N°. 5490.
Dinsdag
A0. 1878.
8 Januari.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
Uit en oyer de „Stemmen."
Eeeds eenige dagen ligt op onze schrijftafel
9 der „Stemmen over staatkundige en maat
schappelijke vraagstukken", en bij al de lectuur,
ivaarmee de vruchtbare pers ons schier overstelpt,
ag een aflevering van dat tijdschrift toch niet
ngelezen. Inderdaad ook ditmaal behoeven wij
ins den tijd niet te beklagen, aan het doorloopen
an dat geschrift besteed. Zij bevat drie stukken,
Waarvan wij het laatste, „Brief aan Dr. W. J. F.
uyens, door Dr. H. J. E. Van Hoorn" met
tilzwijgen zullen voorbijgaan, als voor ons blad
inder ter bespreking geschikt.
Des te beter leent zich daartoe nommer 2 van
den inhoud, om de omgekeerde volgorde der stuk-
ken, waarmee wij eenmaal begonnen zijn, te blij
ven in acht nemen. Het is getiteld„Onze ken-
fiis van den aard en het wezen der smetstoffen"
en van de hand van Dr. M. J. Godefroi.
Bij de bespreking van dat belangrijk geschrift
zullen wij ons echter het minst hebben bezig te
Wouden juist met datgene, wat onze lezers met
jjet oog op het opschrift waarschijnlijk in de eerste
plaats zouden verwachtenen wij hebben daarvoor
een zeer gegronde redende in den titel bedoelde
kennis toch we spreken hier natuurlijk opge-
g van den schrijver is vrij illusoir. Daarom
Jaf de natuurkundige afdeeling der koninklijke
academie op een tweetal desbetreffende vragen,
door den minister Heemskerk tot haar gericht,
net oprechte en de wetenschap waardige antwoord
„Op het gebied, dat hier moet worden bestreden,
is niets met volkomen zekerheid bekend en mist
men den vasten grond, waarop een wetenschappe
lijke uitspraak moet rusten."
Jammer echter, dat dit stelsel niet altijd en
door alle beoefenaars der wetenschap werd gehul
digd, zoodat men soms tot theorieën kwam, waar
voor geen enkele wetenschappelijke bewijsgrond
was aan te voeren, en uit kracht van die onbe
wezen stelling in voorkomende gevallen voorschrif
ten gaf, wier doeltreffendheid eveneens verre van
bewijsbaar was. Zoo hebben wij, zegt Dr. Godefroi,
in 1866 (tijdens de toen heerschende cholera-
iepidemie) tal van personen zeer gerust zien voort
leven te midden der zich aan alle zijden der stad
^uitbreidende cholera, in de overtuiging dat zij
iet zouden worden aangetast, als zij maar be
hoorlijk zorg droegen, hun privaten dagelijks eenige
alen met ijzervitriool te desinfecteeren
Dat geschiedde natuurlijk in de onderstelling,
dat de smetstof bij voorkeur werd overgebracht
oor de excrementen, de uitwerpselen, der cho
lera-lijders, en toch dat juist was verre van uit-
emaakt, en is het nog niet, ja 't mag zelfs vrij
in waarschijnlijk heeten. Toch stichtte die zelfs
an regeeringswege aanbevolen maatregel groot nut.
Ilmmers hij vestigde bij het groote publiek een
zekere gerustheid, een gevoel van veiligheid, en
dat, we weten het allen, is, in tegenoverstelling van
beangstheid, uitermate dienstig om den mensch
minder vatbaar te maken voor besmetting.
Toch zijn dergelijke onwetenschappelijke ad-
iezen, onder het mom der wetenschap gegeven,
ilfs uit een practisch oogpunt te betreuren. Of
effen zij niet alle vertrouwen op, zoodra men er
op wetenschappelijke gronden op moet terugkomen
Maar waaraan hebben wij, leeken, ons dan te
.bonden In het laatste gedeelte van zijn geschrift
- en hierop vestigen wij vooral aandacht toont
r. Godefroi niet alleen te kunnen afbreken, maar
ok opbouwen, als hij zegt, dat de beste voorbe-
oedmiddelen bestaan in het geregeld bevorderen
van reinheid, het verwijderen van schadelijke
gassen verspreidende bestanddeelen, het zorgen
voor een zuivere atmosfeer, in één woord in
het behartigen van al datgene, wat de gezond
heidsleer voorschrijft. Immers, zonder te kannen
bewijzen dat onreinheid, onzuivere lucht enz. als
zoodanig besmetting veroorzaken, mag men op
grond der ervaring aannemen, dat personen, die
aan al deze ongunstige factoren zijn blootgesteld,
tijdens het heerschen van epidemieën bij voorkeur
door de besmetting worden aangetast.
Worden die voorbehoedmiddelen van reinheid
enz., vooral ook in de woningen der minderge-
goeden, altijd, en niet alleen bij het uitbreken
eener besmettelijke ziekte, desnoods onder toezicht
eener bevoegde autoriteit, in acht genomen, dan
mag men bij een geregelde levenswijze vrij zeker
zyn, dat er bij een naderende epidemie slechts
weinig offers zullen vallen.
Het belangrijk geschrift van Dr. Godefroi heeft
ons zoo lang beziggehouden, dat wij nog slechts
terloops melding kunnen maken van het eerste
stuk, in N°. 9 der „Stemmen" voorkomende, dat
een belangwekkend overzicht bevat van de wet
geving op den kinderarbeid in fabrieken in En
geland en Erankrijk en in een volgende aflevering
zal worden voortgezet.
In de maand December zijn binnen de gemeente
Leiden geboren 139 kinderen, als: 75 zoons en
64 dochters, waaronder zijn begrepen 2 tweeling
geboorten; overleden 87 personen, als: 16 mannen,
18 vrouwen, 27 zoons en 26 dochtersdaarenboven
als levenloos aangegeven 5; gehuwd 10 paren.
Gedurende het jaar 1877 zijn in deze gemeente
geboren: 833 zoons en 784 dochters, te zamen
1617 kinderen; overleden van het mannelijk ge
slacht 597, van het vrouwelijk geslacht 553, te
zamen 1150, waarvan ongehuwd van het manne
lijk geslacht 406, van het vrouwelijk geslacht 361,
gehuwde mannen 136, gehuwde vrouwen 102, we
duwnaars 55, weduwen 90. Nog zijn alhier inge
schreven 18 personen van het mannelijk en 13
van het vrouelijk geslacht, elders overleden, doch
alhier gewoond hebbende, en 65 kinderen als leven
loos aangegeven. Gehuwd 331 paren.
Bij de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes van partijen van 100, 50, 10,
en 5 hectoliters waren de hoogste prijzen f 30.00,
15.00, 3,30 en 1,55; de laagste 30.00,
15.00, f 3.00 en ƒ1.50.
Vrijdag-avond werd te Noordwijk-Binnen
in het „Hof van Holland" de tweede vergadering
van leden der Hollandsche Maatschappij van land
bouw gehouden, welke werd bijgewoond door 20
leden te Noordwijk en 2 te Sassenheim woon
achtig. Nadat een bijzonder reglement voor de
thans gevestigde afdeeling „Noordwijk en Omstre
ken" was vastgesteld, is het volgende bestuur be
noemd tot voorzitter de heer C. L. C. W. Pické,
ondervoorzitter de heer W. Boomkamp, secretaris
de heer P. Alkemade Mz., penningmeester de heer
D. van Konijnenburg en tot leden de heeren W.
Hoog te Noordwijkerhout, W. C. Balkenende en
A. Bakker te Noordwijk. Staande de vergadering
werden als leden der nieuwe afdeeling toegelaten
de heeren P. Hoogendam en A. Marbus, zoodat
de afdeeling thans ongeveer 40 leden telt.
Het stoomschip „Prins Hendrik", kap. Braat,
24 November van Nieuwediep vertrokken, is Za
terdag te Batavia gearriveerd.
De Ned. hoofdcommissie voor de interna
tionale tentoonstelling te Parijs in 1878 heeft be
sloten te Amsterdam te vestigen het bureau der
verzendingen met een nevenbureau te Rotterdam;
de inzendingen zullen moeten plaats hebben tusschen
15 Januari en 1 Februari a. s. De kosten van
vervoer naar bet tentoonstellingsgebouw en terug,
alsmede die der assurantie, komen voor rekening
van den inzender.
Het comité der diaconessen-inrichting te
's-Gravenhage heeft eene gift van ƒ2000 ontvangen
van den beer en mevrouw Van Wassenaer Catwijck
voor het nieuw te bouwen diaconessen-gesticht
onder leiding van mevrouw De Bronovo, met be
paling dat daarin een herinneringssteen moet worden
geplaatst ter eere van wijlen H. M. de koningin.
Naar men verneemt wordt tegen Mei a. s.
de ritmeester F. C. W. Juckema van Burmania
baron Rengers eervol ontheven uit zijne betrek
king van adjudant bij den inspecteur der cavalerie
en daarin vervangen door den ritmeester J. C.
Rijnbende, thans werkzaam aan het departement
van oorlog.
Tot conrector aan het gymnasium te Assen
is benoemd de heer P. J. Scrinerius, doctorandus,
waarnemend praeceptor te Delft.
Gremengd IN" i e n w s.
Op de Haagsche kermis, die 13 Mei
e. k. aanvangt en den 21sten eindigt, zullen even
als ten vorigen jare alle zoogenaamde cafés chan-
tants, straatmuzikanten en straatkunstenaars geweerd
worden. Het getal spellen, beignets-, wafel- en
poffertjeskramen zal eene aanmerkelijke inkrimping
ondergaan, terwijl de jeugd (P) slechts in drie
draaimolens haar kermisvreugde zal kunnen bot
vieren. Scbeveningen behoudt haar caroussel.
Een raad van onderzoek zal 14 dezer
zitting houden te Rotterdam. De luit.-kol. Krom
hout is president van dien raad. Het geldt het
onderzoek van gedragingen van luitenant V.
Mevrouw N. Van Anrooy te Kampen
vraagt aan de vrouwen en meisjes van Nederland
bijdragen van tien cent, ten einde eene som bij
een te verzamelen, waarvoor eene zijden Nederland-
sche vlag kan aangeschaft worden, welke zal ont
plooid worden op het eerste station van eenig
belang, waar het naar de Noordpoolstreken bestemde
Nederlandsche schip zal ankeren. Mocht de bijeen
gegaarde som meer bedragen, dan voor het beoogde
doel vereischt wordt, dan zou het resteerende be
steed kunnen worden tot den aankoop van een of
meer instrumenten, ten dienste der in te stellen
wetenschappelijke onderzoekingen.
Uit Amersfoort schrijft men dat de
berichten omtrent ongeregeldheden, die er op
Nieuwjaarsavond zouden zijn voorgekomen, op zijn
minst genomen zeer overdreven zijn. De zaak was
eenvoudig dezeEen troep zingende en schreeu
wende jongens vormde hier en daar samenscholin
gen. Aanleiding daartoe was het verbod om vuur
werk af te steken of te schieten. Van tijd tot tijd
werden op de stedelijke autoriteiten minder liefe
lijke toespelingen gemaakt, maar ten gevolge van
de flinke en bedaarde houding der 'politie werd
de orde nergens gestoord en hadd^n nergens bal
dadigheden plaats. Van requir^eren Van troepen
of schoonvegen van straten do;or de rijdende artille
risten is in 't minst geen sj>;rake geweest. De politie
heeft op dien avond drie personen gearresteerd,
maar dit geschiedde wegens dronkenschap en vech
ten, en deze feiten, die daar overigens niet zoo
buitengewoon zeldzaam zijn, stonden in geen ver
band met optochten der Amersfoortsche straat
jeugd en verdienden de eer eener buitengewone
vermelding in geenen deele.
EIDSCÏÏ
DAGBLAD.
PSIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden-1.10.
Franco per post.1A0.
.Afzonderlijke Nommers0.02.
PRIJS DER ADTERTENT1EN:
Van 16 regels....1.05.
Iedere regel meer....i.;.', 0.17$.
Grootere letters naar plaatsruimte.
LEIDEN, 7 Januari.