LEIDSCH
DAGBLAD.
A9. 1877.
Dinsdag
4 September.
N°. S385.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 8 mijnden.1.10.
Franco per post.'*0-
- Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven. *-■
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 18 rt-yrls105.
Iedere rrRel meer0.t7|.
tireolere lettere naar plaatsruimte.
LEIDEN, 3 September.
De minister van financiën, krachtens de wet
van 20 Augustus 1859 voortzettende hel beheer
over de stichting van Clara Jansdr. Van Spar
wouden in aanmerking nemende, dat eerlang de
begeving zal moeten plaats hebben van eene der
studiebeurzen, die, elk ten bedrage van 150
's jaars, uit de gelden van voormelde stichting
worden gekwetenroept op de ouders of voogden
van zoodanige jongelieden, die zich voorstellen
deze maand aan de koogeschool alhier hanne voor
bereidende studiën, gevorderd ter opleiding in het
predikambt, aan te vangen om, voor zoover zij
meencn, dat hnnne kinderen of pupillen in de
termen vallen om op ondersteuning tijdens hun
verblijf aan de hoogcschool aanspraak te kunnen
maken, zich voor 20 September a. s. met hunne
daartoe strekkende op gezegeld papier geschreven
verzotken aan te melden bij het departement van
financiën.
Aangaande het adres van eenige ouders en
voogden van leerlingen van het gymnasium en de
hoogcre burgerschool, verzoekende dat eenige les
uren mogen worden beschikbaar gesteld voor het
godsdienst-onderwijs, vergezeld van de daaromtrent
ingewonnen adviezen van curatoren van het gym
nasium, commissie van toezicht en inspecteur van
het middelbaar onderwijs, zijn Burg. en Weth.
met de gehoorde autoriteiten van oordeel, dat het
minder raadzaam is eene bepaling in het reglement
als door adressanten wordt verlangd, op te nemen,
maar dat er geen bezwaar bestaat met het beschik
baar stellen van £én uur wekelijks voor de drie
laagste klassen ten dienste van bet godsdienst
onderwijs eene proeve te nemen. Mocht dan na
afloop b. v. van een jaar blijken, dat inderdaad
die maatregel aan het doel beantwoordt, dan zou
later tot eene definitieve regeling kunnen worden
overgegaan. Burg. eu Weth. stellen daarom voor,
curatoren van bet gymnasinm en de commissie
van toezicht op de scholen voor middelbaar onder
wijs uil te noodigen om het ouderwijs bij wijze
van proefneming zoodanig in te richten als in
hunne adviezen is aangegeven, wat de hoogcre
burgerschool betreft met inachtneming van de door
den inspectenr van het middelbaar onderwijs ge
maakte opmerkingen, en om -vóór den afloop van
den cursus aan den gemeenteraad de noodige
inlichtingen te verstrekken aangaande de resul
taten die de maatregel zal hebben opgeleverd.
Met betrekking tot de laatste zinsnede van het
rapport van den inspectenr declen Burg. en Weth.
mede dat bij hen reeds meermalen eene wijziging
van het reglement een punt van overweging heeft
uitgemaakt, vermits daarin onderscheidene bepa
lingen voorkomen, waarbij in strijd met de
beginselen van de wet op het middelbaar onder
wijs, zaken, het beheer betreffende, aan de com
missie van toezicht worden opgedragen, en zij
hopen eerstdaags, na verhoor van de betrokken
autoriteiten, een ontwerp tot wijziging aan den
gemeenteraad te kunnen aanbieden.
Gedurende de eerste helft der maand Augustus
zijn aan het postkantoor alhier bezorgd de vol
gende brieven, die wegens onbekendheid der adres
sen niet besteld kondeD worden
F. J. Doove, J. De Vries, J. Hillebrand, Heyn,
B. jCornelissen, T. De Winter, J. Van Maanen,
A. I Jongman, K. Migielse, A. v. d. Horst, Am
sterdam J. B. H. Van Lierop, BredaG. Bee-
rens, BrielleBreur, Anna Smit, H. F. Koks-
hoorn, mej. A. Schildhuizen, 's-GravenhageH.
Kluivers, Johanna van Inweyen, HaarlemA. P.
Van Beers, F. Verschuere, 's-HertogenboschH.
Essel, Kralingen; B. Witbol, Bocy, mej. H. Do
Jong, Leiden; Marie Do Jong Schnell, Son-
dershausen; M. F. Louwerman, Nijega; F. J. N.
Van Dam, Sluis; mej. A. De Wit, Soestdijk
W. Van der Gaag, Zocterwoude; I. Belt, Stomp-
wijk; W. Oushoom, Voorschoten; H. Godierts,
H. Vrolijks, beiden niet vermeld. Briefkaarten
mej. Sluiter, Amsterdam; Phillippcau. Brummen
Betje Van Hoven, Leiderdorp; Vau der Pol,
Oadewetering.
Bij de heden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes van partijen van 100, 50, 10 en
5 hectoliters waren do hoogste prijzen f 11.00,
f 21.50, f 4.50 en f 2.20; de laagste f 41.00,
f 21,00, f 4.30 en f 2.15.
Het antwoord der regccring op het voor-
loopig verslag der Tweede Kamer over dc voor
dracht tot herziening der wet op het lager onder
wijs is Zaterdag bij dc Kamer ingekomen.
In de zitting van de Tweede Kamer van
12 December 1876 werd door de heer Van Kerk
wijk gewezen op de noodzakelijkheid cener wet,
die bepalingen bevatte, waardoor geen spoorweg
maatschappij in Nederland een gedeelte of een
gehcclen spoorweg mocht verkoopen, zonder toestem
ming der Nederlandscbe regcering, en welke wet
tevens do macht aan de regccring gaf, om de
vereischtc maatregelen te nemen, indien een spoor
wegmaatschappij handelde in strijd mot deze wet.
Totnutoc kan dc regeering niets anders doen dan
dc concessie intrekken, ecu uiterste maatregel tot
groot ongerief van het publiek. Thans verzekert
de „Stoompost" dat de regecring het advies van
den heer Van Kerkwijk heeft opgevolgd en bij den
raad van state een wetsontwerp aanhangig is om
deze zaak te regelen.
De algemeeno synode der Ned. herv. kerk
heeft de behandeling van het reglement op het
hoogcr onderwijs ten einde gebracht en het re
glement definitief vastgesteld, om aan dc stemming
van de leden der provinciale kerkbesturen te wor
den onderworpen. De voornaamste bepalingen, voor
zoover niet reeds vermeld, luiden in hoofdzaak
als volgt
Dc synode benoemt do hoogleeraren uit eene
alphabctisch gerangschikte en met redenen om-
klcede voordracht van drie personen voor elke
vacature. Deze voordracht wordt opgemaakt door
eene commissie, welker leden gekozen worden door
de provinciale kerkbesturen en de Waalscbc com
missie uit de leden van die bestaren en hnnno
secundi. Ieder kerkbestuur benoemt daartoe éën
lid met zijnen secundus. De leden dezer commissie
worden gekozen voor den tijd van drie jaren,
zoodat telken jare een derde aftreedt. Deze zijn
herkiesbaar, wanneer zij tijdens huqno aftreding
leden van een provinciaal kerkbestuur of van de
Waalsche commissie zijn. Die tot eene voordracht
heeft medegewerkt, wordt, indien hij lid der synode
is, bij de bcnooming door zijn secundus vervangen.
Als een leerstoel van hooger onderwijs vacant
wordt, beslist de synode, en als deze niet verga
derd is, de algemcene synodale commissie, of in
het belang van het onderwijs een buitengewone
vergadering der synode moet worden samengeroe
pen ter vervulling van de vacature, en zoo ja,
wanneer deze vergadering zal plaats hebben. Uiter
lijk vier weken vóór de vergadering der synode,
waarin dc benoeming van een hoogleeraar zal
geschieden, komt de commissie van voordracht
te 's-Gravenhage bijeen. Ten aanzien van alles
wat tot de vaststelling der voordracht geleid heeft,
is aan de leden der commissie geheimhouding
opgelegd.
Den hooglcoraren is aanbevolen, toezicht te hou
den op het gedrag der aanstaande evangeliedie
naren, en hen in den loop hunner studiën met
goeden raad bij te staan. Zij hebben het pracsi-
dium bij do voorstellen der aanstaande candidaten
tot den heiligen dienst.
Op hun zoventigste jaar worden de hoogleeraren
eervol ontslagen, of zooveel vroeger als dit om
langdurige lichaams- of geestcskraukheid naar het
oordeel der svnode in hot belang van het ander
wijs noodig geacht wordt. Jaarwedde en pensioen
worden hun gewaarborgd tot hetzelfde bedrag als
dat van de jaarwedden en pensioeuon van do hoog
leeraren aan de rijksuniversiteit.
Voor het bijwonen van dc lessen der hooglcora
ren, vanwege de Kerk aangestold, wordt jaarlijks
f 50 betaald. Vrijstelling van deze verplichting
is overgelaten aan bot oordeel der synodulo commissie
na overleg met dc hooglecraren.
De synode keurt goed en stelt vast de door
hoogleeraren jaarlijks vóór 15 Juli aan te bicden
lijst der lessen voor het volgend studiejaar.
Een hooglecraar, die zich aan plichtverzuim of
wangedrag schuldig maakt, wordt deswege gehoord,
en, indien daartoe termen bestaan, door de bij
uitloting op do helft barer leden verminderde sy
node nit zijn ambt ontslagen. Komt hij van die
uitspraak in hooger beroep, zoo beslist de gchccle
synode definitief.
Als dc bcnooming van hooglecraren voor de eerste
maal geschiedt, biedt do commissie van voordracht
aan de synode een alphahetisoli gerangschikte en
met redenen omklccdo voordracht van een twaalf
tal, (of indien ook Amsterdam onder deze regeling
I begrepen is, een zestiental) aan, waaruit dc synode
zes (of acht) hooglecraren kieat.
De „Dolftschc Ct." verneemt dat door Z. M.
den koning, ter gelegenheid vsn dc plechtige ter
aardebestelling van wijion H. M. de koningin,
ton behoeve van de algemeene armen vau Delft
eene som van f 1100, en aan do Ned. herv. kerken
een bedrag van f 406 is geschonken. Ook is aan
de politie voor de by die gelegenheid bewezen
diensten door Z. M. eene toelage van f 100 verleend.
Het stoomschip „Prins Hendrik" is den
30stcn Augustus te Batavia; de „Holland", van
Batavia naar Nederland, is 31 Augustus to Mar
seille aangekomen.
De bekende Transvaalscho protest-commissie,
bestaande uit den heer Kriiger met zijn secretaris
en den heer Jorissen, is uit Engeland in Den
Haag aangekomen. Na een verblijf van omstreeks
viertion dagen vertrekken de hoeren naar do Bel
gische hoofdstad, van daar naar Berlijn, wellicht
ook nog naar Petersburg en daarna naar Parijs.
Een bezoek aan do Vereenigde Staten is nog
onzeker. In Engeland zijn zij zeer beleefd ont
vangen lord Carnavon beloofde veel, wanneer
men de annexatie slechts als een afgedane zaak
beschouwde.
Op de vergadering der Nederl. botanische
vereeniging te Domburg, onder leiding van prof
Oudemans, zijn benoemd tot gewoon lid dr. Moll,
lceraar te Utrecht; tot honorair lid de heeren
Elout, burgemeester van Dombnrg; De Jonge v.
EUemeet te Oostkapelle; C. A. A DodokdcWit
te Amsterdam en Van der Oudermeulen te
Wassenaar.
De mededcrlingen van de vereeniging het
Itoode Kruis betredende de bulp in den Kossisch-
Turkschcn oorlog bevatten berichten van den lieer
Gillot, voorzitter van liet Hollandsch cotnitë te
St.-Petersburg. Daaruit blijkt o. a. dut dc ambu
lance, onder leiding van dr. Tileng, overal door
