarvoor en anderen, onder welke zich de voor
naamste aandeelhouders bevinden, daartegen. De
heeren Albregt, Van Ollefen en Moor moeten
zich onderling verbonden hebben, onder geene
omstandigheid tot de nieuwe onderneming toe te
treden, maar zouden voornemens zijn, indien zij
de concessie vau den Haagschen schouwburg niet
mochten verkrijgen, zich in Utrecht te vestigen,
om van daar uit iu andere plaatsen wekelijksche
voorstellingen te geven.
De stoomvaartmaatschappij „Zeeland" is ont
heven van de betaling der herstellingskosten van
de schade, indertijd begroot op f 100,000, door
haar stoomschip „Prinses Marie" in Mei 1.1. toe
gebracht aan den ponton in de buitenhaven te
Vlissingen.
Mevrouw Kleine heeft van prins en prinses
Hendrik een prachtig gouden medaillon met edel
gesteente ontvangen, begeleid van een schrijven
waarin haar persoonlijk dank werd betuigd voor
haar aandeel aan den kunstavond in den schouw
burg te 's-Hage. Het medaillon ging vergezeld'
van de portretten van het kon. echtpaar, om die
in 't medaillon te plaatsen. Gelijk geschenk ont
ving mevrouw Seebach.
Tweede Kamer. In de zitting van heden
is ingekomen een ontwerp tot aanvulling der wet
op het middelbaar onderwijs. De algemeene strek
king van het adres van antwoord op de Troon
rede is na discussie aangenomen met 50 tegen 13
stemmen. De heer Vader betoogde dat de toe
stand te gunstig was geschetst, de heer Van
Houten betreurde 't dat noch van kieshervorming
noch van belastinghervorming in de Troonrede
sprake was. Hij laakte de handelwijze der
regeering, die nieuwe belastingen aankondigt zonder
herziening der bestaande nadeelige belastingen.
De minister van financiën antwoordde dat het
herstel van het financiëel evenwicht de voorberei
ding tot belastingherziening moest voorafgaan,
welke laatste echter niet uit het oog wordt ver
loren. De regeering zit niet stil. De minister Kap-
peyne kon geen uitzicht geven dat in dit jaar eene
herziening der kieswet zal voorgedragen worden.
De heer De Casembroot keurde de militaire poli
tiek der regeering af, vooral met het oog op Atjeh.
Paragraaf 15 werden na discussie onveranderd
aangenomen. Morgen voortzetting.
Het stoomschip „Torrington" is 18 Sep
tember van Batavia naar Rotterdam vertrokken;
de „Koning der Nederlanden", 10 Augustus van
Batavia vertrokken, is 21 September te Nieuwe-
diep aangekomen; de „Maas" is dien dag te Helle-
voetsluis van Nieuw-York aangekomende „Prins
van Oranje" is den 21sten September van Batavia
naar Nieuwediep vertrokken; de „Prins Hendrik",
van Nieuwediep naar Batavia, is den 22sten Kaap
St.-Vincent gepasseerdde „Prinses Amalia", van
Batavia naar Nieuwediep, arriveerde gisteren te
Suez en vertrok van daar hedennachtde „Stad
Haarlem" is heden van Cardiffnaar Syra vertrokken.
Z. M. heeft aan jhr. mr. L. C. Hora Sic-
cama, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend uit
zijne betrekking als lid en voorzitter van het
muntcollege, belast met de werkzaamheden van
waardijn, met dankzegging voor zijne aan den
lande bewezen diensten en behoudens aanspraak
op pensioen.
Aan het overzicht der Staatsbegrooting voor
1879 is het volgende ontleend:
Kosten der gevangenissen. Het artikel voor
traktementen, toelagen en belooningen der beamb
ten bedraagt f 3025 meer dan het toegestane voor
1878 wegens vermeerdering van personeel of voor
vermeerdering van toelagen. De aanvulling van het
personeel der bewaarders in de gevangenissen te
Leiden, Amsterdam, Arnhem, 's-Gravenhage en
Haarlem is raadzaam om in die belangrijke ge
stichten een voldoend toezicht te hebben. In de
gevangenissen te Leiden en te Amsterdam, alwaar
gemeenschappelijke godsdienstoefening wordt ge
houden met begeleiding van orgel, zullen voor
eene behoorlijke regeling nog organisten bezoldigd
moeten worden.
Onderwijs. Bij nadere behandeling der begroo
ting voor 187S na het optreden van den minister
zijn onderscheidene posten door hem voorshands
teruggenomen en andere op een lager cijfer ge
steld, opdat hij in de gelegenheid zou zijn den
toestand van nabij te leeren kennen. Zijn nader
onderzoek deed hem zien, dat voor de belangen
van een regelmatigen gang van het universitair
onderwijs voorloopig genoegzaam was gezorgd, en
alzoo van den beschikbaren tijd gebruik kon wor
den gemaakt, tot bedaard en grondig overleg om
hetgeen ter voltooiing gevorderd werd te beramen
en te bewerkstelligen. Dientengevolge richtte hij
onder dagteekening van 31 December 1877 een
schrijven aan curatoren der drie Rijks-universi
teiten, met verzoek hem een beredeneerd en vol
ledig voorstel te willen doen omtrent verschillende
hoofdpunten, zoowel wat personeel als materieel
betreft en verdere hulpmiddelen en inrichtingen.
Uit hunne uitvoerige mededeelingen blijkt wat
ter aanvulling van het bestaande nog wordt ver
langd. Het totaalcijfer voor Leiden bedraagt
f 3,878,000, waaronder een academiegebouw a
f 1,000,000 en een gebouw voor het museum der
natuurlijke historie a f 2,000,000. Het totaalcij
fer voor Utrecht bedraagt f 1,489,700, waaronder
f 1,000,000 voor een academiegebouw. In het ge
heel voor Groningen f 1,069,400. Voor de Rijks
universiteiten te zamen f 6,537,100.
Bij het samenstellen der begrooting voor 1879
heeft de minister nagegaan in hoeverre aan bo
venstaande voorstellen gevolg kon worden gegeven.
Hoezeer hij gewenscht zou hebben onderscheidene
daarvan over ie nemen, legde de ongunstige toe-
stand waarin 's rijks financiën thans verkeeren hem
de verplichting op groote spaarzaamheid te betrach
ten en zag hij zich alzoo verplicht ook nu alleen
