LEIDSCH
DAGBLAD.
N°. 5154.
Woensdag
A°. 1876.
29 November.
S TA DS-BE DICHTEN.
De Maatschappij" tot opvoeding van
weezen in het huisgezin.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden1.10.
Franco per posl1.40.
Afzonderlijke Nommers0.02.
Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van Zon- en Feestdagen, uitgegeven.
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 16 regels1.05.
Iedere regel meerB 0.17£.
Groolcre letters naar plaatsruimte.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van LEIDEN,
Gezien hel adres van CARLO GENKARE en FRAN-
CESCO DEFF DEL SASSO, schoorsteenvegers, wonende
alhier, oin vergunning tot het oprichten van eene berg
plaats van roet, in een pakhuis in de Lange Paradijssteeg
n° 38, Plattepoort N°. 1
Gelet op de artt. 6 en 7 der wet van 2 Juni 1875
{Staatsblad n°. 95);
Geven bij deze kennis aan het publiek, dat genoemd
verzoek, met de bijlagen, op de Secretarie dezer gemeente
ter visie gelegd is; alsmede dat op Dinsdag den 12den
December aanst., 's voormiddags te elf uren, op het Raadhuis,
gelegenheid zal worden gegeven om bezwaren tegen dat
verzoek in te brengen.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
v. u. BRANDELER, Burgemeester.
E. KIST, Secretaris.
Leiden, 28 November 1876.
„Alle beginselen zijn moeilijk", ziedaar het
motto, dat wij zouden willen plaatsen aan het
hoofd van het tweede jaarverslag der „Maat
schappij tot opvoeding van weezen in het huisge
zin", dat thans voor ons ligt; want een slechts
vluchtige inzage van die brochure zal voldoende
zijn om den belangstellenden lezer te overtuigen,
dat de oprichters en bestuurders der hier bedoelde
vereeniging met tal van bezwaren hadden te
kampen.
Des te grooter zal dan ook ongetwijfeld de
voldoening zijn, waarmede zij kunnen terugzien
op de gunstige resultaten, die hun loffelijke pogin
gen reeds aanvankelijk opleverden. Het ledental
der Maatschappij toch klom van 213 tot 249,
dat der begunstigers van 133 tot 163; neemt
men daarbij in aanmerking, dat het cijfer der
comité-leden van 124 tot 206, dat der comité-
begunstigers van 87 tot 233 steeg, dan komt
men tot een totaal-aanwinst van 118 leden en
176 begunstigers, zoodat de maatschappij zich mag
verheugen in het bezit van 456 leden en 395
begunstigers.
Zeker een feelangrijke uitkomst, wanneer men
den korten tijd van het bestaan der Maatschappij
in rekening brengt, en vooral indien men in aan
merking neemt, dat liet hier de toepassing geldt
van een beginsel, de opvoeding van weezen in het
huisgezin, geheel tegenovergesteld aan dat, hetwelk
tot dusver in deze werd gehuldigd, nl. verpleging
van weezen in gestichten, een beginsel dus dat
alleen reeds uithoofde van zijn afwijken van de
gewone sleur voor menigeen aanleiding geeft, zoo
al niet tot bestrijding, dan toch evenmin tot be
vordering.
Met het oog juist daarop mag het zeker van
het hoogste gewicht worden geacht, dat, gelijk
I uit de achter het verslag gevoegde naamlijst blijkt,
over het algemeen zij, die zich als leden of begun
stigers bij de Maatschappij aansloten, tot de meest
ontwikkelden in den lande behooren, mannen wier
toetreding tot de Maatschappij inderdaad een aan
beveling mag lieeten.
Zijn de boven aangevoerde bewijzen voor de
uitbreiding der Vereeniging reeds belangrijk te
achten, in een verslag van dezen aard vormen zij
niet den hoofdinhoud: daarin vraagt men in de
eerste plaats naar hetgeen er werd verricht om
het beoogde doel te bereiken. Op die vraag
nu behoefde het bestuur in de vergadering, die
den 6den September dezes jaars te Amsterdam
werd gehouden, het antwoord niet schuldig te
blijven. Tegen 10 weezen toch in het eerste jaar
werden er 31 in het tweede jaar geplaatst in ver
schillende gezinnen. Voor het meerendeel daarvan
werden de verplegingskosten der Maatschappij
vergoed, voor soinmigen kwam zij de comités,
armbesturen of voogdijen tegemoetbij enkelen
integendeel nam de Maatschappij de uitgaven ge
heel voor haar rekening, en wel in die gevallen,
waarin kinderen met aanleg of uit een fatsoenlijkeu
stand afkomstig, in zulk een toestand werden
achtergelaten, dat zij zonder de tusschenkomst der
Maatschappij in een armgesticht zouden zijn op
genomen.
Schoone roeping voorwaar, doch bij wier ver
vulling de ondervinding leerde, dat naast de edele
geestdrift, die tot het najagen van een zoo schoon
doel aanspoorde, ook een wijze bezadigdheid niet
mocht ontbreken, wilde men geen gevaar loopen
zijn goede gaven aan onwaardigen te verspillen.
Zoo bleek bij nader onderzoek, dat een grootva
der, die zich om hulp wendde tot de Maatschappij
met de verklaring dat hij gebukt ging onder de
verzorging van een tweetal weezen, door den dood
van zijn schoondochter ten zijnen laste gekomen,
niet onvermogend was, maar een brutale gierig
aard. Voeg daarbij, dat de Maatschappij ondanks
haar lofwaardig streven somtijds ook blootstond
aan miskenning of althans scheeve beoordeeling,
dat de geheele verwaarloozing of ook wel ver
keerde neigingen van een enkelen verpleegde de
taak hunner beschermers soms niet weinig be
moeilijkten, en men zal beseffen, dat het ook hier
niet altijd rozen zonder doornen waren die er te
plukken vielen. Toch gaven de 31 verpleegden
over het algemeen alle reden tot tevredenheid.
Van de giften, gedurende het laatste maatschap
pelijke jaar ontvangen, kan niet hetzelfde worden
getuigd; zij beliepen slechts f 385,60. Gaarne
schrijven wij met het verslag de geringheid dier
som toe aan de aanzienlijke oilers, ten bate der
watersnoodlijdenden op het altaar der liefdadigheid
geplengd, en vertrouwen juist op groud daarvau,
dat dit jaar de gaven voor de Maatschappij rui
mer zulleu vloeien.
Des te meer zullen deze haar welkom zijn, de
wijl de oprichting van een zoogenaamd doorgangs
huis in de stad Dokkum, de woonplaats van den
directeur, uit den aard der zaak weder meerdere
kosten na zich sleept, al werden daarbij ook de
financieele krachten der Maatschappij in het oog
gehouden. De behoefte aan zulk een inrichting,
bestemd om den weezen slechts een tijdelijke ver
blijfplaats te verschaffen, ten hoogste gedurende
drie achtereenvolgende maanden, deed zich ten
sterkste gevoelen. Waar anders moest men hen
plaatsen tot tijd en wijle dat er voor hen een ge
schikt gezin was gevonden Of wel hoe zou men
zonder zulk een gesticht in de gelegenheid zijn ge
steld zich bekend te maken met het gestel, den aanleg,
de opvoeding enz. van sommige kinderen, meer
in het bijzonder van hen, die in den vreemde
hun ouders verloren en voor welke men juist tot
deze meer algemeene Maatschappij de toevlucht
schijut te nemen, wat trouwens zeer verklaarbaar is.
Dat de zorgen der Maatschappij zich veelal ook
tot die soort van kinderen uitstrekken, levert
een reden te meer op om de belangstelling in
haar op te wekken. Niemand zal zeker ontken
nen, dat zij die reeds thans ten volle waardig is.
LEIDEK, 28 November.
De bijeenkomst der volksvoorlezingen was,
niettegenstaande er tevens komedie was, druk
bezocht en geen wonder! Dr. H. C. Rogge toch
heeft meermalen blijk gegeven dat hij de man is
die den waren volkstoon weet te vatten en het
geen hij te zeggen heeft duidelijk, klaar en helder
voor te dragen. Zoo ook weer gisteravond. De
Oostersche quaestie, la question bruiante du jour
bij uitnemendheid, was het onderwerp dat hij ter
vervulling zijner spreekbeurt gekozen had. Afgezien
van de welsprekende wijze der ruim een uur vol
gehouden improvisatie, was de inhoud van dien
aard, dat niet alleen het volk, waarvoor het in de
eerste plaats bestemd was, maar ook de leden der
Commissie in ademlooze stilte aan 's sprekers lip
pen hingen, en ten slotte een daverend applaudis-
seuient den spreker het bewijs gaf dat hij, ook
waar 't voordrachten voor 't volk geldt, is: the
right man on the right place.
Na hem trad op de heer Giezen Jr., die door
het voordragen van een drietal humoristische
dichtstukken van dr. Laurillard, zoowel den goeden
naam van dien dichter recht liet wedervaren, als
toonde dat de uiterlijke welsprekendheid ook nog
in onze dagen waardige beoefenaars heeft.
De voorzitter deelde in de. pauze mede dat de
wandeltentoonstellingen in de verschillende musea
en den hortus, a. s. Zondag te een uur weder
zullen hervat worden.
Aan W. D. Carssens te Leimuiden is, met
intrekking van vroegere beschikkingen, tot weder
opzegging, vergunning verleend voor een stoom-
bootdieust tot vervoer van personen, goederen en
vee tusschen Amsterdam, Leiden, Boskoop, Gouda,
Rotterdam, Haarlem.
Werd dezer dagen in 't belang van 't rei
zend publiek de aaudacht er op gevestigd, dat
de Holl IJzeren-Spoorwegmaatschappij de gunstige
bepaling weder ingevoerd heeft, dat vergund wordt
met retourkaarten ook op de heenreis op elk station,
uit te stappen en treinen over te blijven, wij kun
nen daarbij voegen, dat de reiziger behoort te
zorgen vooraf terstond na aankomst op het station
waar hij zijne reis afbreekt bij den stationschef
het plaatsbewijs voor dien anderen trein geldig te
doen maken.
De Arnhemsche gemeenteraad heeft besloten
het maken eener waterleiding onderhands bij con
tract op te dragen aan den ingenieur B. Salbach,
van Dresden. De Duitsche ingenieur Flöthe zal
de leiding der werkzaamheden op zich nemen.
Het departement Arnhem der Ned. Maat
schappij ter bevordering van nijverheid heeft be
sloten, eene zilveren medaille Ier beschikking te
stellen van de commissie voor de internationale
tuiubouw-tentoonstelling, in 1S77 te Amsterdam
te houden. De aldaar bestaande afdeeling der Ned.
Maatschappij voor tuinbouw en plantkunde, heeft
voor hetzelfde doel eene gouden medaille Ier be
schikking gesteld.
Naar men verneemt heeft thans ook de
Duitsche telegraaf-administratie eene rechtstreek-
sche Beurzenverbinding voorgesteld, namelijk tus
schen de Beurs te Berlijn en die te Amsterdam.
Het antwoord moest, evenals voor eeuigen tijd
een gelijk voorstel ten aanzien der rechtstreeksche
verbinding met de Beurs te Brussel, afwijzend
zijn, wegens gebrek aan ruimte voor deu telegraaf
dienst op de Amsterdamsche Beurs. De telegraaf-
administratie, iutusschen alles willende doen wat
zij kon, heeft aan het Duitsche telegraafhestuur
verklaard, dat zij bereid is, in afwachting dat
tot verbinding der twee Beurzen gelegenheid ontsta,
het hoofükantoor te Amsterdam op de Beursuren.
met de Berlijnsche Beurs in rechtstreeksche ge
meenschap te doen treden.
Het stoomschip „Conrad", van Batavia naar
Nieuwediep, is 27 dezer Dungeness gepasseerd;
de „Fijen", van Java naar Rotterdam bestemd,
