N°. 5359. A0. 1877.
Zaterdag 4 Augustus.
Een belangrijke Wetsvoordracht.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
L EID S C H MÉ DAGBLAD.
PEIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden.A1.10.
Franco per post1-40.
Afzonderlijke Nommersa 0.02.
Menigmaal reeds namen wij de pen op om een
woord van afkeuring neer te schrijven over de
zoo nu en dan opnieuw toegepaste geeselstraf aan
boord van een Nederlandschen oorlogsbodem, soms
zelfs op de reede liggende. Wellicht hebben wij
daardoor meegewerkt om de zich meer en meer
openbarende volksmeening, die reeds voorlang een
veroordeelend vonnis over die menschonteerende
straf had uitgesproken, nog dieper te doen wor
telen. Zooveel is zeker, dat wij met innige zelf
voldoening onzen lezers het heuglijke bericht
brachten, dat bij de Tweede Kamer der Staten -
Generaal zijn ingekomen wetsontwerpen tot wijzi
ging van enkele bepalingen van het Crimineel
Wetboek en van de Reglementen van krijgstucht
voor het krijgsvolk, zoowel te land als te water,
met name afschaffing der lijfstraffen.
Een wetsontwerp is nog geen wet, zal men
zeggen, en terecht. In dit bijzonder geval echter
mag men ze beide vrij wel voor dezelfde zaak
aannemen. En dat meeneu wij te mogen zeggen
met het oog op de vermeldenswaardige gronden,
die de regeering in haar ontwerp verklaart dat
haar tot het voorstel hebben geleid. Daartoe be
hoort in de eerste plaats de overweging, dat de
afkeer van die straffen zich bij haar uitvoering
soms zoo sterk openbaart, ook buiten boord en
in de publieke opinie, zoowel hier te lande
als elders, dat die uitvoering voor hen, die inge
volge de wet verplicht zijn haar te gelasten of te
verrichten, dikwijls in hooge mate pijnlijk is.
Vooreerst blijkt hieruit, zoo het nog betoog
behoefde, welk een machtige hefboom de met
klem en bij herhaling geuite openbare meening
is om een goede zaak tot stand te brengenmaar
in dien beweeggrond vinden wij een waarborg te
meer voor het verwezenlijken van de zoo gewenschte
afschaffing der lijfstraffen. Nu de regeering zelf
het met zoovele woorden heeft verklaard, dat, nog
daargelaten tal van andere redenen, zij het wets
voorstel indiende om gehoor te geven aan de stem
des volks, nu mag niet alleen van dit, maar ook
van elk ander kabinet, zoo het tegenwoordige on
verhoopt mocht aftreden, handhaving dier voor
dracht worden verwacht. Zoo niet, de zoo lang en
zoo ernstig te kennen gegeven wensch der natie
door het wetsontwerp zelf als ware het gebillijkt,
zou geheel worden voorbijgezien.
Aan de gunstige ontvangst bij de volksverte
genwoordiging mag zeker geen oogenblik worden
getwijfeld, waar het een zaak geldt, zoo algemeen
gewenscht en tevens zoo geheel buiten de politiek
geplaatst.
Wij spraken boven van tal van andere redenen,
en kunnen er bijvoegen, dat zij voor een groot
gedeelte neerkomen op hetgeen wij vroeger bij
verschillende gelegenheden daaromtrent aanvoerden.
Wie trouwens zou het nog durven loochenen, dat
de lijfstraffen op zichzelf reeds kwalijk zijn
overeen te brengen met den stand onzer bescha
ving Of zou men niet instemmen met een ander
argument der voordracht, volgens hetwelk de des
kundigen het vrij wel eens zijn, dat zonder de
afschaffing der lijfstraffen een afdoende en duur
zame verbetering van het personeel der zeemacht
niet te verwachten is, maar integendeel zoowel
wat het gehalte der mindere schepelingen als dat
van het kader betreft door het voortbestaan dier
straffen wordt belemmerd.
Ook mannen en jongelingen, wien het hart op
de rechte plaats zit, wien het niet ontbreekt aan
een ontwikkeld eergevoel, zullen voortaan zonder
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Vin 16 regels1-08.
Iedere regel meer0.17^.
Grootere letters naar plaatsruimte.
eenig gemoedsbezwaar dienst kunnen nemen bij
de Nederlandsche marine, en met ouverdeeld ge
noegen zullen alle weidenkenden den daardoor
ongetwijfeld toenemenden bloei onzer nederige,
maar nuttige Zeevaartkweekschool gadeslaan.
LEIDEN, 3 Augustus.
Naar wij vernemen zal de behandeling der zaak
van de Nederduitsch Hervormde Gemeente-com
missie contra prof. Prins betreffende de kerkelijke
belasting morgenochtend te tien uren voor het
kantongerecht alhier worden voortgezet.
De leden van de afdeeling Leiden en om
streken der Nederlandsche Maatschappij van tuin
bouw- en plantkunde ontvingen gisteren, namens
het bestuur der Boskoopsche afdeeling en dat
van de Vereeniging „Elora en Pomona" aldaar,
een uitnoodiging om de groote Rozententoonstel-
ling te komen bezoeken, welke morgen te Boskoop
zal gehouden worden.
Woensdag-middag werd het stoffelijk overschot
van Jhr. Gevers van Endegeest in het familiegraf
te Oegstgeest ter aarde besteld. Behalve talrijke
familiebetrekkingen merkte men o. a. bij den
stoet op baron Yan Grovestins, vertegenwoordi
gende Prins Alexander, de curatoren en vele
professoren der Leidsche hoogeschool, den dijkraad
en een hoogheemraad van Rijnland en de autori
teiten van Oegstgeest, terwijl bijna de geheele be
volking dier gemeente op de begraafplaats tegen
woordig was Bij liet graf werd het woord gevoerd
door den voorzitter van curatoren, dr. Yrolik, die
hulde bracht aan de verdiensten van den overle
dene, daarna door den burgemeester en den predi
kant van Oegstgeest, waarna Jhr. A. Meteren
Gevers namens de familie de aanwezigen dank
zeide voor de eer, den overledene bewezen.
De minister van binnenlandsche zaken brengt
ter algemeene keunis, dat de examens ter ver
krijging van acten van bekwaamheid voor het
middelbaar onderwijs voor het jaar 1877 in den
loop der maand October a. s. zullen worden af
genomen. Aanmelding vóór 1 September 1877.
Behalve de ontwerp-regeling van de statis
tiek van het schoolverzuim en het schoolbezoek
zal in de eerlang aan het departement van bin
nenlandsche zaken te houden vergadering van de
chefs der provinciale bureaux voor statistiek wor
den behandeld een door den minister opgemaakt
ontwerp-besluit tot regeling der inschrijving in
rijks-bevolkings-registers van personen, samenwo
nende in gebouwen of schepen, onder beheer en
toezicht van het openbaar gezag staande. Eene
algemeene herziening van de kon. besluiten van
3 November 1861 (Staatsblad nos. 94 en 95),
die aanvankelijk was voorgenomen, is voorshands
uitgesteld.
Aan Z. K. H. prins Alexander, aan den
minister Heemskerk en aan den aftredenden voor
zitter, den heer Mackaj, is het eerelidmaatschap
aangeboden van de Vereeniging tot bevordering
van fabriek- en handwerksnij verheid in Nederland.
Door de vergadering werd o. a. de wenschelijkheid
uitgesproken dat de regeering zich de bevordering
van de kunstnijverheid en de ontwikkeling van
het volk aantrekke. Het hoofdbestuur werd door
de algemeene vergadering gemachtigd zich te wen
den tot onze regeering, opdat van regeeringswege
het teekenonderwijs worde verbeterd en uitgebreid
een normaalschool voor teekenonderwijs worde ge
sticht de ambachtscholen worden gesteundde
instelling worde bevorderd van een of meer scholen
voor meergevorderde ambachtslieden (b. v. van 16
tot 24 jaar) welke tot het geven van normaal
lessen aan onderwijzers voor ambachtscholen en tot
opleiding van werkbazen en opzichters kunnen
dienen. Tot leden van het hoofdbestuur zijn nog
benoemd de heerenmr. A. G. Weyers, J. J. Yan
Kerkwijk en J. Swens.
Tot leeraar in de Nederlandsche taal en
geschiedenis op de hoogere burgerschool met drie
jarigen cursus voor jongens te Rotterdam is be
noemd de heer S. J. Bouberg Wilson, leeraar op
de h. b. s. en aan het gymn. te Kampen.
De rechthebbenden op de nalatenschap van
den op 5 Mei jl. te Bahia overleden matroos
Willem Linde worden uitgenoodigd zich schrif
telijk te wenden tot het departement van buiten-
landsche zaken.
Thans heeft ook de wetsvoordracht tot
wijziging in het Crimineel Wetboek voor het
krijgsvolk te water de Tweede Kamer bereikt.
Het voorloopig verslag is verschenen over
het wetsontwerp der kieswet en van bepalingen
der prov. en gemeentewet die met het kiesrecht
in verband staan. Zeer velen laakten zoowel het
oogenblik der indiening als den vorm van 't ontwerp.
Er bestond li. i. maar al te veel reden tot twijfel
of men hier wel met een ernstig gemeend voor
stel te doen had. Een blik op het verledene en
op den tegenwoordigen politieken toestand, in ver
band met een voorstel als dit, scheen genoegzaam
om dit ongunstig oordeel te staven.
Z. M. heeft benoemd tot notaris binnen
het arrond. Leeuwarden, standpl. de gem. Ameland,
A. Heringa, cand.-notaris en deurw. te Sneek
tot subst.-officier van justitie bij de arrond.-rechtb.
te Amsterdam mr. A. J. Karseboom, thans ambt.
van het openbaar ministerie bij de kantonger. in
het arrond. Amsterdam, voor de kantons (3de en
4de kanton) en Hilversum.
GemengdN ieuws.
De gemeenteraad van Delft heeft, op
voorstel van B. en W., onder toejuiching, besloten
een zilveren horloge met inscriptie als aandenken
te geven aan J. Ham, door wiens waakzaamheid
en ijver dezer dagen een brand in de Nieuwekerk
tijdig werd ontdekt, welke, naar de burgemeester
constateerde, een nog grooter ramp dan die van
1872 dreigde te worden.
Woensdag-nacht is te Delft door de
politie aangehouden een sjouwerman, wegens mis
dadige handelingen, waarvan een meisje van 13
jaren het slachtoffer werd. Hij is naar Den Haag
opgezonden ter beschikking van de justitie.
Gedurende de drie eerste weken is
de tentoonstelling te Amsterdam bezocht door
71,357 personen. Woensdag (kwartjesdag) waren
er 8000 bezoekers.
Woensdag-morgen woedde te Heerde
een hevig onweder; omstreeks 7 uren sloeg de
bliksem in de woning van den landbouwer S.Ileeres;
het gebouw met rieten dak lag spoedig in asch
ook werd het in huis aanwezige hooi en graan
door de vlammen verteerd; de overige inboedel
werd grootendeels gered. Huis en inboedel waren
verzekerd. De vrouw des huizes werd eenigszins
aan den arm door den bliksem getroffen, doch
verkeert buiten gevaar.
Verdacht van den brand te Nieuw-
veen in den nacht van 25 op 26 Juli jl. te heb
ben gesticht, is Dikmans Dinsdag-avond naar
Alphen vervoerd en Woensdag-morgen gevankelijk,
naar Den Haag overgebracht.
