Woensdag
10 April.
N°. 5569.
A*. 1878.
Hypothecaire statistiek en overgangsrecht.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Toot Leiden per S maanden.1.10.
1.40.
Franco per post
Afzonderlijk. Kommen....0.03.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
A ?an Zon- en feestdagen, aitgegeven.
PlUJS DER AD VEK'I'ENTIEN
Tsn 16 regelf f 1.06.
iedere regel meerB 0.17J.
Groote re tellers ua*r plaatsruimte.
■w'
In het begin dezes jaars hield de heer A. Yan
Eek in de vergadering van de afdeeling „Leiden
en Omstreken" der Hollandsche Maatschappij van
Landbouw een voordracht, eenige mededeelingen
behelzende omtrent de „Hypothecaire statistiek
en den tegenwoordigen stand der quaestie van de
opheffiog van het overgangsrecht".
Hun, die deze vergadering bijwoonden, zal het
ongetwijfeld genoegen doen, dat die korte ver
handeling onlangs in druk is verschenen, zoodat zij
zich in de gelegenheid bevinden de belangrijke
statistieke gegevens, die uit den aard der zaak
bij een mondelinge voordracht even spoedig ver
loren gaan als zij worden aangeboord, zich ander
maal voor den geest te brengen, terwijl tevens
zij, die in het onderwerp belang stellen, maar ter
vergadering niet tegenwoordig waren, zich nu
zien in staat gesteld, met den belangrijken inhoud
van bet gesprokene kennis* te maken. Wellicht
dat bovendien deze weinige regelen nog bijdragen
om het boekske in meer handen te brengen dan
anders het geval zou zijn.
Vond het weinig lezers, wij zouden het betreu
ren, en daarom wilden wij er hier nader de aan
dacht op vestigen. Wellicht bestaat daartoe geen
beter middel dan reeds terstond met het einde te
beginnen en hier neder te schrijven het voorstel,
waarin de auteur de slotsom zijner korte beschou
wingen samenvat, als hij aan de afdeeling in over
weging geeft onder de punten van beschrijving
der volgende algemeene vergadering ook dit op te
nemen: „Een uitnoodiging te richten aan het
Hoofdbestuur om zich opnieuw te wenden tot de
Regeering, liefst ook tot de Vertegenwoordiging,
met den wensch, om de zoo schadelijke belastin
gen op den overgang onder de levenden van- en
het hypothecair verband op- het onroerend goed
te zien opheffen in die termijnen en tegen dat
aequivalent als raadzaam zal voorkomen."
De voornaamste grond, waarop de schrijver tot
die gevolgtrekking komt, is wel deze, dat de
hypothecaire statistiek in Nederland, hoewel slechts
een vrucht van den laatsten tijd, toch reeds ge
noeg licht heeft verspreid om ten duidelijkste aan
te toonen, dat de hypothecaire schuld in ons land
telken jare in onrustbarende mate toeneemt. Op
31 December 1869 zou zij volgens de verstrekte
opgaven ongeveer 480 millioen gulden hebben be
dragen. Over 18701874 is die statistiek nog
niet bijgewerkt en dus kan men geen vergelijking
maken tusschen de achtereenvolgende jaren om
zoodoende over de vermeerdering te oordeelen.
De heer Bachiene echter, lid van den Raad
van State, wiens verdiensten op het gebied der
hypothecaire statistiek algemeen erkend zijn, heeft
in die leemte eenigermate voorzien door een over
zicht te geven over het jaar 1875; de nieuwe
geldleeuingen, gedurende die twaalf maanden aan
gegaan, wijzen een bedrag aan van 94 millioen
gulden, met nog geen 52 millioen aan aflossingen,
op welk laatste cijfer om redenen, te wijdloopig
om hier te worden aangestipt, wellicht nog wel
wat valt af te dingeneen vermeerdering der hypo
thecaire schuld in een enkel jaar dus met 42
millioen, een onrustbarend cijfer voorzeker, ook al
reduceert men dat eenigermate met het oog op
de stijging der koopwaar van het onroerend goed
onrustbarend vooral, omdat het hier in de eerste
plaats transacties geldt, verricht door land
bouwers en veefokkers, die met geleend kapitaal
werken en dus niet alleen op hooge, maar op steeds
aangroeiende lasten zitten. De zeer vermogende
daarentegen, zoo merkt de schrijver op, meer
bepaald met het oog op het recht van overgang,
betaalt bij aankoop eenmaal en verder is zijn
bezitting onderscheiden geslachten lang geheel
vrij van de heffing van overgangsrechten, want
in groote boedels wordt zelden betaald het zooge
naamd recht van overbedeeling. Bovendien, de
meervermogenden hebben geen behoefte om geld
op te nemen en offeren dat niet aan het obligatie-
recht. Ook de zoogenaamde doode hand is van
die rechten vrijgesteld. Had ik dus wel ongelijk
toen ik sprak van een ergerlijk privilege zoo
vraagt de schrijveren belemmert ook die aller-
verderfelijkste belasting niet het komen van het
goed in de handen van die personen, die er het
meeste nut van kunnen trekken zoo voor zich zeiven
als voor de maatschappij?
Onze ruimte verbiedt ons de brochure hier ver
der in bijzonderheden na te gaan, al willen wij
nog even aanstippen, dat de auteur als middel
tot opheffing van het door hem bedoelde privilege
aanbeveelt, in bepaalde termijnen het bedrag van
de overgangsrechten bij de grondbelasting te voegen.
Hoe oppervlakkig slechts wij de brochure konden
bespreken, vertrouwen wij er genoeg van te hebben
gezegd om de bewoners eener bij uitnemendheid
landbouwende streek als de omtrek van Leiden
tot het lezen daarvan aan te sporen.
LEIDEN, 9 April.
De heer C. J. Prakken alhier is met ingang
van 1 Mei e. k. benoemd tot tijdelijk leeraar aan
de rijks hoogere burgerschool te Heerenveen.
De heer J. D. Sigal, pred. te Lisse, heeft
voor het beroep naar Oostzaan bedankt.
De dezer dagen te Arnhem gestichte Re-
monstrantsche gemeente is Zondag plechtig inge
wijd. De hoogleeraar C. P. Tiele bracht haar den
welkomstgroet der Remonstrantsche broederschap
en stelde het karakter dier vereeniging in een helder
licht. Daarop ontwikkelde dr. L. H. Slotemaker
de redenen, die hem met velen zijner geestver
wanten bewogen hadden tot die broederschap over
te gaan, en wees de richting aan, waarin hij hoopte
dat de jonge gemeente zich overeenkomstig de
behoeften van den nieuweren tijd voortbewegen
zou. Eene groote schare woonde de plechtigheid
bij. Uit de kern der burgerij zijn reeds velen tot
de gemeente toegetreden. Zij telt thans (de kin
deren, waaronder 250 catechisanten, niet mede-
gerekend) 309 leden en 240 begunstigers. Zondag
a. s. worden 25 nieuwe lidmaten bevestigd.
In eene talrijke bijeenkomst van leden der
kerkelijke kiesvereeniging „Gelijk recht voor al
len" te Groningen is Zaterdag-avond door den
heer B. C. J. Mosselmans, predikant bij de Herv.
gemeente aldaar, voorgesteld om, in navolging van
andere gemeenten, ook te Groningen eene Remon
strantsche broederschap op te richten. Dit voorstel
is door een groot aantal der aanwezige leden met
bijval ontvangen, en daarop zijn eenige heeren
uitgenoodigd, zich tot bevordering der zaak in
commissie te vereenigen en met de belangstellende
gemeenteleden zich in betrekking te stellen. De
uitnoodiging tot het houden van de bijeenkomst
was uitgegaan van den heer Mosselmans.
Zaterdag had in het gebouw voor kunsten
en wetenschappen te Utrecht de bijeenkomst plaats
van de hoofdcommissie voor de herdenking van
de Unie van Utrecht in 1879. Onder de voor
naamste punten, die thans behandeld werden,
behoorde de voorliggende teekening van het monu
ment, dat men voornemens is in de gemeente op
een der openbare pleinen op te richten. Bij de
vergadering waren ook tegenwoordig de afgevaar-
digden der subcommissiën uit de hoofdplaatsen
van de provinciën, met uitzondering van N.-Brab.
en Limburg, alsmede uit Amsterdam en Rotterdam.
De arrondissements-rechtbank te 's-Graven-
hage heeft heden, in de onteigenings-proceduren
der spoorwegmaatschappij LeidenWoerden, de
volgende schadeloosstelling toegekend, als: ƒ4601.17
aan S. F. A. baron Van Pallandt van Oud-Beierland
(aanbod 2900, rapport deskundigen ƒ10,022.67,
conclusie O. M. 3485.66); 3898 aan Gerrit
Van der Meer (aanbod f 2252, rapp. desk.
8699.10, concl. O. M. 3034.62)3834 aan
Anna De Jong, eerder weduwe D. Mouris, thans
weduwe J. Van Rodenrijs (aanbod 2459.75
rapp. desk. f 9649.38, concl. O. M. ƒ3451.49);
8408.81 aan Erfgenamen van Jonkvrouwe H.
J. Delcourt (aanbod f 7500, rapp. 1ste desk.
f 21,210.98, rapp. 2de desk. 2904.85, 1ste
concl. O. M. 8000, 2de concl. 8373.89).
Prins Hendrik heeft Zondag met Mac Mahon
de wedrennen in Longchamps en Vrijdag-avond
in de loge van den maarschalk de voorstelling in
de groote opera bijgewoond. De „Soleil" meldt dat
den prins het legioen van eer is geschonken.
De gemeenteraad van Groningen heeft 3000
beschikbaar gesteld, opdat de heer Dr. Symons,
na bekomen machtiging van den minister van bin-
nenlandsche zaken, als privaat-docent aan de rijks
universiteit aldaar kunne optreden.
Met ingang van 1 October a. s. wordt het
bataljon mineurs en sappeurs uitgebreid met eene
school- en telegraafcompagnie.
De gemeenteraad van Middelburg heeft be
sloten tot het aangaan eener geldleening van ƒ59,000
tegen 4/a pet.
De oefeningsdivisie, onder bevel van den
kapitein ter zee W. K. Van Gennep, is den 7den
dezer te Barbados aangekomen, na den 3den van
Suriname te zijn vertrokken; terwijl het ramtoren-
schip „Koning der Nederlanden", onder bevel van
den kapitein ter zee W. Enslie, op dien datum te
Aden is gearriveerd.
Het stoomschip „Stad Haarlem", van Nieu-
wediep naar Batavia, arriveerde aldaar den 8sten
Aprilde „Conrad", van Nieuwediep naar Batavia,
passeerde Gibraltar den 6den dezerde „Celebes",
van Batavia naar Nienwediep, passeerde heden
morgen Dungeness.
TweedeKamer Na uitvoerigediscussiën
is heden met verwerping van alle amendementen
het ontwerp betreffende de bedelarij onveranderd
aangenomen met 41 tegen 25 stemmen voorts zijn
aangenomen enkele onteigenings wetten en de over
eenkomst met den Hollandschen Spoorweg exploitatie
van het baanvak ZaandamAmsterdam.
Z. M. heeft aan den kapitein-luitenant ter
zee jhr. J. A. Röell, adjudant van prins Hendrik,
vergunning verleend tot het aannemen en dragen
der versierselen van ridder 2de klasse der kon.
Pruisische Kroonorde, en ridder der 1ste afdee
ling van de groothertogelijk Saksische orde van
den Witten Valk of der Waakzaamheid; benoemd
tot controleur der directe belastingen enz.te
Eindhoven, M. A. Bringenberg, thans te 's-Her-
togenboschte 's-Heriogenbosch, 2de afdeeling, J
Sijtsma, thans te Drachtente Drachten, J. Hat-
tink, thans adjunct-controleur te Amsterdam.
Gr e m engd Nieuws.
Van de nieuwe centen, die wegens oin
vang, dikte en kartelrand met de kwartjes geheel over
eenkomen, wordt reeds gebruik gemaakt om ze te
