N°. 5539.
A0. i878.
6 Maart.
Woensdag
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
x van Zon- en Feestdagen, uitgegeven-
Een wensclielijke soort van scheidsgerechten.
LEIDSCH
DAGBLAD.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leidwi per 8 maanden1.10.
Franco per post,1.40.
Afzonderlijke Nonuner?0.02.
PRIJS DER AD VERTE NTIEN
▼an 16 regels
laders regel meer
Grootere letters naar plaatsruimte.
-.V f 1.05.
0.17|.
Een zaak die ook buiten Dnitscbland de aan
dacht in ruime mate gaande maakt, is de herziening
der zoogenaamde Gewerbeordnung, der wet, die
zich bezighoudt met de belangen van werkgever
en werknemer, hun onderlinge verhouding regelt enz.
Onder de punten, die daarbij in aanmerking
komen, verdient vooral vermelding dat betreffende
de invoering van arbeidsgerechten, nl. scheidsge
rechten voor arbeidszaken, bestaande uit een voor
zitter, die noch arbeidgever, noch arbeidnemer
mag zijn, en uit vier leden, voor de eene helft
arbeidgevers, voor de andere arbeidnemers.
Alle andere bijzonderheden, als den aard der te
behandelen zaken, de wijze van inrichting, den
vorm van rechtspraak met stilzwijgen voorbijgaande,
willen wij alleen wijzen op bet groote voordeel,
dat gelegen zal zijn in de snelle berechting, welke
volgens het ontwerp zal worden verkregen. Niet
alleen toch dat de zaken binnen den kortst mo
gelijken tijd moeten worden behandeld, maar wan
neer er in de zitting geen vonnis mocht zijn ge
wezen, dan mag de uitspraak toch niet langer
dan drie dagen worden verschoven.
Een zoo snelle berechting klinkt ons, Nederlan
ders, die ondanks alle hervormingen in het rechts
wezen in dat opzicht nog lang niet verwend zijn,
inderdaad fabelachtig in de ooren, en in dat opzicht
zouden de arbeidsgerechten ook hier te lande on
eindig veel nut kunnen stichten.
Toch meenen wij, dat er voor een andere ru
briek van geschillen op dat gebied nog grooter
behoefte bestaat aan een snelle berechting. Zonder
het nut der arbeidsgerechten te willen betwisten,
gelooven wij toch geen onwaarheid te verkondi
gen, wanneer wij beweren dat zich hier te lande
het gelukkige verschijnsel voordoet, dat de ge
schillen tusschen werkgever en werknemer zelden
van dien aard zijn, dat er een scheidsrechterlijke
tusschenkomst wordt noodig geacht.
Een geheel ander geval is het met die arbeid
nemers of liever arbeidneemsters, die als vrouwelijke
dienstboden in onze gezinnen werkzaam zijn. Al
gemeen zijn de klachten over het talloos tal van
gebreken, dat meer en meer die in vele huishou
dens toch, helaas! onmisbare gedienstigen aan
kleven, gebreken ongetwijfeld voor een groot ge
deelte, voortwoekerende onder den schadelijken
invloed van het algeheel gemis aan controle, dat
hier aanwezig is; gebreken, die steeds in omvang
toenemen onder begunstiging van een zekere on
macht bij heide partijen om haar goed recht te
doen gelden.
Hier eene dienstbode, die willekeurig de monde
ling aangegane overeenkomst verbreekt en eens
klaps zonder billijke reden haar meesteres verlaat,
onder onbeschofte bedreigingen huurpenningen
eischende, die haar wegens ongemotiveerde con
tractbreuk, krachtens art. 1639 Burg. Wetb., niet
verschuldigd zijn, doch veelal uit verderfelijke
zwakheid door de rechthebbende partij worden
voldaan. Ginds daarentegen eene andere, die zich
de meest onheusche, soms zelfs onkiesche hande
lingen moet getroosten, omdat zij weet, dat de
weg om recht te verkrijgen lang en moeilijk is
en een tusschentijdsch verlaten van den dienst
zonder bewijs van wettige redenen alle aanspraak
op geldelijke vergoeding ontzegt en der belangheb
bende maar al te dikwijls nog een onverdiende
smet aanwrijft.
Aan de eene zijde ontrouw of oneerlijkheid,
luiheid of onzindelijkheid, aan den anderen kant
tekortkomiug in het verstrekken van veel, wat gege
ven kon worden, moeite veroorzakende ongeregeld
heid, onhartelijkheid en onverschilligheid voor de
persoonlijke belangen der ondergeschikten. Zóó ver
ergert de toestand meer en meer, en de maat
schappijen tot bekroning van trouwe dienstboden,
de kantoren tot wederzijdsche informatie en der
gelijke inrichtingen werken of te eenzijdig, of zijn
te gering in aantal om een merkbaar gunstige ver
andering teweeg te brengen.
Geen wonder, dat de gouden of zelfs maar de
zilveren dienstjubilé's op dit gebied steeds zeldzamer
worden, en daaromtegen scheidsgerechten voor
arbeidgevers en arbeidnemers hebben wij niets,
maar zoo men er op het voetspoor van het bui
tenland ooit toe mocht overgaan ze hier te lande
in te voeren, dan zal men wèl doen vooraf der
gelijke colleges in het leven te roepen voor meeste
ressen en dienstboden.
LEIREN, 5 Maart.
Heden is aan de universiteit alhier bevorderd
tot doctor in de rechten de heer H. Schuyten,
geb. te Dordrecht, na verdediging van Stellingen.
De arrondissements-rechtbank te 's-Graven-
hage heeft heden, in de onteigenings-proceduren
der spoorwegmaatschappij LeidenWoerden, de
volgende schadeloosstelling toegekend, alsƒ2702.90
aan G. "Verhagen (aanbod 2550, rapport des
kundigen 7405.90, conclusie O. M. 2675.30)
7021.25 aan Wed. Hartevelt (aanbod ƒ5400,
rapp. desk. 15,751.281/a,conel. O.M. ƒ6,570.48)
3863.40 aan G. Van Ommering (aanbod 4600,
rapp. desk. f 7292.02, concl. O. M. 4173.80)
en 4290.90 aan J. D. Van den Akker (aanbod
5300, rapp. desk. 10,017.77s, concl. O. M.
3791.81).
Tot leeraar aan de hoogere burgerschool te
Almeloo is benoemd de heer E. A. Van Dam, van
Leiden, onder gehoudenheid van binnen drie jaar
examen te doen, daar hij alleen eene akte voor
het Nederlanclsch bezit en de vertrokken titularis,
de heer Terwen, tevens de geschiedenis en aard
rijkskunde onderwees.
Naar men verneemt heeft de regeering be
sloten tot oprichting van een leerstoel in de
pharmacie aan de rijksuniversiteit te Groningen.
Het aanlal pharmaceuten aan die universiteit is
grooter dan dat te Leiden en Utrecht. De benoeming
van een hoogleeraar in dit vak zal eerstdaags
plaats vinden.
Aan de rijksuniversiteit te Groningen is
gisteren met stellingen bevorderd tot doctor in
de pharmacie de heer I. Arriens Kappers, assistent
bij het chemisch laboratorium te Groningen.
Zaterdag a. s zal te Zwolle eene vergadering
plaats hebben van inschrijvers voor een gedenk-
teeken voor wijlen H. M. Koningin Sophia, ter
bepaling van de keuze van het monument en tot
liet vaststellen van de daarmee in verband staande
maatregelen.
De directie van het „Verein deutscher
Eisenbahn-Verwaltungen" heeft bij de Duitsche
regeering stappen gedaan, om voor het verkeer
van vee met Oostenrijk-Hongarije, Rusland, Bel
gië, Denemarken en Nederland opheffing te ver
krijgen van moeielijkheden, voortspruitende uit de
wet van 25 Eebruari 1876, betreffende de verwij
dering van besmettelijke stoften bij vervoer van
vee over de spoorwegen. Wat Nederland betreft,
heeft de Duitsche regeering te kennen gegeven,
dat onderzocht wordt, of uitzonderingen op de
wettelijke bepalingen zouden kunnen worden toe
gelaten, hoewel bij het voortdurend heerschen der
longziekte in Nederland nauwelijks te verwachten
is, dat aan de voorgedragen wenscben gevolg kunne
worden gegeven.
Door gedeputeerde staten van Noord-Brabant
is de plaats gehad hebbende loting voor de nati
onale militie te Tilburg, ten gevolge van het
bekende abuis, gedeeltelijk vernietigd en bepaald,
dat degenen, die na nummer 60 (zekere Van Gorp),
waarmede de ongeregeldheid plaats vond, getrokken
hebben, opnieuw zullen loten Zaterdag a. s.
Het stoomschip „Drente", van Batavia, is
gisterochtend vroeg van Port-Said naar Rotterdam
vertrokken; de „Ariadne", van Rotterdam naar
Batavia, arriveerde gisteren te Port-Said; de
„Torrington", 17 Januari van Vlissingen vertrok
ken, is 1 Maart te Batavia gearriveerd.
Donderdag had te Stad-Almeloo een talrijk
bezochte vergadering van burgemeesters in Twente
plaats, waarop met algemeene stemmen besloten
is tot het indienen van een adres aan de Tweede
Kamer, houdende eerbiedig, maar dringend ver
zoek, het aanhangig wetsontwerp tot wijziging
der wet op de bedelarij niet aan te nemen, omdat
daardoor 1°. de deur tot bedeleD, althans in Twente,
geheel wordt opengezet; 2°. de luiheid gesterkt
en het pauperisme bevorderd wordt; 3°. de wei
nige lust tot werken, die nu en dan te Ommer-
schans en Veenhuizen nog is waar te nemen, wordt
uitgedoofd/
Naar het Vaderland verneemt, bestaat het
voornemen bij de regeering om, nadat de commissie
van enquête betreffende de longziekte hare taak
zal hebben volbracht, in Zuid-Holland twee lijnen
van afsluiting te trekken, één binnen welke alle
runderen zullen moeten worden ingeënt en één
binnen welke aan longziekte lijdende en verdachte
runderen zullen moeten worden afgemaaktbinnen
de eerste lijn zouden de verdachte runderen niet
worden afgemaakt.
Van 27 Januari tot 23 Februari zijn, blijkens
ingekomen ambtsberichten, door longziekte aan
getast in Gelderland 1, Zuid-Holland 66, Noord-
Holland 5, Friesland 6, totaal 78 runderen. In
het vorige tijdperk van vier weken waren er 63
aangetast.
Zr. Ms. ramtorenschip „Koning der Neder
landen", onder bevel van den kapitein ter zee W.
Enslie, is in den namiddag van den 3den dezer
van de reede van Tessel naar zee vertrokken, ter
opvolging zijner bestemming naar Batavia.
Het nieuwe stationsgebouw te Ede wordt
heden in gebruik gesteld. De zeer doelmatig in
gerichte wachtkamers 1ste, 2de en 3de klasse zijn
geheel gereed, doch de restauratie zal eerst 1 Mei
a. s. geopend worden.
Bij beschikking van den minister van water
staat enz. is benoemd tot eersten klerk bij zijn
departement Theod. M. Tromp, te Amsterdam.
De majoor J. II. II. Dommers, onlangs
overgeplaatst bij den generalen staf, wordt werk
zaam gesteld aan het departement van oorlog. De
kapitein-kwartiermeester C. L. E. C. Westerbaen
Schmidt is van dit departement overgeplaatst bij
het 1ste regiment vesting-artillerie en tijdelijk
vervangen door den lsten luitenant-kwartiermeester
J. L. Nederburgh.
De heer J. P. Hofstede, hoofddirecteur der
posterijen, is benoemd en gecommitteerd om Neder
land en zijne koloniën te vertegenwoordigen op
het in de maand Mei a. s. te Parijs te openen
internationaal postcongres, terwijl de heer C. W.
baron Sweerts de Landas Wijborgh, vroeger inspec
teur der posterijen en tegenwoordig directeur van
het postkantoor te Rotterdam, is aangewezen om
hem als tweeden gevolmachtigde ter zijde te staan.