LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 5203.
Dinsdag
A0. 1877.
30 Januari.
STADS-BE RICH TEN.
Een gunstig en een ongunstig feit.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per post1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIES:
Van 16 regelB1.05.
Iedere regel meera 0.17f.
Grooiere letters naar plaatsruimte.
Vergadering yan den Gemeenteraad ran Leiden,
-op Dinsdag den 30sten Januari, des namiddags te 3 oren.
SPOEDEISCHEND.
1°. Voordracht betrekkelijk den verkoop van grond aan den
VeAwal bij de Kaiserstraat.
2°. Benoeming van een lceraar in de Fransche taal en letter-
kande aan de Gemeente-instellingen voor hooger en middel
baar onderwijs.
De stokken liggen ter inzage in de leeskamer, die hedenavond
tot 10 uren geopend is.
Pruisen bezit een ministerie van landbouw, de
machtige Royal agricultural society of Engeland
wenscht het en de Nederlandscbe Tweede Kamer
der Staten-Generaal weigert ƒ1200 voor een rijks
college van landbouw. Onder dit opschrift geeft
de redactie der Landbouw-Courant in haar nom-
mer van den 18den dezer ten tweeden male eenige
beschouwingen over hovengenoemde beslissing onzer
volksvertegenwoordiging, waarbij de instelling van
een rijkslandbouwcollege werd afgestemd. En
waarom? Genoemd landbouw-orgaan verklaart het
bet in deze weinige woorden„De bestaande maat
schappijen kunnen 't weinige wel af wat de regee-
riug noodig heeft te kennen, zeggen zij, die er
niet veel van weten of begrijpen, maar er toch
over oordeelen, vergetende dat 'tjuist maatschap
pijen waren," zoo voegt bet blad er zeer terecht
bij, „die hebben aangedrongen op een officieel
adviseerend landbouw-lichaam."
Vervolgens wijst de Landbouw-Courant er op,
dat, terwijl bier te lande door de Tweede Kamer
den Minister het nietige sommetje van 1200
voor een rijkslandbouw-college wordt geweigerd,
Pruisen onder het ressort van zijn ministerie van
landbouw niet minder dan 1042 ambtenaren telt,
die te zamen een inkomen van bijna twee millioen
gulden genieten.
Wij zouden nog sterker sprekende argumenten
kunnen aanvoeren ten betooge, dat hier zelfs van
verplichting mag worden gesproken. Immers
niemand zal beweren, dat staatsinrichtingen van
onderwijs, van welken aard dan ook, hetzij land
bouw- of polytechnische scholen, hoogere burger
scholen of zelfs academiën, aan haar doel beant
woorden, indien van de kundigheden van hen,
die aan zulke instellingen werden gevormd, geen
gebruik wordt gemaakt ten algemeeuen nutte, wan
neer de publieke opinie de behoefte daaraan heeft
uitgesproken. Dat laatste is nu hier ongetwijfeld
vel het geval, en ook onze lezers, die zich her
inneren, wat wij voor eenigen tijd aan het hoofd
van ons blad opmerkten aangaande den nuttigen
werkkring van een officieel adviseerend lichaam,
dat voor den landbouw ongeveer hetzelfde zou zijn
wat het college voor de zeevisscherijen op ziju
eigenaardig gebied is, zullen, voor zoover zij daar-
mpe instemden, het ongetwijfeld met ons betreuren,
dat het landbouw-college niet is tot stand gekomen.
Des te meer verblijdt het ons, dat wij op een
ander feit mogen wijzen, dat in gunstigen zin
een tegenhanger van bet bovenvermelde mag hee-
ten. Wij bedoelen de opening van het proefstation,
aan de rijkslandbouwschool te Wageningen ver
bonden. Ziedaar een zaak, waarop het zeker wèl
de moeite waard is meer in het bijzonder de
aandacht te vestigen. Aan die inrichting toch zal
de landbouwer de gelegenheid vinden tegen een
tarief, dat binnen ieders bereik valt, zaden te
doen onderzoeken en, voor zoover de beschikbare
hulpmiddelen het toelaten, ook meststoffen, voe
dersoorten, grondsoorten enz.
Van welken ingrijpenden invloed die reeds te
lang ontbeerde inrichting zal kunnen zijn tot het
verkrijgen van beter uitkomsten voor landbouwers
en veehouders, zal wel geen nader betoog behoe
ven. Toch willen wij er in hel algemeen dit van
zeggen. Dank zij de vorderingen der wetenschap
en haar steeds toenemende toepassing in het
dagelijksch leven, verkeeren wij in een tijd, dat
de ruwe kracht meer en meer plaats maakt voor
het veredelend verstand, en dat op elk gebied
zonder onderscheid. Legt b. v. bij onze legers
niet meer de puysieke kracht van elk individu
het grootste gewicht in de schaal, maar ontleent
een armee haar grootste waarde aan een voor
treffelijke bewapening, gesteund door een goede
tactiek, niet anders is het in betrekkelijken
zin met den landbouw gesteld. Rep de handen
zooveel ge wilt, het zal u weinig baten zoolang
eij geen gebruik maakt van de hulpmiddelen, door
de wetenschap u aangeboden. Uw buurman, die
dat wèl doet, zal met veel minder inspanning
oneindig beter uitkomsten verkrijgen. Geen wonder
Gebruik makende van de voorlichting van het
proefstation, zag hij zich in staat gesteld aan den
schoot der aarde die zaden toe te vertrouwen,
die de meeste kans op een voordeelige teelt be
loofden. Die aarde zelf was, dank zij dezelfde
hulp, op de minst kostbare, minst omslachtige wijze
geschikt gemaakt om dat zaad onder de gunstigste
omstandigheden op te nemen. En hetzelfde geldt
voor den veehouder ten opzichte der hoedanigheid
van bet voeder, dat hij zijn beesten verstrekt.
Dat het vooral in onze dagen, nu de waarde
van den grond met elk jaar toeneemt, vau onschat
baar belang is, aan de band der wetenschap met
elk plekje van dien grond te woekeren, is duidelijk
genoeg.
Buitendien, onze nijvere landbouwers behoeven
zich door bet zoogenaamd „nieuwe" der zaak niet
te laten afschrikken. Zoo ergens, dan mag men
hier van ondervinding spreken, wel juist niet bij
ons te lande, maar dan toch bij den vreemdeling.
Onze Duitsche naburen b. v. zouden het kunnen
getuigen, met hoeveel vrucht zij de hulp hunner
over het algemeen op nog vrij wat uitgebreider
schaal ingerichte proefstations inroepen. Trouwens
de Wageniugsche instelling verkeert nog slechts
in haar eerste tijdperk van ontwikkeling, zoodat
dan ook de openbare controle over meststoffen
eerst later aan de inrichting zal plaats hebben, als
de lokalen en laboratoria zullen zijn uitgebreid.
Maar juist daarin vinden wij een reden te meer
om de belanghebbenden aan te sporen de voor
lichting van bet proefstation in te roepen. Immers
daardoor zullen zij de inkomsten der inrichting
doen toenemen en zoodoende baar levensvatbaar
heid verhoogen, een zaak, lang niet onverschillig
voor de landbouwers ook iu den vruchtbaren omtrek
van Leiden.
LEIDEN, 29 Januari.
Bij de lieden gehouden openbare verkoo-
ping van cokes van partijen van 50, 10 en 5
hectoliters waren de hoogste prijzen ƒ23.00, ƒ4.80,
2.35; de laagste ƒ22.50, ƒ4.50, ƒ2.25.
Men schrijft ons uit Noordwijk: Niet met
reuzenschreden maar toch zeker gaat onze gemeente
voorwaarts. De verlichting te Noordwijk a/Zee
wel te verstaan die welke door straatlantaarns is
aan te brengen zal weldra een feit zijn. De
i Raad beeft niet langer gehoor willen weigeren aan
de „roependen" in het visschersdorp en eindelijk
j gedecreteerd„er zij licht". Zij de dag niet verre
waarop hij zal besluiten onzen mede-ingezetenen
te Noordwijk-aau-Zee een behoorlijke dorpsstraat
te geven, waaraan groote behoefte bestaat. Heeft
men eens die straat, dan meenen we met grond
te mogen profeteerende toekomst van Noordwijk-
aan-Zee is verzekerd. De middelen van commu
nicatie op Leiden zijn thans van dien aard dat
velen in het zeedorp een frisch luchtje zullen gaan
scheppen, zoodra maar eenige zekerheid bestaat
dat men niet door dik en dun behoeft te waden
of de risico beloopt van onder een stortvloed van
stuifzand bedolven te worden. Met allen ernst zij
het edelachtbaar bestuur, dat getoond heeft van
goeden wille te zijn, deze 33ak aanbevolen. Onze
visschersvloot is weder met 1 bomschuit vermeer
derd; de gunstige resultaten die de visscherij in
't afgeloopen jaar opleverde bleven zeker niet zon
der uitwerking. Ook op intellectueel gebied blijft
Noordwijk niet achter. Was tot voor korten
tijd bij ons geen boekhandelaar, veel minder eene
boekdrukkerij te bekennen, thans mogen we ons
verheugeu in het bezit van twee boekdrukkerijen
en boekbandelaren. Noordwijk bezit thans mede
haar weekblad „de Noordwijker", terwijl naar men
zegt Dog een tweede weekblad hier het licht zal
zien. Van harte hopen we al kunnen wij
het niet vertrouwen dat beide bladen tal van
jaren nevens elkander zullen bestaan en eendrachtig
medewerken tot verliebting, ontwikkeling en be
schaving.
Uit Onde Wetering (gem. Alkemade) wordt
gemeldDonderdag vierde ons departement van
de Maatschappij tot Nut van 't algemeen bet
25-jarig bestaan van zijn Spaarbank. De voorzitter,
ds. J. B. Moquette, bracht in herinnering wat
het departement in ziju meer dan 50-jarig bestaan
tot nut van 't algemeen verricht had. Eu zeer
zeker nam onder zijne instellingen de spaarbank,
opgericht den 8slen Januari 1852, de eerste plaats
in. Met hoe goeden uitslag zij werkzaam was,
blijke hieruit, dat zij na verloop van één jaar 38
deelhebbers telde met een kapitaal van pl. m. ƒ850,
terwijl het reservefonds p. m. 165 bedroeg. Tien
jaar later, in 1862, was het kapitaal tot p. m.
ƒ15,400 en het reservefonds tot 1276 geklommen.
En nu, 25 jaren later, bedraagt het kapitaal p. m.
ƒ91,400, eigendom van 285 deelhebbers, en het
reservefonds p. m. ƒ8400. Die cijfers zijn wel
sprekend. Wanneer men nu bedenkt, dat de buiten
gewone bloei, waarin zich déze nuttige instelling
mag verheugen, voor een goed deel te danken is
aan de onvermoeide, belangelooze zorg en het
voorzichtig beleid van den heer J.Van der Breggen
Fz. van Rijnsaterwoude, die van de oprichting af
voorzitter-penningmeester vau het bestuur der
bank is geweest, dan zal men licht begrijpen, dat
de voorzitter zich naar waarheid de tolk van al de
leden van ons departement kon noemen, toen hij
met een woord van dank genoemden heer als bewijs
van hulde namens het departement een zilveren
medaille aanbood, geslagen op den stempel der
Maatschappij.
Ds. Ph. Peter te Valkenburg heeft het be
roep naar de Ned. herv. gemeente te Wageningen
aangenomen.
Van het tuinbouw-programma der interna
tionale tuinbouwtentoonstelling te Amsterdam is
het supplement verschenen, dat elk belangstellende,
zoo hij 't niet beeft ontvangen, op franco aanvrage
vau deu algemeeuen secretaris kan verkrijgen.
Kennisgeving van inzending behoort vóór 1
Maart te geschieden. Formulieren zullen worden
toegezonden ter invulling eu tevens zal mededeeling
worden gedaan der voorwaarden, waarop een verlaagd
vrachttarief zal worden toegepast. Aan buiten-